Jak wyrobić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego?

27.5.2018

Czym jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego?

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) to bezpłatna karta, która zapewnia nam dostęp do wszelkich niezbędnych z medycznego punktu widzenia usług państwowej opieki zdrowotnej podczas tymczasowego pobytu w dowolnym z 28 państw członkowskich UE, w Islandii, Liechtensteinie, Norwegii i Szwajcarii - na takich samych warunkach i w takiej samej cenie (czyli w niektórych krajach bezpłatnie) jak osobom ubezpieczonym w danym kraju.

Karty są wydawane przez krajowy zakład ubezpieczenia zdrowotnego.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ):

nie jest alternatywą dla ubezpieczenia podróży;. nie obejmuje ona prywatnych usług opieki zdrowotnej czy kosztów związanych z przelotem do kraju, zagubionym bagażem bądź kradzieżą;
nie obejmuje też kosztów leczenia w sytuacji, gdy celem naszego wyjazdu za granicę jest poddanie się tam leczeniu;
nie stanowi gwarancji darmowych usług medycznych. Ze względu na różnicę w systemach opieki zdrowotnej w różnych krajach, bezpłatne usługi medyczne w kraju pochodzenia mogą okazać się odpłatne w innym kraju.

W przypadku zmiany miejsca zwykłego pobytu i wyjazdu do innego kraju, należy zarejestrować się wykorzystując w tym celu dokument S1. Używanie europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego w celu uzyskania bezpłatnej opieki medycznej w nowym kraju zwykłego pobytu nie będzie możliwe.

W zależności od przepisów obowiązujących w kraju pobytu pacjenta ochrona zdrowia może być bezpłatna bądź płatna; w tym ostatnim przypadku pacjentowi przysługuje zwrot kosztów leczenia. Jeżeli pacjent musi uiścić opłatę z góry, karta gwarantuje mu zwrot poniesionych wydatków w kraju, w którym był leczony, lub – jeśli nie jest w stanie przeprowadzić procedury zwrotu – wydatki te są mu kompensowane przez właściwe instytucje bezpośrednio po powrocie do kraju. Opieka zdrowotna jest świadczona zgodnie z prawem obowiązującym w kraju, w którym pacjent aktualnie przebywa. Jeśli posiadacz karty ma wątpliwości co do gwarantowanych na podstawie karty rodzajów opieki zdrowotnej i pokrycia jej kosztów, może je wyjaśnić, kontaktując się z właściwymi dla danego kraju instytucjami kompetentnymi w dziedzinie ochrony zdrowia.

Dzięki karcie można uzyskać łatwiejszy dostęp do leczenia, lecz nie ma to nic wspólnego z repatriacją. Na podstawie karty nie ma możliwości zapewnienia bezpłatnego przewiezienia jej właściciela, który poważnie zachorował lub ucierpiał na skutek wypadku, do miejsca zamieszkania. Na tę okoliczność wskazane jest posiadanie odrębnego ubezpieczenia. Tak więc na podstawie karty pacjent nie może zorganizować przewozu z powrotem do kraju zamieszkania, jeżeli jest ofiarą poważnego wypadku lub cierpi na poważną chorobę.

Posiadanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego zapewni leczenie osobie chronicznie chorej, która musi odbywać regularnie konsultacje z lekarzem, a chce wyjechać do innego państwa członkowskiego UE na pobyt czasowy. W przypadku więc stanu chronicznego (np. astmy, cukrzycy lub raka) osoba taka w okresie swego czasowego pobytu w innym państwie członkowskim UE ma prawo do leczenia niezbędnego z punktu widzenia jej bieżącego stanu zdrowia. Jeśli jednak stan zdrowia tej osoby wymaga zastosowania wobec niej specjalnego nadzoru lekarskiego, w szczególności specjalnych technik lub urządzeń (np. w przypadku leczenia metodą dializy), pacjent może wyrazić chęć przygotowania z góry swego pobytu, aby mieć pewność, iż wymagane urządzenia lub terapia są dostępne na miejscu. Można to uczynić, kontaktując się przed wyjazdem z miejscową jednostką leczenia specjalistycznego w odwiedzanym kraju.

Jeśli kobieta jest w ciąży, to na podstawie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego uzyska niezbędną opiekę medyczną w trakcie pobytu w innym państwie członkowskim UE. Jeżeli zatem przebywa ona czasowo w innym kraju, Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego zapewnia wszelkie usługi medyczne mające związek z jej ciążą, włącznie z odebraniem porodu. Jeśli jednak chce ona urodzić dziecko w innym kraju, powinna skontaktować się z właściwymi dla jej miejsca zamieszkania instytucjami kompetentnymi w dziedzinie zdrowia, ponieważ może to wymagać specjalnego upoważnienia dla niej (tj. formularza S2).

Kto może korzystać z karty?

Osoba ubiegająca się o kartę musi być ubezpieczona lub objęta państwowym systemem ubezpieczeń zdrowotnych w którymkolwiek z państw członkowskich UE, Islandii, księstwie Lichtenstein, Norwegii lub Szwajcarii. Każdy z członków rodziny, która odbywa podróż, powinien posiadać własną kartę.

O kartę mogą się także ubiegać osoby spoza UE legalnie przebywające na jej obszarze i objęte państwowym systemem ubezpieczeń zdrowotnych. Obywatele krajów pozaunijnych nie mogą jednak korzystać z karty w Danii, Islandii, Liechtensteinie, Norwegii i Szwajcarii.

Jedynymi zapisanymi na Europejskiej Karcie Ubezpieczenia Zdrowotnego informacjami dotyczącymi tożsamości posiadacza Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego są: jego imię i nazwisko, osobisty numer identyfikacyjny oraz data urodzenia. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego nie zawiera danych o charakterze medycznym.

Jak długi jest okres ważności karty?

Okres ważności karty jest różny w poszczególnych krajach, w związku z czym jej właściciel powinien sprawdzić, kiedy skontaktował się z kompetentną instytucją w celu jej uzyskania.

W jaki sposób można uzyskać EKUZ?

Kartę możemy uzyskać, kontaktując się ze swoją instytucją ubezpieczenia zdrowotnego, która odpowiada także za pokrycie naszych kosztów opieki zdrowotnej (zob. dalej). Tak więc Kartę można uzyskać, kontaktując się z miejscową instytucją kompetentną w zakresie ochrony zdrowia (w Polsce NFZ), ponieważ każdy kraj jest odpowiedzialny za wytwarzanie i rozpowszechnianie kart na swoim terytorium.

Jakie czynności powinien podjąć obywatel, któremu odpowiednie instytucje odmawiają wydania Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego?

Składającemu wniosek o Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego kompetentne instytucje lokalne są zobowiązane wydać kartę lub, w razie jej braku, tymczasowe zaświadczenie zastępcze, jeśli karta nie może być wydana niezwłocznie. W przeciwnym razie wnioskodawca powinien mieć możliwość złożenia odwołania.

Komisja Europejska może poinformować wnioskodawcę o sposobie, w jaki może on wyegzekwować swoje prawa; przy tej okazji zasugeruje mu kontakt z systemem Solvit w pierwszej instancji, gdzie może uzyskać informacje dotyczące procedury składania zażaleń.

Jeśli ktoś ma wątpliwości co do przysługujących mu praw bądź potrzebuje informacji na temat tego, co należy zrobić, aby prawo do karty EKUZ było przestrzegane przez władze jego kraju, to może skontaktować się z serwisem „Twoja Europa – Porady”.

Jakie działania można podjąć, jeżeli karta EKUZ nie została uznana za granicą?

Jeśli zdarzy się, ze karta EKUZ nie zostanie uznana przez władze któregokolwiek z krajów UE (lub Islandii, Liechtensteinu, Norwegii i Szwajcarii), to można poprosić swojego krajowego ubezpieczyciela, żeby skontaktował się z lekarzem lub szpitalem za granicą.

Jeżeli nie uda się rozwiązać problemu, można poprosić o pomoc SOLVIT.

Co musi uczynić osoba wymagająca leczenia, która podróżuje bez karty?

W razie potrzeby osoba taka może być poddana niezbędnemu leczeniu, dzięki któremu nie będzie musiała wracać do kraju. Należy jednak pamiętać, że karta ułatwi jej dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej na miejscu bądź zwrot kosztów płatnego leczenia, za które musiała wnieść opłatę z góry. Dlatego też, udając się prywatnie lub służbowo do innego państwa wchodzącego w skład Europejskiego Obszaru Ekonomicznego lub Szwajcarii, bardzo dobrze jest posiadać Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego.

W myśl etyki lekarskiej lekarz nie może odmówić leczenia osobie, której stan zdrowia tego wymaga, choćby np. zapomniała karty. Nie ma jednak gwarancji, iż koszty jej leczenia będą zwrócone na tych samych warunkach co w przypadku poświadczenia o posiadaniu aktualnego ubezpieczenia zdrowotnego poprzez przedłożenie karty lub równorzędnego dokumentu. Lekarz lub zakład medyczny mogą zażądać od pacjenta pokrycia kosztów leczenia w całości bądź uiszczenia z góry pewnej ich części, której nie musiałaby uiszczać osoba ubezpieczona w danym państwie członkowskim UE. W sytuacji krytycznej pacjentowi mogłaby dopomóc odpowiednia instytucja ds. ochrony zdrowia, przesyłając faksem lub pocztą elektroniczną tymczasowe zaświadczenie zastępcze zapewniające mu te same prawa co Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego.

Osoba, która zapomniała zabrać ze sobą swojej karty lub zgubiła ją, może poprosić właściwą dla swojego miejsca zamieszkania instytucję o przesłanie tymczasowego zaświadczenia zastępczego faksem lub pocztą elektroniczną. Dokument ten zapewnia właścicielowi te same uprawnienia co karta.

Jakie badania lub terapie są dostępne dla studentów lub delegowanych pracowników?

Osoby należące do obu tych kategorii (tj. studenci i pracownicy delegowani) są uprawnione do posiadania Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, która w ich przypadku zastępuje formularz E 128. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego daje im dostęp do niezbędnego leczenia z uwzględnieniem czasu trwania ich pobytu w danym kraju. W przypadku delegacji lub studiów okres ten może być stosunkowo długi, zaś zakres dostępnego leczenia szerszy niż w przypadku turysty, którego pobyt w danym kraju trwa jedynie kilka dni.

Jak wyrobić EKUZ w Polsce?

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), potwierdza prawo do korzystania na koszt NFZ z niezbędnych świadczeń zdrowotnych w czasie tymczasowego pobytu na terenie innego państwa członkowskiego UE/EFTA.

EKUZ może zostać wydana wyłącznie osobom, które posiadają prawo do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych zgodnie z przepisami krajowymi, w tym osobom zgłoszonym do ubezpieczenia zdrowotnego.

Korzystając z EKUZ zagranicą pamiętaj, że podlegasz obowiązkom i korzystasz z praw wynikających z ustawodawstwa państwa członkowskiego UE/EFTA na tych samych warunkach, co ubezpieczeni w tym państwie.

Idąc do lekarza upewnij się, że działa w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej tego państwa.

Krok 1. Wypełnij wniosek:

Pobyt czasowy: (pobyt turystyczny, pobyt związany z nauką lub innym dłuższym pobytem czasowym)	wniosek do pobrania	wzór wypełnionego wniosku
Wyjazd w związku z wykonywaniem pracy: (wyjazd „pracowniczy”)	wniosek do pobrania	wzór wypełnionego wniosku

Krok 2. Wypełniony i podpisany wniosek możesz:

zeskanować i wysłać mailem do oddziału wojewódzkiego NFZ;
wysłać pocztą lub faksem do oddziału lub jednej z delegatur NFZ;
wysłać przy pomocy Elektronicznej Skrzynki Podawczej ePUAP;
złożyć osobiście w oddziale lub w jednej z delegatur NFZ.

Wnioski o wydanie EKUZ rozpatrywane są przez oddziały wojewódzkie oraz przez wybrane delegatury NFZ.

Dane kontaktowe oddziałów wojewódzkich NFZ

Każdy uczeń, student lub uczestnik studiów doktoranckich zgłoszony do ubezpieczenia jako członek rodziny po ukończeniu 18 roku życia musi załączyć do wniosku kopię aktualnej legitymacji ucznia/studenta lub inną formę zaświadczenia o kontynuowaniu nauki.

Krok 3. Odbierz kartę

Osobiście w oddziale lub delegaturze NFZ
Na poczcie, jeśli w punkcie wniosku „Sposób odbioru karty” zaznaczysz pole: „Przesłać pocztą na adres”.
Jeśli nie możesz osobiście odebrać karty, możesz kogoś upoważnić wypełniajac stosowny wniosek: upoważnienie do złożenia wniosku oraz odbioru EKUZ dla osoby trzeciej

Jak długo ważna jest karta EKUZ?

Wydana w Polsce EKUZ jest ważna:

5 lat - karta wydana dla osób pobierających świadczenia emerytalne;
12 miesięcy - karta wydana dla osób ubezpieczonych (dwunastomiesięczny okres ważności EKUZ dotyczy osób ubezpieczonych, których obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego uważa się za spełniony zgodnie z art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych), które są:
- „zatrudnione” (dotyczy to osób będących pracownikami, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt. 1 lit. a) f), g) oraz pkt. 2-15a), 32) i 35) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, m.in.: osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, duchownych, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych, funkcjonariuszy służb mundurowych, ABW, AW, CBA, SKW, SWW, BOR, posłów, sędziów, prokuratorów oraz ławników),
- prowadzą pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą,
- pobierają rentę,
- studentami zgłoszonymi do ubezpieczenia zdrowotnego przez uczelnię,
- członkami rodzin (w przypadku członka rodziny w stopniu pokrewieństwa dziecko w wieku powyżej 18 lat - po przedstawieniu dokumentu potwierdzającego fakt kontynuacji kształcenia).
6 miesięcy - karta wydana dla osób uprawnionych na podstawie przepisów krajowych, czyli:
- nieubezpieczonych kobiet posiadających obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie ciąży i porodu,
- nieubezpieczonych kobiet posiadających status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy oraz miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie ciąży i porodu,
- nieubezpieczonych osób, które nie ukończyły 18 roku życia i posiadają obywatelstwo Polskie (okres ważności karty kończy się z dniem ukończenia przez te osoby 18 roku życia),
- nieubezpieczonych osób, które nie ukończyły 18 roku życia i posiadają miejsce zamieszkania na terytorium RP, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy (okres ważności karty kończy się z dniem ukończenia przez te osoby 18 roku życia).
2 miesiące - karta wydana dla osób:
- bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy,
- niewymienionych wcześniej osób ubezpieczonych.

W innych przypadkach jest ona ważna:

90 dni - karta wydana dla osób, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i otrzymały decyzję np. wójta, burmistrza (uprawnione na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach).
42 dni - karta wydana dla kobiet w okresie połogu, posiadających obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Karta EKUZ dla niewidomych

Narodowy Fundusz Zdrowia wprowadził ułatwienia dla osób niewidomych i niedowidzących w posługiwaniu się EKUZ poprzez możliwość dodatkowego oznakowania karty napisem EKUZ w alfabecie Braille'a.

Oddziały Wojewódzkie NFZ zostały wyposażone w specjalne naklejki zawierające skrót EKUZ w alfabecie Braille'a.

Na wniosek osoby zainteresowanej będą one umieszczane na rewersie karty w jej prawej górnej części.

Aby otrzymać naklejkę, wystarczy na wniosku umieścić odręczny dopisek: "Karta dla osoby niewidomej".

Więcej na temat EKUZ na stronie polskiej instytucji łącznikowej w zakresie rzeczowych świadczeń zdrowotnych