Odpowiedź prawnika: Córka mieszka ze mną, pomimo tego nadal muszę płacić alimenty.
Przygotowana dla Pana opinia oparta została na przepisach ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012r. Nr 788 – j.t.).
Celem niniejszej opinii jest analiza przedstawionych okoliczności faktycznych, w tym w szczególności wskazanie, jakie działania należałoby podjąć, by w niniejszej sytuacji zdjąć z Pana obowiązek alimentacyjny
Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. - Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Do partycypowania w kosztach utrzymania dziecka zobowiązani są oboje rodzice. Rodzic, który zajmuje się na co dzień wychowaniem małoletniego dziecka najczęściej spełnia swój obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania i troskę o wychowanie dziecka. Od drugiego z rodziców sąd zasądza odpowiednią do jego możliwości zarobkowych oraz potrzeb dziecka kwotę alimentów.
Jeżeli rodzice dziecka zobowiązani do ponoszenia kosztów jego utrzymania i wychowania żyją w rozłączeniu, każdy z rodziców, u którego dziecko przebywa, ma prawo wystąpić do sądu z pozwem o alimenty na rzecz małoletniego. Uprawnionym do pobierania alimentów na rzecz małoletniego dziecka (jeżeli rodzice żyją w rozłączeniu) jest rodzic, który sprawuje pieczę nad małoletnim dzieckiem.
Pozew o alimenty składa się do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do alimentów lub do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego – prawo wyboru służy powodowi (czyli osobie uprawnionej do alimentów działających najczęściej przez przedstawiciela ustawowego – tj. drugiego z rodziców). Pozew o alimenty jest wolny od opłat.
Aktualnie matka dziecka, skoro nie sprawuje faktycznie bieżącej pieczy nad dzieckiem, nie powinna od Pana alimentów pobierać. Sama zaś powinna łożyć na utrzymanie córki.
Samodzielne zaprzestanie przez Pana płacenia alimentów do rąk matki jest jednak bardzo ryzykowne, gdyż posiada ona prawomocny wyrok i może iść do komornika, który nie bada jego zasadności tylko wszczyna egzekucję. Niezbędnym będzie tutaj więc zmiana wyroku w sprawie alimentów. Chcąc doprowadzić do uchylenia wyroku alimentacyjnego obciążającego Pana oraz zasądzenia od matki alimentów, powinien Pan wystąpić z pozwem w tej kwestii. Oba roszczenia mogą być połączone w jednej sprawie. Domaga się Pan więc zasądzenia alimentów na rzecz małoletniej córki od jej matki, które będą płatne na Pana ręce oraz uchylenia w całości obowiązku alimentacyjnego ustalonego wyrokiem alimentacyjnym (powinien Pan wskazać datę wydania, sąd który wydał oraz sygnaturę sprawy). Jeżeli nie chce Pan domagać się alimentów od matki dziecka, to pozew powinien dotyczyć jedynie uchylenia obowiązku alimentacyjnego obciążającego Pana. Podstawą do roszczenia o uchylenie obowiązku alimentacyjnego jest art. 138 k.r.o., który daje możliwość zmiany orzeczenia o alimentach w przypadku zaistnienia istotnej zmiany okoliczności, która powstała po wydaniu orzeczenia w zakresie alimentów. W Pana przypadku taka zmiana okoliczności miała miejsce, bowiem w chwili wydania orzeczenia o alimentach pieczę nad małoletnią córką sprawowała matka, aktualnie zaś dziecko przebywa pod Pana opieką. Jak wskazaliśmy powyżej pozew o alimenty jest wolny od opłat. Nie jest natomiast zwolniony od opłaty pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Opłata ta wynosi 5% wartości przedmiotu sporu. Wartość przedmiotu sporu stanowi zaś suma alimentów, których uchylenia się Pan domaga za okres jednego roku. Przed wystąpieniem z pozwem, o którym mowa powyżej lub najpóźniej jednocześnie z nim, powinien Pan złożyć wniosek o powierzenie Panu pieczy nad małoletnią córką i ustalenie miejsca zamieszkania dziecka z Panem. Rozstrzygnięcie tej kwestii będzie miało prejudycjalne znaczenie dla rozstrzygnięcia w zakresie alimentów. Od rozstrzygnięcia w kwestii pieczy nad dzieckiem będzie zależało rozstrzygnięcie w zakresie alimentów, w tym także ustalenie czy jest Pan uprawniony do wystąpienia o alimenty na rzecz małoletniej córki. Ponieważ kwestie związane z władzą rodzicielską są rozpoznawane w postępowaniu nieprocesowym natomiast związane z alimentami – w procesie, nie ma możliwości połączenia tych spraw w jednym postępowaniu. Wniosek podlega opłacie sądowej wynoszącej 40 zł. Wniosek powinien być złożony w tym samym sądzie co pozew o alimenty. Jeżeli byłby Pan zainteresowany, w ramach odrębnego zamówienia możliwe jest przygotowanie stosownych dokumentów.
