Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra środowiska. Teraz zajmie się nim Sejm.

Jakie zmiany zaproponował rząd? 

Projekt przewiduje usprawnienie funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Chodzi m.in. o zwiększenie kontroli gmin nad sposobem gospodarowania odpadami komunalnymi oraz zwiększenie selektywnego zbierania odpadów komunalnych.

Najważniejsze propozycje:

• wzmocnienie kontroli gmin nad systemem gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym nadzoru nad firmami odbierającymi odpady komunalne – chodzi o uniemożliwienie ryczałtowego rozliczania się gminy z podmiotem odbierającym odpady komunalne, np. przez określenie płatności przez gminy za odbiór odpadów wyłącznie w odniesieniu do masy odpadów przekazanych do przetwarzania;
• zniesienie konieczności przekazywania odpadów komunalnych do instalacji w ramach regionu, co powinno podnieść konkurencyjność i wyeliminować praktyki monopolistyczne, w tym ograniczenie ryzyka dokonywania zmowy cenowej;
• możliwość zmniejszenia opłaty za gospodarowanie odpadami ze środków finansowych pochodzących ze sprzedaży surowców wtórnych zebranych selektywnie (mechanizm ten ma charakter nieobowiązkowy i powinien skutecznie zachęcać mieszkańców do segregowania odpadów);
• usprawnienie realizacji zasady „zanieczyszczający płaci” – umożliwienie niezwłocznego usuwania odpadów przez odpowiednie organy ochrony środowiska ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, z obowiązkiem zwrotu kosztów przez posiadacza odpadów;
• urealnienie różnicy między stawką opłaty za odbieranie odpadów zebranych selektywnie i stawką opłaty w przypadku, kiedy obowiązek selektywnego zbierania odpadów nie jest realizowany (wprowadzenie 2-krotnie wyższej stawki);
• zmiana zasad ustalania ryczałtowej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za rok od domku letniskowego lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe:
  a) zmiana polega na określeniu przez radę gminy w uchwale, stawki ryczałtowej dla domków letniskowych lub innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe – nie wyższej niż 10 proc. przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem za rok od domku letniskowego lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe,
  b) ze względu na specyfikę, opłata dla Rodzinnych Ogrodów Działkowych będzie ustalana jak dla nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne;
• uelastycznienie możliwości korzystania z kryteriów różnicujących stawki opłat w gminach oraz związkach międzygminnych;
• zwolnienie z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, mających przydomowe kompostowniki i zagospodarowujących w nich bioodpady;
• wprowadzenie odpowiedzialności wytwórcy odpadów niebezpiecznych za gospodarowanie odpadami aż do momentu ich odzysku lub unieszkodliwienia;
• wprowadzenie rozwiązania zapewniającego, że w przypadku stwierdzenia nieważności, uchylenia lub wygaśnięcia decyzji dotyczącej gospodarki odpadami, stosuje się procedurę usuwania skutków prowadzonej działalności, tak jak w przypadku cofnięcia decyzji z zakresu gospodarowania odpadami – ma to ograniczyć skalę problemu zalegania odpadów stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi oraz środowiska;
• zaostrzenie kar za gospodarowanie odpadami niezgodne z przepisami;
• dodanie przepisu regulującego kwestie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypadku śmierci właściciela nieruchomości;
• wprowadzenie sankcji za składanie nieprawdziwych oświadczeń o spełnianiu warunków prowadzenia działalności przez podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli, w momencie składania wniosku o wpis do rejestru działalności regulowanej;
• rozszerzenie opłaty recyklingowej na torby foliowe powyżej 50 mikrometrów.

Zaproponowane rozwiązania realizują rekomendacje zawarte w Krajowym planie gospodarki odpadami do 2022 r. 

Kiedy proponowane zmiany mają wejść w zycie?

Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych artykułów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.

Na Kongresie "Perły Samorządu 2019" o gospodarce odpadami

Wiceminister środowiska Sławomir Mazurek był gościem specjalnym Kongresu "Perły Samorządu 2019" w Gdyni, podczas którego wziął udział w panelu dyskusyjnym na temat zmian w systemie gospodarki odpadami. Debatę, jak i całe wydarzenie, współorganizowała Dziennik Gazeta Prawna i miasto Gdynia, pod patronatem Ministerstwa Środowiska.

Już na początku dyskusji wiceminister środowiska Sławomir Mazurek wskazywał na aktywne działania edukacyjne resortu środowiska w ramach promocji recyklingu, technologii zero waste, czy selektywnej zbiórki odpadów u źródła. Podkreślił również, że gospodarka obiegu zamkniętego jest nie tylko priorytetem Unii Europejskiej, ale także polskiego rządu. Dodatkowo Ministerstwo Środowiska nowelizuje ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

- Obecnie resort zaproponował rozwiązania mające na celu ograniczenie wzrostu cen za gospodarowanie odpadami komunalnymi - mówił wiceminister środowiska Sławomir Mazurek.

- Gminy mogą realnie oddziaływać na jakość selektywnie zebranych odpadów, co z kolei może korzystnie wpłynąć na ich cenę rynkową i zbilansowanie kosztów systemu gospodarki odpadami - dodał wiceminister. 

Propozycje zmian w systemie gospodarki odpadami 

- Zaproponowaliśmy zniesienie tzw. regionalizacji. Naszym zdaniem podniesie to konkurencyjność i wyeliminuje praktyki monopolistyczne, w tym ograniczy ryzyko zmowy cenowej w systemie gospodarki odpadami - powiedział wiceminister Mazurek. 

Wiceminister zwracał uwagę także na wprowadzanie rozszerzonej odpowiedzialności producenta, która będzie systematycznie przenoszona na polskie prawodawstwo. Szereg zmian przepisów w systemie gospodarki odpadami wynika właśnie z członkostwa Polski w Unii Europejskiej. 

O Kongresie Perły Samorządu

Kongres Perły Samorządu 2019 odbywa się w dniach 23-24 maja. Jest to wydarzenie skierowane do przedstawicieli administracji lokalnej, rządowej, biznesu oraz świata nauki. W trakcie Kongresu wręczane są również nagrody dla najlepszych samorządowców i samorządów lokalnych.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl