Oprocentowanie kredytów bankowych

Oprocentowanie kwoty stanowiącej przedmiot umowy kredytowej jest integralną częścią umowy. Umowa kredytu jest więc zawsze odpłatna, czego nie można powiedzieć o pożyczce, która może być udzielona bez zastrzeżenia odsetek.

Oprocentowanie kwoty kredytu jest wynagrodzeniem, jakie bank pobiera za oddanie do dyspozycji kredytobiorcy środków finansowych posiadanych przez bank.

Od czego zależy stopa oprocentowania kredytu?

Wysokość oprocentowania kredytów jest w naszym kraju jedną z przeszkód zawierania umów kredytowych. Często zanim przedsiębiorcy zdecydują się na kredyt, muszą dokładnie skalkulować, czy ich na ten kredyt stać. Wysokość oprocentowania kredytu zależy od wielu czynników, do których należy zaliczyć przede wszystkim:

• stopa inflacyjna – im wyższy spadek wartości pieniądza, tym stopa oprocentowania kredytu jest większa, gdyż banki chcą zarabiać, a nie tracić na udzieleniu kredytu – stopa inflacyjna musi więc być “skonsumowana” przez stopę oprocentowania kredytu,
• stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego
• wysokości obowiązkowej rezerwy bankowej – banki – w celach bezpieczeństwa – obowiązane są utrzymywać obowiązkową rezerwę na niskooprocentowanym koncie w Narodowym Banku Polskim
• pokrycie kosztów “złych kredytów” - nie ma co się łudzić, koszty ponoszone przez banki z powodu udzielenia i nie spłacenia tzw. “złych kredytów” ponosimy wszyscy, poprzez ustalenie wysokiej stopy oprocentowania kredytów,
• ryzyko kredytowe ponoszonego przez bank.

Należy zauważyć, że środki bankowe przeznaczane na kredyty pochodzą najczęściej depozytów lokowanych w bankach przez deponentów. Oczywiście ustawa prawo bankowe przewiduje pewien stosunek pomiędzy środkami ulokowanymi na lokatach bankowych a środkami przeznaczonymi na kredyty, którego stosunku bank ze względów bezpieczeństwa nie może przekroczyć, jednakże wynika z tego fakt, iż oprocentowanie banku musi być wyższe niż oprocentowanie lokat. Bank nie jest bowiem instytucją charytatywną lecz ukierunkowaną na jak największy zysk.

Ustalenie stopy oprocentowania kredytu

Oprocentowanie kredytów dla przedsiębiorców częściej niż kredyty udzielane konsumentom (te bowiem reguluje ustawa o kredycie konsumenckim), może być ustalane indywidualnie. Kredyty zaciągane przez przedsiębiorców przeznaczane są głównie na cele rozwojowe, które w przyszłości mogą być źródłem dochodu. Dlatego też banki, oceniając z jednej strony zdolność kredytową przedsiębiorcy, a z drugiej szanse powodzenia kredytowanego przedsięwzięcia, mogą indywidualnie ustalać stopę oprocentowania kredytu.

Stawka oprocentowania musi być jednak określona w umowie kredytowej. Umowa kredytowa musi także określać warunki zmiany stopy procentowej w trakcie trwania umowy kredytowej.

W razie zastosowania zmiennej stopy oprocentowania, co jest regułą w stosunkach kredytowych, należy ponadto:

• określić w umowie kredytowej warunki zmiany stopy procentowej kredytu,
• powiadomić w sposób określony w umowie kredytobiorcę oraz poręczycieli jeżeli umowa nie stanowi inaczej, inne osoby będące dłużnikami banku z tytułu zabezpieczenia kredytu o każdej zmianie stopy jego oprocentowania. 

We wszelkich ogłoszeniach i ofertach dotyczących warunków udzielenia kredytu na cele konsumpcyjne banki obowiązane są określać wysokość rocznej stopy oprocentowania tego kredytu. Pozwala to na ocenę kosztów poszczególnych kredytów.

Pozostałe koszty kredytu

Do elementarnych kosztów uzyskania kredytu, prócz odsetek, należy jeszcze zaliczyć prowizje bankowe. Generalnie rzecz ujmując, banki pobierają prowizje bankowe za wykonanie swojego zobowiązani wynikającego z umowy kredytowej. Określenie prowizji bankowej jest także koniecznym elementem umowy kredytowej.

Banki najczęściej pobierają prowizje za:

• samo udzielenie kredytu,
• możliwość wcześniejszej spłaty kredytu,
• przewalutowanie kredytu,
• niewykorzystaną przez kredytobiorcę część kredytu pozostawioną do jego dyspozycji,
• zmianę warunków spłaty kredytu – np. odroczenie terminu, zmianę rodzaju spłacanych rat.

Pamiętaj, że:

• oprocentowanie kredytu jest jego nieodłącznym elementem,
• wysokość oprocentowania jest uzależniona od wielu czynników,
• warunki zmiany oprocentowania kredytu muszą być określone w umowie kredytowej,
• poza odsetkami, kredytobiorca obciążony jest także prowizjami bankowymi.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zmianami)

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.