7.12.2004

Zespół
e-prawnik.pl

Czy i kiedy przedawniają się roszczenia ze stosunku pracy?

Przedawnienie roszczeń to konsekwencja upływu czasu, określonego przepisami prawa, po którym roszczeń dochodzić nie można, choćby były one bezspornie należne. Przedawnione roszczenie właściwie nie wygasa lecz nabiera cechy tzw. "roszczenia niezupełnego", czyli takiego, które nie może być zasądzone i przymusowo wyegzekwowane. Właśnie dlatego roszczenia przedawnionego nie można dochodzić. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, kiedy to ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje zrzeka się z korzystania z przedawnienia. Takiego zrzeczenia można dokonać dopiero po upływie przedawnienia. Wcześniej dokonane zrzeczenie jest nieważne.

Sąd pracy nie uwzględnia upływu przedawnienia z urzędu, należy się na nie powołać w formie zarzutu. Przedstawienie zarzutu przedawnienia powoduje oddalenie powództwa.

Jakie terminy przedawnienia przewiduje prawo pracy?

Podkreślić należy, iż zasadą jest, że roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym stały się wymagalne.
O wymagalności roszczenia decyduje chwila, w której uprawniony mógł żądać spełnienia świadczenia.

Od reguły 3 lat istnieją wyjątki.

  1. Roszczenia pracodawcy o naprawienie szkody, wyrządzonej przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych, ulegają przedawnieniu z upływem 1 roku od dnia, w którym pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody, nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia. Przepis ten ma zastosowanie do roszczeń zakładu pracy o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych, wymienionych nie tylko w zamkniętym katalogu art. 100 kodeksu pracy, ale również roszczeń z tytułu nie wyliczenia się lub nie zwrócenia mienia powierzonego pracownikowi przez pracodawcę.

Wspomniany art. 100 kodeksu pracy stanowi, iż pracownik jest obowiązany w szczególności:

  • przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,
  • przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,
  • przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych,
  • dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,
  • przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach,
  • przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

SN doprecyzował pojęcie dowiedzenia się o wyrządzeniu przez pracownika szkody jako powzięcie wiadomości nie tylko o samym fakcie powstania szkody, ale także o tym kto i w jakiej wysokości był sprawcą tej szkody, gdyż tylko wówczas można wystąpić przeciwko określonej osobie o konkretną kwotę.

  1. "Skrócony okres przedawnienia", czyli drugi wyjątek od reguły 3 lat stosuje się także do roszczeń pracodawcy w dwóch kolejnych wypadkach:
  2. w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie zarzutu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika (o odszkodowanie z tego tytułu),
  3. w razie poniesienia przez pracodawcę szkody wskutek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji przewidzianego w zawartej miedzy nimi umowie (o wyrównanie szkody).
  4. Istnieje jeszcze jeden wyjątek, od generalnej zasady 3 lat przedawniania się roszczeń ze stosunku pracy. Można powiedzieć, że jest, tym razem wydłużeniem tego terminu. Jeżeli pracownik wyrządził szkodę umyślnie, do przedawnienia roszczenia o naprawienie tej szkody stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące przedawnienia. Kodeks cywilny tak odnosi się do kwestii przedawnienia roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonych: ulegają one przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenia wyrządzające szkodę. Jednakże trzeba pamiętać, że jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenia o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat 10 od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia.

Mówiąc o długości terminów przedawnienia należałoby jeszcze wspomnieć, iż roszczenie stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu pracy jak również roszczenie stwierdzone ugodą sądową ulega przedawnieniu z upływem 10 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia lub zawarcia ugody. Czyli termin przedawnienia wydłuża się.

Jakie cechy charakteryzują terminy przedawnienia w prawie pracy?

Do cech terminów przedawnienia należy:

  • niemożność ich skracania jak i przedłużania przez czynność prawną.
    Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Kiedy przedawniają się roszczenia? Jakie są skutki przedawnienia?

Kiedy przedawniają się roszczenia? Jakie są skutki przedawnienia?

Co to jest przedawnienie? Przedawnienie oznacza  możliwość uchylenia się dłużnika od zaspokojenia roszczenia po upływie określonego prawem terminu. Przedawnienie polega więc na tym, że przysługujące komuś prawo nie może być egzekwowane w związku z tym, że nie zostało ono zrealizowane (...)

RODO w pracy - przetwarzanie danych w miejscu pracy.

RODO w pracy - przetwarzanie danych w miejscu pracy.

Niniejszy artykuł uwzględnia zmiany wynikające z postanowień ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) oraz nowelizacji Kodeksu pracy wprowadzonej ustawą z 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych.   Rozporządzenie 2016/679 dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony (...)

Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy

Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy

Czego dotyczą zmiany? 1 października br. wchodzi w życie nowa ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Reguluje ona zasady, zakres i tryb ochrony roszczeń pracowniczych w razie niemożności ich zaspokojenia z powodu niewypłacalności (...)

Przedawnienie w prawie pracy

Przedawnienie w prawie pracy

Rozpoczynając rozważania nad instytucją przedawnienia wskazać należy, iż sprowadza się ona najkrócej rzecz ujmując do braku możliwości dochodzenia roszczenia, z uwagi na upływ czasu zakreślony regulacjami ustawowymi. W związku z tym, po upływie tego czasu podmiot zobowiązany do (...)

Przejęcie zakładu pracy a jego pracownicy

Przejęcie zakładu pracy a jego pracownicy

Coraz częstszą praktyką w obrocie gospodarczym jest łączenie się przedsiębiorców oraz przejmowanie mniejszych przedsiębiorstw przez większe. Połączenia takie mają wpływ nie tylko na łączące się przedsiębiorstwa, ale także na sytuację prawną i materialną zatrudnionych w obu (...)

Z jakich przyczyn pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika?

Z jakich przyczyn pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika?

Uzasadnione i nieuzasadnione przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia Kodeks pracy daje zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy prawo rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia. Rozwiązanie może być dokonane tak z przyczyn zawinionych, jak i niezawinionych. Prawidłowe wypowiedzenie (...)

Co zrobić, jeśli umowa o dzieło jest niewłaściwie wykonywana?

Co zrobić, jeśli umowa o dzieło jest niewłaściwie wykonywana?

Jeśli przyjmujący zamówienie się spóźnia…  Zamawiający ma prawo kontroli sposobu wykonywania umowy. Może więc oceniać rzetelność wykonawcy oraz prawdopodobieństwo dotrzymania terminu. Zgodnie z art. 635 Kodeksu cywilnego (K.c.), jeżeli przyjmujący zamówienie (...)

Kiedy stosunek pracy ustaje?

Kiedy stosunek pracy ustaje?

Ustanie stosunku pracy następuje w następstwie: rozwiązania stosunku pracy na podstawie oświadczeń woli (czynności prawnych) albo wygaśnięcia stosunku pracy, które jest spowodowane określonymi zdarzeniami prawnymi. Wypowiedzenie umowy o pracę Wypowiedzenie (...)

Przetwarzanie danych przy rekrutacji pracowników a RODO

Przetwarzanie danych przy rekrutacji pracowników a RODO

Jak potencjalni pracodawcy powinni przetwarzać dane osobowe kandydatów do pracy zgodnie z RODO, czyli ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych? Jakie dane kandydatów mogą pozyskiwać i jak długo mogą je przetwarzać? Rekrutacja po nowemu 25 maja 2018 roku we wszystkich (...)

Powołanie, mianowanie, wybór - czym się różnią stosunki pracy zawarte na tych podstawach?

Powołanie, mianowanie, wybór - czym się różnią stosunki pracy zawarte na tych podstawach?

  Czy stosunek pracy musi być uregulowany w umowie o pracę by podlegał ochronie prawa pracy? Prawo pracy przewiduje, że stosunek pracy pomiędzy stronami może być uregulowany w inny sposób niż w umowie o pracę, a nadal podlegać jego ochronie. Już w art. 2 Kodeksu pracy, który (...)

Przedawnienie roszczeń z ubezpieczenia majątkowego

Przedawnienie roszczeń z ubezpieczenia majątkowego

Roszczenie z umowy ubezpieczenia – zarówno w stosunku do zakładu o wypłatę umówionego świadczenia – jak i w stosunku do ubezpieczonego – o zapłatę składki, jako roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Do upływu terminu przedawnienia roszczenia mogą być skutecznie dochodzone. (...)

Zatrudnianie cudzoziemców w 2018 r.

Zatrudnianie cudzoziemców w 2018 r.

Podstawowe zasady zatrudniania cudzoziemców (oprócz obywateli państw UE, EOG i Szwajcarii) od 1 stycznia 2018 r. dla pracodawców Co się zmieniło? Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi: zawężenie do prac, które nie będą objęte zezwoleniem (...)

Umowa przewozu osób i rzeczy

Umowa przewozu osób i rzeczy

Kodeks cywilny, regulujący umowę przewozu, ogranicza przewóz do przewozu rozumianego jako usługa świadczona przez przewoźnika, tj. przedsiębiorstwo transportowe wykonujące działalność przewozową w sposób stały i zarobkowy. Konstrukcja umowy przewozu w kodeksie (...)

Umowa spedycji

Umowa spedycji

  Spedycja spełnia pomocniczą, ale ważną rolę w przewozie przesyłki. Obejmuje wiele różnych czynności faktycznych i prawnych, które potrzebne są do prawidłowego dokonania przewozu. Wykonanie tych czynności należy w zasadzie do wyspecjalizowanych przedsiębiorstw spedycyjnych. (...)

Kontrola pracownika przebywającego na chorobowym przez pracodawcę

Kontrola pracownika przebywającego na chorobowym przez pracodawcę

Pracodawcy są uprawnieni do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania przez pracowników zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny, na podstawie art. 68 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 (...)

Wypowiedzenie umowy o pracę - wszystko, co musisz wiedzieć

Wypowiedzenie umowy o pracę - wszystko, co musisz wiedzieć

Tematem artykułu jest zagadnienie wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę oraz wskazanie przykładowych błędów, jakie w tych sytuacjach popełniają strony stosunku pracy. Omówiono w nim podstawowe przyczyny, które mogą stanowić uzasadnienie rozwiązania umowy o pracę. (...)

Jak uzyskać zasiłek macierzyński?

Jak uzyskać zasiłek macierzyński?

Komu przysługuje zasiłek macierzyński? Zasiłek macierzyński przysługuje: pracownikom, członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osobom, które wykonują pracę nakładczą (czyli tzw. pracę chałupniczą, która (...)

Kto może otrzymać zasiłek opiekuńczy?

Kto może otrzymać zasiłek opiekuńczy?

Komu przysługuje zasiłek opiekuńczy? Zasiłek opiekuńczy przysługuje wszystkim osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie, a więc: pracownikom, członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osobom (...)

Zakaz konkurencji a samozatrudnienie - opinia prawna

Zakaz konkurencji a samozatrudnienie - opinia prawna

Stan faktyczny Od roku 2001 do marca 2006 byłam zatrudniona na stanowisku handlowca, na zasadach tzw. samozatrudnienia. Do obowiązków wynikających z umowy zlecenia należało m.in. pozyskiwanie i obsługa klientów. Wynagrodzenie otrzymywane było przeze mnie miesięcznie (...)

Z jakich przyczyn można wypowiedzieć umowę o pracę?

Z jakich przyczyn można wypowiedzieć umowę o pracę?

  Kiedy przyczyny wypowiedzenia są uzasadnione, a kiedy nieuzasadnione? W artykule niniejszym omówione zostały poszczególne przyczyny wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę wraz z oceną ich zasadności. Nie da się jednoznacznie określić, czy dana przyczyna ujęta abstrakcyjnie, (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Przerywany czas pracy

Przerywany czas pracy

Pracodawca zawarł z pracownikiem umowę o pracę. Rodzaj umówionej pracy został określony jako kierowca pojazdów samochodowych - mechanik. W umowie nie określono wprowadzonego później zmianą regulaminu pracy przerywanego czasu pracy dla kierowców, z którym pracownik został zapoznany. Pracownikowi (...)

Skrócenie okresu wypowiedzenia - art. 36[1] kp

Skrócenie okresu wypowiedzenia - art. 36[1] kp

Okres wypowiedzenia umowy o pracę zalicza się do okresu pracy, więc rozumiem, że w tym czasie nabywa się również prawa do proporcjonalnego urlopu. Czyli od 01.01.08 r. do 31.03.08 r. będzie to prawo do 7 dni urlopu (przy prawie do 26 dni urlopu rocznie) w podstawowym 5 dniowym 8 godzinnym czasie (...)

Odmowa zatwierdzenia delegacji

Odmowa zatwierdzenia delegacji

Jestem dyrektorem samorządowej instytucji. Mój pracodawca wystawił mi delegację na wyjazd zagraniczny. Po moim powrocie odmówił jednak jej rozliczenia i zwrotu poniesionych przeze mnie wydatków, mimo przedstawienia przeze mnie dowodów pobytu za granicą i pełnej realizacji zleconych zadań, (...)

Premia zamiast nadgodzin

Premia zamiast nadgodzin

W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością pracownicy pracujący w nadgodzinach nie dostają wynagrodzenia za nadgodziny, tylko wyliczoną jak nadgodziny premię uznaniową. Czy oznacza to, że pracownicy mogą dochodzić nadgodzin nie wypłaconych (wypłaconych jako premia uznaniowa) od pracodawcy (...)

Czy kara pieniężna za jazdę bez biletu przedawnia się?

Czy kara pieniężna za jazdę bez biletu przedawnia się?

W 1.08.2005r roku jechałem pociągiem bez biletu. Dostałem mandat, którego nie zapłaciłem. Dwa miesiące po otrzymaniu kary (11.10.2005r), dostałem wezwanie do zapłaty z sądu z powództwa pkp przewozy regionalne za przejazd bez biletu. Kolejne wezwania nie odbierałem, bowiem zmieniłem miejsce (...)

Jak uwolnić się od zakazu konkurencji?

Jak uwolnić się od zakazu konkurencji?

Jestem zatrudniony w pewnej firmie transportowej. Mam podpisaną umowę o pracę na czas nieokreślony. Musiałem również podpisać umowę o zakazie konkurencji na okres 6 miesięcy po ustaniu pracy. Czy da się jakoś ten zakaz obejść? Opinia prawna dla Państwa sporządzona powstała w oparciu (...)

Przedawnienie roszczeń ze stosunku pracy

Przedawnienie roszczeń ze stosunku pracy

Ubiegam się od zakładu pracy w którym pracowałem, (a który w momencie przejścia przeze mnie na emeryturę błędnie wykazał składniki wynagrodzenia potrzebne dla ZUS do wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru, przez co została zaniżona moja wysokość emerytury) odszkodowania z powodu (...)

Przedawnienie roszczeń pracownika

Przedawnienie roszczeń pracownika

Czy pracownik na delegacji poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy i miejscem zamieszkania pracownika, przebywający na niej kilka dni, może wliczyć czas spędzony po wykonaniu pracy (po 8 godzinach) np: odpoczynek w hotelu jako czas pracy (nadgodziny) gdyż nie jako pozostaje (...)

Okres umowy o pracę na czas określony

Okres umowy o pracę na czas określony

Byłam zatrudniona na okres próbny, który wynosił 3 miesiące. Po tym czasie została ze mną podpisana umowa na czas określony, który wynosił również 3 miesiące, a następnie umowa wygasła. Teraz wiem, iż minimalny czas umowy na czas określony to 6 miesięcy. Czy mogę domagać się od byłego (...)

Kiedy obowiązuje 2 letni termin przedawnienia odsetek

Kiedy obowiązuje 2 letni termin przedawnienia odsetek

Wg Waszych odpowiedzi termin przedawnienia odsetek wynosi 3 lata. Jak to się ma do wyjaśnienia w \"Rzeczpospolitej\": \"Takim właśnie przepisem szczególnym w stosunku do art.118 k.c. jest art 554 k.c.- stwierdził S.N.w czerwcu ub. r. Zgodnie z tym przepisem \"roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej (...)

Termin przedawnienia roszczenia z faktury VAT

Termin przedawnienia roszczenia z faktury VAT

W marcu 2005 roku wystawiłam fakturę VAT. Do tej pory nie uregulowano należności. Nie wezwałam pisemnie dłużnika do spłaty. Czy prawdą jest, że jeżeli wierzyciel w okresie dwóch lat od wystawienia faktury nie wezwał do jej uregulowania, to wierzytelność wygasa? Wraz z upływem określonego (...)

Przedawnienie - rachunek bankowy

Przedawnienie - rachunek bankowy

Po jakim czasie bank może odmówić wypłaty środków zgromadzonych na rachunku bankowym, tj. kiedy przedawnia się roszczenie o wypłatę tych środków? Od kiedy rozpoczyna się bieg przedawnienia żądania wypłaty tych środków, od czasu rozwiązania umowy, czy też od innych zdarzeń, np. niewykonywania (...)

Pracodawca zwolnił mnie ze względu na likwidację stanowiska.

Pracodawca zwolnił mnie ze względu na likwidację stanowiska.

Dostałem wypowiedzenie pracy, uzasadnieniem według mojego pracodawcy, było to że likwiduje moje stanowisko pracy. Miesiąc po moim zwolnieniu dostałem informację od mojego znajomego który pracował ze mną w tej samej firmie że jednak znowu poszukują pracownika na moje stanowisko... co mogę (...)

Urlop wypoczynkowy a świadczenie rehabilitacyjne

Urlop wypoczynkowy a świadczenie rehabilitacyjne

Pracownik w czerwcu 2000r miał wypadek. Nie wykorzystał ani jednego dnia urlopu z przysługujących mu 26 dni. W marcu 2001r. otrzymał świadczenie rehabilitacyjne na 12 m-cy. Teraz wraca do pracy. Czy przysługuje mu w sumie 52 dni urlopu zaległego? (26 za 2000r. i 26 za 2001r.) Czy można pracownika (...)

Przedawnienie roszczeń o nakłady

Przedawnienie roszczeń o nakłady

18.04.2007 r. wniosłem przeciwko mojej byłej współmałżonce pozew o zwrot poniesionych koniecznych nakładów na majątek wspólny, w tym kosztów związanych z utrzymaniem najmu lokalu. We wrześniu 2001 r. małżonka sama się wyprowadziła z dziećmi i wymeldowała ze wspólnie zajmowanego lokalu (...)

Alimenty dla mamy i siostry

Alimenty dla mamy i siostry

Przez 35 lat po rozwodzie mamy z ojcem, pomagam mamie i siostrze w dużym stopniu również finansowo. Po rozwodzie mama nie wystąpiła o podział majątku ani tez nie zaskarżyła ojca o nie płacenie alimentów na córki. Już wtedy była chora. Ojciec mój znęcał się przed rozwodem fizycznie i (...)


e-prawnik.pl 2021 | Wszelkie prawa zastrzeżone , Informujemy, iż zgodnie z przepisem art. 25 ust. 1 pkt. 1 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz. 631), dalsze rozpowszechnianie artykułów i porad prawnych publikowanych w niniejszym serwisie jest zabronione.