29.2.2012
Zespół
e-prawnik.pl
Testament jest czynnością prawną, która wywołuje przewidziane prawem skutki dopiero z chwilą śmieci osoby dokonującej tej czynności. Stąd dopuszczalność odwołania testamentu przez spadkodawcę jest możliwa aż do chwili jego śmierci.
Prawo spadkowe przewiduje kilka sposobów skutecznego odwołania testamentu. Otóż spadkodawca może odwołać testament w drodze bądź sporządzenia nowego testamentu, bądź zniszczenia lub pozbawienia testamentu cech, od których zależy jego ważność, bądź wreszcie dokonania w testamencie odpowiednich zmian.
Skuteczność odwołałania ocenia się przez pryzmat możliwości sporządzenia testamentu; jeśli więc osoba może testować, może także swą ostatnią wolę odwołać. Tym samym do odwołania testamentu potrzeba zdolności testowania, a samo oświadczenie testatora musi być wolne od wad.
Jak odwołać testament poprzez sporządzenie nowego?
Odwołanie ostatniej woli w drodze sporządzenia nowego testamentu będzie skuteczne, jeżeli zachowane zostaną, prócz wymogów wskazanych powyżej, także wymogi co do formy testamentu. Zatem odwołanie przez sporządzenie nowego oświadczenia ostatniej woli, uchybiające formie przewidzianej przez prawo dla takich oświadczeń, będzie nieważne, a co za tym idzie – w mocy pozostanie odwoływany testament.
Przepisy prawa nie statuują też obowiązku, by odwołanie takie musiało nastąpić w formie tożsamej odwoływanemu testamentowi. Można zatem odwołać np. testament ustny w drodze sporządzenia testamentu pisemnego, a także odwrotnie. W tym zakresie dozwolone są wszelkie kombinacje spośród form przewidzianych przez prawo.
Treść testamentu odwołującego poprzedni może ograniczyć się tylko do postanowienia o odwołaniu. W takim przypadku po śmierci spadkodawcy następuje dziedziczenie z mocy ustawy.
Niemniej odwołanie może dotyczyć także jednego rozrządzenia, kilku rozrządzeń, albo całego testamentu. Wówczas w mocy pozostają niezakwestionowane rozrządzenia. Spadkodawca może także sporządzić nowy testament nie zaznaczając w nim, że odwołuje poprzedni. W tej sytuacji odwołaniu ulegają tylko te postanowienia, których nie można pogodzić z treścią nowego testamentu.
PRZYKŁAD:
Jeżeli spadkobierca powołał w testamencie do dziedziczenia dwóch spadkobierców, ale nie określił wielkości ich udziałów spadkowych, a następnie sporządził kolejny testament, w którym powołał kolejna osobę i też nie określił wysokości jej udziału, testament późniejszy odwoła poprzedni tylko w zakresie, w którym zachodzi między nimi niezgodność nie do pogodzenia. Jeśli zatem w myśl pierwszego testamentu spadkobiercy dziedziczyli po połowie spadku, to, uzupełniwszy treść ostatniej woli o brzmienie ostatniego testamentu, należy przyjąć, że po spadkodawcy dziedziczą trzej spadkobiercy, każdy w jednaj trzeciej spadku. Gdyby jednak spadkobierca w pierwszym testamencie określił udziały spadkobierców w wysokości np. 1/3 i 2/3, a w następnym testamencie powołał spadkobiercę do całego spadku, drugi testament uchyliłby pierwszy i w rezultacie dziedziczyłby ostatni powołany spadkobierca.
Jeżeli istnieje kilka testamentów, dla ustalenia ostatecznej woli spadkodawcy oraz stwierdzenia, czy i ewentualnie które rozrządzenia ulegają odwołaniu, niezbędne jest określenie daty sporządzenia każdego z testamentów.
W jaki sposób inaczej odwołać testament?
testament,artykuly,prawo-spadkowe" >Odwołanie testamentu w inny niż sporządzenie nowego sposób może nastąpić poprzez podjęcie czynności skierowanych przeciwko testamentowi.
Przepisy prawa jako jedną z możliwych dróg zniszczenia testamentu wskazują zniszczenie go w zamiarze odwołania. Przez zniszczenie należy rozumieć podarcie, spalenie, pocięcie lub w inny sposób pozbawienie testamentu (jako czynności prawnej) jej materialnego ucieleśnienia (testament w znaczeniu dokumentu). Jasne jest więc, że w ten sposób nie można odwołać testamentu ustnego. Aktu zniszczenia testamentu nie musi dokonywać sam spadkodawca, może zostać w tym zakresie wyręczony, jednak osoba niszcząca testament musi działać za wiedzą i przyzwoleniem testatora. Ponadto przypadkowe zniszczenie testamentu nie wywołuje skutku jego odwołania; dopiero bowiem działaniu testatora w zamiarze odwołania można przypisać taki skutek.
Odwołanie testamentu może nastąpić także w ten sposób, iż, działając z zamiarem odwołania testamentu, spadkodawca pozbawi go cech, od których zależy ważność testamentu. Chodzi tu więc o takie sytuacje, jak np. zamazanie własnoręcznego podpisu spadkodawcy na testamencie własnoręcznym.
Odwołanie zaś testamentu przez dokonanie w nim zmian może nastąpić np. wskutek przekreślenia całego testamentu i napisania „anuluję”, „odwołuję” itp.
Potrzebujesz porady prawnej?
Jakie są skutki odwołania testamentu? Testament jest odwołalny. Spadkodawca może więc w każdej chwili go odwołać lub zmienić - w całości lub w części - oczywiście przed swoją śmiercią. Spadkodawca swoim oświadczeniem może więc doprowadzić do tego, że sporządzony wcześniej (...)
Przyczyny nieważności testamentu
Polskie prawo spadkowe w odniesieniu do dokonywania rozrządzeń majątkowych na wypadek śmierci stoi na gruncie zasady swobody testowania. Swoboda ta nie oznacza jednak dowolności dokonywania rozrządzeń, wręcz przeciwnie – swoboda testowania istnieje w granicach przewidzianych przez prawo. (...)
Jednym z przejawów zasady swobody testowania jest możliwość odwołania testamentu przez spadkodawcę. W jaki sposób można tego dokonać i jakie niesie to ze sobą konsekwencje? Sporządzenie nowego testamentu Zgodnie z art. 946 Kodeksu cywilnego dla odwołania testamentu wystarczające (...)
Uznanie spadkobiercy za osobę niegodną dziedziczenia
Kto może być uznany za spadkobiercę niegodnego dziedziczenia? Niegodnym może być uznany każdy spadkobierca - czy to powołany na mocy testamentu, czy ustawy. Często bowiem zdarza się, że sam spadkodawca nie zdaje sobie sprawy z określonych zdarzeń, które powinny eliminować daną (...)
Kto może być niegodny dziedziczenia?
Niegodność dziedziczenia jest instytucją prawa spadkowego unormowaną w art. 928 Kodeksu cywilnego. Jej celem jest pozbawienie prawa do dziedziczenia spadkobierców, którzy dopuścili się względem spadkodawcy czynów niegodziwych, powszechnie uznawanych za naganne i zawinionych. (...)
Celem spółdzielni mieszkaniowych jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych jej członków oraz ich rodzin przez budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków praw do lokali. Prawa, które spółdzielnia najczęściej ustanawia na rzecz (...)
Czym jest testament? Wiadomości ogólne
Na wstępie należy zaznaczyć, iż w polskiej terminologii prawa termin „testament” występuje w dwóch znaczeniach. Po pierwsze, rozumiany jest jako czynność prawna o określonych cechach (o czym niżej). Po drugie, testamentem nazywany jest także dokument, obejmujący treścią (...)
Wypowiedzenie umowy o pracę - wszystko, co musisz wiedzieć
Tematem artykułu jest zagadnienie wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę oraz wskazanie przykładowych błędów, jakie w tych sytuacjach popełniają strony stosunku pracy. Omówiono w nim podstawowe przyczyny, które mogą stanowić uzasadnienie rozwiązania umowy o pracę. (...)
Co przewiduje ustawa o zarządzie sukcesyjnym w firmach jednoosobowych? Nowe przepisy wychodzą naprzeciw potrzebom tzw. firm jednoosobowych, które stanowią ogromną większość polskich przedsiębiorstw. Dzięki tym rozwiązaniom, w przypadku śmierci przedsiębiorcy, jego firma będzie mogła (...)
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Wspomniana ustawa zastąpiła dotychczasową ustawę z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Koszty (...)
Obowiązek zaktualizowania zgody na przetwarzanie danych po wejściu w życie RODO
Rozpoczęcie stosowania – od 25 maja 2018 r. – przepisów unijnego ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) oznacza rewolucję. Ten akt prawny nakłada bowiem na administratorów danych wiele nowych obowiązków. Kiedy dotychczasowa zgoda będzie dalej (...)
Reprezentacja spółki komandytowej przez komandytariusza
Zakres reprezentacji spółki przez wspólnika komandytowego Komandytariusz może reprezentować spółkę na podstawie udzielonego mu zwykłego pełnomocnictwa cywilnego lub prokury (art. 118 § 1 Kodeksu spółek handlowych - dalej: KSH). Zakres umocowania pełnomocnictwa (...)
Rozrządzenia testamentowe na gruncie prawa międzynarodowego
Zgodnie z regulacjami obowiązującymi w prawie polskim, tj. przepisu art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. 2011.80.432) spadkodawca w testamencie lub w innym rozrządzeniu na wypadek śmierci może poddać sprawę spadkową swojemu prawu ojczystemu, (...)
Nadchodzą ważne zmiany dla przedsiębiorców!
Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw wejdzie w życie 20 września 2008 r., z wyjątkiem nowych przepisów o Ewidencji Działalności Gospodarczej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej (...)
Taksa notarialna - aktualne stawki 2018
Taksa notarialna to maksymalna wysokość opłaty pobieranej przez notariusza za dokonanie określonej czynności notarialnej. Stawki taksy ustalane są drogą rozporządzenia przez ministra i obowiązują na terenie całego kraju. Opłaty notarialne zróżnicowane są w zależności (...)
Jeżeli spadek przypadł więcej niż jednemu spadkobiercy, to od momentu śmierci spadkodawcy jego majątek staje się współwłasnością wszystkich spadkobierców w odpowiednich częściach, które są określone w testamencie lub wynikają z ustawy. Aby każdy z nich mógł (...)
Europejskie poświadczenie spadkowe
Unijne rozporządzenie i polskie przepisy wprowadziły 17 sierpnia 2015 roku nowy dokument ułatwiający wykazywanie praw do spadku w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej w postaci tzw. europejskiego poświadczenia spadkowego. ##baner## Europejskie poświadczenie spadkowe - (...)
Czym jest spadek - czyli co możesz odziedziczyć?
Pod pojęciem spadku kryje się ogół praw i obowiązków zmarłego, które przechodzą na spadkobierców w drodze spadkobrania. Nie należą jednak do spadku praw i obowiązki ściśle związane z osobą zmarłego, jak również prawa, które z chwilą śmierci spadkodawcy (...)
Co to jest uznanie dziecka i w jakich sytuacjach się je stosuje? Istnieją trzy sposoby ustalenia ojcostwa dziecka: 1. Jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa, ojcem dziecka jest mąż matki; On figuruje w akcie urodzenia dziecka jako ojciec i nie ma znaczenia, czy on spłodził (...)
Postępowanie w sprawie o dział spadku
Z chwilą otwarcia spadku między współspadkobiercami powstaje wspólność majątku spadkowego. Ich sytuacja prawna regulowana jest wówczas przez przepisy dotyczące współwłasności w częściach ułamkowych, które stosuje się odpowiednio do wspólności majątku (...)
