23.1.2023
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Czego dotyczy wyrok SN?
Wyrokiem z 14 października 2022 r. Sąd Najwyższy uwzględnił skargę kasacyjną pozwanego Skarbu Państwa w sprawie o ustalenie wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej.
Wyjaśnił przy tym reguły określania wartości nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste oraz zasady aktualizacji opłaty rocznej z tytułu wspomnianego prawa.
Jak SN uzasadnił swoje rozstrzygnięcie?
W uzasadnieniu orzeczenia (sygn. akt II CSKP 588/22) wskazano, że unormowany w art. 154 ust. 1 u.g.n. katalog czynników, które powinny być brane pod uwagę przez biegłego przy szacowaniu nieruchomości, ma charakter otwarty, a wykładni przepisów dotyczących określenia wartości nieruchomości należy dokonywać w taki sposób, by w najpełniejszym zakresie realizowane zostało ustawowe założenie o transparentnej wycenie nieruchomości, odwołującej się do czynników istotnych dla ustalenia ich wartości rynkowej. Sąd zauważył, że § 28 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego nakazuje uwzględnić w aktualizacji opłat rocznych cel, na jaki nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste. Sąd stwierdził jednak, że powyższy przepis nie uzasadnia pominięcia w wycenie przeznaczenia danej nieruchomości w planie miejscowym.
Uwzględnienie wspomnianego celu oznacza, że należy wziąć pod uwagę związane z nim ograniczenia i atrybuty nieruchomości, czyli zarówno stan gruntu, obrazujący jego parametry techniczne i prawne, jak i ramy gospodarczego wykorzystania nieruchomości, w tym konieczność jej zabudowy w określonym terminie. Ocena kryterium „celu” powinna być dynamiczna i nie może pomijać rzeczywistej sytuacji wycenianego gruntu, kształtowanej także miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
Mając na uwadze, że w sprawie prawo użytkowania wieczystego powstało z mocy ustawy, w uzasadnieniu wyroku podkreślono, że cel oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste powinien być określany także wówczas, gdy omawiane prawo powstało ex lege, a cel nie został wskazany w decyzji uwłaszczeniowej. Również w takim przypadku dochodzi bowiem do „oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste” w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Sąd odniósł się również do techniki sporządzenia uzasadnienia zaskarżonego wyroku, polegającej w istotnej mierze na nawiązaniu do rozstrzygnięcia zapadłego w innej sprawie toczącej się między tymi samymi stronami. W tym kontekście stwierdzono, że dopuszczalne jest oparcie się przez sąd na stanowisku będącym osnową orzeczenia wydanego w innym postępowaniu, jeśli tylko dany pogląd, z uwagi na zbieżność elementów istotnych dla dokonania oceny prawnej żądania, oddaje zapatrywanie sądu w rozstrzyganej przezeń sprawie. Możliwe jest również wsparcie się konkretnie argumentacją zawartą w motywach zapadłego wcześniej orzeczenia, także przytaczaną in extenso – o ile tylko argumentacja ta odzwierciedla również stanowisko zajęte przez sąd w kolejnej sprawie. W takiej sytuacji pożądane jest jednak jednoznaczne wskazanie na uzasadnienie źródłowe oraz przywołanie przyczyn, dla których za wystarczające uznano powielenie określonej argumentacji.
Zob. wyrok SN z dnia 14 października 2022 r. z uzasadnieniem (sygn. akt II CSKP 588/22)
Potrzebujesz porady prawnej?
Skutkiem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów jest to, że 2,5 mln użytkowników wieczystych stało się właścicielami. 1 stycznia 2019 r. użytkownicy wieczyści gruntów zabudowanych (...)
Gruntowne zmiany w gospodarce nieruchomościami
W zasadzie od 22 października zaczynają obowiązywać znowelizowane przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zmienią się m.in. zasady sprzedaży dawnych mieszkań komunalnych. Skorzystać będą mogli na tym nowi właściciele lokali i osoby, które wykupiły je przed (...)
Czym jest użytkowanie wieczyste?
Użytkowanie wieczyste to prawo o charakterze dość mocno zbliżonym do prawa własności, jednak nie tożsame z nim. W pewien sposób przypomina także ograniczone prawa rzeczowe. Czy użytkowanie wieczyste może zostać ustanowione na każdym gruncie? Właściwie nie, bowiem użytkowanie wieczyste (...)
Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów a pomoc publiczna Art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele (...)
Jak przekształcić użytkowanie wieczyste w prawo własności?
Od 13 października 2005 r. obowiązuje ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. 1 stycznia 2008 roku została ona istotnie znowelizowana. Kto może wystąpić z żądaniem odpłatnego przekształcenia prawa użytkowania (...)
Opłaty z tytułu użytkowania wieczystego gruntu - problem nieuzasadnionej aktualizacji opłaty rocznej
Utrzymujące się od kilku lat wysokie ceny na rynku nieruchomości sprawiają, że przedsiębiorcy zamierzający prowadzić działalność gospodarczą z wykorzystaniem nieruchomości gruntowych, już na pierwszym etapie planowanej inwestycji muszą dysponować znacznymi środkami finansowymi. Fundusze (...)
Taniej będzie można przekształcić prawo użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości
Z dniem 1 stycznia 2008 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 7 września 2007 r. o zmianie ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości oraz niektórych innych ustaw. Zmiany te powinny spowodować zwiększenie zainteresowania przekształceniem wieczystego (...)
Nowelizacja ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów ma wesprzeć obywateli w uzyskaniu prawa własności nieruchomości gruntowej wykorzystywanej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych (domki (...)
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Wspomniana ustawa zastąpiła dotychczasową ustawę z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Koszty (...)
Jakie grunty w użytkowaniu wieczystym staną się własnością 1 stycznia 2019 r.?
W myśl nowej ustawy z mocy prawa – 1 stycznia 2019 r. – prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi zostanie przekształcone w prawo własności na rzecz dotychczasowych użytkowników wieczystych. Tym samym 2,5 mln Polaków, (...)
Grunty wykorzystywane na cele mieszkaniowe w użytkowaniu wieczystym przejdą na własność
Właściciele lokali nie będą zaskakiwani podwyżkami opłat za użytkowanie wieczyste. Wysokość opłat przekształceniowych, które zastąpią gwałtownie zwiększające się opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, będzie przewidywalna. Efektem przyjętej przez rząd ustawy jest wyeliminowanie (...)
Nowe koszty sądowe w rozmaitych sprawach cywilnych!
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Niektóre jednak sprawy podrożeją. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 2 marca 2006 r. Warto sprawdzić, na wszczynanie jakich (...)
Sposoby nabywania nieruchomości przeznaczonych na cele publiczne
Częstym zjawiskiem jest, iż grunty przeznaczone w miejscowych planach zagospodarowania publicznego na cele publiczne pozostają własnością osób prywatnych. Nie zawsze jednakże jednostki samorządu terytorialnego posiadają środki na ich wykup. Nierzadkie są też sytuacje, (...)
Taksa notarialna - aktualne stawki 2018
Taksa notarialna to maksymalna wysokość opłaty pobieranej przez notariusza za dokonanie określonej czynności notarialnej. Stawki taksy ustalane są drogą rozporządzenia przez ministra i obowiązują na terenie całego kraju. Opłaty notarialne zróżnicowane są w zależności (...)
Zmiana zagospodarowania przestrzennego a decyzja o rencie planistycznej - opinia prawna
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe (PPU) od 1993 roku posiadało dwie działki na prawach wieczystego użytkowania. Uchwałą z dnia listopada 2001 roku radni na wniosek PPH dokonali zmiany planu zagospodarowania przestrzennego z funkcji usług podstawowych na funkcję mieszkalną, usługową, (...)
Zbycie nieruchomości mieszkalnych a PIT
W niniejszym artykule omówiono zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodów (dochodów) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Chodzi (...)
Jak zostać rzeczoznawcą majątkowym?
Chcesz wyceniać wartość nieruchomości i pracować jako rzeczoznawca majątkowy? Musisz najpierw uzyskać uprawnienia. Dowiedz się, jak uzyskać uprawnienia rzeczoznawcy majątkowego. Rzeczoznawca majątkowy - co robi rzeczoznawca majątkowy? Rzeczoznawca majątkowy to osoba, która zajmuje (...)
Nowości w gospodarce nieruchomościami
Jakie zmiany w gospodarce nieruchomościami? Zmiany w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw mają zapewnić przejrzystą i stabilną sytuację stronom umów o pośrednictwo w obrocie nieruchomościami i zarządzanie nieruchomościami. (...)
Rozliczenie odpłatnego zbycia nieruchomości w zeznaniu PIT za 2018 r.
Kiedy odpłatne zbycie nieruchomości jest opodatkowane? Podatnik, który w roku podatkowym dokonał odpłatnego zbycia: nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu (...)
Jak współwłaściciele mogą korzystać ze wspólnej nieruchomości?
Od czego zależy sposób korzystania z rzeczy wspólnej przez współwłaścicieli? Ustawową regulację sposobu korzystania z rzeczy wspólnej, w tym także ze wspólnej nieruchomości zawiera art. 206 k.c., który stanowi, że „Każdy ze współwłaścicieli (...)
