Nowelizacja ustawy antytytoniowej

Ochrona dzieci i młodzieży przed nikotyną i uzależniającymi nawykami

Sejm uchwalił nowelizację ustawy antytytoniowej, która kompleksowo reguluje rynek elektronicznych papierosów i woreczków nikotynowych. Nowe przepisy zakazują ich sprzedaży osobom do 18. roku życia, przez internet i w automatach. Poprawiają też nadzór nad składem tych produktów.

Nikt dziś nie ma wątpliwości, że tradycyjne papierosy są szkodliwe dla zdrowia. Dlatego są ściśle regulowane zarówno przez przepisy krajowe, jak i unijne. Ale świat się zmienia, a w miejsce papierosów pojawiają się nowe, równie groźne produkty – e-papierosy (zarówno z nikotyną, jak i bez) i woreczki z syntetyczną nikotyną. 

Te produkty wydają się wyjątkowo atrakcyjne – nie tylko dla dorosłych, ale przede wszystkim dla młodych ludzi. Często sprawiają wrażenie mniej szkodliwych niż tradycyjne papierosy, co daje złudne poczucie bezpieczeństwa. 

Dla wielu nastolatków jednorazowe e-papierosy to pierwszy kontakt z nikotyną i początek uzależnienia. Problem dotyczy nie tylko e-papierosów z nikotyną – produkty beznikotynowe też stanowią zagrożenie.  

Potrzeba regulacji

Zdaniem rządu, dotychczasowe przepisy nie regulują płynów beznikotynowych do e-papierosów, niezależnie od ich rodzaju – zarówno jednorazowych, jak i wielorazowych. W efekcie nie podlegają one ograniczeniom wiekowym, jakie dotyczą wyrobów tytoniowych i płynów z nikotyną. Podobna sytuacja jest w przypadku woreczków nikotynowych – nie są sklasyfikowane jako wyroby tytoniowe ani produkty farmaceutyczne i są sprzedawane bez żadnych regulacji. 

W ocenie rządu, aby chronić zdrowie – zwłaszcza najmłodszych - konieczne są kompleksowe działania. Dlatego trwają intensywne prace nad regulacjami, które wprowadzą surowe przepisy dotyczące tych produktów. 21 maja Sejm przyjął kolejną ustawę w tej sprawie. Pierwsza z nich już weszła w życie, a projekt kolejnej wkrótce zostanie przekazany do konsultacji.

Co wprowadzi ustawa nowo przyjęta przez Sejm?

Ograniczenia w obrocie i promocji beznikotynowych e-papierosów: 

• zakaz sprzedaży dzieciom i młodzieży do 18. roku życia (w efekcie ten zakaz będzie dotyczył wszystkich elektronicznych papierosów: jednorazowych i wielorazowych, z nikotyną i bez),   

• zakaz sprzedaży w automatach i na odległość (np. przez Internet), 

• zakaz reklamy i promocji (obecnie płyny bez nikotyny nie są uregulowane w ustawie, więc nie dotyczy ich żaden zakaz wynikający z ustawy tytoniowej), 

• obowiązek oznakowania opakowań jako wyrobu szkodliwego dla zdrowia, 

• zakaz palenia w miejscach publicznych (np. w szkołach, restauracjach, na placach zabaw, i przystankach komunikacji miejskiej) – ta zasada już dotyczy elektronicznych papierosów z płynem, który zawiera nikotynę. 

Ograniczenia w obrocie pojemników zapasowych z płynem beznikotynowym do e-papierosów: 

• zakaz sprzedaży dzieciom i młodzieży do 18. roku życia,   

• zakaz sprzedaży w automatach i na odległość, 

• zakaz reklamy i promocji,   

• obowiązek oznakowania opakowań jako wyrób szkodliwy dla zdrowia, 

• większy nadzór nad ich składem – skład będzie musiał być dostosowany do wymogów ustawy (płyn nie będzie mógł zawierać substancji o właściwościach rakotwórczych), 

• informacje na ich temat będą zgłaszane do Biura do spraw Substancji Chemicznych co najmniej 6 miesięcy przed planowanym wprowadzeniem do sprzedaży. 

Ograniczenia w obrocie woreczków nikotynowych: 

• zakaz sprzedaży dzieciom i młodzieży do 18. roku życia,   

• zakaz sprzedaży w automatach i na odległość, 

• zakaz reklamy i promocji,   

• obowiązek oznakowania opakowań jako wyrób szkodliwy dla zdrowia, 

• większy nadzór nad ich składem – skład będzie musiał być dostosowany do wymogów ustawy (woreczki nikotynowe nie będą mogły zawierać substancji o właściwościach rakotwórczych), 

• informacje na ich temat będą zgłaszane do Biura do spraw Substancji Chemicznych co najmniej 6 miesięcy przed planowanym wprowadzeniem do sprzedaży, 

• ograniczenie maksymalnej zawartości nikotyny w woreczkach do 20 mg/g, 

• zostaną uznane za wyroby powiązane i zdefiniowane jako produkty do użytku doustnego, które zawierają nikotynę (bez tytoniu) i są porcjowane w woreczkach. 

Zapobiegamy uzależnieniom wśród dzieci i młodzieży

Celem wdrażanych zmian jest ochrona zdrowia publicznego i zapobieganie uzależnieniom wśród dzieci i młodzieży. Badania Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wskazują, że młode osoby, które sięgają po e-papierosy – zarówno z nikotyną, jak i bez niej – ponad dwa razy częściej uzależniają się od tytoniu. Dlatego ograniczamy ich sprzedaż dzieciom i młodzieży poniżej 18. roku życia i eliminujemy sprzedaż w automatach i przez internet. 

Nowe przepisy przewidują też obowiązek zgłaszania informacji o pojemnikach zapasowych do e-papierosów i woreczkach nikotynowych do Prezesa Biura do spraw Substancji Chemicznych i dostosowanie ich składu do wymogów ustawy antytytoniowej. To pozwoli kontrolować ich skład i wyeliminuje z niego substancje niedozwolone i potencjalnie szkodliwe. 

Zakaz sprzedaży smakowych wkładów do podgrzewaczy tytoniu

17 kwietnia weszły w życie przepisy, które zakazują sprzedaży podgrzewanych wyrobów tytoniowych o charakterystycznych aromatach, takich jak mentol czy owoce. Branża ma dziewięć miesięcy na wyprzedanie zapasów. Smakowe dodatki przyciągają szczególnie młodych ludzi. Eliminując te produkty, zmniejszamy ryzyko uzależnień i chronimy zdrowie młodzieży. 

Nowelizacja ustawy antytytoniowej uregulowała też podgrzewacze do tytoniu jako nowatorskie wyroby tytoniowe. 

Te przepisy dostosowują polskie regulacje do prawa Unii Europejskiej.  

Prace nad zakazem sprzedaży jednorazowych e-papierosów i smakowych woreczków nikotynowych

Obecnie w uzgodnieniach wewnętrznych jest najnowszy projekt nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Został wpisany do wykazu prac legislacyjnych 17 marca. W najbliższym czasie zostanie przekazany do konsultacji publicznych.

Co ma być wprowadzone:

• zakaz sprzedaży wszystkich jednorazowych e-papierosów (z nikotyną i bez niej) – aby te produkty zniknęły z rynku;
• zakaz sprzedaży smakowych woreczków nikotynowych – aby w obrocie zostały tylko te o smaku tytoniu;
• nowe zasady sprzedaży innych wyrobów z nikotyną (np. gum, sprayów i tabletek z nikotyną) - aby były traktowane jak leki i mogły być sprzedawane tylko w aptece i dopiero, gdy zatwierdzi je Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL);
• większą kontrolę nad e-papierosami – badanie składu płynów w e-papierosach, aby sprawdzić, czy nie zawierają szkodliwych substancji.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl