7.1.2013
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Zasady ogólne postępowania administracyjnego legislacyjnie wyodrębniono w pracach nad projektem k.p.a. i znalazły się one już w tekście pierwotnym kodeksu wraz z przepisami o zakresie jego mocy obowiązującej, a przy nowelizacji w 1980 r. zamieszczono je w osobnym rozdziale (art. 6-16). Chodzi tutaj z reguły o przepisy wyjęte niejako przed nawias, czyli wspólne dla całości postępowania administracyjnego. Co istotne, zasady ogólne postępowania administracyjnego, są integralną częścią przepisów regulujących procedurę administracyjną i są dla organu administracji wiążące na równi z innymi przepisami procedury.
Jakie są naczelne zasady postępowania administracyjnego?
W postępowaniu administracyjnym prowadzonym przez organy administracji publicznej na podstawie przepisów k.p.a., Ordynacji podatkowej, czy też przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji obowiązują zasady wywodzone z przepisów Konstytucji RP oraz z ratyfikowanej przez Polskę Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Istnieje zatem pewna hierarchia zasad, którym jest podporządkowana regulacja prawna postępowania administracyjnego i cała działalność organów administracji publicznej.
Z art. 6 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności wywodzi się następujące prawa jednostki, które muszą być respektowane w postępowaniu przed organami administracji publicznej
-
prawo do procesu przed organem administracyjnym. a następnie sporu w procesie przed sądem;
-
prawo do załatwienia sprawy w szybkim terminie (rozsądnym);
-
prawo do uzyskania szybkiej i wyczerpującej informacji prawnej;
-
prawo do realnych możliwości obrony swoich praw i interesów;
-
czynnego udziału w postępowaniu samodzielnie lub przez pełnomocnika.
Do zasad o charakterze naczelnym, wywodzonych z przepisów Konstytucji należą zaś:
-
zasada demokratycznego państwa prawnego (art. 2), traktowana jako źródło dwóch kolejnych zasad;
-
zasada prawa do procesu, w którym jednostka może bronić swojego interesu prawnego w toku prawnie uregulowanej procedury; prawo do sprawiedliwego, jawnego i szybkiego procesu zostało wyznaczone w art. 45 ust. 1 Konstytucji i odnosi się do postępowania przed organami administracyjnymi oraz do sądu administracyjnego;
-
zasada prawa do sądu zapewniającego niezależną i niezawisłą kontrolę działania i przypadków bezczynności administracji publicznej; zasada ta nie dopuszcza zamykania drogi sądowej dochodzenia naruszeń praw i wolności jednostek;
-
zasada praworządności, stanowi o jednolitości podstaw prawnych działania całej administracji publicznej oraz o ustaleniu rozumienia pojęcia prawa i jego źródeł; Art. 7 Konstytucji RP stanowiący o działaniu „na podstawie i w granicach prawa" odnosi się też do organów administracji publicznej, które w stosunkach zewnętrznych, czyli z podmiotami niezależnymi od nich z racji odrębności struktury, zadań i funkcji, muszą mieć dla swoich działań podstawę w przepisach prawa powszechnie obowiązującego w rozumieniu art. 87 Konstytucji; akty normatywne o charakterze wewnętrznym nie mogą być podstawą do wydawania decyzji kierowanych do osób fizycznych, osób prawnych i innych niezależnych od administracji podmiotów (art. 93 ust. l i 2 Konstytucji).
-
zasada proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji), odnosząca się do zakresu i granic stosowania prawa oraz służąca ograniczeniu do niezbędnych granic uciążliwości ingerencji administracyjnej w sferę praw jednostki;
-
zasada równości wobec prawa (art. 32 ust. l Konstytucji) nakłada obowiązek jednakowego traktowania wszystkich podmiotów znajdujących się w tej samej sytuacji, bez tworzenia nieuzasadnionych przywilejów czy ich dyskryminacji;
-
prawo do ochrony dóbr osobistych (art. 51), które musi być przestrzegane w działaniu administracji;
-
prawo wnoszenia petycji, skarg i wniosków do organów władzy publicznej (art. 63);
-
zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego (art. 78), wywodzona z prawa zaskarżenia decyzji wydanych w I instancji.
Potrzebujesz porady prawnej?
Kontrola administracji publicznej Administracja publiczna, będąc władzą, winna całym swym bytem i działalnością opierać się na obowiązującym prawie. Problematyka kontroli administracji publicznej (w tym samorządu terytorialnego) mieści się w nauce prawa administracyjnego. Kontrola (...)
Lekarze już nie muszą się wzajemnie kryć...
Dr hab. nauk medycznych Zofia Sz. wypowiedziała się w czasopiśmie "ANGORA" na temat sytuacji panującej na Akademii Medycznej. Szczególnie protestowała przeciw przeprowadzonym wyłącznie w celach badawczych punkcjom u dzieci. Uznała to za sprzeczne z ustawą o zawodzie lekarza (...)
Jakie sprawozdanie ze swojej działalności powinna składać fundacja?
Fundacja musi składać corocznie właściwemu ministrowi sprawozdanie ze swojej działalności. Sprawozdanie to jest też przez fundację udostępnione do publicznej wiadomości. Komu fundacja powinna składać sprawozdania? Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o fundacjach o wpisaniu fundacji (...)
Pomoc publiczna - kto i kiedy może ją uzyskać?
Czym jest pomoc publiczna? No właśnie, według praw wolnego rynku – złem. To rynek za pomocą "naturalnych" mechanizmów ("tzw. niewidzialnej ręki"), jakim jest m.in. wolna konkurencja, wypiera słabszych, daje bogactwo lepszym, a na pewno silniejszym i zapewnia harmonię w obrocie handlowym. (...)
Przetwarzanie danych przy rekrutacji pracowników a RODO
Jak potencjalni pracodawcy powinni przetwarzać dane osobowe kandydatów do pracy zgodnie z RODO, czyli ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych? Jakie dane kandydatów mogą pozyskiwać i jak długo mogą je przetwarzać? Rekrutacja po nowemu 25 maja 2018 roku we wszystkich (...)
Komisja pojednawcza - do rozwiązania sporów pracowniczych
Czym jest komisja pojednawcza? Komisja pojednawcza to specjalny organ ochrony prawnej, powołany do ugodowego załatwiania sporów o roszczenia pracowników ze stosunku pracy.Jest to organ tworzony w zakładzie pracy fakultatywnie, czyli nieobowiązkowo. Mogą zwracać się do niego pracownicy (...)
Program współdziałania dla dużych podatników
1 lipca br. ruszył Program Współdziałania Przepisy w zakresie współdziałania zostały wprowadzone do ustawy Ordynacja podatkowa. Celem Programu jest zapewnienie przestrzegania przez podatnika prawa podatkowego, przy aktywnym wsparciu Szefa KAS. Program jest adresowany wyłącznie (...)
Nowe zasady ogólne w postępowaniu administracyjnym
Nowe zasady ogólne postępowania administracyjnego Zasady ogólne Kodeksu postępowania administracyjnego (np. zasada praworządności, zasada dążenia do ustalenia prawdy obiektywnej czy zasada szybkości postępowania) to najważniejsze dyrektywy dla organów administracji (...)
Bezpieczne wakacje dzieci i młodzieży
Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży na wakacjach - pod okiem rodziców Wakacyjna beztroska sprzyja różnego rodzaju zagrożeniom, na które narażone są dzieci i młodzież. Pamiętajmy, że urlop nie zwalnia rodziców i opiekunów z odpowiedzialności za bezpieczeństwo (...)
Zasady ogólne Prawa przedsiębiorców
Konstytucja Biznesu – stanowiąca zasadniczy element pakietu zmian z 2018 r. – jest odpowiedzią na niedoskonałość dotychczasowych regulacji, które nie były w stanie w pełni zrealizować gwarancji dotyczących wolności gospodarczej, zapisanych w Konstytucji RP. ##baner## Znaczenie (...)
Opłata za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej
Ustalanie opłat za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie przygotowało materiał pomocniczy dla gmin w sprawie ustalania opłat za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej, tzn. niewiążące stanowisko wyjaśniające najczęściej pojawiające (...)
Polskie władze w obliczu problemów klimatycznych
Polska jest gospodarzem 24. sesji Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC COP24). Polska przewodniczy Konferencji po raz czwarty, a po raz trzeci gości to wydarzenie. Poprzednie konferencje to COP14 w 2008 r. w Poznaniu i COP19 w 2013 r. w Warszawie. (...)
Jakimi zasadami bezpieczeństwa powinny się kierować urzędy i instytucje państwowe w czasie epidemii?
Ministerstwo Rozwoju we współpracy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji i Głównym Inspektoratem Sanitarnym opracowało wytyczne dla funkcjonowania urzędów i instytucji państwowych w trakcie epidemii SARS-CoV-2 w Polsce. Obowiązują one w tzw. strefie zielonej, (...)
Wszyscy, którzy wniosek o nowy dowód osobisty złożą 4 marca lub później, po kilkunastu dniach odbiorą dowód z warstwą elektroniczną, czyli e-dowód. Zasadnicza różnica między nowym dowodem a starym jest taka, że e-dowód będzie także nośnikiem (...)
W jakiej kolejności będziemy korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej?
Kto może korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej? Mówiąc o świadczeniu opieki zdrowotnej mamy na myśli tzw. świadczenie zdrowotne, świadczenie zdrowotne rzeczowe i świadczenie towarzyszące. Do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (na (...)
Druzgocący raport NIK. Polska nie jest państwem bezpiecznym
Najwyższa Izba Kontroli opublikowała wyniki kontroli dotyczącej bezpieczeństwa cybernetycznego Polski. Wnioski są katastrofalne. Bezpieczeństwo w cyberprzestrzeni nie jest w Polsce właściwie chronione. Nie podjęto dotąd spójnych i systemowych działań w zakresie monitorowania i przeciwdziałania (...)
Rząd przyjął projekt usprawniający pracę instytucji publicznych
Rada Ministrów przyjęła 13 października 2020 r. przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw. Pozwoli on na wydawanie zaświadczeń przez administrację publiczną, np. przez (...)
Wczoraj w Londynie, premier Donald Tusk zainaugurował program informacyjny „Masz PLan na powrót?". To program wsparcia ułatwiający Rodakom, którzy zdecydowali się opuścić kraje emigracji, powrót do Polski. Przygotowany został przez rząd we współpracy z (...)
Konwencje (umowy) o unikaniu podwójnego opodatkowania
Jeśli do opodatkowania jednego dochodu (np. wynagrodzenia za pracę czy dochodów z prowadzenia działalności gospodarczej) roszczą sobie prawa dwa państwa: państwo uzyskania dochodu oraz państwo rezydencji podatnika, to pojawia się problem podwójnego opodatkowania. Jakie środki (...)
Leasing operacyjny i jego rozliczenie w podatku dochodowym
Pojęcie leasingu operacyjnego w podatku dochodowym W praktyce umowa leasingu operacyjnego cieszy się większą popularnością niż leasing finansowy. Wynika to z dość przejrzystych procedur wzajemnych rozliczeń. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, iż w leasingu operacyjnym opłaty leasingowe (...)
