29.12.2020

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Europejskie poświadczenie spadkowe

Unijne rozporządzenie i polskie przepisy wprowadziły 17 sierpnia 2015 roku nowy dokument ułatwiający wykazywanie praw do spadku w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej w postaci tzw. europejskiego poświadczenia spadkowego.

Porady prawne

Europejskie poświadczenie spadkowe - czyli co?

Europejskie poświadczenie spadkowe to nowy rodzaj dokumentu potwierdzającego, że osoba w nim wymieniona posiada określone w tym dokumencie prawa do spadku. Podobną rolę pełni obecnie w Polsce sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku oraz notarialny akt poświadczenia dziedziczenia.

Wydawane w jednolitej co do zasady procedurze i według identycznego wzoru we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej, w których będzie obowiązywać rozporządzenie, ułatwia zainteresowanym wykazywanie praw do spadku w innych państwach członkowskich. Dla swej skuteczności poza granicami państwa, w którym zostanie wydane, nie wymaga  bowiem uznania lub stwierdzenia wykonalności.

Nowe regulacje powinny ułatwić obywatelom UE, w tym obywatelom Polski, załatwianie transgranicznych spraw spadkowych.

Unijne rozporządzenie

16 sierpnia 2012 r. weszło w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego. 

Rozporządzenie jest stosowane w sprawach dziedziczenia po osobach zmarłych w dniu lub po dniu 17 sierpnia 2015 roku i jest realizowane bezpośrednio we wszystkich krajach UE. 

ZASADA OGÓLNA - WŁASCIWOŚĆ PRAWA [principe de l’unité de la loi applicable à la succession] 

Podstawową zmianę wprowadzoną przez rozporządzenie stanowi zasada ogólna, wedle której, jeżeli przepisy rozporządzenia nie stanowią inaczej, prawem właściwym dla ogółu spraw dotyczących spadku jest prawo państwa, w którym zmarły miał miejsce zwykłego pobytu w chwili śmierciJeśli zatem zmarły we Francji obywatel Polski nie pozostawił testamentu określającego inaczej to do rozstrzygania spraw związanych z dziedziczeniem mają zastosowanie francuskie przepisy prawa np. krąg spadkobierców, kolejność dziedziczenia, podatki. 

Rozporządzenie przyjmuje prawo miejsca zwykłego pobytu w chwili śmierci - a nie prawo państwa obywatelstwa - za właściwe, ponieważ pokrywa się ono z centrum interesów zmarłego i często z miejscem, w którym położona jest większość jego majątku. Rozporządzenie spadkowe przewiduje klauzulę tzw. ściślejszego związku, wedle której, gdy wyjątkowo, ze wszystkich okoliczności sprawy jasno wynika, że w chwili śmierci zmarły był w sposób oczywisty bliżej związany z państwem innym niż państwo stałego pobytu z chwili śmierci, prawem właściwym dla dziedziczenia jest prawo tego innego państwa (art. 21 ust. 2).W wyjątkowych sytuacjach, np. gdy zmarły przeniósł się do państwa zwykłego pobytu krótko przed śmiercią, a wszystkie okoliczności sprawy wskazują, że był on w sposób oczywisty bliżej związany z innym państwem, można uznać, iż prawem właściwym nie jest prawo państwa zwykłego pobytu zmarłego, lecz prawo państwa, z którym zmarły był w oczywisty sposób bliżej związany. 

WYBÓR PRAWODAWSTWA PRZEZ SPADKODAWCĘ [possibilité de choisir par testament la loi applicable à la succession] 

Każdy przyszły spadkodawca może dokonać wyboru prawa państwa, którego obywatelstwo posiada w chwili dokonywania wyboru lub w chwili śmierci, jako prawa, któremu podlega ogół spraw dotyczących spadku (art. 22). Co więcej, każdy, kto posiada więcej niż jedno obywatelstwo, może wybrać prawo każdego państwa, którego obywatelstwo posiada w chwili dokonywania wyboru lub w chwili śmierci. Wybór prawa musi być dokonany w sposób wyraźny w oświadczeniu w formie rozrządzenia na wypadek śmierci (testamentu) lub musi wynikać z postanowień takiego rozrządzenia. Ważność materialna aktu, którym dokonano wyboru prawa, podlega wybranemu prawu. Każda zmiana lub odwołanie wyboru prawa musi spełniać wymogi co do formy przewidziane dla zmiany lub odwołania rozrządzenia na wypadek śmierci (testamentu) w danym kraju. 

EUROPEJSKIE POŚWIADCZENIE SPADKOWE [certificat successoral européen] 

Ostatecznie Unia Europejska w rozdziale VI rozporządzenia unormowała (w sposób niezupełny) instytucję tzw. europejskiego poświadczenia spadkowego, która będzie funkcjonowała w obrocie prawnym obok stwierdzenia nabycia spadku dokonywanego przez sąd oraz poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. Poświadczenie jest aktem, który będzie potwierdzał prawa do spadku lub prawa do poszczególnych przedmiotów spadkowych, jakie przysługują spadkobiercom, zapisobiorcom, wykonawcom testamentów lub zarządcom spadku (art. 63 ust. 1 i 2 rozporządzenia). 

W myśl art. 69 ust. 1 rozporządzenia poświadczenie to ma wywoływać jednolite skutki prawne we wszystkich państwach członkowskich bez potrzeby przeprowadzania jakiegokolwiek szczególnego postępowania. W rozporządzeniu pozostawiono państwom członkowskim swobodę w określaniu organów, które uzyskają kompetencję do wydawania europejskich poświadczeń spadkowych, przewidując, że oprócz sądów mogą nimi być także inne organy, które na mocy prawa krajowego są właściwe do rozpoznawania spraw spadkowych np. we Francji notariusze. Przepisy wyłączają możliwość dokonywania czynności dotyczących europejskich poświadczeń spadkowych przez konsulów. 

 W związku z ustanowieniem europejskiego poświadczenia spadkowego powstała także konieczność wprowadzenia do prawa krajowego przepisów regulujących organizację i przebieg postępowań dotyczących tego poświadczenia.

Europejskie poświadczenia spadkowe w polskich przepisach ustawy - Prawo o notariacie 

W zakresie nieuregulowanym w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego (Dz.Urz. UE L 201 z 27.07.2012, str. 107, z późn. zm.) do czynności dotyczących europejskiego poświadczenia spadkowego stosuje się odpowiednio przepisy o sporządzaniu aktu poświadczenia dziedziczenia, chyba że przepisy niniejszego rozdziału stanowią inaczej.

Przy czynnościach dotyczących europejskiego poświadczenia spadkowego stosuje się odpowiednio przepisy art. 670, art. 672-674 i art. 676 Kodeksu postępowania cywilnego.

Przy czynnościach dotyczących europejskiego poświadczenia spadkowego połączonych z wydatkami notariusz może odmówić dokonania czynności notarialnej, jeżeli strona nie złoży zaliczki na ich pokrycie w wysokości i terminie określonych przez notariusza. Jeżeli strona nie jest w stanie bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny ponieść żądanej przez notariusza zaliczki, może wystąpić z wnioskiem do sądu rejonowego właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania o zwolnienie w całości lub części od ponoszenia tych wydatków. Przepis art. 6 stosuje się odpowiednio.

Notariusz stwierdza w protokole wydanie, sprostowanie, zmianę lub uchylenie europejskiego poświadczenia spadkowego albo zawieszenie jego skutków, jak również odmowę dokonania tych czynności. 

Notariusz z urzędu doręcza wypis protokołu obejmującego wydanie lub odmowę wydania europejskiego poświadczenia spadkowego wraz z pouczeniem o przysługującym środku odwoławczym. Uzasadnienie tych czynności notariusz sporządza w terminie tygodnia na żądanie osoby biorącej udział w czynności notarialnej zgłoszone w terminie tygodnia od dnia doręczenia wypisu protokołu albo gdy osoba biorąca udział w czynności notarialnej, która takiego żądania nie zgłosiła, wniosła środek odwoławczy w ustawowym terminie. Wnioskodawcy doręcza się wypis protokołu obejmującego wydanie europejskiego poświadczenia spadkowego wraz z poświadczonym odpisem tego poświadczenia.

W razie stwierdzenia, że istnieje określona w ww. unijnym rozporządzeniu, podstawa do zmiany lub uchylenia europejskiego poświadczenia spadkowego, notariusz może je zmienić lub uchylić także z urzędu.

Notariusz z urzędu doręcza wypis protokołu obejmującego sprostowanie, zmianę lub uchylenie europejskiego poświadczenia spadkowego albo zawieszenie jego skutków, jak również odmowę dokonania tych czynności, wraz z pouczeniem o przysługującym środku odwoławczym. Wypis protokołu obejmującego te czynności notariusz z urzędu doręcza także wszystkim osobom, którym wydano poświadczone odpisy europejskiego poświadczenia spadkowego.

Na czynności notariusza w przedmiocie wydania, sprostowania, zmiany lub uchylenia albo zawieszenia skutków europejskiego poświadczenia spadkowego przysługuje zażalenie

Na postanowienie sądu drugiej instancji wydane w wyniku rozpoznania zażalenia skarga kasacyjna nie przysługuje.

W postępowaniach dotyczących europejskiego poświadczenia spadkowego skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie przysługuje.

Notariusz niezwłocznie po sporządzeniu europejskiego poświadczenia spadkowego dokonuje jego wpisu do Rejestru Spadkowego przez wprowadzenie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego danych wynikających z tego poświadczenia. Notariusz opatruje wpis kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Z chwilą dokonania wpisu w Rejestrze Spadkowym notariusz otrzymuje za pośrednictwem systemu teleinformatycznego zawiadomienie o zarejestrowaniu oraz możliwości uzyskania potwierdzenia zarejestrowania europejskiego poświadczenia spadkowego ze wskazaniem numeru wpisu. W taki sam sposób notariusz uzyskuje zawiadomienie o niezarejestrowaniu europejskiego poświadczenia spadkowego.

Adnotację o zarejestrowaniu umieszcza się na europejskim poświadczeniu spadkowym, wskazując numer wpisu, a także dzień, miesiąc i rok oraz godzinę i minutę dokonanego wpisu.

Powyższe zasady rejestrowania stosuje się odpowiednio do sprostowania, zmiany lub uchylenia europejskiego poświadczenia spadkowego albo zawieszenia jego skutków.

 

Podstawa prawna:

  • rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego (Dz.Urz. UE L 201 z 27.07.2012, str. 107, z późn. zm.); 
  • ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1796, z późn. zm.).
Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Dziedziczenie według nowych reguł w prawie krajowym i unijnym

Dziedziczenie według nowych reguł w prawie krajowym i unijnym

O tym, że spadek nie zawsze związany jest ze wzbogaceniem, ma świadomość coraz więcej osób. Niestety wielu przekonało się na własnej skórze, że zaniedbanie tych kwestii tzw. milczące przyjęcie spadku, powodowało scalenie się odziedziczonych aktywów i pasywów (...)

Druk SD-Z2 - zgłoszenie darowizny lub spadku bez podatku

Druk SD-Z2 - zgłoszenie darowizny lub spadku bez podatku

Dostajesz darowiznę albo dziedziczysz spadek po kimś z bliskiej rodziny? Jeżeli chcesz skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, złóż formularz podatkowy SD-Z2. Sprawdź, jak to zrobić. Kto może złożyć formularz SD-Z2, aby skorzystać z całkowitego (...)

Będą ułatwienia dotyczące postępowania spadkowego za granicą

Będą ułatwienia dotyczące postępowania spadkowego za granicą

We wtorek 9 czerwca Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy wprowadzający instytucji europejskiego prawa spadkowego. Europejskie poświadczenie spadkowe to dokument, który ułatwi polskim obywatelom wykazywanie ich praw do spadku w innych państwach członkowskich UE. Wydawane na podobnych zasadach (...)

Sukcesja firm jednoosobowych

Sukcesja firm jednoosobowych

Co przewiduje ustawa o zarządzie sukcesyjnym w firmach jednoosobowych? Nowe przepisy wychodzą naprzeciw potrzebom tzw. firm jednoosobowych, które stanowią ogromną większość polskich przedsiębiorstw. Dzięki tym rozwiązaniom, w przypadku śmierci przedsiębiorcy, jego firma będzie mogła (...)

Bezgraniczne zwolnienie z podatku od spadków i darowizn dla najbliższych

Bezgraniczne zwolnienie z podatku od spadków i darowizn dla najbliższych

Jesteś spadkobiercą lub ktoś z najbliższej rodziny ofiaruje Ci coś za darmo? Sprawdź, kiedy nie będziesz musiał z tego tytułu płacić podatku.  Na czym polega zwolnienie w tzw. grupie 0? Przewidziane w art. 4a zwolnienie jest to najszersze w ustawie o podatku od spadków i darowizn (...)

Notarialny akt poświadczenia dziedziczenia

Notarialny akt poświadczenia dziedziczenia

Akt poświadczenia dziedziczenia - czyli co? Notariusz m.in. może sporządzać akty poświadczenia dziedziczenia. Akt poświadczenia dziedziczenia to dokument sporządzony przez notariusza stanowiący wskazanie spadkobierców danego spadkodawcy i przysługujących (...)

Zwolnienia z podatku od spadków i darowizn

Zwolnienia z podatku od spadków i darowizn

Zasadniczo podatek się należy Co do zasady podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy (w tym nieruchomości) znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych (np. użytkowania wieczystego, służebności gruntowej, (...)

Należy ci się spadek? Będzie łatwiej go otrzymać

Należy ci się spadek? Będzie łatwiej go otrzymać

Unia Europejska uprościła formalności prawne związane z testamentami i sprawami spadkowymi o charakterze międzynarodowym. Nowe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmniejszy trudności prawne w sytuacji, gdy umiera członek rodziny posiadający majątek w innym kraju Unii Europejskiej. Nowe (...)

Jak szybko ustalić kto jest spadkobiercą?

Jak szybko ustalić kto jest spadkobiercą?

  Potrzeba zmian Rozwiązania przyjęte w nowelizacji ustawy prawo o notariacie, kodeksu cywilnego oraz kodeksu postępowania cywilnego mają osiągnąć dwa zasadnicze cele. Z jednej strony zamierzeniem ustawodawcy było odciążenie, i tak już nadmiernie obciążonych sądów, od spraw, (...)

Antykryzysowe działania Ministerstwa Rozwoju Regionalnego

Antykryzysowe działania Ministerstwa Rozwoju Regionalnego

Minister Elżbieta Bieńkowska na konferencji prasowej w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów przedstawiła antykryzysowy pakiet Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. - Działania, które dzisiaj proponujemy przyspieszą i ułatwią wydatkowanie Funduszy Europejskich. Tylko w 2009 roku do polskiej gospodarki (...)

Dziedziczenie według nowych reguł w prawie krajowym i unijnym

Dziedziczenie według nowych reguł w prawie krajowym i unijnym

O tym, że spadek nie zawsze związany jest ze wzbogaceniem, ma świadomość coraz więcej osób. Niestety wielu przekonało się na własnej skórze, że zaniedbanie tych kwestii tzw. milczące przyjęcie spadku, powodowało scalenie się odziedziczonych aktywów i pasywów (...)

Druk SD-Z2 - zgłoszenie darowizny lub spadku bez podatku

Druk SD-Z2 - zgłoszenie darowizny lub spadku bez podatku

Dostajesz darowiznę albo dziedziczysz spadek po kimś z bliskiej rodziny? Jeżeli chcesz skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, złóż formularz podatkowy SD-Z2. Sprawdź, jak to zrobić. Kto może złożyć formularz SD-Z2, aby skorzystać z całkowitego (...)

Będą ułatwienia dotyczące postępowania spadkowego za granicą

Będą ułatwienia dotyczące postępowania spadkowego za granicą

We wtorek 9 czerwca Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy wprowadzający instytucji europejskiego prawa spadkowego. Europejskie poświadczenie spadkowe to dokument, który ułatwi polskim obywatelom wykazywanie ich praw do spadku w innych państwach członkowskich UE. Wydawane na podobnych zasadach (...)

Sukcesja firm jednoosobowych

Sukcesja firm jednoosobowych

Co przewiduje ustawa o zarządzie sukcesyjnym w firmach jednoosobowych? Nowe przepisy wychodzą naprzeciw potrzebom tzw. firm jednoosobowych, które stanowią ogromną większość polskich przedsiębiorstw. Dzięki tym rozwiązaniom, w przypadku śmierci przedsiębiorcy, jego firma będzie mogła (...)

Bezgraniczne zwolnienie z podatku od spadków i darowizn dla najbliższych

Bezgraniczne zwolnienie z podatku od spadków i darowizn dla najbliższych

Jesteś spadkobiercą lub ktoś z najbliższej rodziny ofiaruje Ci coś za darmo? Sprawdź, kiedy nie będziesz musiał z tego tytułu płacić podatku.  Na czym polega zwolnienie w tzw. grupie 0? Przewidziane w art. 4a zwolnienie jest to najszersze w ustawie o podatku od spadków i darowizn (...)

Notarialny akt poświadczenia dziedziczenia

Notarialny akt poświadczenia dziedziczenia

Akt poświadczenia dziedziczenia - czyli co? Notariusz m.in. może sporządzać akty poświadczenia dziedziczenia. Akt poświadczenia dziedziczenia to dokument sporządzony przez notariusza stanowiący wskazanie spadkobierców danego spadkodawcy i przysługujących (...)

Zwolnienia z podatku od spadków i darowizn

Zwolnienia z podatku od spadków i darowizn

Zasadniczo podatek się należy Co do zasady podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy (w tym nieruchomości) znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych (np. użytkowania wieczystego, służebności gruntowej, (...)

Należy ci się spadek? Będzie łatwiej go otrzymać

Należy ci się spadek? Będzie łatwiej go otrzymać

Unia Europejska uprościła formalności prawne związane z testamentami i sprawami spadkowymi o charakterze międzynarodowym. Nowe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmniejszy trudności prawne w sytuacji, gdy umiera członek rodziny posiadający majątek w innym kraju Unii Europejskiej. Nowe (...)

Jak szybko ustalić kto jest spadkobiercą?

Jak szybko ustalić kto jest spadkobiercą?

  Potrzeba zmian Rozwiązania przyjęte w nowelizacji ustawy prawo o notariacie, kodeksu cywilnego oraz kodeksu postępowania cywilnego mają osiągnąć dwa zasadnicze cele. Z jednej strony zamierzeniem ustawodawcy było odciążenie, i tak już nadmiernie obciążonych sądów, od spraw, (...)

Antykryzysowe działania Ministerstwa Rozwoju Regionalnego

Antykryzysowe działania Ministerstwa Rozwoju Regionalnego

Minister Elżbieta Bieńkowska na konferencji prasowej w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów przedstawiła antykryzysowy pakiet Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. - Działania, które dzisiaj proponujemy przyspieszą i ułatwią wydatkowanie Funduszy Europejskich. Tylko w 2009 roku do polskiej gospodarki (...)

Jak odwołać testament?

Jak odwołać testament?

Jakie są skutki odwołania testamentu? Testament jest odwołalny. Spadkodawca może więc w każdej chwili go odwołać lub zmienić - w całości lub w części - oczywiście przed swoją śmiercią. Spadkodawca swoim oświadczeniem może więc doprowadzić do tego, że sporządzony wcześniej (...)

Jak odwołać testament?

Jak odwołać testament?

Jakie są skutki odwołania testamentu? Testament jest odwołalny. Spadkodawca może więc w każdej chwili go odwołać lub zmienić - w całości lub w części - oczywiście przed swoją śmiercią. Spadkodawca swoim oświadczeniem może więc doprowadzić do tego, że sporządzony wcześniej (...)

Treść i forma testamentów szczególnych

Treść i forma testamentów szczególnych

Testament jest formą rozporządzenia majątkiem na wypadek śmierci. Przepisy kodeksu cywilnego przewidują w sumie pięć rodzajów testamentu, w tym trzy z nich to testamenty szczególne. Testamenty szczególne mogą być sporządzane, o ile zaistnieją wyjątkowe okoliczności, (...)

Czym jest testament? Wiadomości ogólne

Czym jest testament? Wiadomości ogólne

Na wstępie należy zaznaczyć, iż w polskiej terminologii prawa termin „testament” występuje w dwóch znaczeniach. Po pierwsze, rozumiany jest jako czynność prawna o określonych cechach (o czym niżej). Po drugie, testamentem nazywany jest także dokument, obejmujący treścią (...)

Testament - Jak sporządzić ważny testament? Kilka uwag o formie

Testament - Jak sporządzić ważny testament? Kilka uwag o formie

Rola testamentów w życiu społecznym, zwłaszcza ze względu na funkcję regulującą stosunki majątkowe, jest nie do przeceniania, dlatego ważkim problemem dla ustawodawcy pozostaje określenie ram, wewnątrz których testatorzy (sporządzający testamenty) mogą się swobodnie poruszać. (...)

Przyczyny nieważności testamentu

Przyczyny nieważności testamentu

Polskie prawo spadkowe w odniesieniu do dokonywania rozrządzeń majątkowych na wypadek śmierci stoi na gruncie zasady swobody testowania. Swoboda ta nie oznacza jednak dowolności dokonywania rozrządzeń, wręcz przeciwnie – swoboda testowania istnieje w granicach przewidzianych przez prawo. (...)

Ważność testamentu ustnego, gdy świadkowie otrzymują spadek - opinia prawna

Ważność testamentu ustnego, gdy świadkowie otrzymują spadek - opinia prawna

    Stan faktyczny  Mój ojciec będąc chory na krótko przed śmiercią ustnie rozporządził swoim majątkiem. Zanim zmarł dokładnie powiedział, że razem z bratem mamy się po połowie podzielić majątkiem; matka nie żyje. Nasz przyrodni brat został przez ojca wydziedziczony, (...)

Sposoby odwołania testamentu

Sposoby odwołania testamentu

  Testament jest czynnością prawną, która wywołuje przewidziane prawem skutki dopiero z chwilą śmieci osoby dokonującej tej czynności. Stąd dopuszczalność odwołania testamentu przez spadkodawcę jest możliwa aż do chwili jego śmierci. Prawo spadkowe przewiduje kilka sposobów (...)

Czy testament może zostać unieważniony? Nieważność testamentu ze względu na błąd, groźbę lub inne okoliczności

Czy testament może zostać unieważniony? Nieważność testamentu ze względu na błąd, groźbę lub inne okoliczności

  Przepisy prawa spadkowego zawierają wyraźne wyliczenie przyczyn, z powodu których testament należy uważać za nieważny. Katalog ten obejmuje m.in. braki formalne, naruszenie zakazu sporządzania testamentów wspólnych, brak zdolności testowania po stronie spadkodawcy, (...)

Kiedy przedawnia się roszczenie o zachowek? Przykłady praktyczne liczenia terminu.

Kiedy przedawnia się roszczenie o zachowek? Przykłady praktyczne liczenia terminu.

Podstawową zasadą prawa spadkowego jest swoboda testowania. W oparciu o nią spadkodawca może ustanowić spadkobiercą całego swojego majątku osobę także spoza kręgu najbliższych krewnych. Pojawia się więc niebezpieczeństwo, że spadkodawca sporządzi testament, na podstawie którego (...)

Testament allograficzny, czyli jak sporządzić tzw. testament urzędowy?

Testament allograficzny, czyli jak sporządzić tzw. testament urzędowy?

  Co to jest testament allograficzny? Testament allograficzny jest formą zwykłego testamentu. Spadkodawca w obecności dwóch świadków oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza (...)

Powszechny Rejestr Testamentów (NORT)  już w październiku

Powszechny Rejestr Testamentów (NORT) już w październiku

5 października rusza rejestr testamentów (w skrócie NORT). To drugi rejestr Krajowej Izby Notarialnej obok rejestru aktów poświadczenia dziedziczenia. Jaki jest cel utworzenia tego zbioru? Kto będzie mógł z niego skorzystać? Co daje odnalezienie testamentu w rejestrze? Rejestracja (...)

Przeniesienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (niezbędne formalności) – opinia prawna

Przeniesienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (niezbędne formalności) – opinia prawna

Stan faktyczny Jak należy dokonać przeniesienia własności spółdzielczego własnościowego mieszkania z matki na syna? Jakie dokumenty są potrzebne i w jaki sposób można to załatwić (testament, akt notarialny, sprawa sądowa)? Opinia prawna Niniejsza opinia została sporządzona na postawie (...)

Uznanie spadkobiercy za osobę niegodną dziedziczenia

Uznanie spadkobiercy za osobę niegodną dziedziczenia

  Kto może być uznany za spadkobiercę niegodnego dziedziczenia? Niegodnym może być uznany każdy spadkobierca - czy to powołany na mocy testamentu, czy ustawy. Często bowiem zdarza się, że sam spadkodawca nie zdaje sobie sprawy z określonych zdarzeń, które powinny eliminować daną (...)

Odwołanie testamentu

Odwołanie testamentu

Jednym z przejawów zasady swobody testowania jest możliwość odwołania testamentu przez spadkodawcę. W jaki sposób można tego dokonać i jakie niesie to ze sobą konsekwencje?   Sporządzenie nowego testamentu Zgodnie z art. 946 Kodeksu cywilnego dla odwołania testamentu wystarczające (...)

Testament najprostszym sposobem przekazania majątku - opinia prawna

Testament najprostszym sposobem przekazania majątku - opinia prawna

Stan faktyczny: Ciotka mojej Żony (siostra mojego Teścia) jest osobą samotną (wdowa, bezdzietna), posiada własnościowe mieszkanie spółdzielcze, które chce przekazać w formie darowizny mojemu Synowi, (który właśnie ukończył 18 lat) pod warunkiem, że w mieszkaniu tym będzie mógł zamieszkać (...)

Dziedziczenie ustawowe, czyli kto i w jaki sposób dziedziczy po zmarłym?

Dziedziczenie ustawowe, czyli kto i w jaki sposób dziedziczy po zmarłym?

Kiedy następuje dziedziczenie ustawowe? Dziedziczenie ustawowe ma miejsce w sytuacji gdy, spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu oraz gdy osoby powołane do spadku nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami (bo np. zmarły przed otwarciem spadku). W razie powołania spadkobierców w (...)

Kto może być niegodny dziedziczenia?

Kto może być niegodny dziedziczenia?

Niegodność dziedziczenia jest instytucją prawa spadkowego unormowaną w art. 928 Kodeksu cywilnego. Jej celem jest pozbawienie prawa do dziedziczenia spadkobierców, którzy dopuścili się względem spadkodawcy czynów niegodziwych, powszechnie uznawanych za naganne i zawinionych. (...)

Kto nie może być świadkiem testamentu?

Kto nie może być świadkiem testamentu?

  Dla zachowania niektórych form testamentu, w szczególności testamentu allograficznego, testamentu ustnego i testamentu tzw. podróżnego, konieczne jest sporządzenie ich w obecności określonej ilości świadków. Świadkiem jest zatem osoba, w obecności której (...)

Jak uzyskać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku? (Postępowanie sądu w przypadku wniosku o stwierdzenie nabycia spadku)

Jak uzyskać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku? (Postępowanie sądu w przypadku wniosku o stwierdzenie nabycia spadku)

  Jak wszczyna się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku i kto może je zainicjować? Postanowienie stwierdzające nabycie spadku przez spadkobierców sąd wydaje tylko na wniosek. Właściwy będzie zatem tryb postępowania nieprocesowego. Wniosek może zgłosić każda osoba, która (...)

Zrzeczenie się spadku - Gdy nie chcesz po kimś dziedziczyć

Zrzeczenie się spadku - Gdy nie chcesz po kimś dziedziczyć

Zgodnie z obowiązującym prawem spadkowym, jeżeli spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu to w momencie otwarcia spadku (czyli śmierci spadkodawcy) obowiązują przepisy ustawowe dotyczące dziedziczenia. Zawieranie jakichkolwiek umów zarówno przed, jak i po śmierci spadkodawcy (...)

Wydziedziczenie - W jaki sposób dokonać wydziedziczenia?

Wydziedziczenie - W jaki sposób dokonać wydziedziczenia?

Na czym polega wydziedziczenie? Potoczna intuicja łączy termin wydziedziczenie z pozbawieniem uprawnionego możliwości spadkobrania poprzez albo powołanie innych spadkobierców, albo sporządzenie testamentu negatywnego (testament negatywny nie powołuje nikogo do spadku, wskazuje natomiast, (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Dziedziczenie spadku przez rodzeństwo

Dziedziczenie spadku przez rodzeństwo

Niedawno zmarła osoba która posiadała dom z ogrodem i ziemię rolną. Osoba ta miała w najbliższej rodzinie wyłącznie 2 siostry. Z uwagi że nie było żadnego testamentu chciałbym zadać pytanie. Kto dziedziczy wspomniany dom i ziemię rolną? Gdzie należy się udać (procedura nabycia spadku) (...)

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku

Mój ojciec odziedziczył spadek. W jaki sposób można żądać ustalenia udziałów spadkowych? Jeśli chodzi o uregulowanie kwestii spadkowych, to Pani ojciec ma do wyboru dwie drogi.Pierwsza to skierowanie do sądu wniosku o wydanie przez sąd postanowienia stwierdzającegonabycie spadku przez wskazane (...)

Dziedziczenie spadku przez rodzeństwo

Dziedziczenie spadku przez rodzeństwo

Niedawno zmarła osoba która posiadała dom z ogrodem i ziemię rolną. Osoba ta miała w najbliższej rodzinie wyłącznie 2 siostry. Z uwagi że nie było żadnego testamentu chciałbym zadać pytanie. Kto dziedziczy wspomniany dom i ziemię rolną? Gdzie należy się udać (procedura nabycia spadku) (...)

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku

Mój ojciec odziedziczył spadek. W jaki sposób można żądać ustalenia udziałów spadkowych? Jeśli chodzi o uregulowanie kwestii spadkowych, to Pani ojciec ma do wyboru dwie drogi.Pierwsza to skierowanie do sądu wniosku o wydanie przez sąd postanowienia stwierdzającegonabycie spadku przez wskazane (...)

Ogłoszenie testamentu i postępowanie spadkowe

Ogłoszenie testamentu i postępowanie spadkowe

W marcu br. zmarła moja ciotka zamieszkała w Warszawie (Bielany/Żoliborz) pozostawiając testament. Do jakiego sądu należy się zwrócić w sprawie ogłoszenia testamentu i postępowania spadkowego i do kiedy należy to zrobić? Do czynności w postępowaniu spadkowym, które należą do zakresu (...)

Charakter testamentu holograficznego

Charakter testamentu holograficznego

Jaki charakter ma testament holograficzny, o którym mowa w przepisach Kodeksu cywilnego? Testament własnoręczny (holograficzny). Forma testamentu jest formą ad solemnitatem, oznacza to, iż jakiekolwiek uchybienia przepisom regulującym formę powodują w zasadzie (...)

Testament własnoręczny

Testament własnoręczny

Napisałem testament w którym typuję syna,córkę oraz narzeczoną jako spadkobiercę po sprzedaży nieruchomości jakie posiadam. Wyszczególniam każdemu z osobna co ma otrzymać lecz wykonawcą testamentu czynię mojego syna. Nadmienię iż testament nie jest notarialnie sporządzony.Czy po złożeniu (...)

Dozwolone formy sporządzenia testamentu

Dozwolone formy sporządzenia testamentu

W grudniu 2003 r. spisany został testament moich dziadków u notariusza. Oboje zrzekli się swojego majątku w postaci 3-pokojowego mieszkania na korzyść jednego w przypadku śmierci drugiego, na korzyść moją (wnuczki) w przypadku śmierci obojga. Mieszkam za granica, ale jestem na stale zameldowana (...)

Świadkowie sporządzenia testamentu pisemnego

Świadkowie sporządzenia testamentu pisemnego

Mój ojciec po śmierci zostawił 2 testamenty odręczne. Przy sporządzaniu jednego z nich (ostatniego) była obecna (poświadczyła to swoim odręcznym podpisem) siostra macochy, która to macocha została tym testamentem powołana do całości spadku. Czy można powołać się na nieważność takiego (...)

Miejsce złożenia testamentu

Miejsce złożenia testamentu

Brat sporządził testament u notariusza, u siebie zachował 1 egzemplarz. Jak dotrzeć do testamentu w razie śmierci brata (o ile posiadany uległ zniszczeniu)? Jak dowiedzieć się, u którego notariusza leży drugi egzemplarz testamentu? Gdzie jest przechowywany testament notarialny - czy w sądzie (...)

Wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu

Wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu

Matka zostawiła testament. Czy wraz z wnioskiem o otwarcie i ogłoszenie testamentu, który się składa do sądu, należy jeszcze złożyć dodatkowo wniosek o stwierdzenie nabycia spadku? Czy jeśli sąd ogłosi testament , to jest równoznaczne z nabyciem spadku przez spadkobierców? Czy po tym wszystkim (...)

Spadek po matce

Spadek po matce

Moja matka rozwiodła się z moim ojcem, gdy miałem 7 lat. Mój ojciec od 13 lat nie żyje. Później moja matka wyszła za mąż po raz drugi, zmieniła nazwisko i z drugim mężem zadłużyła się w jednym banku z kredytem odnawialnym, a także w innych bankach. Jej drugi mąż zmarł. Kredyty pozostały (...)

Testament notarialny

Testament notarialny

Testament został spisany u notariusza. Gdzie przechowywany jest oryginał takiego testamentu? Oryginał testamentu notarialnego pozostawiany jest w Kancelarii notariusza, który sporządził testament. Pozostawanie oryginału testamentu w kancelarii notarialnej chroni go przed możliwością zniszczenia, (...)

Testament holograficzny

Testament holograficzny

Co to jest testament holograficzny? Testament holograficzny to inaczej, testament pisemny. Zgodnie z art. 949 kc spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą. Testament własnoręczny to najprostsza forma testamentu. (...)

Testament notarialny

Testament notarialny

Ojciec mój sporządził testament u notariusza, w którym w paragrafie 1 uczynił mnie spadkobierczynią całości spadku. Obydwoje moi rodzice żyją. Mam również dwóch braci. W paragrafie 2 testamentu ojciec zobowiązał mnie jako powołaną do spadku do wypłacenia każdemu z moich braci tytułem (...)

Ogłoszenie testamentu i postępowanie spadkowe

Ogłoszenie testamentu i postępowanie spadkowe

W marcu br. zmarła moja ciotka zamieszkała w Warszawie (Bielany/Żoliborz) pozostawiając testament. Do jakiego sądu należy się zwrócić w sprawie ogłoszenia testamentu i postępowania spadkowego i do kiedy należy to zrobić? Do czynności w postępowaniu spadkowym, które należą do zakresu (...)

Charakter testamentu holograficznego

Charakter testamentu holograficznego

Jaki charakter ma testament holograficzny, o którym mowa w przepisach Kodeksu cywilnego? Testament własnoręczny (holograficzny). Forma testamentu jest formą ad solemnitatem, oznacza to, iż jakiekolwiek uchybienia przepisom regulującym formę powodują w zasadzie (...)

Testament własnoręczny

Testament własnoręczny

Napisałem testament w którym typuję syna,córkę oraz narzeczoną jako spadkobiercę po sprzedaży nieruchomości jakie posiadam. Wyszczególniam każdemu z osobna co ma otrzymać lecz wykonawcą testamentu czynię mojego syna. Nadmienię iż testament nie jest notarialnie sporządzony.Czy po złożeniu (...)

Dozwolone formy sporządzenia testamentu

Dozwolone formy sporządzenia testamentu

W grudniu 2003 r. spisany został testament moich dziadków u notariusza. Oboje zrzekli się swojego majątku w postaci 3-pokojowego mieszkania na korzyść jednego w przypadku śmierci drugiego, na korzyść moją (wnuczki) w przypadku śmierci obojga. Mieszkam za granica, ale jestem na stale zameldowana (...)

Świadkowie sporządzenia testamentu pisemnego

Świadkowie sporządzenia testamentu pisemnego

Mój ojciec po śmierci zostawił 2 testamenty odręczne. Przy sporządzaniu jednego z nich (ostatniego) była obecna (poświadczyła to swoim odręcznym podpisem) siostra macochy, która to macocha została tym testamentem powołana do całości spadku. Czy można powołać się na nieważność takiego (...)

Miejsce złożenia testamentu

Miejsce złożenia testamentu

Brat sporządził testament u notariusza, u siebie zachował 1 egzemplarz. Jak dotrzeć do testamentu w razie śmierci brata (o ile posiadany uległ zniszczeniu)? Jak dowiedzieć się, u którego notariusza leży drugi egzemplarz testamentu? Gdzie jest przechowywany testament notarialny - czy w sądzie (...)

Wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu

Wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu

Matka zostawiła testament. Czy wraz z wnioskiem o otwarcie i ogłoszenie testamentu, który się składa do sądu, należy jeszcze złożyć dodatkowo wniosek o stwierdzenie nabycia spadku? Czy jeśli sąd ogłosi testament , to jest równoznaczne z nabyciem spadku przez spadkobierców? Czy po tym wszystkim (...)

Spadek po matce

Spadek po matce

Moja matka rozwiodła się z moim ojcem, gdy miałem 7 lat. Mój ojciec od 13 lat nie żyje. Później moja matka wyszła za mąż po raz drugi, zmieniła nazwisko i z drugim mężem zadłużyła się w jednym banku z kredytem odnawialnym, a także w innych bankach. Jej drugi mąż zmarł. Kredyty pozostały (...)

Testament notarialny

Testament notarialny

Testament został spisany u notariusza. Gdzie przechowywany jest oryginał takiego testamentu? Oryginał testamentu notarialnego pozostawiany jest w Kancelarii notariusza, który sporządził testament. Pozostawanie oryginału testamentu w kancelarii notarialnej chroni go przed możliwością zniszczenia, (...)

Testament holograficzny

Testament holograficzny

Co to jest testament holograficzny? Testament holograficzny to inaczej, testament pisemny. Zgodnie z art. 949 kc spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą. Testament własnoręczny to najprostsza forma testamentu. (...)

Testament notarialny

Testament notarialny

Ojciec mój sporządził testament u notariusza, w którym w paragrafie 1 uczynił mnie spadkobierczynią całości spadku. Obydwoje moi rodzice żyją. Mam również dwóch braci. W paragrafie 2 testamentu ojciec zobowiązał mnie jako powołaną do spadku do wypłacenia każdemu z moich braci tytułem (...)

Testament wspólny obojga małżonków

Testament wspólny obojga małżonków

Czy małżonkowie mogą sporządzić testament obejmujący ich wspólne rozrządzenia majątkiem? Kodeks cywilny stanowi:Art. 942. Testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy.Z przytoczonego przepisu wynika zakaz sporządzania testamentów wspólnych, a zatem takich, (...)

Stwierdzenie nabycia spadku - testament

Stwierdzenie nabycia spadku - testament

Dwa miesiące temu zmarł wujek, który zostawił testament, w którym zapisał swój majątek jednej z siostrzenic. Miesiąc temu zmarła ciotka, która też zostawiła testament na korzyść tej samej siostrzenicy. Wujostwo miało dwóch synów. Jeden z synów już nie żyje. Zostawił dwoje dzieci. (...)

Testament notarialny a prawo do zachowku

Testament notarialny a prawo do zachowku

Mój ojciec po śmierci swoich rodziców został adoptowany wraz ze swoją siostrą przez osobę, która wcześniej nie należała do jego rodziny. Było to w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Osoba ta zmarła w tym roku, zostawiając testament (sporządzony w 2003 roku), w którym cały swój (...)

Obywatel Polski zmarły za granicą

Obywatel Polski zmarły za granicą

Jakie prawo obowiązuje w wypadku dziedziczenia przez osobę zamieszkałą w Szwecji z obywatelem polskim. Chodzi o testament, gdzie klauzula o majątku odrębnym musi być ujęta według prawa szwedzkiego. Według prawa polskiego dziedziczenie automatycznie ujęte jest jako majątek odrębny, o ile (...)

Świadek testamentu ustnego

Świadek testamentu ustnego

Zostałam wezwana przez sąd w charakterze świadka w sprawie o "niespisanie treści testamentu ustnego". Rzeczywiście, słyszałam jak ex mąż matki mojej znajomej (w chwili śmierci byli rozwiedzeni) napomknął, iż chciałby zostawić swoje mieszkanie owej znajomej w przypadku śmierci. Nie użył (...)