Przedawnienie alimentów
Pytanie:
"W latach 1990 prowadziłem działalność gospodarczą niestety doprowadzono do upadłości firmy. Miałem pobrany kredyt na działalność niestety nie mogłem spłacić w całości odsetki rosły w szybkim tempie a zasadzone kwoty na oszustwa ze strony osoby, u której potniej pracowałem nie mogłem odzyskać, bo nie miałem pieniędzy na komornika. Żyranci robili dramat w domu, grozili, dochodziło do rękoczynów, pisałem o ratunek do wszystkich instytucji nikt nie chciał pomóc. Zmuszano mnie do wyjazdu na sprzedaż nerki, aby spłacić resztę kredytu. Żona wyprowadziła się z synem, wniosła sprawę o rozdzielność majątku. Zdecydowałem się na opuszczenie kraju pod pretekstem, że zgadzam się na warunki i jadę sprzedać nerkę opuściłem kraj w 1992 roku i już nie wróciłem. Przebywałem w rożnych Państwach wiele lat starając się o azyl. W między czasie żona wniosła sprawę o rozwód, miałem jedno dziecko, pisałem wiele listów po wyjeździe, ale na żadne nie otrzymałem od żony odpowiedzi. W 1995 roku żona otrzymała rozwód, nie otrzymałem żadnego pisma z sądu ani pozwu, bo w zasadzie nie miałem stałego adresu. Nie wiem jak dalej potoczyły się sprawy w 1995 roku była żona wyszła drugi raz za mąż. Syn prawdopodobnie otrzymywał alimenty z funduszu alimentacyjnego. Po ustabilizowaniu się sytuacji napisałem kilka listów także do syna, że chciałbym opłacić dalszą jego naukę w szkole, teraz ma 18 lat skończone. Mam obywatelstwo innego Państwa, nie uchylam się od pomocy dla syna jak zadeklarowałem się w listach, ale nie otrzymałem żadnej odpowiedzi, aby mieć pewność, że syn odbiera listy napisałem kolejny, ale zrobiłem to po przez Naczelnika poczty i osobiste dostarczenie do rąk własnych. Co zostało uczynione. Syn tylko przekazał do Pani naczelnik, że nie wie jaka będzie odpowiedź jak też kiedy ja otrzymam. Domniemywam, że przygotowują pozew przeciwko mnie. Czy w latach 1992-2004 wypłacane alimenty z funduszu muszę zwrócić? Czy jest jakieś przedawnienie tego roszczenia? Czy muszę podwójnie płacić? Czy syn lub była żona ma prawo wnieść sprawę do sądu na dalsze wypłacanie alimentów choć syn ma skończone 18 lat? Ile czasu jest do przedawnienia alimentów? Czy można to załatwić w razie czego polubownie? Jakie konsekwencje mnie ponownie czekają z tego tytułu? Zatrzymanie w Polsce i osadzenie w wiezieniu? Gdzie mogę uzyskać kopię wyroku z sprawy rozwodowej z roku 1995?"
Odpowiedź prawnika: Przedawnienie alimentów
Po wydaniu decyzji w przedmiocie świadczeń z funduszu alimentacyjnego postępowanie egzekucyjne przeciwko osobie zobowiązanej (Panu) do świadczeń alimentacyjnych na podstawie tytułu egzekucyjnego ustalającego alimenty na rzecz osoby pobierającej świadczenia (syna) z funduszu alimentacyjnego prowadzi się w dalszym ciągu według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Przedawnieniu ulegają roszczenia uprawnionego syna względem Pana w terminie trzyletnim. W powyższym przypadku jednak alimenty wypłacał fundusz alimentacyjny. W razie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego organ egzekucyjny przekazuje Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych kwoty ściągnięte od osoby zobowiązanej na podstawie tytułu egzekucyjnego ustalającego alimenty aż do pełnego pokrycia należności tego funduszu. Jeżeli w okresie wypłaty świadczeń alimentacyjnych należność funduszu nie zostanie zaspokojona, po zaprzestaniu wypłaty świadczeń organ egzekucyjny przekazuje Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych kwoty ściągnięte od osoby zobowiązanej, pozostałe po zaspokojeniu bieżących alimentów. Ważne jest, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych może w szczególnie uzasadnionych wypadkach umorzyć należności funduszu alimentacyjnego od osób zobowiązanych do alimentów oraz od osób, które bezpodstawnie pobrały świadczenia z tego funduszu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podejmuje decyzje o zaprzestaniu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego, jeżeli wygasł obowiązek alimentacyjny lub po osiągnięciu pełnoletności przez osobę uprawnioną do alimentów albo gdy odpadnie choćby jeden z warunków, od którego zależy przyznanie tych świadczeń. Jak wynika z tego z osiągnięciem wieku 18 lat ZUS zaprzestał wypłat. Z osiągnięciem wieku 18 lat do żądanie alimentów uprawniony jest Pana syn a nie matka. Syn jest pełnoletni i sam ma prawo żądać alimentów po osiągnięciu 18 lat, jeśli samodzielnie nie jest w stanie się utrzymać. W szczególnych przypadkach Zakład Ubezpieczeń Społecznych odstępuje od wydania decyzji o zaprzestaniu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego w czasie trwania obowiązku alimentacyjnego, jeżeli po osiągnięciu pełnoletności osoba uprawniona do świadczeń nie ma możliwości samodzielnego utrzymania się.
Reasumując jest Pan zobowiązany do zwrotu wypłaconych alimentów. Żona może wnieść sprawę o alimenty na rzecz syna tylko, jeśli działa jako jego pełnomocnik. Alimenty zasądzone przedawniają się po okresie trzyletnim od dnia, w którym zobowiązany był do ich zapłaty. Opisane działanie może zostać zakwalifikowane jako przestępstwo opisane w art. 209 kodeksu karnego (niealimentacja). Warunkiem przyjęcia, że doszło do popełnienia przestępstwa jest udowodnienie, iż uchylanie się zobowiązanego miało charakter uporczywy. Inaczej mówiąc, że zobowiązany mimo możliwości płacenia alimentów nie płacił ich. Kopię wyroku może Pan uzyskać w sądzie, który orzekł o rozwodzie. W tym celu należy złożyć wniosek o przesłanie odpisu wyroku. Wniosek taki podlega opłacie. We wniosku należy uzasadnić potrzebę wydania odpisu wyroku. Należy znać sygnaturę sprawy lub dokładne dane czego sprawa dotyczyła. Może się też zdarzyć tak, że akta te znajdować się będą już w archiwum. Płacenie alimentów jeśli je sąd zasądzi obecnie, jest niezależne od obowiązku zwrotu ich na rzecz Funduszu Alimentacyjnego.