Czy można samodzielnie odprowadzić składki na ZUS?

Niniejsza opinia prawna wydana została na podstawie przepisów:

- ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity - Dz.U.2013.1442)

- ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednolity - Dz.U.2008.164.1027).

Zgodnie z treścią art. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, prawo do dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przysługuje osobom, które nie spełniają warunków do objęcia tymi ubezpieczeniami obowiązkowo. Obecnie zatem, po zmianie przepisów, która weszła w życie 1 stycznia 2013r., dobrowolnemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu podlegać może każda osoba fizyczna, pod warunkiem, że nie podlega ubezpieczeniom obowiązkowym. Nie jest możliwe natomiast dobrowolne objęcie ubezpieczeniem chorobowym i wypadkowym.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób dobrowolnie podlegających ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia. Stopy procentowe składek wynoszą: 19,52% podstawy wymiaru - na ubezpieczenie emerytalne oraz 8,00% podstawy wymiaru - na ubezpieczenia rentowe.

Za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu.

W celu zgłoszenia się do dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego należy złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (na formularzu ZUS ZUA) – objęcie ubezpieczeniem następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.

Składka na dobrowolne ubezpieczenie emerytalne i rentowe finansowana jest w całości przez samego ubezpieczonego.

Jeżeli okres dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przekracza 10 lat, nie obowiązuje gwarancja wypłaty minimalnego świadczenia, w wypadku gdy stan własnego konta ubezpieczonego nie będzie go zapewniał (art. 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Osoba niepodlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego może ubezpieczyć się dobrowolnie na podstawie pisemnego wniosku złożonego w Narodowym Funduszu Zdrowia, jeżeli ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym następuje na podstawie umowy zawartej z Funduszem, z dniem określonym w tej umowie. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym uzależnione jest ponadto od wniesienia opłaty na rachunek Funduszu. Wysokość opłaty jest uzależniona od okresu, w którym osoba składająca wniosek o dobrowolne ubezpieczenie nie była objęta ubezpieczeniem zdrowotnym, i wynosi:

1) 20 % dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie od 3 miesięcy do roku;

2) 50 % dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie powyżej roku do 2 lat;

3) 100 % dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie powyżej 2 lat do 5 lat;

4) 150 % dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie powyżej 5 lat do 10 lat;

5) 200 % dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie powyżej 10 lat.