Dochodzenie naprawienia szkody a przedawnienie
Pytanie:
"W 1999 roku wydano decyzję admnistracyjną, która następnie (po zaskarżeniu) została uchylona. Wydanie następnie uchylonej decyzji spowodowało straty w moim majątku. Moim zdaniem straty zostały spowodowane po przez działanie niezgodne z prawem (art.415-420 kc), czyli czyn niedozwolony. Po jakim czasie następuje przedawnienie roszczenia w tym przypadku? Czy wezwanie do naprawienia szkody wystosowane w 2001 roku przerywa bieg przedawnienia? Czy istnieją sposoby prawne, aby przywrócić termin do zgłoszenia roszczenia za czyn niedozwolony? Jakie to sposoby? W latach 1999-2001 wydano kilkanaście postanowień i decyzji administracyjnych, wszystkie zostały uchylone przez SKO (istotne uchybienia proceduralne, złamanie zasad prawdy obiektywnej itp.). Organ administracji, pomimo konsekwentnego uchylania przez SKO, permanentnie stosował tą samą taktykę, której celem było uniemożliwienie prowadzenia działalności gospodarczej. W wydawanych postanowieniach twierdzono, że zaistniały okoliczności uzasadniające wydanie negatywnego postanowienia wiedząc, że wskazane okoliczności nie miały miejsca. W efekcie powiadomienie prokuratury o przestępstwie z art.231 kk - Prokuratura rejonowa umarza - wnoszę odwołanie do okręgowej, okręgowa przesyła akta do sądu, sąd uchyla postanowienie prokuratury rejonowej. Teraz niezależnie od tego czy akt oskarżenia wpłynie do sądu z prokuratury czy zrobię to, działając jako oskarżyciel subsydiarny, jestem przekonany że potrafię udowodnić winę funkcjonariuszy publicznych. Chcę wystąpić z roszczeniem odszkodowawczym. Jednak pierwsze postanowienie Zarządu Miasta (szkoda ok. 50.000 zł) wydano w marcu 1999 r. - uchylono w czerwcu 1999 r. Stąd pytanie czy doszło do przedawnienia roszczenia? A jeżeli tak, to czy są sposoby na przywrócenie terminu?"
Odpowiedź prawnika: Dochodzenie naprawienia szkody a przedawnienie
Faktycznie kodkes cywilny w art. 417 stanowi, iż Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności. Funkcjonariuszami państwowymi natomast są pracownicy organów władzy, administracji lub gospodarki państwowej. Za funkcjonariuszy państwowych uważa się również osoby działające na zlecenie tych organów, osoby powołane z wyboru, sędziów i prokuratorów oraz żołnierzy sił zbrojnych. Tak więc konieczną przesłanką odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych jest wina funkcjonariusza. Przyjmuje się nadto, że nie jest istotne, który z funkcjonariuszy zawinił, jeżeli zostanie udowodnione, że winę ponosi jeden z członków określonego zespołu funkcjonariuszy. Oczywiście wina funkcjonariusza oraz istnienie normalnego związku przyczynowego pomiędzy szkodą a zawinionym jego działaniem powinny być udowodnione. Podstawową przesłanką odpowiedzialności Skarbu Państwa oraz państwowych osób prawnych było to, aby zachowanie funkcjonariusza było zawinione, a także bezprawne. Zachowanie się funkcjonariusza jest bezprawne, jeżeli pozostaje w sprzeczności z obowiązującym porządkiem prawnym, przez który należy rozumieć nie tylko obowiązujące ustawodawstwo, ale również przyjęte ogólnie w społeczeństwie zasady współżycia. Do powstania odpowiedzialności Skarbu Państwa konieczne jest istnienie normalnego związku przyczynowego pomiędzy zawinionym zachowaniem się funkcjonariusza państwowego a szkodą. Nie jest natomiast istotne - jak to już wskazano - który z funkcjonariuszy dopuścił się winy. Dlatego brak winy ze strony funkcjonariusza, którego działanie spowodowało powstanie szkody, nie uwalnia Skarbu Państwa od odpowiedzialności, jeżeli szkoda pozostaje w normalnym związku przyczynowym z zaniedbaniem obowiązków służbowych przez funkcjonariuszy nadzorujących dany odcinek działalności państwowej. W opisanym przypadku zastosowanie bęzie miał zapewne art. 420[1], który stanowi, że jeżeli szkoda została wyrządzona przez funkcjonariusza jednostki samorządu terytorialnego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, odpowiedzialność za szkodę ponosi ta jednostka samorządu terytorialnego, w której imieniu czynność była wykonywana. Funkcjonariuszami jednostek samorządu terytorialnego są pracownicy samorządowi, radni, wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast), członkowie zarządów, powiatów i województw, a także inne osoby, do których stosuje się przepisy o pracownikach samorządowych. Za funkcjonariuszy jednostek samorządu terytorialnego uważa się także osoby działające na zlecenie organów jednostek samorządu terytorialnego oraz ich związków. Przesłankami odpowiedzialności jednostki samorządu terytorialnego na podstawie są: 1) wyrządzenie szkody przez funkcjonariusza samorządu terytorialnego, 2) zawinione działanie lub zaniechanie tego funkcjonariusza, 3) normalny związek przyczynowy między działaniem lub zaniechaniem funkcjonariusza a wyrządzoną szkodą, 4) wyrządzenie szkody przy wykonywaniu powierzonej funkcjonariuszowi czynności. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.