Jakie są założenia nowej ustawy?
Z dniem 1 października 2008 roku w życie weszły przepisy nowej ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, która - po raz kolejny - zmienia zasady pomocy państwa dla osób, które mają trudności z uzyskaniem należnych im alimentów. Zob.: Zmiany ważne dla uprawnionych i zobowiązanych do alimentów!
Ustawa przywraca co prawda fundusz alimentacyjny (znany już z ustawy z 1974 roku), ale nie oznacza to prostego powrotu do kiedyś już obowiązujących przepisów. Twórcy ustawy już na samym początku (preambuła) podkreślili, iż utrzymanie dzieci to przede wszystkim obowiązek ich rodziców. Państwo ma pomagać tylko wtedy, gdy rodzice rzeczywiście tego obowiązku nie wypełniają. Dlatego też ustawa z jednej strony kładzie nacisk na dokładnie badanie sytuacji, a z drugiej - na takie działania, które zmobilizują rodziców do łożenia na ich utrzymanie.

Warto zwrócić uwagę, że z funduszu alimentacyjnego świadczenia przysługują jedynie dzieciom. Co prawda prawo rodzinne przewiduje, iż alimenty mogą się należeć także innym osobom (np. rodzicom), ale zgodnie z wymienioną wyżej zasadą państwo ogranicza się do pomocy tylko najbardziej potrzebującym, czyli dzieciom.
Oddziaływanie na dłużników alimentacyjnych
Ważnym celem nowej formuły funduszu alimentacyjnego jest próba zaakcentowania odpowiedzialności dłużników alimentacyjnych oraz osób zobowiązanych zgodnie z art. 132 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do alimentowania osoby pobierającej świadczenia z funduszu alimentacyjnego w dalszej kolejności.
Osobę, która na podstawie wyroku lub ugody (zawartej przed sądem lub zatwierdzonej przez sąd) ma obowiązek płacić alimenty, ustawa nazywa dłużnikiem alimentacyjnym. Takiego dłużnika nie da się oczywiście fizycznie zmusić do tego, by łożył na swoje dzieci. Ustawa przewiduje jednak pewne działania, które mają go do tego zmobilizować.
O podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego może zwrócić się osoba uprawniona - w praktyce często będzie to przedstawiciel ustawowy, czyli rodzic. Działania takie będą podejmowane także z urzędu, jeśli osoba uprawniona co prawda takiego wniosku nie złoży, ale złoży wniosek o świadczenie z funduszu i to świadczenie otrzyma. Chodzi o to, by ewentualne przyznania prawa do świadczeń zawsze łączyło się z mobilizowaniem rodzica do płacenia alimentów.
Gdyby się okazało, iż marne wyniki postępowania egzekucyjnego wynikają z opieszałości komornika, wtedy gmina (zarówno gmina dłużnika, jak i gmina wierzyciela, czyli dziecka) ma obowiązek zawiadomić o tym sąd - celem jest dyscyplinowanie komorników, którzy niejednokrotnie mało się przykładali do prowadzenia egzekucji.
Gmina przeprowadzi u dłużnika wywiad alimentacyjny (art. 4) - m.in. odbierze oświadczenie majątkowe pod rygorem odpowiedzialności karnej (za złożenie fałszywego oświadczenia grozi kara do 3 lat pozbawienia wolności - art. 233 kodeksu karnego). Jeśliby się okazało, że dłużnik nie płaci alimentów, bo nie pracuje, wtedy gmina zobowiąże dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się jako bezrobotny (albo jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny) oraz poinformuje właściwy powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego.
W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny będzie uniemożliwiał przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówi złożenia oświadczenia majątkowego, zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy, czy też bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, odmówi przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych - gmian złoży wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 kodeksu karnego oraz kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego - starosta wydaje więc decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.

Potrzebujesz porady prawnej?
Jak uzyskać zasiłek macierzyński?
Komu przysługuje zasiłek macierzyński? Zasiłek macierzyński przysługuje: pracownikom, członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osobom, które wykonują pracę nakładczą (czyli tzw. pracę chałupniczą, która jest wykonywana w domu i w godzinach wybranych przez pracownika, na podstawie umowy o pracę nakładczą; (...)
Jak uzyskać 500 zł z programu „Rodzina 500 plus”?
Najważniejsze informacje o programie Program „Rodzina 500 plus” to 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko do ukończenia 18 roku życia. Rodziny o niskich dochodach otrzymają wsparcie także na pierwsze dziecko po spełnieniu kryterium dochodowego. Wniosek o świadczenie wychowawcze można złożyć w gminie, za pośrednictwem Poczty Polskiej oraz przez internet: (...)
Jak skorzystać z bonu turystycznego 500+?
Polski Bon Turystyczny Polski Bon Turystyczny jest formą wsparcia dla polskich rodzin oraz branży turystycznej w związku z trudną sytuacją gospodarczą wywołaną epidemią COVID-19. Za pomocą bonu można zapłacić za usługi hotelarskie lub imprezy turystyczne w Polsce do końca marca 2022 r. ##baner## Ważne dla osoby uprawnionej do bonu Świadczenie w formie bonu turystycznego będzie (...)
Konsekwencje uznania dziecka, czyli obowiązek alimentacyjny - opinia prawna
Stan faktyczny Za kilka miesięcy urodzę dziecko. Ojciec dziecka nie jest moim mężem. Był moim narzeczonym, jednak rozstaliśmy się, właściwie nie utrzymujemy ze sobą żadnych kontaktów. Mój były partner oficjalnie jest bezrobotny, pracuje, jak to się mówi "na czarno" i pomimo kilku szans zmiany pracy na legalną i nieźle płatną, nie skorzystał z okazji, twierdząc, że praca "na czarno" (...)
Komu przysługują świadczenia z funduszu alimentacyjnego?
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznawane są na warunkach określonych w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Komu przysługuje prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego? Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują: 1. obywatelom polskim; 2. cudzoziemcom: jeżeli wynika (...)
Projekt ustawy o Funduszu Alimentacyjnym - czyli czy łatwiej będzie uzyskać alimenty?
Jaki cel przyświeca projektowi ustawy o Funduszu Alimentacyjnym? Podstawowym czynnikiem, który zdecydował o pomyśle złożenia projektu jest nieskuteczność egzekucji. Organy państwa nie są w stanie doprowadzić do realizowania przez obywateli prawomocnych orzeczeń sadów zasądzających alimenty, to osobom, które z powodu niemożności wyegzekwowania należnych im alimentów znalazły się (...)
Działania wobec dłużników alimentacyjnych
W przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona do świadczenia alimentacyjnego od rodzica lub jej przedstawiciel ustawowy może złożyć do organu właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego, zdodnie z ustawą z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Kto podejmuje działania wobec dłużników alimentacyjnych (...)
Od 1 października 2004 r. dodatek zamiast świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego
Likwidacja Funduszu Alimentacyjnego to nie tylko zmiana w prawie, ale także zmiana wpływająca na życie wielu osób. Aby nieco złagodzić skutki zmian, ustawa o świadczeniach rodzinnych została ponownie znowelizowana, zmiany obowiązują od 1 października 2004 r. Dla kogo zmiany okażą się pomocą? Nowelizacja wprowadziła tzw. dodatek przejściowy. Ma on przysługiwać tym, którzy (...)
Jak rodzic samotnie wychowujący dziecko może uzyskać świadczenie 500+?
500+ też dla samotnych rodziców Od początku nowego okresu świadczeniowego, który rozpoczął się 1 października 2017 roku, prawo rodziców samotnie wychowujących dzieci do świadczenia wychowawczego zostało uzależnione od ustalenia alimentów od drugiego rodzica. Dowiedz się, co samotni rodzice powinni zrobić, żeby otrzymać świadczenie z programu „Rodzina (...)
Alimenty na dziecko - komu i na jakich zasadach przysługują?
Kiedy rodzice muszą płacić alimenty na dzieci? Prawnym obowiązkiem rodziców jest zapewnienie dziecku środków utrzymania do czasu, aż nie będzie ono w stanie utrzymywać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka pokrywają koszty związane z jego utrzymaniem i wychowaniem (sprawdź artykuł 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Jak długo dziecku przysługują (...)
Zabezpieczenie roszczenia ze szczególnym uwzględnieniem alimentów
Zabezpieczenie roszczenia jest środkiem, który może zostać zastosowany w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny, którego celem jest zapewnienie, aby treść orzeczenia zapadłego w konkretnej sprawie mogła zostać w przyszłości wykonana bez przeszkód. ##baner## Z wnioskiem o zabezpieczenie może wystąpić każda strona lub uczestnik (...)
Podatek od alimentów. Kiedy trzeba zapłacić
Aby alimenty dla dorosłej osoby nie stanowiły przychodu opodatkowanego PIT-em, muszą być zasądzone przez sąd, a ich wysokość nie może przekraczać 700 zł miesięcznie. Kwoty alimentów wpłaconych nieterminowo nie sumuje się do limitu. Alimenty wypłacane na dzieci nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jeśli natomiast alimenty otrzymuje dorosła (...)
Co wpłynie na podział majątku rozwodzących się małżonków – opinia prawna
Stan faktyczny Jestem mężatką od 24 lat. Mam dwoje dorosłych (niepracujących) dzieci, które się uczą – córka studia dzienne, a syn zaoczne (płatne). Mieszkamy w domu jednorodzinnym (wycena na kwotę 124.300 zł.), którego jestem właścicielem wraz z mężem. Dwa lata temu (IX 2002 r.) mąż wyprowadził się z domu (spakowałam go i kazałam się wynieść) (...)
Rząd przyjął projekt rozszerzający program „Rodzina 500+”
Rząd zdecydował o rozszerzeniu od 1 lipca 2019 r. programu Rodzina 500+ także na pierwsze lub jedyne dziecko do 18. roku życia – bez kryterium dochodowego. To jeden z projektów wchodzących w skład tzw. Nowej piątki PiS. Co przewiduje projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz niektórych innych ustaw? Po przyjęciu (...)
Ulga na dzieci w rozliczeniu PIT za 2021 rok
Komu przysługuje ulga prorodzinna? Prawo do odliczenia od podatku kwoty tzw. ulgi prorodzinnej i otrzymania dodatkowego zwrotu z tytułu tej ulgi przysługuje podatnikowi, który w roku podatkowym: 1. w stosunku do małoletniego dziecka: wykonywał władzę rodzicielską; pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało; sprawował opiekę poprzez (...)
Gdy zobowiązany nie płaci alimentów
Od 1 września 2006 r. obowiązują wszystkie już przepisy (wprowadzanej stopniowo) ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej. Ów akt określa zasady postępowania wobec osób zobowiązanych do świadczenia alimentacyjnego na podstawie tytułu wykonawczego, jeżeli egzekucja prowadzona przez komornika sądowego (...)
Nowelizacja kontrowersyjnych przepisów dotyczących dłużników alimentacyjnych
Niebawem wejdzie w życie nowelizacja ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U.09.1.7 j.t.), która zmienia zasady zatrzymywania prawa jazdy dłużnikom alimentacyjnym. Jest to bezpośrednie następstwo orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 września 2009 r. stanowiącego, że art. 5 powyższej ustawy jest niezgodny z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej (...)
Projektowane zmiany w postępowaniu względem dłużników alimentacyjnych
W Sejmie ma się odbyć czytanie projektu zmian w regulacji dotyczącej postępowania wobec dłużników alimentacyjnych. Celem zmian jest w głównej mierze reforma i usprawnienie systemu egzekucji alimentów od zobowiązanych, również w przypadku gdy egzekucja prowadzona przez komornika jest bezskuteczna oraz usprawnienie i urealnienie systemu egzekucji należności zlikwidowanego Funduszu (...)
Jak najkorzystniej zatrudnić nianię?
Kim jest niania i kto ją zatrudnia? Niania sprawuje opiekę indywidualną, co oznacza, że opiekuje się tylko jednym dzieckiem bądź rodzeństwem, w pełni uwzględniając potrzeby każdego z nich. Dzięki temu dzieci są nie tylko bezpieczne, ale też rozwijają się psychofizycznie w warunkach domowych. Niania może sprawować opiekę nad dziećmi w różnym wieku (od 20 tygodnia życia (...)
Nabór wniosków w programie „Rodzina 500+” na nowy okres świadczeniowy
Od 1 lutego 2022 roku rusza nabór wniosków na nowy okres świadczeniowy w programie „Rodzina 500+”. Należy je składać wyłącznie online. Wypłata świadczenia wychowawczego będzie bezgotówkowa. Obsługę przyjmowania i rozpatrywania wniosków oraz przyznawania świadczenia wychowawczego przejął Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Od 1 lutego można składać (...)
Jak osoby samotnie wychowujące dzieci mogą rozliczyć się z PIT?
U kogo są opodatkowane dochody małoletnich dzieci? Zasadą jest, że dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje (...)
500+ - jak ubiegać się o świadczenie?
Program „Rodzina 500+” to 500 zł miesięcznie na każde dziecko niezależnie od dochodu. Od 1 lipca wnioski o świadczenie można składać przez Internet, a od 1 sierpnia także papierowo w urzędzie. Świadczenie 500 zł to wsparcie długofalowe. Kto otrzyma świadczenie? Program Rodzina 500+ to systemowe wsparcie polskich rodzin. Świadczenie wychowawcze w ramach Programu (...)
Co jeśli dziecko zostało objęte kwarantanną lub izolacją?
Jeżeli Twoje dziecko miało bliski kontakt z osobą zarażoną koronawirusem – zostaje objęte kwarantanną. Jeśli natomiast ma pozytywny wynik testu – nałożona jest na niego izolacja. W obydwu przypadkach przysługuje Ci prawo do zasiłku i wolne w pracy z tytułu opieki nad dzieckiem. ##baner## Czy dzieci chorują na koronawirusa? Każdy rodzic obawia się o zdrowie swoich dzieci. (...)
Co to jest uznanie dziecka i w jakich sytuacjach się je stosuje? Istnieją trzy sposoby ustalenia ojcostwa dziecka: 1. Jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa, ojcem dziecka jest mąż matki; On figuruje w akcie urodzenia dziecka jako ojciec i nie ma znaczenia, czy on spłodził dziecko, czy ktoś inny. W tym przypadku ojcostwo dziecka jest z góry ustalone, a wyznacza (...)
Wybudowanie domu na gruncie spadkodawcy – opinia prawna
Stan faktyczny Sprawa dotyczy 4 ha gospodarstwa rolnego wraz z zabudowaniami. Po śmierci dziadka na mocy ówczesnego prawa, w wyniku orzeczenia sądu, gospodarstwo przypadło w udziale 5/8 babce i trojgu rodzeństwa po 1/8, którzy w chwili śmierci dziadka byli nieletni. Pozostała pełnoletnia trójka dzieci nie przebywała w tym okresie w gospodarstwie i sąd nie przyznał im udziałów w spadku. (...)
Kiedy dochodzi do sądowego ustalenia ojcostwa? Jeżeli dziecko nie urodziło się w czasie trwania małżeństwa lub przed upływem 300 dni od jego ustania czy unieważnienia, wówczas w świetle prawa jest to tzw. dziecko pozamałżeńskie. Aby doszło w takim wypadku do ustalenia ojcostwa, mężczyzna, który jest ojcem tego dziecka, powinien złożyć stosowne oświadczenie o (...)
Jak uznać ojcostwo w urzędzie stanu cywilnego?
Nie masz ślubu z kobietą, która urodzi lub urodziła twoje dziecko? Dziecko urodziło się już po rozwodzie? Sprawdź, co zrobić, żeby formalnie zostać jego ojcem. Jak załatwić sprawę? Sprawę możesz załatwić osobiście w urzędzie stanu cywilnego (USC) bądź w konsulacie przy udziale matki dziecka. ##baner## Kto może uznać ojcostwo? Osoba, która skończyła 16 lat, (...)
Kto może otrzymać zasiłek opiekuńczy?
Komu przysługuje zasiłek opiekuńczy? Zasiłek opiekuńczy przysługuje wszystkim osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie, a więc: pracownikom, członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osobom wykonującym pracę nakładczą, osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej (...)