Odpowiedź prawnika: Sprawa spadkowa a uprawomocnienie się orzeczenia
Zgodnie z art. 363. par. 1 k.p.c., orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia. Natomiast na mocy art. 518 k.c. od postanowień sądu pierwszej instancji orzekających co do istoty sprawy przysługuje apelacja. Postanowieniem sądu I instancji jest także postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Każdy z uczestników postępowania może, zatem wnieść od tegoż postanowienia apelację, w terminie dwutygodniowym od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem. Jeżeli strona nie zażądała uzasadnienia wyroku w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji orzeczenia, termin do wniesienia apelacji biegnie od dnia, w którym upłynął termin do żądania uzasadnienia (art. 369 k.p.c.), wynosi on zatem 21 dni od dnia ogłoszenia postanowienia (wniosek o uzasadnienie postanowienia składa się, bowiem w terminie 7 dni od dnia jego ogłoszenia). W przypadku wniesienia apelacji, prawomocne stanie się dopiero orzeczenie sądu II instancji, bowiem nie przysługuje od niego zwykły środek zaskarżenia. Niemniej w sprawach z zakresu prawa spadkowego przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego (art. 519(1) par. 1 k.p.c.). Sąd Najwyższy może natomiast postanowienie zmienić, uchylić bądź przekazać sprawę do ponownego rozpoznania.
W przypadku gdy żadna ze stron nie wniosła apelacji we wskazanych terminach, postanowienie uprawomocni się:
- po 21 dniach od ogłoszenia, w przypadku nie złożenia wniosku o uzasadnienie, bądź złożenia go po upływie 7 dni od ogłoszenia postanowienia,
- po dwóch tygodniach od doręczenia uczestnikowi uzasadnienia, w przypadku złożenia wniosku o uzasadnienie w terminie 7 dni od ogłoszenia postanowienia.
Co ważne, aby móc posłużyć się prawomocnym orzeczeniem, niezbędne jest prócz upływu ww.
terminu, stwierdzenie jego prawomocności przez sąd. Zgodnie z art. 364 par. 1 k.p.c. prawomocność orzeczenia stwierdza na wniosek strony sąd pierwszej instancji na posiedzeniu niejawnym, a dopóki akta sprawy znajdują się w sądzie drugiej instancji - ten sąd. Z powyższego wynika, iż aby otrzymać postanowienie wraz ze stwierdzeniem prawomocności, należy złożyć do sądu stosowny wniosek. Sąd za wydanie orzeczenia wraz ze stwierdzeniem prawomocności pobiera opłatę kancelaryjną w wysokości 6 zł (art. 77 ust. 1 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).
II.
Odpowiedź na drugie pytanie uzależniona jest od daty nabycia spadku. Na mocy art. 925 k.c. spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast art. 924 k.c. stanowi, iż spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Data nabycia spadku jest istotna z uwagi na nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 roku. Art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi, iż do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizacyjnej.
Z uwagi na fakt, iż na stałe zamieszkuje Pan w Kanadzie, zobowiązany jest Pan do ustanowienia pełnomocnika do spraw doręczeń na terytorium Polski (art. 147 par. 2 Ordynacji podatkowej). Brak pełnomocnika skutkować będzie tym, iż pisma skierowane do Pana przez organ podatkowy uważane będą za doręczone pod adresem Pana ostatniego pobytu w Polsce (art. 147 par. 4 Ordynacji podatkowej). Pełnomocnikowi temu będą doręczane pisma skierowane do Pana pisma, nie będzie on mógł jednakże występować bezpośrednio w toku postępowania. W tym celu należy udzielić odrębnego pełnomocnictwa (art. 136 Ordynacji podatkowej) - może ono być zawarte w tym samym piśmie. Pełnomocnikiem może być każda osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych (art. 137 par. 1 Ordynacji podatkowej), tj. pełnoletnia i nieubezwłasnowolniona. Pełnomocnikiem może być, więc także Pana siostra. Od złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa należy uiścić opłatę skarbową w wysokości 17 zł. Organem właściwym jest wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce złożenia dokumentu (art. 12 ust. 2 pkt 2 ustawy o opłacie skarbowej).
