Odpowiedź prawnika: Prawa przysługujące pracownikowi na podstawie długości zakładowego stażu pracy
Zakładowy staż pracy – jest to okres zatrudnienia tylko w jednym zakładzie pracy.
Zakładowy staż pracy ma znaczenie przy ustalaniu okresów wypowiedzenia umów o pracę zawartych na czas nieokreślony. Zgodnie z art. 36 Kodeksu pracy okres wypowiedzenia takich umów jest uzależniony od zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata. 4
Kodeks pracy nie definiuje pojęcia zatrudnienia u danego pracodawcy. W piśmiennictwie prawniczym i orzecznictwie sądowym pojawiły się w związku z tym rozbieżności. Nie jest jednoznaczne czy chodzi tu o ostatnie, nieprzerwane zatrudnienie u danego pracodawcy czy też o sumę okresów zatrudnia u danego pracodawcy, pomiędzy którymi występowały przerwy. W uchwale z dnia 15 stycznia 2003 roku, sygn. III PZP 20/02, Sąd Najwyższy uznał, że przy ustalaniu okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony uwzględnia się wszystkie okresy zatrudnienia u tego samego pracodawcy. Oznacza to, że przy ustalaniu zakładowego stażu pracy dla celów wypowiedzenia, należy zsumować wszystkie dotychczasowe (poprzednie) okresy zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy bez względu na sposób ich ustania i długość przerw pomiędzy poszczególnymi stosunkami pracy.
Od zakładowego stażu pracy uzależniona jest także wysokość odprawy pośmiertnej (art. 93 k.p.). Przysługuje ona członkom rodziny w razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby. W zależności od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy wynosi ona:
a) jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,
b) trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,
c) sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.
Kolejnym świadczeniem przysługującym pracownikowi a uzależnionym od zakładowego stażu pracy jest odprawa pieniężna w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90 poz. 844) odprawa powinna zostać wypłacona w wysokości:
- jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
- dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
- trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.
Przy ustalaniu okresu zatrudnienia, od którego zależy wysokość odprawy bierze się pod uwagę tylko okresy zatrudnienia u pracodawcy, który rozwiązał stosunek pracy w trybie ustawy. Liczą się przy tym wszystkie okresy zatrudnienia u niego, niezależnie od rodzaju umów o pracę i przerw między nimi. Tak orzekł Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 15 stycznia 2003 roku, sygn. III PZP 20/2002.
Dłuższy zakładowy staż pracy ma także wpływ na dłuższą ochronę przed zwolnieniem bez wypowiedzenia z przyczyny nie zawinionej przez pracownika jaką jest choroba. Na podstawie art. 53 par. 1 k.p., pracownik, który ma staż krótszy niż 6 miesięcy, jest chroniony przed zwolnieniem podczas zwolnienia lekarskiego nieprzekraczającego 3 miesięcy. W sytuacji, gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy, pracodawca nie może zwolnić pracownika bez wypowiedzenia przez czas pobierania:
- wynagrodzenia za czas choroby (art. 92 kodeksu pracy),
- zasiłku chorobowego,
- świadczenia rehabilitacyjnego przez 3 miesiące.
