14.7.2019
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, przedłożony przez ministra sprawiedliwości.
Rząd przyjął projekt przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości
Dziecko nie może być przedmiotem transakcji. Przypadki oddawania dzieci za pieniądze do nielegalnej adopcji muszą być bezwzględnie zwalczane. Pozwolą na to zmiany w prawie, przygotowane w Ministerstwie Sprawiedliwości, które 9 lipca 2019 r. przyjęła Rada Ministrów.
- "Stawiamy dobro dzieci na pierwszym miejscu. Dzięki temu projektowi zapełniamy lukę w prawie, która pozwalała na groźny proceder nielegalnych adopcji. Podejmujemy zdecydowaną walkę z szarą strefą adopcyjną" – powiedział na konferencji prasowej Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Michał Wójcik, który nadzorował prace nad projektem.
Konieczne zmiany w prawie
Michał Wójcik podkreślił, że zmiany są koniecznie, ponieważ obecne rozwiązania prawne niedostatecznie chronią dzieci przed groźbą dostania się w niepowołane ręce.
- "Ten problem był znany od wielu lat. Zwracali na to uwagę rzecznicy praw dziecka, różni politycy, ale nikt do tej pory nie znalazł sposobu, jak walczyć z nielegalnymi adopcjami. My rozwiązujemy ten problem, przeciwdziałamy groźbie pozyskiwania dzieci przez przestępców, pedofili, wywożeniu dzieci za granicę" – mówił wiceminister Michał Wójcik.
Dziś odpowiedzialność karna grozi jedynie za organizowanie nielegalnych adopcji na szeroką skalę. Można za to trafić do więzienia na okres od 3 miesięcy do 5 lat. Dlatego konieczne są zmiany w prawie. Konsekwencją bezprawnych adopcji jest zagrożenie bezpieczeństwa dziecka w wielu aspektach życiowych, psychologicznych i prawnych. To groźne zjawisko osiągnęło taki stopień, że państwowe ośrodki zajmujące się znajdowaniem rodzin dla samotnych dzieci alarmują o istnieniu w Polsce tzw. szarej strefy adopcyjnej.
Propozycja rządowa zakłada kary za nielegalną lub przeprowadzaną z obejściem prawa adopcję dzieci.
Zgodnie z projektem, kara od 3 miesięcy do 5 lat będzie groziła osobie, która mając władzę rodzicielską nad dzieckiem, wyraża zgodę na adopcję tego dziecka przez inną osobę:
- w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, zatajając ten fakt przed sądem orzekającym w postępowaniu o przysposobienie;
- z pominięciem postępowania o przysposobienie.
Taka sama kara będzie groziła osobie, która wyraża zgodę na adopcję dziecka przez siebie w ww. wskazanych warunkach.
Projekt nowelizacji Kodeksu karnego przewiduje więc, iż bezkarne nie pozostaną również „pojedyncze” nielegalne adopcje. Karę poniesie zarówno matka, jak osoba przyjmująca dziecko. Nowy przepis będzie stanowił, że kto odda lub przyjmie dziecko do adopcji z pominięciem odpowiedniego postępowania sądowego (np. poprzez fałszywe wskazanie ojcostwa) może trafić nawet na 5 lat do więzienia.
Taka sama kara będzie grozić osobie, która zatai przed sądem, że oddała dziecko za pieniądze lub inną korzyść. Jeśli zatai to – narazi się na 5 lat więzienia. Jeśli nie zatai – sąd uzna, czy doszło do transakcji, która wyklucza możliwość adopcji, czy jedynie do nieznaczącej gratyfikacji. Chodzi o to, by nie przekreślać adopcji w przypadkach, gdy matka przyjmie od przyszłych rodziców adopcyjnych drobny prezent, np. pieluszki czy mleko dla niemowlęcia.
Groźny proceder
Nie wolno tolerować sytuacji, w której bezpieczeństwo dziecka w wielu aspektach życiowych, psychologicznych i prawnych jest zagrożone. A takie są konsekwencje bezprawnych adopcji. Groźne zjawisko rozszerzyło się do tego stopnia, że państwowe ośrodki zajmujące się znajdowaniem rodzin dla samotnych dzieci alarmują o istnieniu w Polsce szarej strefy adopcyjnej.
W internecie bez problemu można znaleźć ogłoszenia kobiet, które oferują urodzenie dziecka i oddanie go tuż po porodzie. „Brzuszek rośnie i szuka rodziny dla maluszka”, „Wynajmę brzuszek”, „Urodzę dziecko zdecydowanej parze”, „Pomogę parze bez dzieci ” – brzmią szokujące oferty. Są też ogłoszenia „zamawiających”, takie jak „zaadoptuję dziecko niechciane”. W anonsach otwarcie podawane są ceny za oddanie dziecka – od kilku do kilkuset tysięcy złotych. Do zapłaty często dochodzi w momencie, gdy kobieta jest w ciąży. Kolejne kwoty przekazywane są pod pozorem udzielania pomocy materialnej, a całość należności finalizowana jest po przekazaniu dziecka.
Według szacunkowych ocen, w Polsce może dochodzić rocznie nawet do 2 tys. przypadków handlu dziećmi, przy około 3 tys. legalnych adopcji. O ogromnej skali procederu świadczyć może fakt, że jedna ze stron internetowych, gdzie znajdują się tego typu ogłoszenia, miała dziennie około 400 użytkowników, a w sumie odwiedziło ją ponad 1,4 mln osób.
Z nielegalną adopcją mamy do czynienia w przypadkach, gdy:
- sprawca wyraża zgodę na oddanie lub przyjęcie dziecka do adopcji w celu osiągnięcia korzyści osobistej lub majątkowej i zataja ten fakt przed sądem orzekającym w postępowaniu o przysposobienie; chodzi o to, że sąd nie wie, że strony zawarły porozumienie dotyczące osiągnięcia korzyści przez rodziców biologicznych (lub osoby trzecie), i utrzymują to w tajemnicy przed sądem, aby można było odnieść wrażenie, że ich celem jest wyłącznie dobro dziecka; jeżeli sąd o tym wie, to może podjąć właściwą decyzję i z reguły odmawia przysposobienia; nie należy jednak karać samego oddania lub przyjęcia dziecka do adopcji w celu osiągnięcia korzyści osobistej lub majątkowej, bo może się jednak okazać, że mimo np. wręczenia drobnej gratyfikacji (np. okolicznościowego prezentu) dobro dziecka nie ucierpi, a przyjmujący są osobami godnymi zaufania; sąd musi o tym wiedzieć i podjąć decyzję o przysposobieniu, biorąc ten fakt pod uwagę;
- sprawca wykorzystuje inne instytucje prawne w celu osiągnięcia skutku adopcji, np. fikcyjne uznanie dziecka i zrzeczenie się praw rodzicielskich przez matkę.
Nielegalne adopcje zagraniczne
Część dzieci nielegalną drogą trafia za granicę. Głośny był przypadek mieszkanki Mysłowic, która sprzedała dziecko małżeństwu z Danii za 750 euro. Po urodzeniu dziecka, jeszcze będąc w szpitalu, złożyła niezgodne z prawdą oświadczenie, że Duńczyk jest ojcem dziecka. Na tej podstawie obcokrajowiec zarejestrował w urzędzie dziecko jako swoje i wywiózł za granicę.
Innym sposobem na „zalegalizowanie” handlu dzieckiem jest wprowadzenie w błąd sądu rodzinnego podczas postępowania o adopcję. Przestępczy proceder polega na ominięciu zasady, że tzw. adopcja ze wskazaniem jest możliwa jedynie na rzecz krewnych rodziców dziecka lub małżonka jednego z rodziców. Opłacona matka składa w szpitalu oświadczenie, że pozostawia dziecko pod opieką wskazanych osób. Sąd przekazuje im pieczę nad dzieckiem. Czyni to do czasu wydania orzeczenia w sprawie adopcji, kierując się potrzebą zapewnienia natychmiastowej opieki nad dzieckiem. A gdy dochodzi do postępowania adopcyjnego, sąd uznaje, że dziecko powinno zostać tam, gdzie jest, bo zdążyło zżyć się z opiekunami.
Koniec bulwersujących transakcji
Nowe regulacje uderzą w szarą strefę adopcyjną, przeciwdziałając ogromnemu ryzyku dla dzieci. Legalni rodzice adopcyjni są sprawdzani w państwowych ośrodkach, przechodzą szkolenia, muszą spełniać odpowiednie wymogi prawne i etyczne. W szarej strefie nie obowiązują natomiast żadne zasady, rządzi jedynie pieniądz. Nowe rozwiązania umożliwią skuteczne ściganie uczestników groźnego procederu. Będą też miały skutek prewencyjny. Surowe kary powinny odstraszyć od zawierania bulwersujących transakcji, w których dziecko jest „żywym towarem”.
Kiedy zmiany mają wejść w życie?
Zaproponowano, aby nowe przepisy weszły w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Potrzebujesz porady prawnej?
Walka z nielegalnymi adopcjami
Dziecko nie może być przedmiotem transakcji. Przypadki oddawania dzieci za pieniądze do nielegalnej adopcji muszą być bezwzględnie zwalczane. Pozwolą na to zmiany w prawie, które wkrótce wejdą w życie. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał przygotowaną w Ministerstwie Sprawiedliwości (...)
Weszły w życie przepisy zwalczające nielegalne adopcje
Przypadki oddawania dzieci za pieniądze do nielegalnej adopcji będą bezwzględnie zwalczane. Pozwolą na to zmiany w prawie, przygotowane w Ministerstwie Sprawiedliwości, które weszły 20 listopada 2019 r. w życie. Dziecko nie może być przedmiotem transakcji. - "Stawiamy dobro (...)
Zaproponowano rozwiązania, które będą przeciwdziałać nielegalnemu wywozowi leków za granicę. Chodzi o mechanizm tzw. odwróconego łańcucha dystrybucji produktów leczniczych. Rząd przyjął projekt zmian w prawie farmaceutycznym Rada Ministrów przyjęła 12 (...)
Propozycje resortu sprawiedliwości Zapewnienie Polakom dostępu do leków ratujących życie i zdrowie to podstawowy obowiązek państwa. Dlatego Ministerstwo Sprawiedliwości zadeklarowało, że podejmuje zdecydowaną walkę z prowadzonym na szeroką skalę procederem nielegalnego wywozu leków (...)
Zamiast podwyżki akcyzy na olej opałowy walka z szarą strefą. Minister finansów Mirosław Gronicki "wobec braku poparcia środowisk politycznych" wycofuje się z pomysłu zrównania stawek na olej opałowy i napędowy. Lada chwila do Sejmu trafi pakiet ustaw, które mają m.in. zaostrzyć kary dla (...)
Kiedy możliwe jest przysposobienie (adopcja) dziecka?
Co to jest przysposobienie? Przysposobienie inaczej adopcja lub usynowienie polega na wykreowaniu między przysposabiającym (osoba, która chce zaadoptować dziecko) i przysposobionym (dziecko, które ma być zaadoptowane) takiego stosunku prawnego, jaki istnieje między rodzicami a dzieckiem. (...)
Jak rozwiązać przysposobienie (adopcję)?
W jaki sposób może ustać stosunek" przysposobienia (adopcji)? Do sposobów ustania tego stosunku należy: ustanie przysposobienia z mocy samego prawa (ex lege, np. w razie późniejszego ustalenia macierzyństwa przysposabiającej lub ojcostwa przysposabiającego (...)
Obowiązek alimentacyjny wobec dziecka - opinia prawna
Stan faktyczny Mam 15 letniego syna, który urodził się w Niemczech w 1990 r. z obojga rodziców będących obywatelami polskimi. Nie byliśmy nigdy w związku małżeńskim, w 1993 roku wróciliśmy do Polski, po czym matka dziecka postanowiła wrócić do Niemiec na studia. W 1994 roku matka dziecka (...)
Darowizna od ojczyma - opinia prawna
Stan faktyczny Moja matka wyszła po rozwodzie za mąż po raz drugi. Zawsze uważałem jej męża za ojczyma, ale nie jestem pewien, czy zostałem formalnie przysposobiony. Jej mąż (mama nie żyje) także tego nie pamięta i raczej wątpi w formalne przysposobienie. Jedynym dokumentem, który (...)
Dla kogo świadczenia rodzinne?
Przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego uzależnione jest m.in. od spełnienia kryterium dochodowego. Jakie jeszcze świadczenia rodzinne i na jakich zasadach można otrzymać? Jakie świadczenia rodzinne można otrzymać? Świadczeniami rodzinnymi są: zasiłek rodzinny oraz (...)
Jak uzyskać zasiłek macierzyński?
Komu przysługuje zasiłek macierzyński? Zasiłek macierzyński przysługuje: pracownikom, członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osobom, które wykonują pracę nakładczą (czyli tzw. pracę chałupniczą, która (...)
Zadania ośrodków adopcyjno-opiekuńczych
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 30 września 2005 r. w sprawie ośrodków adopcyjno-opiekuńczych zastępuje, z dniem 3 listopada br., poprzednio obowiązujące rozporządzenie w tej sprawie. Przyjrzyjmy się więc bliżej nowym uregulowaniom. Czym zajmuje się ośrodek adopcyjno-opiekuńczy? Zgodnie (...)
Jakie dodatki może uzyskać osoba mająca prawo do zasiłku rodzinnego? Osoba mająca prawo do zasiłku rodzinnego - o ile spełnia przesłanki dla tych dodatków - może ubiegać się o następujące dodatki: dodatek z tytułu urodzenia dziecka; dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie (...)
Unieważnienie małżeństwa zawartego przez przysposabiającego i przysposobionego
Kodeks rodzinny i opiekuńczy wyraża zakaz zawierania małżeństwa przez przysposabiającego i przysposobionego. W związku z tym, unieważnienia małżeństwa z powodu stosunku przysposobienia między małżonkami może żądać każdy z małżonków. Co to jest przysposobienie i jakie skutki (...)
Zasady dziedziczenia w przypadku adopcji
Zarówno przysposobiony, jak i przysposabiający, mają prawo do dokonywania swobodnych rozrządzeń w drodze testamentu. Natomiast przepisy różnicują sytuację dziedziczenia ustawowego miedzy przysposobionym (czyli adoptowanym) a przysposabiającym (adoptującym) - do którego (...)
Rodzinna piecza zastępcza szansą na drugi dom
Większe wsparcie dla rodzin, rozwój rodzinnych form pieczy zastępczej, ograniczenie umieszczania dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, przekazanie ministrowi rodziny całości zadań związanych z adopcją międzynarodową oraz zmiany w organizacji ośrodków adopcyjnych (...)
Nabór wniosków w programie „Rodzina 500+” na nowy okres świadczeniowy
Od 1 lutego 2022 roku rusza nabór wniosków na nowy okres świadczeniowy w programie „Rodzina 500+”. Należy je składać wyłącznie online. Wypłata świadczenia wychowawczego będzie bezgotówkowa. Obsługę przyjmowania i rozpatrywania wniosków oraz przyznawania (...)
Adopcja - najważniejsze informacje
Adopcja, inaczej przysposobienie (od łac.: "adoptio" oznacza przybranie, usynowienie), jest uznaniem dziecka innych rodziców, z którym nie ma więzi biologicznej, za własne. Ma ona nie tylko wymiar psychologiczny, lecz także prawny: powstałe w wyniku adopcji relacje łączące (...)
Przepisy o świadczeniach pielęgnacyjnych należy wykładać zgodnie z konstytucyjną zasadą równości
Kierownik Działu Świadczeń Rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Z. działający z upoważnienia Prezydenta Miasta Z. orzekł o odmowie przyznania U. G. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym. (...)
Przesłuchanie dziecka w polskiej procedurze cywilnej w sprawach rodzinnych i opiekuńczych jest zaliczane do szczególnych form przesłuchania. Przede wszystkim powinno być dostosowane do rozwoju psychicznego jak i fizycznego dziecka. Biorąc pod uwagę fakt, iż uwarunkowania wiekowe dziecka (...)
Kiedy możliwe jest przysposobienie (adopcja) dziecka?
Co to jest przysposobienie? Przysposobienie inaczej adopcja lub usynowienie polega na wykreowaniu między przysposabiającym (osoba, która chce zaadoptować dziecko) i przysposobionym (dziecko, które ma być zaadoptowane) takiego stosunku prawnego, jaki istnieje między rodzicami a dzieckiem. (...)
Jak rozwiązać przysposobienie (adopcję)?
W jaki sposób może ustać stosunek" przysposobienia (adopcji)? Do sposobów ustania tego stosunku należy: ustanie przysposobienia z mocy samego prawa (ex lege, np. w razie późniejszego ustalenia macierzyństwa przysposabiającej lub ojcostwa przysposabiającego (...)
Obowiązek alimentacyjny wobec dziecka - opinia prawna
Stan faktyczny Mam 15 letniego syna, który urodził się w Niemczech w 1990 r. z obojga rodziców będących obywatelami polskimi. Nie byliśmy nigdy w związku małżeńskim, w 1993 roku wróciliśmy do Polski, po czym matka dziecka postanowiła wrócić do Niemiec na studia. W 1994 roku matka dziecka (...)
Darowizna od ojczyma - opinia prawna
Stan faktyczny Moja matka wyszła po rozwodzie za mąż po raz drugi. Zawsze uważałem jej męża za ojczyma, ale nie jestem pewien, czy zostałem formalnie przysposobiony. Jej mąż (mama nie żyje) także tego nie pamięta i raczej wątpi w formalne przysposobienie. Jedynym dokumentem, który (...)
Dla kogo świadczenia rodzinne?
Przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego uzależnione jest m.in. od spełnienia kryterium dochodowego. Jakie jeszcze świadczenia rodzinne i na jakich zasadach można otrzymać? Jakie świadczenia rodzinne można otrzymać? Świadczeniami rodzinnymi są: zasiłek rodzinny oraz (...)
Jak uzyskać zasiłek macierzyński?
Komu przysługuje zasiłek macierzyński? Zasiłek macierzyński przysługuje: pracownikom, członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osobom, które wykonują pracę nakładczą (czyli tzw. pracę chałupniczą, która (...)
Walka z nielegalnymi adopcjami
Dziecko nie może być przedmiotem transakcji. Przypadki oddawania dzieci za pieniądze do nielegalnej adopcji muszą być bezwzględnie zwalczane. Pozwolą na to zmiany w prawie, które wkrótce wejdą w życie. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał przygotowaną w Ministerstwie Sprawiedliwości (...)
Zadania ośrodków adopcyjno-opiekuńczych
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 30 września 2005 r. w sprawie ośrodków adopcyjno-opiekuńczych zastępuje, z dniem 3 listopada br., poprzednio obowiązujące rozporządzenie w tej sprawie. Przyjrzyjmy się więc bliżej nowym uregulowaniom. Czym zajmuje się ośrodek adopcyjno-opiekuńczy? Zgodnie (...)
Jakie dodatki może uzyskać osoba mająca prawo do zasiłku rodzinnego? Osoba mająca prawo do zasiłku rodzinnego - o ile spełnia przesłanki dla tych dodatków - może ubiegać się o następujące dodatki: dodatek z tytułu urodzenia dziecka; dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie (...)
Unieważnienie małżeństwa zawartego przez przysposabiającego i przysposobionego
Kodeks rodzinny i opiekuńczy wyraża zakaz zawierania małżeństwa przez przysposabiającego i przysposobionego. W związku z tym, unieważnienia małżeństwa z powodu stosunku przysposobienia między małżonkami może żądać każdy z małżonków. Co to jest przysposobienie i jakie skutki (...)
Zasady dziedziczenia w przypadku adopcji
Zarówno przysposobiony, jak i przysposabiający, mają prawo do dokonywania swobodnych rozrządzeń w drodze testamentu. Natomiast przepisy różnicują sytuację dziedziczenia ustawowego miedzy przysposobionym (czyli adoptowanym) a przysposabiającym (adoptującym) - do którego (...)
Rodzinna piecza zastępcza szansą na drugi dom
Większe wsparcie dla rodzin, rozwój rodzinnych form pieczy zastępczej, ograniczenie umieszczania dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, przekazanie ministrowi rodziny całości zadań związanych z adopcją międzynarodową oraz zmiany w organizacji ośrodków adopcyjnych (...)
Nabór wniosków w programie „Rodzina 500+” na nowy okres świadczeniowy
Od 1 lutego 2022 roku rusza nabór wniosków na nowy okres świadczeniowy w programie „Rodzina 500+”. Należy je składać wyłącznie online. Wypłata świadczenia wychowawczego będzie bezgotówkowa. Obsługę przyjmowania i rozpatrywania wniosków oraz przyznawania (...)
Adopcja - najważniejsze informacje
Adopcja, inaczej przysposobienie (od łac.: "adoptio" oznacza przybranie, usynowienie), jest uznaniem dziecka innych rodziców, z którym nie ma więzi biologicznej, za własne. Ma ona nie tylko wymiar psychologiczny, lecz także prawny: powstałe w wyniku adopcji relacje łączące (...)
Przepisy o świadczeniach pielęgnacyjnych należy wykładać zgodnie z konstytucyjną zasadą równości
Kierownik Działu Świadczeń Rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Z. działający z upoważnienia Prezydenta Miasta Z. orzekł o odmowie przyznania U. G. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym. (...)
Przesłuchanie dziecka w polskiej procedurze cywilnej w sprawach rodzinnych i opiekuńczych jest zaliczane do szczególnych form przesłuchania. Przede wszystkim powinno być dostosowane do rozwoju psychicznego jak i fizycznego dziecka. Biorąc pod uwagę fakt, iż uwarunkowania wiekowe dziecka (...)
Becikowe 2015 - dokumenty, zasady przyznawania
Dla kogo becikowe? Becikowe jest świadczeniem rodzinnym wypłacanym po urodzeniu dziecka, nie później niż do ukończenia przez nie pierwszego roku życia. Jest to jednorazowa zapomoga wypłacana na wniosek opiekuna dziecka: rodzica, opiekuna prawnego lub faktycznego. Zasady przyznawania (...)
Co trzeba wiedzieć o „Dobrym Starcie”?
1 lipca rusza nabór wniosków do programu „Dobry Start”. To 300 zł jednorazowego wsparcia dla wszystkich uczniów rozpoczynających rok szkolny. To wsparcie dla 4,5 miliona uczniów. Resort rodziny odpowiedział na podstawowe pytania związane z programem. ##baner## Na (...)
Stypendium szkolne, zasiłek szkolny i inne wsparcie w związku z nauką
Kto może dostać stypendium szkolne? Udzielanie świadczeń pomocy materialnej dla uczniów o charakterze socjalnym stanowi zadanie własne gminy, na realizację którego gmina otrzymuje dofinansowanie z budżetu państwa (art. 90r ust. 1 ustawy o systemie oświaty). Ministerstwo (...)
Kiedy rodzice zostaną pozbawieni władzy rodzicielskiej?
Przesłanki do pozbawienia władzy rodzicielskiej Sąd opiekuńczy pozbawia rodziców władzy rodzicielskiej, jeżeli nie może być ona wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają jej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka (artykuł (...)
