5.3.2023

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność gospodarczą

Czym jest roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne?

Od 1 stycznia 2022 roku podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalana jest w zależności od tego, jaki rodzaj pozarolniczej działalności prowadzi płatnik składek oraz od tego, jaką formę opodatkowania stosuje do przychodów z tej działalności.

Chodzi o rodzaj działalności w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Każda osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która opłaca składki na własne ubezpieczenia, w 2023 r. po raz pierwszy ma obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Służy ono temu, aby ustalić składkę na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok na podstawie przychodów/dochodów w nim osiągniętych. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 rok przedsiębiorcy muszą rozliczyć w 2023 roku (według ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Płatnicy będą składać takie rozliczenie po raz pierwszy.

Porady prawne

Kogo dotyczy roczne rozliczenie?

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej dotyczy Ciebie jako płatnika składek, jeżeli w 2022 roku w Twoim przypadku stosowana była jedna z poniższych form opodatkowania:

  • zasady ogólne – podatek według skali,
  • zasady ogólne – podatek liniowy,
  • ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Do kiedy i jak przekazać roczne rozliczenie?

Rozliczenie roczne przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku:

  • w ZUS DRA (blok XII), jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą jednoosobowo,
  • w ZUS RCA (blok III.F), jeżeli opłacasz składki za inne osoby (np. pracowników, zleceniobiorców).

Dokument z rocznym rozliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 rok złóż do 22 maja 2023 roku.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 31 stycznia 2023 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów, nowe wzory dokumentów ZUS DRA i ZUS RCA będą obowiązywały od 1 maja 2023 r., czyli począwszy od dokumentów rozliczeniowych składanych za kwiecień.

ZUS dostosuje programy Płatnik i ePłatnik do nowych wzorów dokumentów oraz udostępni w nich funkcje, które umożliwią roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Co wynika z rocznego rozliczenia?

Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia okaże się, że składka na ubezpieczenie zdrowotne została:

  • opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, będzie przysługiwał jej zwrot – chyba że masz zaległości za składki lub nienależnie pobrane świadczenia z ubezpieczenia społecznego,
  • opłacona w kwocie niższej niż ustalona – musisz ją uregulować wraz ze składką za kwiecień 2023 roku, czyli do 22 maja.

Jak złożyć wniosek o zwrot nadpłaty?

Wniosek o zwrot nadpłaty ZUS utworzy na Twoim profilu płatnika na Platformie Ubezpieczeń Społecznych (PUE) ZUS. Sprawdź i podpisz wniosek, a następnie wyślij go do ZUS – do 1 czerwca 2023 roku. Nadpłatę ZUS przekaże na rachunek bankowy, który jest zapisany na Twoim koncie płatnika składek, najpóźniej do 1 sierpnia.

Na stronie www.zus.pl udostępniono kalkulator, który pomoże w wyliczeniu rocznej składki na ubezpieczenie zdrowotne, jeśli będziesz składać dokumenty w wersji papierowej.

Za każdy miesiąc prowadzenia działalności w 2022 roku musisz złożyć do ZUS dokumenty rozliczeniowe z ustaloną składką na ubezpieczenie zdrowotne. Dokumenty korygujące wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne za rok 2022, możesz złożyć:

  • najpóźniej do dnia, w którym złożysz wniosek o zwrot nadpłaty,
  • do 30 czerwca 2023 roku – jeśli nie składasz wniosku o zwrot nadpłaty. 

Dokumenty rozliczeniowe za 2022 r niezbędne do obliczenia składki zdrowotnej i terminy przekazania ewentualnych korekt

Od stycznia 2022 r. przedsiębiorcy mają obowiązek ustalania składki na ubezpieczenie zdrowotne na nowych zasadach (według ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). W zależności od formy opodatkowania, jaką stosują w danym roku, muszą uwzględnić osiągnięty przychód lub dochód z prowadzonej działalności. Dane dotyczące składki na ubezpieczenie zdrowotne trzeba wykazać w odpowiednim bloku deklaracji rozliczeniowej (XI na formularzu ZUS DRA) albo imiennego raportu miesięcznego (III.E na formularzu ZUS RCA).

Osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność, muszą przekazywać dokumenty rozliczeniowe do ZUS co miesiąc (według ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych (czyli podatkiem liniowym lub skalą podatkową) lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mają obowiązek po zakończeniu roku kalendarzowego ustalić roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Przy jej obliczaniu brana jest pod uwagę roczna podstawa jej wymiaru. To istotne, aby zweryfikować, czy wyliczona kwota składki rocznej różni się od sumy składek na ubezpieczenie zdrowotne wykazanych w dokumentach rozliczeniowych za poszczególne miesiące:

  • roku kalendarzowego (jeśli rozliczenie podatku następuje ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych)
  • lub roku składkowego (jeśli rozliczenie podatku następuje na zasadach ogólnych – podatkiem liniowym lub skalą podatkową)

- za który sporządzane jest rozliczenie.

Ważne, żeby na koncie płatnika składek znajdowały się poprawne dokumenty za wszystkie miesiące danego roku kalendarzowego lub składkowego.

Co się stanie, jeśli dokumenty rozliczeniowe nie zostały złożone do ZUS?

Od 2022 r. co miesiąc ZUS wysyła do płatników składek informacje o braku dokumentów rozliczeniowych za dany miesiąc (elektronicznie na profil PUE ZUS lub listownie). Jeśli mimo tych przypomnień po zakończeniu roku na koncie płatnika nadal nie będzie zapisanych i rozliczonych dokumentów, ZUS wyśle kolejne zawiadomienie o ich braku. W sytuacji, gdy do ZUS nadal nie zostaną przekazane wymagane dokumenty, ZUS sporządzi je z urzędu i uwzględni w saldzie konta płatnika (według art. 81 ust. 2zc ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Na tej podstawie zostanie przygotowane roczne rozliczenie składki zdrowotnej. Może to wpłynąć na stan rozliczeń na ubezpieczenie zdrowotne i na konieczność dopłaty składek.

Nowe terminy składania korekt

Od stycznia 2022 r. obowiązują nowe terminy, w jakich można przekazywać korekty dokumentów rozliczeniowych (ZUS DRA, ZUS RCA, ZUS RSA; według art. 48d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Można to zrobić w ciągu 5 lat, liczonych od następnego dnia po terminie płatności składek za dany miesiąc kalendarzowy. Co ważne, korektę podstawy wymiaru i należnej składki na ubezpieczenie zdrowotne wykazanej w dokumentach rozliczeniowych za poszczególne miesiące roku kalendarzowego można przekazać nie później niż do dnia złożenia wniosku o zwrot nadpłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jeśli taki wniosek nie zostanie złożony do ZUS, korekty można przekazać do 30 czerwca danego roku (według art. 81 ust. 2y ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

Zasady korygowania składki zdrowotnej wykazanej w dokumentach miesięcznych i w rocznym rozliczeniu 

Jako płatnik składek możesz skorygować podstawę wymiaru i składkę na ubezpieczenie zdrowotne dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność.

W jakim terminie możesz skorygować dokumenty rozliczeniowe?

Korektę dokumentów rozliczeniowych ze składką zdrowotną możesz złożyć najpóźniej do dnia złożenia wniosku o zwrot nadpłaconej składki, która wynika z rocznego rozliczenia. Oznacza to, że korektę za poprzedni rok możesz przekazać do 1 czerwca. Jeżeli nie złożysz tego wniosku, masz czas do 30 czerwca.

Kiedy na bieżąco powinieneś skorygować dokumenty rozliczeniowe za dany miesiąc?

Dokumenty rozliczeniowe ze skorygowaną składką na ubezpieczenie zdrowotne powinieneś przekazać na bieżąco w dwóch opisanych niżej sytuacjach.

  1.   Stosujesz opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i rozliczasz składki na podstawie przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym. W wyniku rocznego rozliczenia w urzędzie skarbowym ustaliłeś inną kwotę przychodu.

W takim przypadku opłacasz składkę na ubezpieczenie zdrowotne przez cały rok w tej samej kwocie. Wysokość składki zdrowotnej ustalasz na podstawie przychodów z ubiegłego roku.

Musisz złożyć korektę dokumentów, jeśli w rozliczeniu rocznym podatku w urzędzie skarbowym ustaliłeś kwotę przychodu za poprzedni rok w innej wysokości niż kwota przychodu, którą wykazywałeś w miesięcznych dokumentach rozliczeniowych przekazanych do ZUS.

Wówczas skoryguj dokumenty złożone do ZUS od stycznia danego roku.

Jeśli miesięczne składki na ubezpieczenie zdrowotne zostały ustalone w kwocie niższej niż powinny być naliczone, masz obowiązek dopłacić różnicę wraz z odsetkami za zwłokę.

  2.  Zmieniałeś formę opodatkowania w trakcie roku.

W trakcie roku podatkowego masz prawo zmienić w urzędzie skarbowym formę opodatkowania (art. 9 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz art. 9a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych). Oznacza to, że nowa forma opodatkowania obowiązuje Cię od początku roku. Dlatego w ZUS powinieneś skorygować dokumenty rozliczeniowe od stycznia danego roku.

W przypadku zmiany formy opodatkowania za 2022 r. w trybie przepisów przejściowych (art. 14, art. 15 i art. 17 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw):

  • z ryczałtu na opodatkowanie według skali z mocą od 1 lipca 2022 r.,
  • z podatku liniowego lub ryczałtu na opodatkowanie według skali z mocą wsteczną od 1 stycznia 2022 r.

- nie korygujesz miesięcznych rozliczeń składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Kiedy nie musisz korygować dokumentów rozliczeniowych za dany miesiąc?

Gdy wysokość przychodów lub dochodów za dany miesiąc została ustalona nieprawidłowo.

Jeśli rozliczasz się na zasadach ogólnych lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, przy obliczaniu wysokości dochodu za dany miesiąc lub wysokości przychodów liczonych narastająco od początku roku nie uwzględniasz określonego przychodu lub wydatków zakwalifikowanych jako koszty uzyskania przychodu, wówczas nie musisz korygować rozliczeń za dany miesiąc. Te przychody lub wydatki powinieneś uwzględnić na bieżąco w rozliczeniach za kolejny okres, a więc za miesiąc, za który przekazujesz dokumenty rozliczeniowe w danym roku.

Nie musisz korygować miesięcznej składki zdrowotnej wstecz, ponieważ rozliczenie przychodów lub dochodów i wysokości składki zdrowotnej będziesz uwzględniać w rozliczeniu rocznym.

Ta zasada dotyczy też sytuacji, gdy na skutek zmiany przepisów (art. 10, art. 35 i art. 36 ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw), które weszły w życie 13 kwietnia 2022 r., zmienił się sposób ustalania:

  • dochodu – w odniesieniu do płatników opodatkowanych na zasadach ogólnych (wyłączenie przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, uwzględnienie różnic remanentowych, wyłączenie odpisów amortyzacyjnych)
  • lub przychodu w odniesieniu do płatników na ryczałcie (wyłączenie przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym).

Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne

Jako płatnik opodatkowany na zasadach ogólnych (podatkiem liniowym lub skalą podatkową) lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych masz obowiązek po zakończeniu roku kalendarzowego ustalić roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Przy jej obliczaniu bierzesz pod uwagę roczną podstawę jej wymiaru. Zweryfikuj, czy ta kwota różni się od sumy składek na ubezpieczenie zdrowotne wykazanych w dokumentach rozliczeniowych za poszczególne miesiące roku kalendarzowego lub składkowego.

W sytuacji gdy powstanie różnica, Twoje dalsze działanie zależy od tego, czy suma składek za dany rok kalendarzowy jest niższa, czy wyższa od podstawy.

  1.  Jeśli składka jest niższa niż roczna kwota składki ustalona od rocznej podstawy, musisz dopłacić różnicę.

Kwotę dopłaty składki wykazujesz w dokumentach rozliczeniowych składanych za kwiecień następnego roku (np. za 2022 r. będzie to kwiecień 2023 r.) w części dotyczącej rozliczenia rocznego. Dokumenty rozliczeniowe za kwiecień przekazujesz do ZUS najpóźniej do 20 maja (np. za kwiecień 2023 r. będzie to do 22 maja 2023 r.).

Jeżeli ostateczny termin na przekazanie dokumentów przypada w święto (dzień ustawowo wolny od pracy), sobotę lub niedzielę, to przyjmuje się, że upływa on w następnym dniu roboczym.

Oprócz bieżącej składki za dany miesiąc powinieneś w tym samym terminie dopłacić również różnicę.

  2.  Jeśli składka jest wyższa niż roczna kwota składki ustalona od rocznej podstawy, masz prawo do zwrotu nadpłaty.

Wniosek o zwrot obsłużymy w PUE ZUS. Masz czas na jego złożenie do 1 czerwca danego roku za rok poprzedni.

Kiedy trzeba skorygować roczne rozliczenie?

W rocznym rozliczeniu wykazujesz faktyczny przychód lub dochód (w zależności od formy opodatkowania, jaką stosowałeś), jaki osiągnąłeś w danym roku. Na jego podstawie ustalasz należną składkę roczną na ubezpieczenie zdrowotne.

W sytuacji, gdy będziesz korygować w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe w zakresie osiągniętego przychodu lub dochodu za dany rok, powinieneś skorygować także roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne, które wykazałeś w dokumentach ZUS DRA/ZUS RCA za kwiecień danego roku. Korektę dokumentów za kwiecień z rocznym rozliczeniem możesz złożyć w ciągu 5 lat od dnia, w którym upłynął termin na ich opłacenie (art. 48d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych).

Każda korekta rocznego rozliczenia przekazana do ZUS po wniosku o zwrot nadpłaty lub po 30 czerwca danego roku zawsze musi być sprawdzona i wyjaśniona z Krajową Administracją Skarbową. Oznacza to, że dokument korygujący za kwiecień danego roku, w którym zmieni się roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne, będzie objęty postępowaniem prowadzonym we współpracy z KAS. Zmiana rozliczenia składki zdrowotnej za ten rok będzie zależeć od wyniku tej weryfikacji. Korekta rocznego rozliczenia powinna mieć odzwierciedlenie w korekcie zeznania podatkowego w urzędzie skarbowym.

Roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność gospodarczą

Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2022 r. osoby prowadzące działalność gospodarczą ustalają podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości uzależnionej od formy opodatkowania uzyskiwanych z tej działalności przychodów/ dochodów.

Przedsiębiorcy, którzy stosowali opodatkowanie na zasadach ogólnych (skala podatkowa lub podatek liniowy) albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, mają obowiązek ustalić roczną podstawę wymiaru oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Jak ustalić roczną podstawę i składkę na ubezpieczenie zdrowotne przy formie opodatkowania na zasadach ogólnych?

Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalasz za rok składkowy, który trwa od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego.

Roczną podstawę wymiaru stanowi dochód z działalności gospodarczej, ustalony za rok kalendarzowy jako różnica między osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów (w rozumieniu ustawy o PIT).

Odliczasz od tego kwotę opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Jak ustalić roczny dochód?

Przy ustalaniu rocznego dochodu nie uwzględniasz:

    1.   przychodów, które  nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym w szerokim rozumieniu, czyli na podstawie ustawy o PIT i odrębnych przepisów, np. rozporządzeń o zaniechaniu poboru podatku, te przychody uwzględniasz:

  • przychody zwolnione z podatku PIT w ramach ulgi: PIT zero na powrót, PIT zero dla rodzin 4+, PIT zero dla pracujących seniorów (art. 21 ust. 1 pkt 152–154 ustawy o PIT),
  • przychody z działalności gospodarczej prowadzonej w specjalnej strefie ekonomicznej oraz z realizacji nowej inwestycji określonej w decyzji o wsparciu, o której mowa w ustawie o wspieraniu nowych inwestycji i uzyskane na terenie określonym w tej decyzji (art. 21 ust. 1 pkt 63a i 63b ustawy o PIT),

    2.   przychodów osiągniętych w okresie zawieszenia działalności na podstawie prawa przedsiębiorców, jak też poniesionych w tym okresie kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o PIT,

    3.   przychodów za miesiące, w których przysługiwało Ci zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej na podstawie (art. 82 ust. 8-9a ustawy zdrowotnej). Nie uwzględniasz też kosztów uzyskania przychodów oraz składek na ubezpieczenia społeczne za te miesiące.

Przy ustalaniu dochodu uwzględniasz szczególne zasady ustalania dochodu w podatku o PIT, o których mowa w art. 24 ust. 1–2b ustawy o PIT, tj. różnice remanentowe. Za rok 2022 nie zwiększasz dochodu, jeżeli remanent końcowy jest wyższy od remanentu początkowego. 

  • jeśli uzyskałeś przychody w związku ze zbyciem środków trwałych, które były amortyzowane przed 2022 rokiem, i odpisy amortyzacyjne masz zaliczone do kosztów podatkowych, nie doliczasz ich do dochodu.

Chodzi o przychody z odpłatnego zbycia określonych składników majątku, np. środków trwałych (o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT). Wtedy dochód (ustalony z uwzględnieniem art. 24 ust. 2 zdanie drugie ustawy o PIT – szczególny sposób ustalania dochodu w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku) nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2022 r.

  • przy ustalaniu dochodu możesz uwzględnić koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy PIT zaliczone przed 1 stycznia 2022 r. do tych kosztów przy ustalaniu dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 26, art. 30c albo art. 30ca ustawy o PIT, w brzmieniu obowiązującym przed tą datą.

Roczna podstawa wymiaru składki ustalona na podstawie dochodu nie może być niższa od minimalnej rocznej podstawy.

Aby ustalić minimalną roczną podstawę wymiaru, pomnóż minimalne wynagrodzenie obowiązujące na pierwszy dzień roku składkowego przez liczbę miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustalasz swój dochód do rozliczenia rocznego.

W liczbie miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu nie uwzględniasz miesięcy, w których przysługiwało Ci zwolnienie z opłacania składki na podstawie art. 82 ust. 8–9a ustawy zdrowotnej.

Jeśli dotyczy Cię opodatkowanie podatkiem liniowym, to Twoja składka wynosi 4,9% podstawy jej wymiaru. Składka ustalana od podstawy rocznej nie może być niższa niż kwota równa 9% iloczynu liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego.

Jak ustalić roczną podstawę i składkę na ubezpieczenie zdrowotne przy formie opodatkowania ryczałt od przychodów ewidencjonowanych?

Roczną podstawę ustalasz w oparciu o łączną kwotę przychodów z działalności gospodarczej. Odejmujesz od tego opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Nie odliczasz składek opłaconych w miesiącu, w którym przysługiwało Ci zwolnienie ze składki zdrowotnej na podstawie art. 82 ust. 8–9b ustawy zdrowotnej.

Jak ustalić roczny przychód?

Gdy ustalasz przychód za dany rok, nie uwzględniasz:

  • Przychodów, które nie podlegają opodatkowaniu  podatkiem dochodowym, z wyjątkiem przychodów zwolnionych z podatku PIT w ramach ulgi: PIT zero na powrót, PIT zero dla rodzin 4+, PIT zero dla pracujących seniorów (art. 21 ust. 1 pkt 152–154 ustawy o PIT),
  • przychodów osiągniętych w okresie zawieszenia działalności na podstawie prawa przedsiębiorców,
  • przychodów za miesiące, w których przysługiwało Ci zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej na podstawie art. 82 ust. 8-9b ustawy zdrowotnej.

Ile wynosi roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej dla osób opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

Roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, które stosują opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, wynosi za 2022 rok:

  • 44791,44 zł – jeżeli Twój przychód za ten rok nie przekroczył 60 tys. zł (jest to liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym roku pomnożona przez 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2021 r.); 
  • 74652,48 zł – jeżeli Twój przychód za ten rok był wyższy niż 60 tys. zł i niższy niż 300 tys. zł (jest to liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym roku pomnożona przez 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2021 r.); 
  • 134374,44 zł – jeżeli Twój przychód za ten rok przekroczył 300 tys. zł (jest to liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym roku pomnożona przez 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2021 r.).

W liczbie miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu nie uwzględniasz miesięcy, w których przysługiwało Ci zwolnienie z opłacania składki na podstawie art. 82 ust. 8–9b ustawy zdrowotnej.

Gdzie otrzymasz pomoc?

Każdy płatnik składek, może uzyskać pomoc:

  • podczas e-wizyty w ZUS,
  • w Centrum Obsługi Telefonicznej (COT) pod numerem telefonu 22 560 16 00,
  • u doradcy płatnika w każdej placówce ZUS.

 

Podstawa prawna:

  • ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm., zwana ustawą zdrowotną);
  • ustawa z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 807, z późn. zm.);
  • ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1265);
  • ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm., zwana ustawą o PIT);
  • ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców;
  • ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz.1009, z późn. zm.);
  • rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 31 stycznia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (Dz.U. z 2023 r. poz.258);
  • ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2020 r. poz. 1905) oraz art. 9a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1119). 

Źródło: zus.pl

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Składka na ubezpieczenie zdrowotne od 2022 r.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne od 2022 r.

Nowe zasady ustalania podstawy wymiaru składki Obecnie obowiązują jednolite zasady ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność oraz korzystających z ulgi na start. Od nowego roku zasady te będą różne (...)

Składka na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców w 2023 r.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców w 2023 r.

W artykule przedstawiono informacje w sprawie podstawy wymiaru składek oraz kwot składek na ubezpieczenie zdrowotne w 2023 r. dla niektórych grup ubezpieczonych. Przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej albo podatkiem liniowym płacą składkę zdrowotną proporcjonalną do dochodu, (...)

Jak najkorzystniej zatrudnić nianię?

Jak najkorzystniej zatrudnić nianię?

Kim jest niania i kto ją zatrudnia? Niania sprawuje opiekę indywidualną, co oznacza, że opiekuje się tylko jednym dzieckiem bądź rodzeństwem, w pełni uwzględniając potrzeby każdego z nich. Dzięki temu dzieci są nie tylko bezpieczne, ale też rozwijają się psychofizycznie w warunkach (...)

Jakie składki na ubezpieczenia społeczne płaci przedsiębiorca?

Jakie składki na ubezpieczenia społeczne płaci przedsiębiorca?

Jeśli prowadzisz firmę, to musisz płacić składki do ZUS. Przeczytaj, jakie składki musisz płacić za siebie, a jakie – za zatrudnionych pracowników, a także od jakiej podstawy liczy się wysokość składek. ##baner## Którzy przedsiębiorcy muszą płacić składki do ZUS? Musisz (...)

Podatek dochodowy - Opodatkowanie podatkiem dochodowym osób fizycznych

Podatek dochodowy - Opodatkowanie podatkiem dochodowym osób fizycznych

Gdzie jest uregulowany podatek dochodowy od osób fizycznych? Opodatkowanie podatkiem dochodowym osób fizycznych regulują dwie ustawy: ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwana dalej "ustawą", która w szerokim zakresie reguluje opodatkowanie (...)

Składka zdrowotna w 2022 roku według Polskiego Ładu

Składka zdrowotna w 2022 roku według Polskiego Ładu

Zmiany w sposobie obliczania składki zdrowotnej to jedna z kluczowych zmian Polskiego Ładu. Od 2022 roku przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej albo podatkiem liniowym zapłacą składkę proporcjonalną do dochodu, natomiast opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (...)

Formy opodatkowania podatkiem dochodowym działalności gospodarczej

Formy opodatkowania podatkiem dochodowym działalności gospodarczej

Dostępne formy opodatkowania podatkiem dochodowym W zależności od tego, czy rejestruje się działalność w CEIDG (jednoosobowa działalność albo spółka cywilna), czy w KRS (spółka, fundacja, spółdzielnia), opodatkowanie podatkiem dochodowym może się znacząco różnić. Osoby (...)

Dokumenty rozliczeniowe za 2022 r niezbędne do obliczenia składki zdrowotnej

Dokumenty rozliczeniowe za 2022 r niezbędne do obliczenia składki zdrowotnej

Dokumenty rozliczeniowe za 2022 r. i terminy przekazania ewentualnych korekt  Od stycznia 2022 r. przedsiębiorcy mają obowiązek ustalania składki na ubezpieczenie zdrowotne na nowych zasadach. W zależności od formy opodatkowania, jaką stosują w danym roku, muszą uwzględnić osiągnięty (...)

Jak odliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne w zeznaniu PIT za 2020 r.?

Jak odliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne w zeznaniu PIT za 2020 r.?

Podatnik, który w trakcie roku podatkowego opłacał samodzielnie składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz na ubezpieczenie zdrowotne osób z nim współpracujących – ma prawo odliczyć te składki od podatku dochodowego za ten rok. Prawo do odliczenia przysługuje (...)

Stawka i koszty zryczałtowane w PIT po zmianach

Stawka i koszty zryczałtowane w PIT po zmianach

Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe dotyczące stosowania w 2019 r. podwyższonych kwotowych kosztów uzyskania przychodów i obniżonej stawki podatkowej do dochodów opodatkowanych według skali podatkowej. W artykule przedstawiono zasady rozliczeń. Nowe przepisy Objaśnienia (...)

Formy opodatkowania PIT przychodów z działalności gospodarczej

Formy opodatkowania PIT przychodów z działalności gospodarczej

Jeżeli jesteś osobą fizyczną i osiągasz przychody z działalności gospodarczej, możesz skorzystać z różnych form opodatkowania podatkiem dochodowym (PIT). Zobacz, jakie są najważniejsze różnice pomiędzy tymi formami i kto je może stosować. ##baner## Co jest działalnością (...)

Nadchodzą ważne zmiany dla przedsiębiorców!

Nadchodzą ważne zmiany dla przedsiębiorców!

  Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw wejdzie w życie 20 września 2008 r., z wyjątkiem nowych przepisów o Ewidencji Działalności Gospodarczej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej (...)

Można jeszcze wybrać opodatkowanie przychodów z działalności gospodarczej według skali podatkowej

Można jeszcze wybrać opodatkowanie przychodów z działalności gospodarczej według skali podatkowej

Skala podatkowa lub inaczej opodatkowanie na zasadach ogólnych, to podstawowa forma opodatkowania działalności gospodarczej. Jeżeli nie wybierzesz innej formy, będziesz płacić podatek dochodowy według stawki 12% oraz 32% od nadwyżki dochodu ponad kwotę 120 tys. zł. ##baner## Co to jest (...)

Ważne zmiany w PIT

Ważne zmiany w PIT

  W zasadzie od 1 stycznia 2009 r. do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) wprowadzono wiele zmian. Jednak niektóre zmiany weszły w życie już 1 grudnia 2008 r., a niektóre wejdą dopiero 1 stycznia 2010 r. Poniżej omówione zostały (...)

Skala podatkowa PIT

Skala podatkowa PIT

Skala podatkowa lub inaczej opodatkowanie na zasadach ogólnych, to podstawowa forma opodatkowania działalności gospodarczej. Jeżeli nie wybierzesz innej formy opodatkowania, będziesz płacić podatek dochodowy według stawki 12% oraz 32% od nadwyżki dochodu ponad kwotę 120 tys. zł. Co (...)

Projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Sejm zajmuje się właśnie projektem nowelizacji ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Ma to związek z przyjętym przez Radę Ministrów w styczniu 2004 r. "Planem racjonalizacji wydatków społecznych". Uregulowania zawarte w projekcie przewidują zwiększenie (...)

Ulga dla młodych

Ulga dla młodych

14 kwietnia 2020 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe z dnia dot. nowej preferencji w podatku dochodowym od osób fizycznych dla młodych osób. Przeczytaj najważniejsze tezy, jakie z nich wynikają. ##baner## Istota ulgi dla młodych Objaśnienia dotyczą stosowania (...)

Nieprawidłowo zaliczane do kosztów uzyskania przychodów składki z tytułu ubezpieczenia społecznego – opinia prawna

Nieprawidłowo zaliczane do kosztów uzyskania przychodów składki z tytułu ubezpieczenia społecznego – opinia prawna

Stan faktyczny Prowadzę własną działalność od 1996 r. i samodzielnie się rozliczam. Ostatnio zostałem poproszony o skontrolowanie księgowości mojej znajomej i odkryłem pewne nieprawidłowości. Prowadzi ona jednoosobową działalność gospodarczą od września 2001 roku, nie zatrudniając (...)

Wysokość składek ZUS za osoby prowadzące działalność gospodarczą

Wysokość składek ZUS za osoby prowadzące działalność gospodarczą

1. Jeśli nie jesteś uprawniony do ulg i opłacasz składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego...   Składki za styczeń – grudzień 2022 roku:   Rodzaj ubezpieczenia/funduszu:EmerytalneRentoweWypadkoweChoroboweFP (...)

Ulga na start, preferencyjna podstawa, działalność nieewidencjonowana

Ulga na start, preferencyjna podstawa, działalność nieewidencjonowana

Przepisy dotyczące składek na ZUS przewidują obecnie tzw. ulgę na start, preferencyjną podstawę i działalność nieewidencjonowaną. Zwalniają więc niektórych przedsiębiorców z opłacania przez 6 miesięcy składek na ubezpieczenia społeczne. Następnie mogą oni przez 2 (...)

Składki na ZUS a podatki

Składki na ZUS a podatki

Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, mają znaczny wpływ na zobowiązania podatkowe. Zarówno osoby fizyczne, opłacające samodzielnie składki zusowskie, a są to przede wszystkim przedsiębiorcy, jak i płatnicy czyli pracodawcy, zleceniodawcy, spółdzielnie, organy zatrudnienia, (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Obowiązkowe składki - działalność gospodarcza

Obowiązkowe składki - działalność gospodarcza

Zarejestrowałem w tym miesiącu działalność gospodarczą. We wpisie figuruje data 26 czerwca jako dzień rozpoczęcia działalności. W tym samym dniu kończy mi się umowa o pracę. Jakie składki i w jakiej wysokości będę musiał z tego tytułu opłacić (ubezpieczenie społeczne i zdrowotne). (...)

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej

Co to znaczy, że wymiar składki zdrowotnej zus od osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą wynosi 8% od kwoty zadeklarowanej, a jednocześnie podstawą wymiaru jest dochód? Czy może taka osoba zadeklarować mniejszą podstawę wymiaru składki niż wynosi jej dochód? Stosownie (...)

ZUS zakwestionował wpłacone przeze mnie podwyższone składki

ZUS zakwestionował wpłacone przeze mnie podwyższone składki

Pracowałam w firmie mojego męża, przez pewien czas płaciłam podwyższone składki. Niestety ZUS mi to zakwestionował, stwierdzając że zatrudnienie miało charakter fikcyjny, po to tylko żebym dostała wyższe świadczenie z ubezpieczenia społecznego w związku z macierzyństwem. Sad również (...)

Składka zdrowotna z dwóch źródeł przychodów

Składka zdrowotna z dwóch źródeł przychodów

Osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą na własne nazwisko i w spółce cywilnej, obie działalności mają inny charakter i są prowadzone na podstawie jednego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Osoba ta jest zgłoszona do ubezpieczeń społecznych i do ubezpieczenia zdrowotnego (...)

Opodatkowanie sprzedaży prac przez artystę

Opodatkowanie sprzedaży prac przez artystę

Bezrobotny (niezatrudniony, nie prowadzący działalności, bez prawa do zasiłku) artysta sprzedaje sporadycznie swoje prace (kilka w miesiącu, kwoty mniejsze od 1000 zł). Czy artysta musi jakoś zgłaszać takie dochody do US? Jeśli tak, to kiedy, w jaki sposób i który przepis reguluje taką sytuację? (...)

Kilka rodzajów działalności a składka zdrowotna

Kilka rodzajów działalności a składka zdrowotna

Pracuję na pełnym etacie w spółce z o.o. Oprócz tego mam po 10% udziałów w dwóch sklepach zarejestrowanych jako spółka cywilna. Dodatkowo prowadzę biuro tłumaczeń zarejestrowane na mnie. Z wszystkich tych rodzajów działalności odprowadzam składkę na ubezpieczenie zdrowotne czyli 4 razy (...)

Korekta rozliczeń z ZUS

Korekta rozliczeń z ZUS

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przysłał do mojej firmy pismo, w którym stwierdza, że u jednego z pracowników w grudniu 2000 roku nastąpiło przekroczenie wysokości rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Powstała nadpłata ubezpieczenia społecznego i rentowego (...)

Odliczenie składki zdrowotnej od podatku

Odliczenie składki zdrowotnej od podatku

Jakie warunki muszą być spełnione, aby można było odliczyć składkę zdrowotną w rocznym rozliczeniu podatkowym i w jakiej kwocie? Czy składkę zdrowotną można odliczyć w rocznym rozliczeniu podatkowym? Zakładamy, iż przedmiotem pytania jest możliwość odliczenia składki zdrowotnej w (...)

Składka zdrowotna z kilku tytułów

Składka zdrowotna z kilku tytułów

Jestem zatrudniony na pełnym etacie z wynagrodzeniem przewyższającym średnią krajową, oprócz tego prowadzę działalność gospodarczą jako osoba fizyczna - płacę więc składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Zawiązuję spółkę cywilną. Czy ponownie mam zgłaszać się do następnego czyli (...)

Umorzenie zaległych składek ZUS.

Umorzenie zaległych składek ZUS.

Złożyłem wniosek do ZUS o umorzenie zaległych składek za dwa lata. W odpowiedzi dostałem że jeżeli spłacę część zaległości, to zostanie mi umorzona pozostała część. Czy istnieje możliwość żeby ZUS jednak umorzył mi całość zaległości? Czy zostaną mi również umorzone odsetki? (...)

Ubezpieczenie pracownika oddelegowanego

Ubezpieczenie pracownika oddelegowanego

Pracownik zatrudniony w Polsce na umowę o pracę zostaje przez firmę oddelegowany na okres 12 miesięcy do pracy w Centrali w Czechach (w Pradze). Jak powinnam rozliczać jego wynagrodzenie (ujęcie składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i podatku)? Jakie dokumenty i gdzie powinny zostać (...)

Działalność gospodarcza a zasiłek macierzyński

Działalność gospodarcza a zasiłek macierzyński

Od dwóch lat prowadzę działalność gospodarczą, która jest obecnie zawieszona i w związku z tym nie opłacam składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Okazało się, że za pół roku zostanę matką. Czy w tej sytuacji przysługuje mi zasiłek macierzyński i ewentualnie jakie warunki (...)

Zgłoszenie do ubezpieczenia w trakcie miesiąca

Zgłoszenie do ubezpieczenia w trakcie miesiąca

Osoba prowadząca działalność gospodarczą zgłosiła się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego po terminie, zatem w zgłoszeniu do tego ubezpieczenia wpisała termin złożenia zgłoszenia. W deklaracji za miesiąc, w którym osoba ta zaczęła podlegać ubezpieczeniu chorobowemu, została wykazana (...)

Jak uzyskać większy zasiłek macierzyński?

Jak uzyskać większy zasiłek macierzyński?

Właśnie jestem w piątym miesiącu ciąży, od niecałego roku czasu prowadzę własny biznes (jednoosobowa działalność gospodarcza). Chciałabym po porodzie uzyskać jak najwyższy zasiłek macierzyński. Czy jesteście mi Państwo w stanie poradzić jakie składki powinnam płacić, żeby taki (...)

Jak uzyskać większy zasiłek macierzyński?

Jak uzyskać większy zasiłek macierzyński?

Właśnie jestem w piątym miesiącu ciąży, od niecałego roku czasu prowadzę własny biznes (jednoosobowa działalność gospodarcza). Chciałabym po porodzie uzyskać jak najwyższy zasiłek macierzyński. Czy jesteście mi Państwo w stanie poradzić jakie składki powinnam płacić, żeby taki (...)

Wspólne rozliczenie małżonków-przedsiębiorców

Wspólne rozliczenie małżonków-przedsiębiorców

Mąż jest zatrudniony (umowa o pracę), natomiast żona prowadzi samodzielną działalność gospodarczą (ale nie ryczałtową). 1) Jaka powinna być forma tej działalności, żeby małżonkowie mogli się wspólnie rozliczać rocznie? Chodzi oczywiście o sytuację, kiedy jedna strona ma wyższe (...)