1.4.2005
Zespół
e-prawnik.pl
Stan faktyczny
Moja mama do tej pory rentę odbierała w domu (listonosz) lub na poczcie (nie posiada konta bankowego). Z uwagi na pogarszający się stan zdrowia, a także rozwijającą się miażdżycę oraz pobyty w szpitalu i u mnie w domu, są problemy z odbiorem renty. W jaki sposób można załatwić stałe pełnomocnictwo dla mnie do odbioru renty? Czy trzeba wystąpić o prawną opiekę nad mamą z uwagi na to, że staje się coraz bardziej niezdolna do samodzielnego życia? Jeśli tak, jak to należy załatwić?
Opinia prawna
Niniejsza opinia prawna została sporządzona na podstawie:
-
ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zmianami),
-
ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 1964 r., Nr 9, poz. 60 ze zmianami);
Zgodnie z treścią art. 95 kodeksu cywilnego „Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z treści czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela”. Pojęcie przedstawicielstwa jest pojęciem ogólnym, obejmującym dwa rodzaje zastępstwa różniące się odmiennym źródłem umocowania - przedstawicielstwo ustawowe i pełnomocnictwo. Źródłem umocowania przedstawiciela ustawowego jest ustawa lub postanowienie sądu. Źródłem umocowania pełnomocnika jest oświadczenie woli mocodawcy.
Pełnomocnictwo
W pierwszej części niniejszej opinii zajmiemy się pełnomocnictwem, jako źródłem umocowania. Pełnomocnictwo wynika z woli osoby reprezentowanej (mocodawcy). Może go udzielić każda osoba fizyczna lub prawna, mająca zdolność do czynności prawnych, poprzez jednostronną czynność prawną (do ustanowienia nie jest wymagana zgoda drugiej strony). Pełnomocnictwo w opisywanej sprawie powinno być pełnomocnictwem rodzajowym, czyli pełnomocnictwem do dokonywania czynności określonego rodzaju.
W zasadzie, pisemne umocowanie, czy też upoważnienie, wydane przez Pani mamę powinno wystarczyć aby poczta lub urząd wypłaciły należną rentę do Pani rąk. W praktyce jednak, urzędy często wymagają pełnomocnictw w formie notarialnej. Nie wynika co prawda wprost z treści żadnego przepisu, że do działania przed urzędem wymagane jest pełnomocnictwo potwierdzone przez notariusza, ale taka jest niestety częsta praktyka.
Pełnomocnictwo notarialne może sporządzić każdy polski notariusz. Udzielenie pełnomocnictwa jest jednostronnym oświadczeniem woli, więc nie jest potrzebna Pani obecność podczas sporządzania pełnomocnictwa. Wystarczy aby stawiła się tam Pani mama, o ile stan zdrowia jej na to pozwala. Istnieje też możliwość, że to notariusz przyjedzie do Pani mamy odebrać od niej stosowne oświadczenie w domu. Należy przy tym pamiętać aby dokładnie wyjaśnić do jakich czynności potrzebne jest pełnomocnictwo i co dokładnie powinno ono obejmować.
Kuratela
Ponieważ, jak Pani wspomniała, Pani mama jest osobą starszą, schorowaną i staje się powoli niezdolna do samodzielnego życia, być może należałoby pomyśleć o prawnym usankcjonowaniu Pani opieki nad nią sprawowanej.
Zgodnie z uregulowaniami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRO), opiekę ustanawia sąd opiekuńczy dla małoletniego lub osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie. Natomiast kuratela może zostać ustanowiona w przypadkach w ustawie przewidzianych, w tym dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo.
Ubezwłasnowolnić można osobę, która, zgodnie z art. 13 i 16 Kodeksu cywilnego „z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub innego rodzaju zaburzeń psychicznych nie jest w stanie kierować swym postępowaniem (ubezwłasnowolnienie całkowite) lub potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw (ubezwłasnowolnienie częściowe)”. W omawianej sprawie prawdopodobnie nie zachodzą przesłanki ubezwłasnowolnienia, ani całkowitego ani nawet częściowego. Nie mamy tu bowiem do czynienia ani z chorobą psychiczną, czy z niedorozwojem umysłowym, ani z zaburzeniami psychicznymi. Orzecznictwo idzie raczej w kierunku uznania, że w przypadku ogólnego niedołęstwa osoby spowodowanego starością, należy się bardziej zastanowić nad potrzebą ustanowienia kuratora dla osoby ułomnej, niż nad potrzebą ubezwłasnowolnienia. Sąd, rozważając czy należy orzec ubezwłasnowolnienie częściowe, czy też ustanowić kuratora dla osoby ułomnej, powinien kierować się tym, jakie rozstrzygnięcie będzie korzystniejsze dla konkretnej osoby i w konkretnych okolicznościach faktycznych.
Art. 183 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego normuje instytucję kuratora dla osoby ułomnej. Zgodnie z tym przepisem „osoba ułomna może żądać ustanowienia kuratora, jeżeli potrzebuje pomocy do prowadzenia wszelkich spraw albo spraw określonego rodzaju.
Potrzebujesz porady prawnej?
Kurator - Kiedy i dla kogo ustanawia się kuratora?
U podstaw instytucji opieki oraz kurateli leży troska o interesy tych osób, które z różnych przyczyn nie potrafią lub nie mogą same o nie zadbać. Nie można bowiem w państwie prawa dopuszczać do sytuacji, gdy czyjeś prawa, z przyczyn od niego niezależnych, pozostają bądź (...)
Ustalona renta powoduje niewypłacanie zasiłku chorobowego - opinia prawna
Stan faktyczny 4 lata temu uzyskałem prawo do renty inwalidzkiej. Podjąłem pracę i w związku z uzyskiwaniem przez mnie wysokich zarobków ZUS zawiesił wypłacanie renty. Od 4 miesięcy przebywam na zwolnieniu lekarskim. Dwa dni po tym, jak zachorowałem, rozwiązałem umowę o pracę za porozumieniem (...)
Rencista płatnikiem VAT – opinia prawna
Stan faktyczny Zarejestrowana działalność w 2000 roku (PKD 7020Z i 7020). Wynajmowałem do listopada 2003 r. 2 lokale użytkowe. Jestem płatnikiem VAT. Aktualnie wynajmuję 1 użytkowy (95 m2). Drugi z uwagi na brak chętnych przeznaczyłem na lokal mieszkalny dla dziecka. W ubiegłym (...)
Konsekwencje naruszenia cudzego gruntu – opinia prawna
Stan faktyczny Sąsiad, działając prawdopodobnie w dobrej wierze, przeprowadził drogę do swojej działki, zajmując niewielką część zabudowanej nieruchomości sąsiedniej. Naruszenie to nie wpłynęło na spadek użyteczności tej nieruchomości. Jakie kroki można przedsięwziąć celem uregulowania (...)
Negatywne skutki niezawarcia umowy sprzedaży działki w formie aktu notarialnego – opinia prawna
Stan faktyczny W 1974 r. zakupiłem za pisemną umową od dwóch rożnych osób bez zachowania aktu notarialnego dwie działki (nr 229 i 228) o szerokości 4,50m każda (pow. działki 4,5ara). Działka nr 229 przylega bezpośrednio do mojej działki nr 230. W 1975 r. otrzymałem pozwolenie na budowę (...)
Ważność i konsekwencje umowy w sprawie szkolenia zawartej z pracodawcą - opinia prawna
Stan faktyczny Pracownik podpisał z pracodawcą umowę cywilnoprawną określającą konsekwencje rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą przed upływem określonego w niej terminu. W chwili obecnej pracownik zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę zawartej na czas oznaczony. W związku z zawartą (...)
Jak uzyskać wcześniejszą emeryturę – opinia prawna
Stan faktyczny Urodziłam się w maju 1950 r. W 1968 rozpoczęłam studia, które ukończyłam w 1972 r. Po ukończeniu studiów podjęłam pracę 02.11.1972 r. i pracowałam do 31.07.1991 r. Od 01.08.1991 r. prowadzę działalność gospodarczą do dnia dzisiejszego. Działalność prowadzę w (...)
Zasady odpowiedzialności karnej kuratora spółki za naruszenie praw pracowniczych - opinia prawna
Stan faktyczny Czy ustanowiony przez Sąd dla spółki z o.o kurator w oparciu o przepisy art. 42 kc może być podmiotem przestępstwa naruszenia praw pracowniczych na podstawie art. 218 kk? Nie wymagam analizy art. 218 kk, zapoznałem się z artykułem Aleksandry Tomporek zamieszczonym w miesięczniku (...)
Renta inwalidzka wspólnika spółki cywilnej – opinia prawna
Stan faktyczny Osoby prowadzą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Jeden ze wspólników stara się o uzyskanie renty inwalidzkiej. Jaka będzie najkorzystniejsza forma jego współpracy z firmą – zarówno z punktu widzenia wspólnika (...)
Zwolnienie nieruchomości spod hipoteki przez właściciela nieruchomości – opinia prawna
Stan faktyczny We wrześniu 2003 r. na podstawie umowy sprzedaży nabyłem lokal mieszkalny od developera prowadzącego działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji. W oparciu o tę umowę i wymaganych przez bank dokumentów (m.in. wypisu z KW), bank udzielił mi kredytu i dokonał (...)
Nowy sposób doręczania pism z sądu i lepsza ochrona interesów osób ubezwłasnowolnianych
7 października 2007 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 9 maja 2007 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Zasadnicza część wprowadzanych zmian dotyczy postępowania w sprawach o ubezwłasnowolnienie. Mają one służyć ochronie interesów osoby, (...)
Jak założyć księgę wieczystą dla własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu – opinia prawna
Stan faktyczny Problem dotyczy założenia księgi wieczystej dla spółdzielczego prawa do lokalu i wpis hipoteki. Sąd oddalił nasz wniosek, ponieważ z rejestru gruntów wynika, że wieczystym użytkownikiem gruntów jest Nauczycielska S.B.M. Jednak w rejestrze gruntów budynek, w którym znajduje (...)
Jak pozbyć się słupa z działki albo jak otrzymać za niego odszkodowanie – opinia prawna
Stan faktyczny W 2000 roku nabyłem od osoby prywatnej działkę budowlaną o powierzchni 4500 m² wraz z istniejącą na niej zabudową energetyczną. Przez działkę tę przechodzą dwie linie energetyczne niskiego napięcia zawieszone na sześciu betonowych słupach. Linie te biegną wzdłuż (...)
Szanse na uwolnienie się od rachunków za telewizję satelitarną - opinia prawna
Stan faktyczny Zawarłem umowę z przedstawicielem X na okres roku. Jak zostałem poinformowany - w promocji z opłatą roczną 249 zł, płatne z góry. Jak się okazało po pewnym czasie (ok. 2 miesiące), zawarłem umowę po promocji i X zaczął domagać się zapłaty abonamentu. Wszelkie (...)
Uprawnienie do wcześniejszej emerytury – opinia prawna
Stan faktyczny Mój Tato w lutym 1995 roku uzyskał prawo do wcześniejszej emerytury mając 56 lat - na podstawie rozwiązania umowy o pracę z przyczyn zakładu pracy. Przepracował 23 lata w Cementowni - na stanowisku maszynista urządzeń kruszących - oraz 16 lat w rolnictwie. Proszę o informację, (...)
Wcześniejsza emerytura osoby urodzonej przed 1949 r. - opinia prawna
Stan faktyczny Jestem urodzony 11 kwietnia 1947 r. Zatrudniony od 16 sierpnia 1966 r. do 15 marca 1975 r. jako nauczyciel. Zatrudnienie ustało w wyniku przejścia na rentę. Na okres od 16 marca 1975 do 31 lipca 1979 przypadają trzy lata pobytu na rencie oraz jeden rok pracy. Po utracie grupy inwalidzkiej (...)
Wynagrodzenie za czas choroby w okresie wypowiedzenia - opinia prawna
Stan faktyczny Czy jeśli otrzymam do ręki wypowiedzenie z pracy, gdzie byłem zatrudniony na czas nieokreślony i w okresie wypowiedzenia zachoruję na długotrwałą chorobę np. 6 miesięcy. To czy w tym czasie będzie mi przysługiwało comiesięczne wynagrodzenie? Opinia prawna Art. 41 Kodeksu (...)
Pozwolenie wodnoprawne a prawa właścicieli sąsiednich działek - opinia prawna
Stan faktyczny Jestem właścicielem elektrowni wodnej. Teren, na którym ułożony jest rurociąg, należy do innego właściciela. Rurociąg jest ułożony w ten sposób, że część jest zakopana a część jest na powierzchni ziemi. Na terenie jednej działki zmieniłem trasę biegu rury, ale (...)
Jak ustalić rentę dla rodziców - opinia prawna
Stan faktyczny Chciałabym pomóc rodzicom, którzy są na emeryturze, przekazując im co miesiąc pewną kwotę, powiedzmy 2000 PLN. Czy należałoby spisać umowę darowizny, czy renty? Jakie reperkusje podatkowe wprowadzi to do mojego i rodziców zeznania podatkowego? Czy (...)
Arbiter w zamówieniach publicznych (stan prawny do 1 marca 2004 r.)
Kto może zgłosić kandydatów do pełnienie funkcji arbitra? Na listę arbitrów mogą być wpisane wyłącznie te osoby, które zostały zgłoszone przez uprawnione do tego podmioty. Zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych, kandydatów na arbitrów mogą zgłosić: Prezes Urzędu, ministrowie, (...)
