Odpowiedź prawnika: Preferencyjne wspólne rozliczenie małżonków
Wszelkie przepisy prawne regulujące przedstawioną sprawę zawarte są w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, ze zm.)
Opowiadając kolejno na Pani pytania:
-
Owczem, mają Państwo prawo skorzystać z możliwości tzw. rozliczenia wspólnego małżonków w Polsce. Spełniają Państwo wszystkie ustawowe przesłanki do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia, tj. zakładam, że istnieje między Państwem wspólność majątkowa i pozostają Państwo w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy 2006 oraz że stałe miejsce zamieszkania mają Państwo w Polsce (zob. też artykuł: Kiedy i jak małżonkowie mogą wspólnie rozliczyć się z podatku dochodowego?). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy: „Małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, między którymi istnieje wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym, mogą być opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.”
Dochody, które Pani osiąga, nie mogą być rozliczane razem z dochodami Pani męża w Niemczech. Tak regulacja wynika z tego, że w Niemczech może być opodatkowany tylko dochód Pani męża jako dochód z pracy najemnej wykonywanej na terytorium Niemiec. Wynika to z przepisów art. 15 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisana w Berlinie dnia 14.05.2003 r. (Dz. U. z 2005 r. nr 12, poz. 90).
Dochody męża mogą być rozliczane łącznie z dochodami Pani we wspólnie złożonym zeznaniu rocznym w Polsce. Generalnie jeżeli podatnik uzyskuje przychody tylko z Niemiec i w Polsce nie posiada żadnych źródeł przychodów - to nie ma obowiązku składania w Polsce zeznania rocznego. Zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) może podatnik jednak złożyć, jeżeli np. chce skorzystać z preferencyjnego rozliczenia małżonków lub chce wykorzystać przysługujące mu w Polsce ulgi.
Ww. polsko-niemiecka umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania przewiduje metodę wyłączenia z progresją. Dla mieszkańca Polski (np. Pani męża) oznacza to, iż w Polsce zwalnia się z opodatkowania dochód osiągnięty w Niemczech, jednak dla ustalenia podatku należnego od dochodu osiągniętego w Polsce, stosuje się stopę podatku obliczoną dla całego dochodu, tj. łącznie z dochodem osiągniętym w Niemczech.
Rozliczając się w Polsce, mają państwo do wyboru dwie możliwości:
-
mogą Państwo złożyć wspólne zeznanie roczne w Polsce,
-
mogą też Państwo, zgodnie z art. 6 ust. 1 rozliczyć się osobno. W praktyce oznacza to, że w Polsce zostanie złożone tylko Pani zeznanie roczne uwidaczniające przychody z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z umowy o pracę.
Nie ma jednak obowiązku złożenia w Polsce zeznania rocznego jedynie w przypadku, gdy:
-
podatnik uzyskał dochód z państwa, z którym obowiązująca umowa przewiduje, jako metodę unikania podwójnego opodatkowania, metodę wyłączenia z progresją (właśnie np. z Niemiec)
-
i nie uzyskał on w Polsce w tym samym roku podatkowym innego dochodu podlegającego opodatkowaniu według skali podatkowej - jeżeli nie korzysta z rozliczenia wspólnego z małżonkiem lub opodatkowania w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.
Jeżeli podatnik uzyskał w ciągu roku podatkowego przychody ze źródeł przychodów położonych za granicą (np. ze stosunku pracy z zagranicy, z emerytur i rent zagranicznych), to do rozliczenia rocznego powinien wybrać formularz PIT-36.