Nabycie wierzytelności i jej realizacja
Pytanie:
"Firma X ( działalność gospodarcza osoby fizycznej ) wykonała usługę w firmie Y ( Sp. z o.o. ) na podstawie umowy zawartej i podpisanej przez obydwie strony. Właściwe wykonanie prac potwierdza protokół odbioru robót podpisany również przez obydwie strony. Umowa zawiera zastrzeżenie, iż w przypadku nie uregulowania w terminie zapłaty za wykonane prace, firmie X przysługiwać będą odsetki karne w wysokości 0,6% dziennie. Od wystawienia rachunku za zlecone i wykonane prace mija już rok, a firma Y nie dokonała jeszcze zapłaty. Na rachunku widnieje termin zapłaty 14 dni, sposób zapłaty to gotówka/przelew, brak jednak nr rachunku. Firma X nie wysyłała do tej pory ponagleń do zapłaty, ani tym podobnych, a jedynie dzwoniła do przedstawiciela firmy Y. Czy jako osoba fizyczna mogę kupić tę wierzytelność od firmy X ? Jeśli tak, to w jakiej formie? Zakładając, że mogę dokonać takiego zakupu, czy jako nowy wierzyciel muszę upomnieć się o zapłatę i odsetki bezpośrednio w firmie Y, czy sprawę zapłaty należności mogę skierować od razu do sądu? Umowa została zawarta jeszcze w zeszłym roku, prace również zostały wykonane jeszcze w roku 2005 - czy możliwe jest, abym tak wysokie odsetki ( 0,6% dziennie od zaległej kwoty) uzyskał wyrokiem sądu?"
Odpowiedź prawnika: Nabycie wierzytelności i jej realizacja
Nie ma żadnych problemów, by osoba fizyczna nabyła wierzytelność, która obecnie przysługuje firmie, nawet jeśli wierzytelność ta wynika z umowy zawartej w ramach prowadzonej działalności przez dwie firmy. Wierzytelność przechodzi na inną osobę w wyniku cesji. W opisanej sytuacji cesja byłaby niedopuszczalna w zasadzie tylko wtedy, gdyby umowa między wspomnianymi kontrahentami zawierała odpowiednie postanowienie. Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew tej wierzytelności powinien być również pismem stwierdzony. Oprócz tego konieczne jest powiadomienie dłużnika o cesji przez zbywcę wierzytelności. Bowiem dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie (dlatego dla bezpieczeństwa również nabywca może wysłać odpowiednie pismo).
Dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie. Ponadto może on skorzystać z potracenia wierzytelności przysługującej od zbywcy wierzytelności, chyba że wierzytelność przysługująca względem zbywcy stała się wymagalna później niż wierzytelność będąca przedmiotem przelewu.
Oczywiście zapłaty z tytułu nabytej wierzytelności można domagać się bezpośrednio od w firmie Y, a jeśli zobowiązanie nie będzie dobrowolnie spełnione, skierować roszczenie do sądu. Zawsze warto najpierw skierować żądanie do dłużnika, by niepotrzebnie narażać się na koszty sądowe.
Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Zgodnie z przepisem kodeksu cywilnego, który obowiązuje do 20 lutego 2006 r. maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. A jeżeli strony przewidziały w umowie odsetki wyższe, to należą się tylko odsetki maksymalne określane w powyższy sposób. Jednakże przepis ten stosuje się wyłącznie do czynności prawnych dokonywanych po wskazanej wyżej dacie. Tak więc zasadniczo będzie można żądać zastrzeżonych odsetek, chyba że sąd stwierdzi, iż tak wysokie odsetki są niezgodne z zasadami współżycia społecznego.