16.8.2016
Zespół
e-prawnik.pl
Kiedy sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kar?
Kodeks karny przewiduje dwa tryby zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary - fakultatywny oraz obligatoryjny (obowiązkowy). Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary (fakultatywnie) w sytuacjach określonych w kodeksie karnym oraz wobec młodocianego, jeśli przemawiają za tym względy określone w art. 54 § 1 kodeksu karnego.
Młodociany
Wiek sprawcy ma duże znaczenie dla wymiaru kary. Znajduje tu zastosowanie zasada wyrażona w art. 54 §1 kodeksu karnego, który nakazuje sądom, by wymierzając karę młodocianemu miały na celu przede wszystkim wychowanie sprawcy a nie represjonowanie go. Dlatego też kodeks karny generalnie zezwolił sądom na stosowanie instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary wobec młodocianych. Należy w tym momencie wyjaśnić, że zgodnie z kodeksem karnym młodocianym jest sprawca, która w chwili popełnienia czynu zabronionego nie ukończył 21 lat i w czasie orzekania w pierwszej instancji 24 lat. Obydwie przedstawione przesłanki muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że nie będzie uważana za młodocianego sprawcę osoba, która wprawdzie popełniła czyn w wieku np. 19 lat, ale w chwili orzekania przed sądem pierwszej instancji miała lat 26.
Przypadki nadzwyczajnego złagodzenia kary przewidziane w kodeksie karnym
Poza młodocianym, wobec którego sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary kierując się przede wszystkim chęcią jego wychowania, kodeks karny przewiduje jeszcze inne sytuacje, w których sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
Sąd może to zrobić w szczególnie uzasadnionych przypadkach, w których nawet najniższa kara przewidziana za dane przestępstwo byłaby niewspółmiernie surowa. Kodeks karny przykładowo przedstawia takie sytuacje. Mogą one się pojawić, gdy:
- pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, szkoda została naprawiona albo pokrzywdzony i sprawca uzgodnili sposób naprawienia szkody,
- ze względu na postawę sprawcy, zwłaszcza gdy czynił starania o naprawienie szkody lub o jej zapobieżenie,
- jeżeli sprawca przestępstwa nieumyślnego lub jego najbliższy poniósł poważny uszczerbek związany z popełnionym przestępstwem.
Przestawione sytuacje są jedynie przykładami wielu możliwych, w których orzeczenie wobec sprawcy nawet najniższego wymiaru kary przewidzianego za dany czyn byłoby niewspółmiernie surowe. Należy zauważyć, że zaistnienie przedstawionych sytuacji nie gwarantuje jeszcze, że sąd skorzysta z instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary. Konieczne jest jeszcze zaistnienie innych okoliczności, które sprawią, że najniższa kara, jaką może orzec sąd za dany czyn byłaby niewspółmiernie surowa.
Dwie z przedstawionych sytuacji dotyczą okoliczności, które mogą zaistnieć po popełnieniu czynu zabronionego. Odnoszą się one do zachowań sprawcy i promują postawy zmierzające do naprawienia wyrządzonego zła. Trzecia sytuacja odnosi się tylko i wyłącznie do przestępstwa popełnionego nieumyślnie i ma na uwadze szkody, które poniósł sprawca lub osoby jemu najbliższe.
Wniosek prokuratora
Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary na wniosek prokuratora wobec sprawcy przestępstwa, który niezależnie od wyjaśnień złożonych w swojej sprawie, ujawnił przed organami ścigania i przedstawił istotne okoliczności nieznane dotychczas tym organom, dotyczące przestępstwa zagrożonego karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności.
Ten przypadek nadzwyczajnego złagodzenia kary jest przykładem współpracy skruszonych przestępców z policją i prokuraturą. W zamian za informacje, dotyczące przestępstwa zagrożonego karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności, prokurator może złożyć wniosek o nadzwyczajne złagodzenie kary dla skruszonego przestępcy. Przestępca ten nie ma pewności, czy nadzwyczajne złagodzenie kary zostanie zastosowane – wszystko zależy bowiem od decyzji sądu, a przede wszystkim od wniosku prokuratora.
Potrzebujesz porady prawnej?
Jak się bronić przed odebraniem prawa jazdy - opinia prawna
Stan faktycznyZostałem zatrzymany do rutynowej kontroli przez policję drogową. Wynik kontroli po badaniu alkomatem to 0.11 mg/l po pierwszym badaniu, po drugim (po 15 minutach) - 0.09mg/l. Badanie wykonano ok.11.30. 0,1 do 0,25 mg w 1 dm3 - stan po użyciu alkoholu, powyżej 0.25 - (...)
Gwałciciele dostaną za swoje...
Zaostrzenie kar dla gwałcicieli i większa ochrona ofiar gwałtów Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt nowelizacji Kodeksu karnego, który zaostrza kary za ciężkie przestępstwa na tle seksualnym i zwiększa ochronę ofiar gwałtów. Jak wyjaśnia resort, zgwałcenia (...)
Kiedy nastąpi wznowienie postępowania karnego?
Wznowienie postępowania jest - obok kasacji - nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, przysługującym od orzeczeń już prawomocnych. Wznowienia nie należy przy tym traktować jako "trzeciej instancji". Jest ono dopuszczalne tylko w ściśle określonych przypadkach. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, (...)
Samoskazanie oskarżonego w procesie karnym
Samoskazanie oskarżonego w postępowaniu karnym jest przejawem dążenia do konsensualnego, czyli opartego na porozumieniu stron, zakończeniu postępowania karnego. Instytucja ta pozwala oskarżonym za drobne przestępstwa na wymierzenie samemu sobie kary, co pogłębia świadomość prawną i odpowiedzialność (...)
Reforma Kodeksu karnego – bezpieczeństwo dla Polaków Dobre prawo dające poczucie sprawiedliwości nie może pobłażać sprawcom najcięższych zbrodni. Kary muszą być adekwatne do winy. Muszą skutecznie odstraszać przestępców, a nie utwierdzać ich w poczuciu bezkarności. (...)
Stosowanie nadzwyczajnego złagodzenia na wniosek prokuratora
Sądowi Najwyższemu przedstawiono zagadnienie prawne wymagające zasadniczej wykładni ustawy poprzez udzielenie odpowiedzi na pytanie czy określenie użyte w art. 60 § 4 k.k., że „niezależnie od wyjaśnień złożonych w swojej sprawie”, oznacza, że sprawca zobowiązany jest do złożenia (...)
Kara pozbawienia wolności na wolności
Czego dotyczą nowe przepisy i kiedy będą obowiązywały? Z dniem 1 lipca 2008 r. wejdzie w życie większość przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego (z wyjątkiem niektórych artykułów, (...)
Wyższe wyroki za porwania i branie zakładników
Od poniedziałku sądy mogą wymierzać bardziej dotkliwe kary więzienia za przestępstwa porwania i wzięcia zakładników. Uchwalona w połowie grudnia zeszłego roku nowelizacja kodeksu karnego obowiązuje od 19 marca (Dz.U.2010 Nr 7, poz. 46). Dokument podnosi sankcje karne za przestępstwa (...)
Nadzwyczajne przepisy ustawowe dla wymiaru sprawiedliwości
Sejm przyjął nadzwyczajne przepisy ustawowe dla wymiaru sprawiedliwości Ministerstwo Sprawiedliwości, w związku z trwającą epidemią koronawirusa i ograniczeniem działalności wymiaru sprawiedliwości, przygotowało wiele kompleksowych rozwiązań. Znalazły się one w uchwalonej 28 marca 2020 (...)
16 grudnia 2020 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił orzeczenie (sygn. akt SK 46/19) w sprawie skargi konstytucyjnej D. W. dotyczącej obligatoryjnego nakazu orzekania dożywotniego pozbawienia prawa prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w wypadku popełnienia przestępstw wymienionych (...)
Strażnik więzienny skazany prawomocnie
Sąd Apelacyjny w Łodzi utrzymał karę dożywotniego więzienia dla byłego strażnika więziennego. Skazany zastrzelił trzech policjantów. Od wyroku pierwszej instancji odwołał się obrońca. Głównym zarzutem apelacji był fakt, że biegli psychiatrzy stwierdzili ograniczoną (...)
Uzależnienie od alkoholu to nie powód do łagodzenia kary
Zaburzenia wynikające z uzależnienia od alkoholu nie są równoznaczne z upośledzeniem umysłowym, czy chorobą psychiczną i nie obligują sądu do orzeczenia wobec takiego sprawcy kary łagodniejszej oraz poddania go leczeniu. Skazany (wówczas jeszcze jako oskarżony) został w trakcie (...)
Zaostrzenie kar dla gwałcicieli i większa ochrona ofiar gwałtów
Rządowy projekt nowelizacji Kodeksu karnego zostanie teraz skierowany do Sejmu. Przewiduje on zaostrzenie kar za ciężkie przestępstwa na tle seksualnym i zwiększenie ochrony ofiar gwałtów. Zaostrzenie kar dla gwałcicieli i większa ochrony ofiar gwałtów Zgwałcenia (...)
Kodeks karny 2014 - duże zmiany już niebawem?
W Ministerstwie Sprawiedliwości przygotowywany jest projekt obszernej nowelizacji Kodeksu Karnego. Ważne zmiany czekają przede wszystkim część ogólną w zakresie zasad odpowiedzialności karnej, form popełniania przestępstwa, okoliczności wyłączających odpowiedzialność karną, kar (...)
Mniej represyjna odpowiedzialność podmiotów zbiorowych?
Po co nowelizacja? Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, który jest obecnie przedmiotem prac komisji sejmowych, dotyczy ograniczenia represyjności ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności (...)
Przełomowe zmiany w Kodeksie karnym Groźni dla społeczeństwa bandyci, którzy popełniają przestępstwo za przestępstwem, nie będą już korzystać na tym, że dzięki stosowanej obecnie przez sądy karze łącznej i wyrokowi łącznemu, idą do więzienia na diametralnie mniej lat niż (...)
Zaostrzony Kodeks karny skarbowy!
Od 17 grudnia 2005 r. zaczyna obowiązywać ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw. Wydłużenie przedawnienia Nowelizacja przewiduje wydłużenie okresów przedawnienia – również do czynów popełnionych przed wejściem w życie (...)
Fryzjer ponad obostrzeniami...
WSA w Opolu wydał wyrok (sygn. akt II SA/Op 219/20), w którym uchylił karę grzywny 10 tys. zł nałożoną przez Sanepid na fryzjera. W uzasadnieniu wskazał, że GIS nie może nakładać kar administracyjnych na podstawie rozporządzenia. ##baner## Sentencja Wojewódzki (...)
Zmiana filozofii karania. Nowelizacja Kodeksu karnego
Dziś sejm RP zajmie się przygotowaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości nowelizacją projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. To najobszerniejsza i najdonioślejsza w skutkach od czasów uchwalenia kodeksu w 1997 r. nowelizacja przepisów prawa karnego dotycząca (...)
Jaki wpływ ma zmiana wyjaśnień oskarżonego na tzw. obligatoryjne złagodzenie kary?
Art. 60 § 3 kodeksu karnego stanowi, że Sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może warunkowo zawiesić jej wykonanie w stosunku do sprawcy współdziałającego z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa, jeżeli ujawni on wobec organu powołanego do ścigania przestępstw informacje (...)
