Zasiłek porodowy (stan prawny do 15.01.2002)

Ustawa z dnia 17 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o funduszu alimentacyjnym, ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych i ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zlikwidowała zasiłki porodowe.

Zasiłek porodowy jest formą jednorazowej pomocy finansowej dla rodziny, której wydatki zwiększają się z powodu pojawienia się w niej dziecka. Przysługuje osobom, które są objęte ubezpieczeniem chorobowym, ale zasadniczo wypłacane jest matce dziecka. Jeśli matka zmarła przy porodzie wtedy świadczenie należy się ojcu dziecka.

Zasiłek przysługuje z powodu :

• urodzenia dziecka
• przyjęcia dziecka na wychowanie

W obu przypadkach trzeba jeszcze spełnić pewne dodatkowe przesłanki, żeby uzyskać prawo do zasiłku.

Z powodu urodzenia dziecka zasiłek przysługuje matce, o ile dziecko urodziło się w czasie, gdy była ona objęta ubezpieczeniem chorobowym albo pozostawała na urlopie wychowawczym. Wystarczające jest, gdy te warunki spełnia ojciec dziecka. Wyjątkowo możliwe jest otrzymanie zasiłku po ustaniu ubezpieczenia, jeżeli nastąpiło to w czasie ciąży z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Drugim wyjątkiem jest sytuacja, gdy ubezpieczenie ustało w czasie ciąży pracownicy, ale nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa. Taka sytuacja ma miejsce np. gdy pracodawca zwolnił kobietę w ciąży z powodu likwidacji stanowiska pracy. Praca kobiet w ciąży podlega bowiem szczególnej ochronie i zwolnienie jest możliwe tylko w trybie natychmiastowym z winy pracownicy. Jeżeli zatem sąd wyda orzeczenie o bezprawności zwolnienia, a tym samym także bezprawnego ustania ubezpieczenia, pracownicy przysługuje zasiłek porodowy.

Zasiłek przysługuje także, jeżeli dziecko zostało przyjęte na wychowanie. Dotyczy to zarówno dziecka, które ma być adoptowane, jak i przyjęcia małego dziecka (do 1 roku) do rodziny zastępczej.

Jakie są zasady wypłacania zasiłku porodowego?

Zasiłek jest obliczany i wypłacany przez pracodawcę, o ile jest u niego zatrudnionych więcej niż 20 pracowników.

Pracodawca powinien też stwierdzić, czy pracownicy przysługuje prawo do zasiłku. Jeżeli jednak pracownica nie zgadza się z tymi ustaleniami, może zwrócić się bezpośrednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o stwierdzenie prawa do zasiłku. W pozostałych przypadkach (także wtedy, gdy zasiłek przysługuje po ustaniu ubezpieczenia), prawo do zasiłku ustala i zasiłek wypłaca ZUS.

Kwota należnego zasiłku jest zależna od wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych i stanowi 20% tej sumy. Jest to świadczenie jednorazowe, a w przypadku gdy matka lub ojciec są objęci ubezpieczeniem z kilku tytułów, wypłaca się go tylko jeden raz.

Istnieje zasada, że zasiłek porodowy wypłacany jest niezwłocznie po zaistnieniu zdarzenia uzasadniającego jego wypłatę. Dokumentami, które potwierdzają datę porodu jest zaświadczenie wydawane przez lekarza albo akt urodzenia dziecka.

Wypłaty zasiłku porodowego można żądać w okresie 6 miesięcy od zdarzenia uzasadniającego jego wypłatę. Jeśli jednak żądanie nie zostało zgłoszone z przyczyn niezależnych od uprawnionego, można je zgłosić w terminie 6 miesięcy od ustania tych przyczyn.

Jeżeli w czasie porodu urodziło się więcej niż jedno dziecko, zasiłek przysługuje na każde z nich. Jest to wynikiem założenia, że zasiłek ma pomóc rodzinie w ponoszeniu zwiększonych wydatków w związku z urodzeniem się dziecka.

Pamiętaj, że :

• Do otrzymania zasiłku wystarczające jest, gdy jedno z rodziców spełnia warunki konieczne dla jego uzyskania.
• Od września 2000r zasiłek porodowy wynosi 373,96 zł.

Podstawy prawne:

Ustawa z dnia 25 czerwca 1999r. O świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 99/60/636)
Komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 1 września 2000r. w sprawie kwoty zasiłku porodowego (M.P. 25/534/00)

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.