4.11.2009

Zespół
e-prawnik.pl

Stan faktyczny

W 1977 r. jako członek Spółdzielni Mieszkaniowej uzyskałem przydział mieszkania na zasadach lokatorskich. W 1978 r. ożeniłem się i żona wprowadziła się do mnie. Na początku lat 90-tych wystąpiłem do Spółdzielni o przekształcenie lokatorskiego prawa do lokalu na własnościowe, które na podstawie ówczesnych przepisów, po dokonaniu niedużej wpłaty uzyskałem. W związku z mającym nastąpić moim rozwodem (bez orzekania o winie), interesuje mnie czy przy ewentualnym podziale majątku (którego poza tym nie posiadamy), mieszkanie jest nasze wspólne (po 50%), czy też tylko moje, jako że mieszkanie uzyskałem przed naszym ślubem ale jako lokatorskie? Żona po rozwodzie planuje się przeprowadzić do mieszkania swojej matki, którego jest współwłaścicielką w 25% i jedyną spadkobierczynią. Ja natomiast pozostanę w tym mieszkaniu wraz z pełnoletnią córką - do jej ewentualnego ślubu. Jeżeli mieszkanie miałoby się okazać naszą współwłasnością, to czy była żona może wystąpić z żądaniem spłaty jej części, czy też może chcieć je sprzedać (nawet bez mojej zgody) i podzielić się ze mną uzyskanymi pieniędzmi?

Opinia prawna

Niniejsza opinia prawna została sporządzona na podstawie następujących aktów prawnych:

• Ustawy z dnia 16 wrzeÅ›nia 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. 1995 r., Nr 54, poz. 288 ze zmianami),

• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuÅ„czy (Dz. U. 1964 r., Nr 9, poz. 59 ze zmianami).

Kwestią podstawową, która stanowić będzie podstawę do udzielenia odpowiedzi na postawione pytanie jest rozstrzygnięcie, jaki ustrój majątkowy panuje pomiędzy małżonkami. W polskim systemie prawnym przyjęto jako zasadę system wspólności dorobkowej małżonków. W braku odmiennej umowy małżeńskiej (tzw. intercyzy), z chwilą zawarcia małżeństwa zgodnie z wymogami prawa, pomiędzy małżonkami powstaje system wspólności majątkowej małżeńskiej. W analizowanym stanie faktycznym nie podano żadnych informacji dotyczących ustroju majątkowego małżonków, w związku z tym, zgodnie z domniemaniem wynikającym z ustawy, przyjmujemy, że pomiędzy małżonkami istnieje ustrój wspólności majątkowej.

Ustrój ten charakteryzuje siÄ™ wspólnotÄ… dorobku co oznacza, że wspólność rozciÄ…gniÄ™ta jest na majÄ…tek małżonków, który uzyskali w trakcie trwania małżeÅ„stwa (wspólnota tego, czego siÄ™ razem dorobili). Zgodnie z art. 32 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuÅ„czego, dorobkiem małżonków sÄ… przedmioty majÄ…tkowe nabyte w czasie trwania wspólnoÅ›ci ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. K.r.o. podaje przykÅ‚adowe przedmioty majÄ…tkowe, wchodzÄ…ce do wspólnoty małżeÅ„skiej i wskazuje w szczególnoÅ›ci na:

• pobrane wynagrodzenie za pracÄ™ oraz za inne usÅ‚ugi Å›wiadczone osobiÅ›cie przez któregokolwiek z małżonków;

• dochody z majÄ…tku wspólnego, jak również z odrÄ™bnego majÄ…tku każdego z małżonków.

Natomiast odrębny majątek każdego z małżonków stanowią:

1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;

2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;

3. przedmioty majątkowe nabyte ze środków uzyskanych w zamian za przedmioty wymienione w dwóch punktach poprzedzających;

4. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;

5. przedmioty majątkowe służące do wykonywania zawodu, jeżeli zostały nabyte ze środków należących do odrębnego majątku małżonka wykonywującego ten zawód; nie dotyczy to jednak przedmiotów służących do prowadzenia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa;

6. prawa niezbywalne;

7. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;

8. wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub za inne usługi świadczone osobiście przez jednego z małżonków;

9. przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;

10. prawa autorskie twórcy, prawa twórcy wynalazku, wzoru lub projektu racjonalizatorskiego.