Odpowiedź prawnika: Emeryt a działalność gospodarcza
Prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu.

Prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Dla emerytów i rencistów prowadzących pozarolniczą działalność za przychód przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.
Z brzmienia zatem przepisu istnieje możliwość deklarowania dla celów ubezpieczeniowych podstawy składki w wysokości 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. De facto ustawodawca dla zmniejszenia świadczenia wymaga, by prowadzący działalność gospodarczą - np. emeryt - osiągnął poziom 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Przy czym dla określenia tego pułapu przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki. W efekcie „w dobrym układzie” emerytowi prowadzącemu pozarolniczą działalność nie zostanie zmniejszona emerytura.
Nie ma zatem potrzeby informowania ZUS-u o osiągniętych dochodach wynikających ze złożonej deklaracji PIT. Prowadzący działalność gospodarczą sam bowiem określa podstawę wymiaru składki (o tym samym pośrednio przychód dla celów zmniejszenia lub zawieszenia świadczenia), byleby nie była ona mniejsza niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
