29.8.2021

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Cudzoziemcy na rynku pracy w Polsce

Jak wygląda sytuacja cudzoziemców na rynku pracy w Polsce? Na jakie wsparcie mogą liczyć i kiedy? Poznaj najważniejsze rozwiązania.

Kiedy cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez zezwolenia na pracę?

Bez zezwolenia na pracę mogą pracować m.in. obywatele państw UE/EOG oraz członkowie ich rodzin, posiadacze kart stałego pobytu, Karty Polaka oraz cudzoziemcy poszukujący w Polsce ochrony. 

Porady prawne

Wśród cudzoziemców, których status pobytowy związany jest z poszukiwaniem ochrony w Polsce, bez zezwolenia może pracować cudzoziemiec:

  • Jeżeli posiada status uchodźcy,
  • udzielono mu ochrony uzupełniającej,
  • posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych,
  • posiada zgodę na pobyt tolerowany w Rzeczypospolitej Polskiej,
  • korzysta z ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej,
  • posiada ważne zaświadczenie, że sprawa dotycząca udzielenia ochrony międzynarodowej nie została zakończona w terminie 6 miesięcy i opóźnienie nie nastąpiło z winy wnioskodawcy.

Wymienieni cudzoziemcy (z wyjątkiem cudzoziemców posiadających zaświadczenie wskazane w ostatnim punkcie) mogą korzystać także z systemu wsparcia rynku pracy.

Warunkiem otrzymania kompleksowej pomocy z powiatowego urzędu pracy (PUP) w aktywizacji zawodowej i podjęciu zatrudnienia jest rejestracja cudzoziemca jako osoby bezrobotnej. W Polsce funkcjonuje 340 powiatowych urzędów pracy, w których istnieje możliwość rejestracji ze względu na miejsce zameldowania lub zamieszkania.

Osoba ewakuowana z Islamskiej Republiki Afganistanu będzie mogła zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny, po uzyskaniu:

  • statusu uchodźcy;
  • ochrony uzupełniającej;
  • zgody na pobyt ze względów humanitarnych;
  • zgody na pobyt tolerowany;
  • ochrony czasowej (jeżeli UE uruchomi tę procedurę).

Nie wyklucza to możliwości uzyskania statusu bezrobotnego w innych przypadkach określonych w ustawie.

Kategorie cudzoziemców, którzy mogą wykonywać w Polsce pracę bez zezwolenia

Cudzoziemiec może wykonywać pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez zezwolenia na pracę lub zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, jeżeli:
  1. posiada status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej;
  2. udzielono mu ochrony uzupełniającej w Rzeczypospolitej Polskiej;
  3. posiada zezwolenie na pobyt stały w Rzeczypospolitej Polskiej;
  4. posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w Rzeczypospolitej Polskiej;
  5. posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych;
  6. posiada zgodę na pobyt tolerowany w Rzeczypospolitej Polskiej;
  7. posiada ważne zaświadczenie wydane na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP;
  8. korzysta z ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej;
  9. jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
  10. jest obywatelem państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego, nienależącego do Unii Europejskiej;
  11. jest obywatelem państwa niebędącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, który może korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umowy zawartej przez to państwo ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi;
  12. towarzyszy na terytorium RP cudzoziemcowi, o którym mowa w pkt 9-11, jako członek rodziny w rozumieniu ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium RP, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli UE i członków ich rodzin;
  13. jest osobą, o której mowa w art. 19 ust. 2-3 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin;
  14. posiada w Rzeczypospolitej Polskiej zezwolenie na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 114 ust, art. 126, art. 127 lub art. 142 ust. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – na warunkach określonych w tym zezwoleniu;
  15. jeżeli posiada uzyskane wcześniej zezwolenie na pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
    • na podstawie wizy, z wyjątkiem wizy wydanej w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 1, 22 lub 23 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub
    • na podstawie art. 108 ust. 1 pkt 2 lub art. 206 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach lub na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
    • na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, z wyjątkiem zezwolenia udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 181 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub
    • na podstawie dokumentu, o którym mowa w art. 61 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, określającego status członka rodziny członka misji dyplomatycznej lub urzędu konsularnego państwa obcego albo innej osoby zrównanej z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych, pozostającego z tą osobą we wspólnocie domowej, jeżeli pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a państwem obcym zostały zawarte umowa lub porozumienie międzynarodowe w sprawie wykonywania działalności zarobkowej przez członków rodzin członków personelu misji dyplomatycznych lub urzędów konsularnych, lub
    • na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, lub
    • na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen, lub
    • w ramach ruchu bezwizowego;
  16. posiada w Rzeczypospolitej Polskiej zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 144, art. 151 ust. 1 lub 2, art. 158 ust. 2 pkt 1 lub 2, art. 161 ust. 2, art. 176 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 lub 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;
  17. jest małżonkiem obywatela polskiego lub cudzoziemca, o którym mowa w pkt 1 i ust. 1 pkt 1–6, posiadającym zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielone w związku z zawarciem związku małżeńskiego;
  18. jest zstępnym, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 8 lit. b, obywatela polskiego lub cudzoziemca, o którym mowa w pkt 1 i 2 oraz ust. 1 pkt 1–6, posiadającym zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  19. posiada zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielone na podstawie art. 159 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;
  20. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 108 ust. 1 pkt 2 lub art. 206 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach lub na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę na podstawie pkt 1–4;
  21. posiada ważną Kartę Polaka;
  22. jest uprawniony do przebywania i wykonywania pracy na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależącego do Unii Europejskiej lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz jest zatrudniony przez pracodawcę mającego siedzibę na terytorium tego państwa oraz czasowo delegowany przez tego pracodawcę w celu świadczenia usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  23. w stosunku do którego umowy międzynarodowe lub odrębne przepisy dopuszczają wykonywanie pracy bez konieczności wykonywania zezwolenia;
  24. jest obywatelem państwa określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 2, który wykonuje pracę poza zakresem działalności określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 9 przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, jeżeli powiatowy urząd pracy przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, a praca jest wykonywana na warunkach określonych w tym oświadczeniu.
  25. jest obywatelem państwa innego, niż określone w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 2, wykonującego pracę w zawodach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, jeżeli powiatowy urząd pracy przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, a praca jest wykonywana na warunkach określonych w tym oświadczeniu.
  26. należy do jednej z kategorii cudzoziemców zwolnionych z wymogu uzyskania zezwolenia na pracę rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz. U.  poz. 588, z późn. zm.), co obejmuje cudzoziemców: 
    • prowadzących szkolenia, biorących udział w stażach zawodowych, pełniących funkcję doradczą, nadzorczą lub wymagającą szczególnych kwalifikacji i umiejętności w programach realizowanych w ramach działań Unii Europejskiej lub innych międzynarodowych programach pomocowych, także w oparciu o pożyczki zaciągnięte przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej;
    • będących nauczycielami języków obcych, którzy wykonują pracę w przedszkolach, szkołach, placówkach, ośrodkach, zakładach kształcenia nauczycieli lub kolegiach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, lub w Ochotniczych Hufcach Pracy;
    • będących członkami sił zbrojnych lub personelu cywilnego, którzy wykonują pracę w międzynarodowych strukturach wojskowych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub będących cudzoziemcami delegowanymi do wdrażania programów zbrojeniowych realizowanych na podstawie umów, których Rzeczpospolita Polska jest stroną;
    • będących stałymi korespondentami zagranicznych środków masowego przekazu, którym została przyznana, na wniosek redaktora naczelnego zagranicznej redakcji lub agencji, akredytacja ministra właściwego do spraw zagranicznych, jednak tylko w zakresie zawodowej działalności dziennikarskiej wykonywanej na rzecz tej redakcji lub agencji;
    • wykonujących indywidualnie lub w zespołach usługi artystyczne trwające do 30 dni w roku kalendarzowym, w tym wykonawców (np. aktorów, muzyków, tancerzy) oraz inne osoby wykonujące działania artystyczne (np. reżyserów, scenarzystów, scenografów, choreografów, operatorów filmowych, dźwiękowców, oświetleniowców, charakteryzatorów);
    • wygłaszających, do 30 dni w roku kalendarzowym, okazjonalne wykłady, referaty lub prezentacje o szczególnej wartości naukowej lub artystycznej;
    • będących sportowcami wykonującymi, do 30 dni w roku kalendarzowym, pracę dla podmiotu mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z zawodami sportowymi;
    • wykonujących pracę w związku z wydarzeniami sportowymi rangi międzynarodowej, skierowanych przez odpowiednią międzynarodową organizację sportową;
    • będących duchownymi, członkami zakonów lub innymi osobami, którzy wykonują pracę w związku z pełnioną funkcją religijną, w kościołach i związkach wyznaniowych oraz krajowych organizacjach międzykościelnych, których status uregulowany jest umową międzynarodową, przepisami o stosunku Państwa do kościoła lub innego związku wyznaniowego, lub które działają na podstawie wpisu do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych, ich osobach prawnych lub jednostkach organizacyjnych, a także którzy wykonują pracę w ramach pełnienia funkcji religijnej w innych podmiotach, na podstawie skierowania przez właściwy organ kościoła lub innego związku wyznaniowego albo jego osoby prawnej;
    • będących studentami studiów stacjonarnych odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej lub uczestnikami stacjonarnych studiów doktoranckich odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej;
    • będących studentami, którzy wykonują pracę w ramach staży zawodowych, do których odbywania kierują organizacje będące członkami międzynarodowych zrzeszeń studentów;
    • będących studentami, którzy wykonują pracę w ramach współpracy publicznych służb zatrudnienia i ich zagranicznych partnerów, jeżeli potrzeba powierzenia cudzoziemcowi wykonywania pracy jest potwierdzona przez właściwy organ zatrudnienia;
    • będących studentami szkół wyższych lub uczniami szkół zawodowych w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej lub Konfederacji Szwajcarskiej, którzy wykonują pracę w ramach praktyk zawodowych przewidzianych regulaminem studiów lub programem nauczania, pod warunkiem uzyskania skierowania na taką praktykę ze szkoły wyższej lub zawodowej;
    • uczestniczących w programach wymiany kulturalnej lub edukacyjnej, programach pomocy humanitarnej lub rozwojowej lub programach wakacyjnej pracy studentów, zorganizowanych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy;
    • będących absolwentami polskich szkół ponadgimnazjalnych, stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na polskich uczelniach, w instytutach naukowych Polskiej Akademii Nauk lub instytutach badawczych działających na podstawie przepisów o instytutach badawczych;
    • wykonujących pracę jako pracownicy naukowi w podmiotach, o których mowa w przepisach o instytutach badawczych;
    • delegowanych przez pracodawcę zagranicznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zachowują oni miejsce stałego pobytu za granicą, na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, w celu:
      1. wykonywania prac montażowych, konserwacyjnych lub naprawy, dostarczonych kompletnych technologicznie urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innego sprzętu, jeżeli pracodawca zagraniczny jest ich producentem,
      2. dokonania odbioru zamówionych urządzeń, maszyn, innego sprzętu lub części, wykonanych przez przedsiębiorcę polskiego,
      3. przeszkolenia pracowników pracodawcy polskiego będącego odbiorcą urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innego sprzętu, o których mowa w lit. a, w zakresie jego obsługi lub użytkowania,
      4. montażu i demontażu stoisk targowych, jak i opieki nad nimi, jeżeli wystawcą jest pracodawca zagraniczny, który deleguje ich w tym celu;
    • wykonujących pracę na rzecz posłów do Parlamentu Europejskiego w związku z pełnioną funkcją;
    • uprawnionych na zasadach określonych w aktach prawnych wydanych przez organy powołane na mocy Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, podpisanego w Ankarze dnia 12 września 1963 r.;
    • przebywających w Polsce na podstawie wizy wydanej ze względów humanitarnych;
    • przebywających w Polsce na podstawie wizy z adnotacją „Poland. Business Harbour";
    • posiadających prawo wykonywania w Polsce zawodu lekarza lub lekarza dentysty, pielęgniarki lub położnej bądź ratownika medycznego;
    • którzy są zatrudnieni w służbie domowej dyplomatów lub urzędników konsularnych.

Prawa i obowiązki cudzoziemców

Wymóg legalnego pobytu cudzoziemca w Polsce

Aby cudzoziemiec z państwa spoza UE mógł legalnie pracować w Polsce, musi:
  • posiadać dokument dopuszczajacy go do polskiego rynku pracy - zezwolenie na pracę, zezwolenie na pracę sezonową, oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (ewentualnie być zwolnionym z tego wymogu na podstawie szczególnych przepisów) lub zezwolenie na pobyt czasowy i pracę;
  • posiadać tytuł pobytowy, którego podstawa musi uprawniać do wykonywania pracy (np. odpowiednia wiza lub zezwolenie na pobyt);

Tytuły pobytowe, z którymi może wiązać się uprawnienie do wykonywania pracy w Polsce:

  • na podstawie wizy, z wyjątkiem wiz wydanych w celach: turystycznym, korzystania z ochrony czasowej oraz przyjazdu ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe (są to wizy, o których mowa odpowiednio w art. 60 ust. 1 pkt 1, 22 lub 23 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach);
  • na podstawie art. 108 ust. 1 pkt 2 (stempel w dokumencie podróży potwierdzający złożenie wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy – pobyt jest legalny aż do czasu wydania ostatecznej decyzji) lub art. 206 ust. 1 pkt 2 (stempel w dokumencie podróży potwierdzający złożenie wniosku o zezwolenie na pobyt stały – pobyt jest legalny aż do czasu wydania ostatecznej decyzji) ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach lub na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  • na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, z wyjątkiem zezwolenia udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 181 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (jest to zezwolenie na pobyt czasowy udzielone ze względu na konieczność krótkotrwałego pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wynikającej z obowiązku stawienia się przed polskim organem władzy publicznej, ważnego interesu cudzoziemca lub interesu Rzeczypospolitej Polskiej);
  • na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen;
  • na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen;
  • w ramach ruchu bezwizowego.

Cudzoziemiec wykonujący legalnie pracę w Polsce ma prawo m.in. do:

  • wynagrodzenia nie niższego niż określone w zezwoleniu na pracę cudzoziemca, oświadczeniu o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi lub zezwoleniu na pobyt czasowy i pracę;
  • otrzymania jednego egzemplarza zezwolenia na pracę lub oryginału oświadczenia złożonego przez pracodawcę w powiatowym urzędzie pracy i wpisanego tam do ewidencji oświadczeń;
  • otrzymania pisemnej umowy, będącej podstawą wykonywania pracy, w języku dla siebie zrozumiałym.

Rodzaje umów

W Polsce możliwe jest wykonywanie pracy na podstawie różnych umów (m.in. umowy o pracę czy umów cywilnoprawnych - takich jak umowa zlecenia lub umowa o dzieło). Rodzaj umowy wiąże się z różnym charakterem pracy oraz odmiennym zakresem praw i obowiązków pracodawcy i pracownika.
Najwięcej praw i najszerszą ochronę daje pracownikowi umowa o pracę - pracownik na jej podstawie ma prawo, m.in. do:
  • ochrony przed rozwiązaniem umowy o pracę dla pewnych kategorii pracowników (przede wszystkim pracowników przebywających na zwolnieniach lekarskich, w trakcie urlopu, pracownic w ciąży, pracowników w wieku przedemerytalnym);
  • określenia czasu pracy i prawa do odpoczynku;
  • płatnego urlopu wypoczynkowego;
  • wynagrodzenia za czas choroby;
  • określenia szczegółowych zasad rozwiązania umowy;
  • wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych (ponad czas określony w kodeksie pracy);
  • co najmniej minimalnego wynagrodzenia (minimalne wynagrodzenie w Polsce wynosi 2.800,00 zł brutto - jest ono pomniejszane o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczek na podatek dochodowy).

Co powinna zawierać umowa o pracę?

Oprócz wskazania pracodawcy i pracownika, rodzaju umowy i daty jej zawarcia - powinna wskazywać następujące elementy:
  • rodzaj pracy (nazwa stanowiska, funkcji oraz opis zakresu obowiązków pracownika);
  • miejsce wykonywania pracy;
  • wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy: termin rozpoczęcia pracy - jeśli nie jest określony w umowie, to przyjmuje się, że jest to dzień podpisania umowy;
  • wymiar czasu pracy.
Umowa o pracę nie może zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż przewidują przepisy kodeksu pracy.
Pracodawca, który zawrze umowę o pracę, ma obowiązek zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń społecznych w ciągu 7 dni od pojęcia przez niego pracy.

Umowy cywilnoprawne

Są to umowy regulowane w kodeksie cywilnym. Najczęściej spotykanymi umowami cywilnoprawnymi są:
  • umowa zlecenia,
  • umowa o dzieło.
Zawarcie umowy o dzieło przez pracodawcę nie może być sposobem na obejście przepisów kodeksu pracy czy zmniejszenie kosztów zatrudnienia cudzoziemca! Zawarcie umowy cywilnoprawnej w warunkach, kiedy powinna być zawarta umowa o pracę (m.in. praca pod nadzorem, w stałych godzinach oraz w określonym miejscu) stanowi naruszenie przepisów prawa pracy i jest karane grzywną.
 
Dla umów zlecenia (art. 734 Kodeksu Cywilnego) oraz umów, dla których stosuje się przepisy o zleceniu (art. 750 Kodeksu cywilnego) obowiązują minimalne stawki godzinowe – aktualnie to 17,00 zł brutto.
 
Dla niektórych umów cywilnoprawnych, np. umów zlecenia, istnieje obowiązek zgłoszenia przez pracodawcę do ubezpieczeń społecznych! Pracodawca (zleceniodawca) ma na to 7 dni od podjęcia przez pracownika pracy.

Rejestracja cudzoziemca jako bezrobotnego

Cudzoziemcy, który utracili pracę, mają prawo zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy jako osoby bezrobotne, jeżeli posiadają jeden ze wskazanych poniżej tytułów pobytowych:
  • status uchodźcy;
  • zezwolenie na pobyt stały;
  • zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;
  • zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji;
  • zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w celu przeprowadzenia badań naukowych;
  • zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z  posiadaniem zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE w innym państwie UE;
  • zgoda na pobyt ze względów humanitarnych lub zgoda na  pobyt tolerowany;
  • w związku z korzystaniem w Polsce z ochrony czasowej lub ochrony uzupełniającej;
  • zezwolenie na pobyt czasowy dla członka rodziny obywatela polskiego lub  stempel w dokumencie podróży potwierdzający złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy, stały lub  rezydenta długoterminowego UE, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku posiadali zezwolenie na pobyt czasowy;
  • zezwolenie na pobyt czasowy i pracę lub wizę wydaną w celu wykonywania pracy  pod warunkiem, że bezpośrednio przed rejestracją jako bezrobotni byli nieprzerwanie zatrudnieni w Polsce przez okres co najmniej 6 miesięcy
oraz spełnią warunki określone w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Uprawnienia cudzoziemców zarejestrowanych jako bezrobotni

Po zarejestrowaniu osoby te będą miały dostęp do zasiłków dla bezrobotnych oraz usług rynku pracy, tj. do pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej, pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy oraz udziału w szkoleniach organizowanych przez urząd pracy. Ponadto będą podlegać ubezpieczeniu zdrowotnemu i tym samym korzystać z bezpłatnej opieki zdrowotnej. W przypadku  cudzoziemców, którzy posiadają zezwolenie na pobyt czasowy i pracę (tzw. "jednolite zezwolenie") oraz wizę wydaną w celu wykonywania pracy, udział w szkoleniach nie będzie obejmował pomocy finansowej związanej z dokształcaniem w ramach szkoleń i studiów podyplomowych. Zarejestrowany cudzoziemiec może mieć również prawo do zasiłku dla bezrobotnych, jeżeli przebywa na podstawie jednego z wymienionych powyżej tytułów pobytowych oraz spełni warunki nabycia tego prawa określone w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (co do zasady obejmują one obowiązek wykonywania pracy i opłacania składek na Fundusz Pracy łącznie przez 365 dni w okresie 18 miesięcy przed dniem rejestracji jako osoba bezrobotna).

Rejestracja cudzoziemca jako osoby poszukującej pracy

Cudzoziemcy, którzy nie spełnią warunków niezbędnych do rejestracji jako osoby bezrobotne, mogą zarejestrować się jako osoby poszukujące pracy. Uzyskują oni dostęp do usług świadczonych przez urzędy pracy, m.in. do pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego.

Usługi rynku pracy dostępne dla osób niezarejestrowanych  w powiatowym urzędzie pracy

Cudzoziemcy posiadający zezwolenie na pobyt czasowy i pracę albo wizę wydaną w celu wykonywania pracy lub inne zezwolenia na pobyt czasowy - niezależnie od tego, czy zostaną zarejestrowani jako bezrobotni lub poszukujący pracy - mogą korzystać z:
  1. ogólnie dostępnych usług pośrednictwa pracy świadczonych przez urzędy pracy;
  2. informacji o zawodach, rynku pracy oraz możliwości szkolenia i kształcenia udzielanych przez urzędy pracy;
  3. informacji i elektronicznych baz danych służących uzyskaniu umiejętności poszukiwania pracy i samozatrudnienia.
Prawo do korzystania ze świadczeń i usług rynku pracy jest uzależnione od rodzaju tytułu pobytowego, który posiada cudzoziemiec i przysługuje tylko w okresie jego ważności. Po cofnięciu wizy lub zezwolenia na pobyt czasowy albo po upływie okresu ważności tych dokumentów cudzoziemiec traci status bezrobotnego lub poszukującego pracy.

Rejestracja w urzędzie pracy – i co dalej?

Po rejestracji w urzędzie pracy bezrobotny cudzoziemiec może być objęty usługami i instrumentami rynku pracy na takich samych zasadach jak obywatel Polski. Podlega on również ubezpieczeniu zdrowotnemu, co daje możliwość bezpłatnego korzystania z opieki zdrowotnej.

W okresie rejestracji w PUP cudzoziemcem opiekuje się wyznaczony pracownik pełniący funkcję doradcy klienta. Przeprowadza on wywiad w celu ustalenia aktualnej sytuacji zawodowej i społecznej cudzoziemca, jego predyspozycji i potrzeb oraz możliwości podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Bezrobotnemu przekazywana jest również informacja na temat możliwości uznania posiadanych  kwalifikacji i wykształcenia, a także wymogów do podjęcia pracy w danym zawodzie.

Aby pomoc w aktywizacji zawodowej i podjęciu zatrudnienia była jak najskuteczniejsza, doradca klienta – w uzgodnieniu z cudzoziemcem – przygotowuje Indywidualny Plan Działania (IPD).

Indywidualny Plan Działania – co to takiego?

Indywidualny Plan Działania zawiera przede wszystkim działania, które należy podjąć, aby doprowadzić do wejścia cudzoziemca na polski rynek pracy. Mogą to być m.in.:

  • Wsparcie doradcy zawodowego – głównie w formie indywidualnych porad zawodowych. Doradca zawodowy pomaga ocenić możliwości zawodowe, udziela informacji na temat sytuacji na rynku pracy w Polsce oraz wskazuje jak korzystać z informacji o rynku pracy. Może również pomóc podjąć nowe decyzje zawodowe np. dotyczące nabycia nowych kwalifikacji czy kierunku poszukiwania pracy lub samozatrudnienia.
  • Formy wsparcia realizowane i finansowane przez PUP:
    • Szkolenia z języka polskiego oraz szkolenia zawodowe w celu uzupełnienia, zdobycia  lub zaktualizowania kwalifikacji zawodowych. W trakcie szkolenia przysługuje stypendium szkoleniowe w wysokości do 1489 zł miesięcznie.
    • Staż – w przypadku konieczności zdobycia doświadczenia zawodowego (w trakcie stażu przysługuje stypendium stażowe w wysokości 1489 zł miesięcznie).
    • Dotacja na założenie działalności gospodarczej w przypadku podjęcia decyzji o samozatrudnieniu.
    • Zatrudnienie subsydiowane z Funduszu Pracy (np. w ramach prac interwencyjnych).
    • Program specjalny zawierający specyficzne elementy wspierające zatrudnienie.
    • Przygotowanie  profesjonalnych dokumentów aplikacyjnych przy wsparciu doradcy klienta.
    • Pośrednictwo pracy: przedstawianie ofert pracy, nawiązywanie kontaktu z pracodawcami, kierowanie na wolne stanowiska pracy.

Po ustaleniu Indywidualnego Planu Działania następuje realizacja zaplanowanych działań zgodnie z ich harmonogramem. IPD kończy się podjęciem pracy lub podjęciem działalności gospodarczej.

W trakcie udzielania pomocy w aktywizacji zawodowej powiatowy urząd pracy współdziała z innymi instytucjami wspierającymi cudzoziemców w Polsce. To przede wszystkim Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Urząd ds. Cudzoziemców, tłumacze języków obcych oraz organizacje pozarządowe zajmujące się pomocą dla cudzoziemców. Współpraca ta jest jednym z warunków skutecznej aktywizacji zawodowej i integracji cudzoziemców na polskim rynku pracy.

Źródło: www.gov.pl/web/rodzina i psz.praca.gov.pl

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Zatrudnianie cudzoziemców w 2018 r.

Zatrudnianie cudzoziemców w 2018 r.

Podstawowe zasady zatrudniania cudzoziemców (oprócz obywateli państw UE, EOG i Szwajcarii) od 1 stycznia 2018 r. dla pracodawców Co się zmieniło? Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi: zawężenie do prac, które nie będą objęte zezwoleniem (...)

O czym powinien wiedzieć cudzoziemiec zamierzający uczyć się w Polsce?

O czym powinien wiedzieć cudzoziemiec zamierzający uczyć się w Polsce?

3 listopada br. wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 października 2006 r. w // sprawie // podejmowania i // odbywania // przez // cudzoziemców // studiów i // szkoleń oraz ich // uczestniczenia w // badaniach // naukowych i // (...)

Zatrudnianie cudzoziemców po zmianach

Zatrudnianie cudzoziemców po zmianach

Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców Od 1 stycznia 2018 r. wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące dostępu cudzoziemców z państw spoza UE/EOG do polskiego rynku pracy. Zmiany dotyczą głównie pracy krótkoterminowej i sezonowej.  Ustawa ma na celu wdrożenie do polskiego (...)

Koronawirus: zasady wjazdu do Polski

Koronawirus: zasady wjazdu do Polski

Na polskiej granicy stanowiącej jednocześnie granicę zewnętrzną UE wciąż obowiązują obostrzenia związane z zapobieganiem COVID-19. Są to zarówno ograniczenia dotyczące wjazdu cudzoziemców do Polski, jak i obowiązek poddania się kwarantannie po przekroczeniu granicy. ##baner## Gdzie (...)

Jak uzyskać 500 zł z programu „Rodzina 500 plus”?

Jak uzyskać 500 zł z programu „Rodzina 500 plus”?

Najważniejsze informacje o programie  Program „Rodzina 500 plus” to 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko do ukończenia 18 roku życia. Rodziny o niskich dochodach otrzymają wsparcie także na pierwsze dziecko po spełnieniu kryterium dochodowego.  Wniosek o świadczenie (...)

Zatrudnianie cudzoziemców wymaga lepszych regulacji

Zatrudnianie cudzoziemców wymaga lepszych regulacji

Na polskim rynku pracy coraz bardziej brakuje pracowników. Jest to efekt głównie niskiej aktywności zawodowej Polaków, strukturalnego niedopasowania rynku pracy do potrzeb gospodarki oraz emigracji zarobkowej. Niezbędne staje się zatem zatrudnianie obcokrajowców. Jednak (...)

Pomoc społeczna dla cudzoziemców

Pomoc społeczna dla cudzoziemców

Cudzoziemcy w Polsce nie są pozostawieni sami sobie. Na jakie wsparcie w ramach pomocy społecznej mogą liczyć? Jakie warunki muszą spełnić? Dowiedz się wiecej... Kto skorzysta? Osobami uprawnionymi do korzystania z pomocy społecznej – oprócz osób posiadających obywatelstwo (...)

Opinia do projektu zmian ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

Opinia do projektu zmian ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

  Głównym celem projektowanych zmian jest ułatwianie osobom bezrobotnym i poszukującym pracy powrotu do aktywności zawodowej. Istotnym elementem projektu ustawy jest także chęć sprostania problemom wynikającym ze słabnącej podaży pracowników na krajowym rynku pracy, w tym (...)

Specjalne rozwiązania dla cudzoziemców w związku z epidemią koronawirusa

Specjalne rozwiązania dla cudzoziemców w związku z epidemią koronawirusa

W związku z obecną sytuacją epidemiologiczną, weszły w życie zmiany w prawie przewidujące m.in. szczególne rozwiązania dla cudzoziemców w Polsce. Obowiązujące obecnie przepisy umożliwiają legalne pozostanie w kraju osobom, które chcą (...)

Z jakiego wsparcia aktywizacyjnego mogą korzystać bezrobotni?

Z jakiego wsparcia aktywizacyjnego mogą korzystać bezrobotni?

Instrumenty rynku pracy wspierają podstawowe usługi rynku pracy. Osoby bezrobotne mogą korzystać z wielu form aktywizacji zawodowej, przewidzianych ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Opisano je w niniejszym artykule. Dodatek aktywizacyjny  Dodatek (...)

Cudzoziemcy do pracy

Cudzoziemcy do pracy

Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju przedstawiło nowe priorytety rządowej polityki migracyjnej. Jednym z najważniejszych wyzwań dla rozwoju Polski są obecnie niekorzystne trendy demograficzne. Niski przyrost naturalny, starzenie się społeczeństwa, a także znaczna liczba Polaków przebywających (...)

Cudzoziemcy pracujący w Polsce a PIT

Cudzoziemcy pracujący w Polsce a PIT

Cudzoziemcy pracujący w Polsce Dla określenia obowiązków podatkowych osoby, która osiąga w Polsce dochód, ale może podlegać opodatkowaniu także w innym państwie, decydujące jest określenie, gdzie w rozumieniu prawa podatkowego znajduje się jej miejsce zamieszkania. Rezydencja (...)

Sprawdź jakie masz prawa w pracy za granicą

Sprawdź jakie masz prawa w pracy za granicą

1 maja 2004 r. Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. Od tego dnia Polacy zatrudnieni w krajach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego (czyli w Islandii, Lichtensteinie i Norwegii) objęci zostali ochroną, jaką gwarantuje koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego. (...)

Zamknięte granice przed koronawirusem

Zamknięte granice przed koronawirusem

Od niedzieli 15 marca zamknięto na 10 dni granice naszego kraju dla cudzoziemców. Wszyscy polscy obywatele znajdujący się teraz poza granicami – mogą wracać do Polski. Będą także poddani obowiązkowej 14-dniowej kwarantannie domowej. Zawieszone zostały międzynarodowe pasażerskie (...)

Kto będzie miał łatwiej o zezwolenie na pracę?

Kto będzie miał łatwiej o zezwolenie na pracę?

Łatwiejszy dostęp do polskiego rynku pracy dla cudzoziemców dzięki rozszerzeniu listy zawodów zwolnionych z tzw. testu rynku pracy – takie rozwiązanie przewiduje przygotowany w resorcie rodziny, pracy i polityki społecznej projekt nowelizacji regulującego te kwestie rozporządzenia.  Przedstawiciele (...)

NIK o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych

NIK o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych

Cudzoziemcy stają się posiadaczami gruntów rolnych w Polsce w drodze nabycia udziałów w polskich spółkach, które są właścicielem ziemi. MSW nie posiada jednak pełnych danych, o skali nabywania polskich gruntów przez cudzoziemców. Dane resortu są 3-4 krotnie niższe od stanu rzeczywistego. (...)

MSW nie posiada pełnych danych, o skali nabywania polskich gruntów przez cudzoziemców

MSW nie posiada pełnych danych, o skali nabywania polskich gruntów przez cudzoziemców

Cudzoziemcy stają się posiadaczami gruntów rolnych w Polsce w drodze nabycia udziałów w polskich spółkach, które są właścicielem ziemi. MSW nie posiada jednak pełnych danych, o skali nabywania polskich gruntów przez cudzoziemców. Dane resortu są 3-4 krotnie niższe od stanu rzeczywistego. (...)

Rezydencja podatkowa i zakres obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce

Rezydencja podatkowa i zakres obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce

29 kwietnia 2021 r. Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej wydał objaśnienia podatkowe dotyczące rezydencji podatkowej oraz zakresu obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce. Dowiedz się: na czym polega ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, co (...)

Pracowitym cudzoziemcom będzie łatwiej przenieść się do Polski

Pracowitym cudzoziemcom będzie łatwiej przenieść się do Polski

Cudzoziemcom będzie łatwiej przenieść się do Polski w ramach pracy w jednym przedsiębiorstwie Zaproponowana przez Radę Ministrów nowelizacja ustawy o cudzoziemcach dostosuje nasz porządek prawny do obowiązującej dyrektywy unijnej. W nowych przepisach szczególną uwagę poświęcono (...)

Praca za granicą

Praca za granicą

Dzięki wejściu Polski do Unii Europejskiej podejmowanie pracy w państwach członkowskich UE i EFTA stało się znacznie łatwiejsze. Polacy mogą obecnie swobodnie podejmować zatrudnienie we wszystkich państwach członkowskich UE, EOG (obok państw UE również Islandia, Lichtenstein i Norwegia) (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Zatrudnianie cudzoziemca

Zatrudnianie cudzoziemca

Czy można zatrudnić na umowę o dzieło (tłumaczenie) Ukrainkę, posiadającą kartę pobytu na czas oznaczony i zameldowanie w Polsce bez występowania o pozwolenie na pracę? Dana osoba oświadczyła, że jest doktorantką na polskiej uczelni wyższej. Karta pobytu jest jedynie dokumentem potwierdzającym (...)

Zezwolenie na osiedlenie się a rozwód

Zezwolenie na osiedlenie się a rozwód

Obywatelka Ukrainy wyszła za mąż za Polaka we wrześniu 2004 r. Zamieszkuje z mężem we wspólnym mieszkaniu. W chwili obecnej posiada prawo pobytu w Polsce przyznane do kwietnia 2009 r. (do tego czasu posiada też zameldowanie na czas określony w miejscu zamieszkania). Małżonkowie nie posiadają (...)

Cudzoziemiec - małżonek obywatela polskiego

Cudzoziemiec - małżonek obywatela polskiego

Mój mąż pochodzi z Indii. Pobraliśmy się zaledwie tydzień temu. Zamierzamy mieszkać w Polsce od następnego miesiąca. Obecnie jesteśmy w Wielkiej Brytanii jako studenci. Mój mąż nie mówi po polsku. Chciałabym wiedzieć na jakiej zasadzie będzie on mógł pracować i mieszkać w Polsce (...)

Prawo małżonka obcokrajowca do świadczeń z NFZ

Prawo małżonka obcokrajowca do świadczeń z NFZ

Chcę wziąć ślub z obywatelką Słowacji. Mamy zamiar mieszkać w Polsce. Czy moja przyszła żona otrzymując zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce, ma prawo do bezpłatnego korzystania z państwowej służby zdrowia, czy też ja jestem zobowiązany pokryć wszelkie koszty opieki medycznej? Sam fakt (...)

Agencja pośrednictwa pracy a umowa o pracę

Agencja pośrednictwa pracy a umowa o pracę

Prowadzę agencję pośrednictwa pracy w zakresie pośrednictwa do pracy za granicą. Wysyłam osoby do pracy w Holandii. W Holandii osoby przeze mnie wysłane podpisują umowę o pracę z pracodawcą holenderskim. Z moją agencją osoby wysyłane podpisują jedynie umowę (lub zawierają podobną umowę (...)

Firma angielska a remont

Firma angielska a remont

Czy do remontu nieruchomości znajdującej mogę użyć firmy zagranicznej (angielskiej)? Czy faktura londyńskiej firmy będzie uznana przez polski skarbowy? Z treści pytania niestety nie wynika, gdzie znajduje się nieruchomość (w Polsce, w Anglii, gdzieś indziej), jak również dla jakich (...)

Status uchodźcy a studia

Status uchodźcy a studia

W jaki sposób cudzoziemiec, który w Polsce otrzymał status uchodźca i wcześniej miał bardzo dobre wyniki w nauce u siebie w kraju, może podjąć studia w Polsce? Ustawa o szkolnictwie wyższym rozróżnia dwie kategorie osób podejmujących studia w Polsce. Są to obywatele polscy i cudzoziemcy.Na (...)

Uzyskanie zezwolenia na pracę dla cudzoziemca

Uzyskanie zezwolenia na pracę dla cudzoziemca

Nasza firma ze względu na prowadzoną działalność potrzebowałaby uzyskać zezwolenie na pobyt tymczasowy w Polsce dla obywatela Tajlandii (częściowo dla potrzeb szkoleniowych, a częściowo stażowych). Czy jest możliwe uzyskanie zezwolenia dla obywatela Tajlandii na pobyt tymczasowy w Polsce, (...)

Legalizacja pobytu cudzoziemca

Legalizacja pobytu cudzoziemca

Mieszkam z cudzoziemcem (Francuz), mamy razem dziecko, ale nie jesteśmy małżeństwem. Na jakiej podstawie może on zalegalizować swój pobyt? Sprawa pobytu cudzoziemców w Polsce uregulowana została w ustawie o cudzoziemcach (Dz.U. nr 114 poz 739 z 1997r). Zgodnie z art. 16 tej ustawy cudzoziemcy (...)

Książeczka RUM

Książeczka RUM

Czy posiadajac stałe zameldowanie w Polsce i posiadajac książeczkę rum-u, mimo iż nie opłaca się żadnych składek, można korzystać z porad lekarskich? Co to są ksiażeczki rum-u i komu sie one przysługują? jakie ma się uprawnienia posiadając taką książeczkę? Książeczka RUM (rejestru (...)

Opodatkowanie dochodu z pracy za granicą

Opodatkowanie dochodu z pracy za granicą

Zamierzam zamieszkać na stałe w Polsce i pracować w Wielkiej Brytanii dla brytyjskich linii lotniczych jako stewardesa na 3/4 etatu. Moja pensja będzie wypłacana w funtach brytyjskich i składa sie na nią 50% pensja podstawowa, 50% diety i inne wydatki. Czy podlegam opodatkowaniu od zarobku w przypadku, (...)

Małżeństwo a nabycie obywatelstwa

Małżeństwo a nabycie obywatelstwa

Jeśli Polka wyjdzie za mąż za obcokrajowca (Nigeryjczyk) w Luksemburgu (lub innym kraju UE), czy nabiera on jakichkolwiek praw do pobytu w danym kraju, lub czy jest mu łatwiej się o to starać? Mowa o sytuacji, gdy Polka ma legalną pracę z prawem pobytu, ale Nigeryjczyk nie. Czy w przypadku nielegalnego (...)

Dofinansowanie pracownika w firmie.

Dofinansowanie pracownika w firmie.

Chciałabym się dowiedzieć co należy zawrzeć we wniosku o dofinansowanie pracownika w firmie ? Oraz prosiłabym o wyjaśnienie mi na co można przeznaczyć uzyskane w ten sposób środki? Niniejsza opinia prawna została sporządzona w oparciu o:   ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. (...)

Spółka z o.o. z obcokrajowcem

Spółka z o.o. z obcokrajowcem

Chcę utworzyć sp. z o.o. z obywatelem Ukrainy, gdzie ja miałbym 51% udziałów a pozostałe udziały małżeństwo z obywatelstwem Ukrainy. Czy są przeszkody w utworzeniu takiej spółki z o.o.? Czy może to być 100 udziałów po 500zł? Czy po założeniu takiej spółki będę mógł dalej prowadzić (...)

Jak uwolnić się od zakazu konkurencji?

Jak uwolnić się od zakazu konkurencji?

Jestem zatrudniony w pewnej firmie transportowej. Mam podpisaną umowę o pracę na czas nieokreślony. Musiałem również podpisać umowę o zakazie konkurencji na okres 6 miesięcy po ustaniu pracy. Czy da się jakoś ten zakaz obejść? Opinia prawna dla Państwa sporządzona powstała w oparciu (...)

Czy na emeryturze można pracować?

Czy na emeryturze można pracować?

Witam, za niedługo osiągnę wiek emerytalny. Nie chcę jednak przechodzić jeszcze na emeryturę. Czy w takim przypadku jeżeli pozostając w dotychczasowym stosunku pracy nie tracę szansy na korzystniejsze naliczenie emerytury? Z góry dziękuję za odpowiedź! Opinia prawna: Niniejsza opinia (...)