Na wakacje z Europejską Kartą Zabezpieczenia Społecznego

Polacy, jako obywatele kraju członkowskiego Unii Europejskiej, mogą uzyskać na terenie Unii Europejskiej oraz państw EFTA, co do zasady, bezpłatną pomoc lekarską. System ten obejmuje publiczną opiekę zdrowotną, wobec której każde państwo ma swoje odrębne przepisy. W niektórych krajach leczenie jest bezpłatne, w innych chory ponosi część kosztów, a w jeszcze innych trzeba wnieść pełną opłatę za opiekę zdrowotną i dopiero potem ubiegać się o jej zwrot. W każdym wypadku od pacjenta będzie się wymagać zachowania pełnej dokumentacji odbytego leczenia. Jednakże dla skorzystania z powyższych przywilejów koniecznie jest zaopatrzenie się przed wyjazdem do konkretnego kraju w Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ).

PAMIĘTAJ TAKŻE O INNYCH UBEZPIECZENIACH - EKUZ TO NIE WSZYSTKO!

Czym jest EKUZ?

Jest dokumentem potwierdzający prawo ubezpieczonego do świadczeń opieki zdrowotnej na terenie Polski oraz prawo do świadczeń opieki zdrowotnej za granicą. Jeżeli, z jakichkolwiek względów (np. zagubienie lub kradzież karty), w czasie pobytu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej ubezpieczony nie będzie posiadał EKUZ a jego stan zdrowia będzie wymagał udzielenia świadczeń niezbędnych ze wskazań medycznych, może wystąpić do NFZ o wystawienie mu Certyfikatu Tymczasowo Zastępującego Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego. Jednakże brak EKUZ lub Certyfikatu Tymczasowego nie pozbawia ubezpieczonego możliwości skorzystania z opieki zdrowotnej za granicą, w takiej sytuacji konieczne jest nawiązanie kontaktu z polskim NFZ. Prawdopodobnie będzie musiał sam pokryć koszty leczenia, a następnie wystąpić z wnioskiem o zwrot poniesionych wydatków. Jeżeli uzyskanie zwrotu poniesionych kosztów nie jest możliwe w trakcie pobytu za granicą, ubezpieczony winien zwrócić się o refundację do swojego wojewódzkiego oddziału NFZ.

DOKUMENTY DO POBRANIA - pod tym linkiem znajdziecie Państwo dokumenty niezbędne do wydania EKUZ!

W jakich krajach można uzyskać pomoc zdrowotną na podstawie EKUZ?

Przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, które są podstawą funkcjonowania EKUZ obowiązują we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej (obecnie jest to 28 krajów europejskich - od 1 lipca 2013 roku do UE dołączyła Chorwacja) oraz w krajach Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu – Islandii, Liechtensteinu, Norwegii oraz Szwajcarii.

Jaki jest zakres opieki zdrowotnej, którą można za granicą uzyskać na podstawie EKUZ?

Istotą koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie opieki zdrowotnej jest możliwość jej uzyskania przez ubezpieczonego z zagranicy w tym samym zakresie co obywatel danego państwa. Tym samym jeżeli przepisy danego kraju przewidują bezpłatne leczenie w konkretnym zakresie – ubezpieczony legitymujący się EKUZ może liczyć na taką samą opiekę. Generalnie należy stwierdzić, że na podstawie EKUZ przysługują nam świadczenia zdrowotne niezbędne z medycznego punktu widzenia i służące uniknięciu konieczności powrotu do kraju w celu podjęcia leczenia. Tym samym należy podkreślić, że opieka w oparciu o EKUZ nie służy planowanym leczeniu w innym kraju, ale jedynie podczas czasowego pobytu. Za taki uważa się wizytę u znajomych i krewnych czy też wyjazd turystyczny. Wobec tego udając się do konkretnego kraju członkowskiego należy zapoznać się z jego systemem opieki zdrowotnej gdyż posiadacz EKUZ będzie podlegał przepisom dotyczącym finansowania świadczeń zdrowotnych, które obowiązują ubezpieczonych mieszkańców państwa członkowskiego, w którym czasowo przebywa.

Kto jest uprawniony do EKUZ?

Do otrzymania EKUZ uprawniony jest każdy polski ubezpieczony, tzn. osoba objęta ubezpieczeniem zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia. EKUZ może być również wydana każdemu z członków rodziny ubezpieczonego, który zgłoszony jest do ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce, np. małżonkowi czy też, pod pewnymi warunkami, dzieciom albo wstępnym

W jaki sposób uzyskać EKUZ?

W celu uzyskania EKUZ należy wypełnić wniosek o wydanie Karty. Wypełniony wniosek należy złożyć (osobiście, drogą pocztową lub faksem) w oddziale wojewódzkim NFZ właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. 

ADRESY WOJEWÓDZKICH ODDZIAŁÓW NFZ!

Wnioskodawca, dla którego OW NFZ nie może potwierdzić faktu posiadania prawa do świadczeń na koszt NFZ, w celu uzyskania EKUZ powinien okazać przy składaniu wniosku następujące dokumenty potwierdzające ubezpieczenie zdrowotne w NFZ:

Dla osób ubezpieczonych, odpowiednio do sytuacji, np.:

• aktualne zaświadczenie wypełnione przez płatnika składki,
• aktualne zaświadczenie z KRUS o podleganiu i opłaceniu składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne,
• aktualne zaświadczenia z ZUS o niezaleganiu w opłacaniu składek (tylko dla osób prowadzących działalność gospodarczą),
• aktualnie podstemplowana legitymacja ubezpieczeniowa z ważną pieczątką zakładu pracy lub zawierająca potwierdzenie właściwej jednostki ZUS o aktualnych uprawnieniach zainteresowanego do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego,
• legitymacja emeryta/rencisty,
• aktualne zaświadczenie o pobieraniu zasiłku przedemerytalnego,
• aktualne zaświadczenie wystawione przez urząd pracy w przypadku bezrobotnych niepodlegających ubezpieczeniu z innego tytułu,
• aktualne zaświadczenie z uczelni o zgłoszeniu do ubezpieczenia studenta niepodlegającego ubezpieczeniu z innego tytułu.

W przypadku emerytów/rencistów wojskowych dokumentem potwierdzającym ubezpieczenie zdrowotne jest legitymacja.

Dla członków rodziny, odpowiednio do sytuacji, np.:

• dokument potwierdzający uprawnienia do świadczeń osoby ubezpieczonej,
• zgłoszenia do ubezpieczenia członka rodziny (druk ZUS ZCNA, jeżeli zgłoszenie nastąpiło po 1 lipca 2008 r. lub ZUS ZCZA, jeżeli zgłoszenie nastąpiło przed dniem 1 lipca 2008 r.),
• w przypadku osób, które ukończyły 18 rok życia, dokument potwierdzający kontynuację nauki lub niepełnosprawność,
• w przypadku członków rodziny zgłoszonych do ubezpieczenia w KRUS, aktualne zaświadczenie o okresach podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Dla nieubezpieczonego – uprawnionego do świadczeń (zgodnie z art. 2  ust. 1  pkt 2 i 3 ustawy o świadczeniach), odpowiednio do sytuacji:

• decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy, potwierdzająca to prawo,
• dokument potwierdzający tożsamość,
• zaświadczenie od lekarza (z datą nie wcześniejszą niż 30 dni przed złożeniem wniosku), ewentualnie karta przebiegu ciąży,
• skrócony odpis aktu urodzenia,
• dokument potwierdzający zamieszkiwanie na terytorium RP.

Dokument potwierdzający opłacenie składek na ubezpieczenie zdrowotne, np.:

• aktualne dokumenty zawierające zestawienie należnych składek zdrowotnych: ZUS RMUA, ZUS RZA, ZUS RCA – w odniesieniu do pracowników i członków ich rodzin,
• dokument potwierdzający zgłoszenie do ubezpieczenia – ZUS ZUA – w przypadku osób, które w dniu składania wniosku nie były ustawowo zobowiązane do opłacenia pierwszej składki na ubezpieczenie zdrowotne licząc od dnia powstania obowiązku ubezpieczenia,
• dowód wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne – tylko dla osób prowadzących działalność na własny rachunek,
• odcinek renty / emerytury,
• dowód wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Oprócz wszystkich ww. dokumentów dopuszcza się możliwość przedstawiania przez ubezpieczonych innych dokumentów, wystawionych przez właściwy organ, zawierających 
w szczególności informację o odprowadzeniu składek na ubezpieczenie zdrowotne. 

Za aktualny dokument potwierdzający ubezpieczenie przyjmuje się dokument, który potwierdza ostatni możliwy okres ubezpieczenia, np.:

1. W przypadku dokumentu potwierdzającego opłacenie składek w ZUS (np. ZUS RMUA):

• gdy z wnioskiem wystąpiono przed dniem 15 danego miesiąca (np. przed dniem 15 sierpnia), za aktualny należy uznać druk ZUS RMUA potwierdzający opłacenie składek za miesiąc czerwiec,
• gdy z wnioskiem wystąpiono po dniu 15 danego miesiąca (np. po 15 sierpnia), za aktualny należy uznać druk ZUS RMUA potwierdzający opłacenie składek za miesiąc lipiec.

2.  W przypadku legitymacji ubezpieczeniowej lub zaświadczenia płatnika – dokument ważny jest 30 dni od jego wystawienia.

(źródło: NFZ)

Jakie dane znajdują się na EKUZ?

Na EKUZ znajdują się następujące informacje:

- imię,

- nazwisko,

- data urodzenia,

- PESEL,

- numer identyfikacyjny instytucji, która wydała Kartę,

- numer identyfikacyjny Karty,

- data ważności Karty.

Są to jedyne dane zawarte na karcie. Każde państwo członkowskie wydaje kartę we własnym języku urzędowym, zawierającą ten sam zestaw danych. Wygląd kart jest taki sam.

Na jaki okres jest wydawana EKUZ?

Kartę EKUZ ważną do  5 lat będą mogły otrzymać osoby pobierające świadczenia emerytalne.

Kartę EKUZ ważną do  6 miesięcy będą mogły otrzymać następujące osoby ubezpieczone:

• zatrudnione,
• prowadzące pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą,
• pobierające rentę,
• studenci zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego przez uczelnię,
• członkowie rodzin (w przypadku członka rodziny w wieku powyżej 18 lat - po przedstawieniu dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń).

Kartę EKUZ ważną 2 miesiące będą mogły otrzymać:

• osoby bezrobotne zarejestrowane w Urzędzie Pracy,
• niewymienione wcześniej osoby ubezpieczone.

W innych przypadkach:

Kartę EKUZ ważną do 6 miesięcy będą mogły otrzymać:

• kobiety w okresie ciąży lub porodu, posiadające obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• dzieci i młodzież do 18 roku życia (okres ważności karty kończy się z dniem ukończenia przez te osoby 18 roku życia).

Kartę EKUZ ważną do 90 dni będą mogły otrzymać osoby, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i otrzymały decyzję np. wójta, burmistrza (uprawnione na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach).

Kartę EKUZ ważną do 42 dni będą mogły otrzymać kobiety w okresie połogu, posiadające obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

(żródło: NFZ)

Pamiętaj, że:

Karta ubezpieczenia zdrowotnego jest wydawana bezpłatnie.

EKUZ nie jest dowodem ubezpieczenia w Narodowym Funduszu Zdrowia uprawniającym do świadczeń zdrowotnych na terytorium Polski. Oznacza to, że osoba ubezpieczona w NFZ może posługiwać się EKUZ wyłącznie w innych państwach członkowskich.

Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego oraz Certyfikat Tymczasowo Zastępujący Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego okazuje się bezpośrednio świadczeniodawcy (lekarzowi w przychodni lub w szpitalu) w państwie pobytu UE/EFTA.

W każdym przypadku, gdy zmianie ulegną informacje zawarte na EKUZ, ubezpieczony winien wystąpić do właściwego oddziału NFZ o wystawienie nowej karty.

Dializy nerek i tlenoterapia są dostępne w każdym z państw członkowskich po okazaniu EKUZ. Ubezpieczony jednak winien pamiętać, że jeszcze przed wyjazdem z Polski do któregokolwiek z państw członkowskich powinieneś uzgodnić terminy niezbędnych dla dializ lub tlenoterapii z wybraną placówką służby zdrowia w państwie, które zamierzasz odwiedzić. Tylko uprzednie uzgodnienia określające terminy tych zabiegów gwarantują uzyskanie potrzebnego leczenia na terytorium państwa członkowskiego, do którego zamierzasz wyjechać.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednolity: Dz. U. 2008 r. Nr 164 poz. 1027),

2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE.L.09.284.1),

3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Zespół
e-prawnik.pl