Powołanie się na darowiznę a podatek
Pytanie:
"Jeżeli w przeszłości otrzymałem darowiznę, ale nie zapłaciłem podatku od niej (nie została ona zgłoszona to organów skarbowych), natomiast od tamtego czasu upłynęło ponad 6 lat, to należy rozumieć, że zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu. Art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn mówi, że obowiązek podatkowy powstaje w momencie powołania się na tą darowiznę. Jeżeli w chwili obecnej musiałbym się powołać na tamtą darowiznę, to w rozumieniu ww. ustawy powstałoby zobowiązanie podatkowe i musiałbym zapłacić podatek od tej darowizny wg obowiązujących stawek. Czy tak? Rozumiem również, że zgłoszenie tamtej darowizny w chwili obecnej mogłoby skutkować konsekwencjami z tytułu niezgłoszenia jej w ustawowym terminie?"
Odpowiedź prawnika: Powołanie się na darowiznę a podatek
Na darowiznę czasami powołują się (by uniknąć 75-procentowego zryczałtowanego podatku dochodowego) podatnicy posiadający tzw. przychody ze źródeł nieujawnionych.
Zgodnie z art. 6 ust. 4 zdanie drugie ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.
Powyższy przepis reguluje szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. W tym przypadku obowiązek podatkowy powstaje na nowo, mimo iż zobowiązanie w zasadzie powinno już ulec przedawnieniu. Przepis ten ma w jakimś stopniu zapobiec powoływaniu się podatników bez żadnych konsekwencji na darowizny sprzed wielu lat - np. w toku postępowań z zakresu nieujawnionych źródeł dochodów.
Natomiast swoistą sankcję dla podatnika w takiej sytuacji wskazuje art. 15 ust. 4 ustawy, wprowadzony w życie z dniem 1 stycznia 2007 r.. Zgodnie z tym przepisem, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych m.in. w drodze darowizny podlega opodatkowaniu według stawki 20 %, jeżeli obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego na okoliczność dokonania tej darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony.
Na mocy art. 3 ust. 3 ustawy wprowadzającej powyższy przepis (Dz. U. z 2006 r., Nr 222, poz. 1629), przepis art. 15 ust. 4 w brzmieniu wskazanym powyżej ma zastosowanie również do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych m.in. w drodze darowizny przed dniem wejścia w życie nowelizacji (przed 1 stycznia 2007 r.), jeżeli obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się na fakt nabycia po dniu wejścia w życie nowelizacji.
W zasadzie w powyższej sytuacji organy podatkowe nie powinny natomiast naliczać odsetek od zaległości podatkowej lub prowadzić postępowania karnoskarbowego, gdyż obowiązek podatkowy dopiero co powstał i od momentu jego powstania biegnie termin do zapłacenia podatku.
Jeśli podatnik nie złożył zeznania podatkowego w obowiązującym go terminie albo wprawdzie je złożył, ale nie ujawnił w nim wszystkich informacji niezbędnych do ustalenia wysokości podatku od darowizny, obowiązek jego zapłaty przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym powstała powinność jego zapłaty. Zatem, jeśli nie powoła się na darowiznę, nie musi płacić podatku wg stawki 20%.
Piotr Geliński
Doradca podatkowy
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?