Legitymacja emeryta i rencisty w 2023 r.

29.12.2022

Od stycznia elektroniczna wersja legitymacji emeryta i rencisty

W styczniu 2023 roku każdy emeryt i rencista otrzyma elektroniczną wersję legitymacji ZUS – mLegitymację. Będzie ona dostępna na każdym urządzeniu mobilnym z dostępem do internetu (np. smartfonie), przy użyciu bezpłatnej aplikacji mObywatel.

W styczniu 2023 r. emerytom i rencistom, którzy mają już legitymację w formie plastikowej karty, ZUS wyda automatycznie również legitymację w wersji elektronicznej. Takie osoby będą mogły korzystać z obu wersji dokumentu – tradycyjnej karty oraz mLegitymacji – zgodnie ze swoimi preferencjami.

Osoby, które uzyskają uprawnienia do świadczeń w 2023 roku, otrzymają tylko mLegitymację, czyli dokument w formie elektronicznej. Będzie można z niej korzystać na własnym urządzeniu mobilnym, np. na telefonie, przy użyciu bezpłatnej aplikacji mobilnej mObywatel. Aby dodać dokument do aplikacji, wystarczy wybrać opcję „Dodaj dokument” i na wyświetlonej liście dokumentów wskazać „Legitymacja emeryta-rencisty”.

mLegitymacja działa tak, jak tradycyjny dokument. Pokazując ją na ekranie smartfona, osoba uprawniona potwierdzi, że jest emerytem lub rencistą, i skorzysta z ulg oraz przysługujących jej uprawnień, np. zniżek do biletów.

Nowi emeryci i renciści, którzy nabędą prawo do świadczeń w 2023 roku, a chcieliby otrzymać tradycyjną legitymację w formie karty, mogą złożyć w tej sprawie wniosek do ZUS (formularz ERL).

Co ze starszymi legitymacjami?

Legitymacje emerytów i rencistów, które zostały wydane w latach ubiegłych, są aktualne, zgodnie z nadanym terminem ważności.

mLegitymacja emeryta-rencisty

Od stycznia 2023 r. każdy emeryt i rencista będzie mógł korzystać z elektronicznej wersji swojej legitymacji. Będzie ona dostępna w telefonie dzięki bezpłatnej aplikacji mObywatel. ZUS wystawi mLegitymację wszystkim emerytom i rencistom automatycznie. Nie trzeba się obawiać tej zmiany – wyjaśniamy, na czym ona polega.

W nowym roku wszyscy emeryci i renciści automatycznie uzyskają mLegitymację. Nie wymaga to od nich składania żadnego wniosku ani wizyty w ZUS. Osobom, które nabędą uprawnienia do emerytury lub renty od stycznia 2023 r., ZUS wyda legitymacje w formie elektronicznej. Emeryci lub renciści, którzy zechcą dodatkowo otrzymać tradycyjną legitymację w formie karty plastikowej, będą mieli taką możliwość. Wystarczy, że złożą odpowiedni wniosek do ZUS (formularz ERL).

Dodatkowa forma legitymacji emeryta-rencisty w telefonie

ZUS wystawi elektroniczną wersję legitymacji również wtedy, gdy emeryt-rencista posiada już legitymację w formie plastikowej karty identyfikacyjnej. Tradycyjna legitymacja pozostaje aktualna zgodnie z terminem jej ważności. Posiadacz obu wersji może używać ich zamiennie, zgodnie ze swoimi osobistymi preferencjami.

Przykład:
Pan Wojciech dwa lata temu przeszedł na emeryturę. Od tego czasu posługuje się plastikową legitymacją emeryta-rencisty. Większość spraw Pan Wojciech załatwia za pomocą smartfona. Dzięki aplikacji mObywatel ma dostęp m.in. do swoich recept, prawa jazdy i certyfikatu potwierdzającego szczepienie na COVID-19. Od stycznia 2023 r. pan Wojciech będzie mógł dodać do swojej aplikacji również mLegitymację emeryta-rencisty. ZUS wystawi mu ją automatycznie. mLegitymacja działa jak tradycyjny dokument. Pokazując ja na ekranie swojego smartfon Pan Wojciech potwierdzi, że jest emerytem. Dzięki temu bez problemu skorzysta z przysługujących mu ulg i uprawnień. Jego plastikowa legitymacja zachowuje ważność, ale dzięki mLegitymacji nie musi już nosić jej przy sobie.

Jak dodać mLegitymację w aplikacji mObywatel

Każdy emeryt i rencista może samodzielnie dodać swoją mLegitymację w bezpłatnej aplikacji mObywatel. Wystarczą do tego trzy proste kroki: uruchomienie aplikacji, kliknięcie opcji „dodaj dokument” i wybranie na liście dokumentów „legitymacja emeryta-rencisty”. Od tej pory na pulpicie aplikacji będzie widoczna ikona mLegitymacji.

Jak dodać legitymację emeryta-rencisty do aplikacji mObywatel? - YouTube

Wniosek o tradycyjną legitymację

Osoby, które nabędą prawo do emerytury lub renty od stycznia 2023 r. nie otrzymają od ZUS plastikowej karty, zostanie im wystawiona za to mLegitymacja. Jeśli emeryt lub rencista będzie chciał posługiwać się tradycyjną legitymacją, może złożyć do ZUS wniosek o wydanie karty.

Przykład:
Pani Krystyna w lutym przechodzi na emeryturę. Nie ma smartfona, a jedynie telefon komórkowy starszego typu. Od stycznia 2023 r. ZUS będzie wystawiać nowym emerytom elektroniczne mLegitymacje i taką też wystawi Pani Krystynie. Jednak pani Krystyna nie musi się martwić. W lutym, kiedy przejdzie na emeryturę, może złożyć wniosek do ZUS (na formularzu o symbolu ERL) o wydanie legitymacji w postaci karty plastikowej. Dzięki temu otrzyma tradycyjną legitymację. Jednocześnie w każdej chwili będzie mogła zacząć korzystać ze swojej mLegitymacji – jeśli zdecyduje się w przyszłości na smartfon i aplikację mObywatel.

Dotychczasowa legitymacja nadal jest ważna

Osoby korzystające ze swoich tradycyjnych legitymacji nie muszą się martwić. Zachowują one swoją ważność zgodnie ze wskazanym na nich terminie. mLegitymacja daje emerytom i rencistom możliwość korzystania z dokumentu w wersji elektronicznej, jednak korzystanie z niej nie jest obowiązkowe.

Przykład:
Pani Elżbieta odkąd przeszła na emeryturę, korzysta z plastikowej legitymacji emeryta-rencisty. Sporadycznie używa telefonu komórkowego, głównie do rozmów z wnukami. W związku ze zmianami dotyczącymi legitymacji jej tradycyjna legitymacja zachowuje ważność. W nowym roku ZUS wystawi pani Elżbiecie mLegitymację, podobnie jak wszystkim emerytom i rencistom. Pani Elżbieta nie musi z niej jednak korzystać. Zarówno jej plastikowa legitymacja, którą nosi w portfelu, jak i nowa mLegitymacja są ważne. W związku z tym pani Elżbieta nie musi składać żadnego wniosku ani kontaktować się z ZUS. Może korzystać ze swojej tradycyjnej legitymacji tak jak do tej pory.

Pytania związane z legitymacją emeryta-rencisty w mObywatelu

Jak mogę uzyskać dostęp do mLegitymacji?

mLegitymacja emeryta-rencisty jest dostępna w aplikacji mobilnej mObywatel. Aplikację możesz pobrać ze sklepów Google Play i App Store i zainstalować ją na smartfonie.

Uruchom aplikację mObywatel i na jej pulpicie wybierz „Dodaj dokument”. Na wyświetlonej liście dokumentów wskaż „Legitymacja emeryta-rencisty”. Jeśli wcześniej nie pobrałeś w aplikacji mObywatel dowodu osobistego najpierw potwierdź w aplikacji swoją tożsamość i dodaj „Dowód osobisty”, a następnie dodaj „Legitymację emeryta-rencisty”.

Jak mogę okazać moją legitymację emeryta-rencisty?

Uruchom aplikację mObywatel za pomocą ikony na ekranie swojego smartfona.
Wpisz hasło (alternatywnie skorzystaj z biometrii i PIN-u).
Wybierz „Legitymacja emeryta-rencisty”.
Twoje dane wraz z datą ostatniej aktualizacji wyświetlą się od razu – pokaż je osobie, która chce sprawdzić twoją tożsamość.

Podobnie możesz okazać dane z dowodu osobistego. Wybierz wtedy ikonę mObywatel.

Jak mogę przekazać dane do zweryfikowania?

Uruchom aplikację mObywatel za pomocą ikony na ekranie swojego smartfona.
Wpisz hasło (alternatywnie skorzystaj z biometrii i PIN-u).
Wybierz „Legitymacja emeryta-rencisty”.
Wybierz „Przekaż”.
Wyświetli się okno „Potwierdź cel przekazania”. Wybierz opcję „Obustronna wymiana danych” i zaakceptuj.
Na ekranie Twojego smartfona pojawi się kod QR – okaż go drugiej osobie do zeskanowania.
Wyświetli się komunikat z prośbą o potwierdzenie celu pobrania danych.
Aplikacja przekaże dane podlegające weryfikacji: imiona i nazwisko, zdjęcie w niskiej rozdzielczości oraz numer legitymacji. Zobaczysz też status certyfikatu, który gwarantuje bezpieczeństwo i aktualność danych.
Kiedy przekazujesz swoje dane drugiej osobie, jednocześnie potwierdzasz swoją tożsamość.

Jak mogę pobrać zaktualizowane dane do mojej mLegitymacji emeryta-rencisty?

Uruchom aplikację mObywatel za pomocą ikony na ekranie swojego smartfona.
Wpisz hasło (alternatywnie skorzystaj z biometrii i PIN-u).
Wybierz „Legitymacja emeryta-rencisty”.
W dolnym menu wskaż „Aktualizuj”. Aplikacja poprosi o potwierdzenie. Jeśli chcesz kontynuować, wybierz „Aktualizuj”.

W mojej aplikacji nie ma możliwości dodania legitymacji emeryta-rencisty. W mojej aplikacji na liście dostępnych dokumentów nie ma legitymacji emeryta-rencisty.

Sprawdź, z jakiej wersji aplikacji korzystasz. Legitymacja emeryta-rencisty jest dostępna w aplikacji mObywatel w wydaniach o numerze x.x.x wzwyż dla systemu Android oraz o numerze x.x.x wzwyż dla systemu iOS.

Numer wersji znajdziesz w menu głównym aplikacji. Do menu przejdziesz, jeśli wybierzesz ikonę z trzema poziomymi liniami umieszczoną na pulpicie aplikacji – w prawym górnym rogu. Numer wersji będzie widoczny na dole wyświetlonego menu.

Moje dane w mobilnej wersji legitymacji emeryta-rencisty zawierają błędy. Gdzie mogę to zgłosić?

Skontaktuj się z najbliższym oddziałem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Listę placówek znajdziesz na stronie internetowej ZUS.pl.

Możesz również:

skontaktować się z pracownikiem Centrum Obsługi Telefonicznej: tel. +48 22 560 16 00 (poniedziałek–piątek w godz. 7:00–18:00),
spotkać się z ekspertem z ZUS przez internet – skorzystaj z e-wizyty w ZUS.

Gdzie mogę okazać legitymację emeryta-rencisty, korzystając z aplikacji mObywatel?

Legitymacja emeryta-rencisty w mObywatelu ma taką samą moc prawną jak plastikowa legitymacja. Można ją okazać w każdej sytuacji, w której można okazać tradycyjny dokument.

Jeśli przepisy wymagają okazania dowodu osobistego wraz z tradycyjną legitymacją , to również należy okazać dowód osobisty wraz z legitymacją elektroniczną. Wraz z wejściem
w życie Ustawy o aplikacji mObywatel, elektroniczną legitymację będzie można okazać z dokumentem mObywatel.

Na jakie zniżki mogę liczyć przy korzystaniu z legitymacji emeryta-rencisty w mObywatelu?

Korzystając z elektronicznej legitymacji emeryta-rencisty, masz te same prawa, przywileje
i benefity jak w przypadku tradycyjnego dokumentu.

Lista przywilejów – oprócz zniżek np. na bilety komunikacji lokalnej czy dalekobieżnej – jest szeroka i zazwyczaj inna w przypadku różnych samorządów. Zniżek na usługi udzielają także przedsiębiorcy, organizatorzy wydarzeń kulturalnych oraz instytucje oferujące zabiegi zdrowotne.

Ile kosztuje wydanie legitymacji emeryta-rencisty w ramach aplikacji mObywatel?

Aplikacja mObywatel jest bezpłatna. Bezpłatnie aktywujesz również dokumenty – legitymację emeryta-rencisty i inne, które są w niej dostępne.

Zapłacisz jedynie za korzystanie z internetu podczas pobierania danych – według taryfy Twojego operatora.

Czy elektroniczna legitymacja emeryta-rencisty podlega wymianie, tak jak legitymacja plastikowa?

Tak. Legitymacja emeryta-rencisty w aplikacji mObywatel podlega wymianie – podobnie jak legitymacja tradycyjna. Dzieje się tak w przypadku zmiany:

imienia,
nazwiska,
numeru PESEL,
rodzaju świadczenia,
numeru oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia emeryta lub rencisty.

Wymiana następuje również po upływie terminu ważności legitymacji.

Jeśli potrzebujesz wymienić elektroniczną legitymację emeryta-rencisty, złóż wniosek do ZUS. Może to także zrobić w Twoim imieniu Twój pełnomocnik albo przedstawiciel ustawowy.

Czy muszę zgłosić zgubienie lub kradzież telefonu, na którym była zainstalowana aplikacja mObywatel?

Zalecamy, by zastrzec dokumenty przechowywane w aplikacji mObywatel w przypadku zgubienia, kradzieży lub utraty telefonu z innych przyczyn. Możesz to zrobić telefonicznie pod numerem +48 422 53 54 74.

Chcę sprzedać lub przekazać telefon innej osobie. Czy w takim przypadku muszę zastrzegać swoje dokumenty?

Przed sprzedażą lub oddaniem telefonu zalecamy, by odinstalować aplikację mObywatel. Zachęcamy również, by wyczyścić pamięć urządzenia. Gdy wykonasz te czynności, nie ma potrzeby zastrzegania dokumentów.

Na jakim smartfonie mogę aktywować aplikację mObywatel i Legitymację emeryta-rencisty?

Aplikacja mObywatel dostępna jest na telefony z systemem:

Android 7.0 wzwyż,
iOS 13.0 wzwyż.

Aby pobrać aplikację, wymagany jest dostęp do sklepu:

App Store,
Google Play.

mObywatel do prawidłowego działania wymaga:

przynajmniej 100 MB wolnej pamięci,
systemu operacyjnego pozbawionego modyfikacji (np. jailbreaking, rooting, zmodyfikowany bootloader, wgrany custom rom),
dostępu do internetu – w czasie instalacji, aktualizacji oraz aktywacji aplikacji
i dokumentów.

Jestem obcokrajowcem, mam paszport/kartę pobytu. Czy mogę pobrać mLegitymację?

Nie. Dane aplikacji mObywatel opierają się na Rejestrze Dowodów Osobistych oraz Rejestrze PESEL, więc nie ma możliwości, by dokumenty mobilne zostały wydane osobie, która nie ma ważnego dowodu osobistego, a zatem również takiej, która nie ma polskiego obywatelstwa.

Z usługi mObywatel nie mogą korzystać osoby, które posługują się wyłącznie innym dokumentem stwierdzającym tożsamość, takim jak paszport lub karta pobytu.

Jeśli chcę pobrać mLegitymację z aplikacji mObywatel, czy muszę zgłosić to w ZUS?

Nie, nie musisz przychodzić do ZUS, aby pobrać mLegitymację.

Czy muszę składać wniosek o wydanie mLegitymacji?

Nie, nie musisz składać wniosku o wydanie mLegitymacji.

Kto otrzyma mLegitymację?

mLegitymacja zostanie wydana wszystkim osobom, które:

będą mieć ważną legitymację emeryta-rencisty wydaną przed styczniem 2023 r.
w związku z uprawnieniem do:
- emerytury,
- renty,
- renty socjalnej,
- emerytury pomostowej,
- nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
będą mieć ustalone prawo do wyżej wymienionych świadczeń decyzją ZUS wydaną od stycznia 2023 roku.

Czy osoby niepełnoletnie, które mają rentę rodzinną, też dostaną mLegitymację?

mLegitymację mogą pobrać osoby małoletnie, które:

ukończyły 13 rok życia,
mają profil zaufany,
mają dowód osobisty – niezależnie od tego, czy mają legitymację szkolną, czy nie.

Czy od stycznia 2023 r. mogę otrzymać także plastikową legitymację emeryta-rencisty?

Od stycznia 2023 r. legitymacja emeryta-rencisty w formie plastikowej karty będzie wydawana wyłącznie na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo pełnomocnika.

Taki wniosek będzie można złożyć w ZUS w każdym czasie – zarówno razem z wnioskiem o przyznanie emerytury lub renty zgłoszonym w 2023 r., jak i już po przyznaniu świadczenia.

Oznacza to, że osobom, które mają ustalone prawo do emerytury, emerytury pomostowej, renty, renty socjalnej lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, od stycznia 2023 r. zostanie z urzędu wydana mLegitymacja, natomiast legitymację plastikową otrzymają one tylko wtedy, gdy złożą w ZUS wniosek o jej wydanie.

Czy otrzymam nową legitymację plastikową, jeśli zgubię tę, którą mam obecnie?

Gdy utracisz lub zgubisz legitymację plastikową, nową możesz otrzymać po złożeniu wniosku do ZUS. Może to też zrobić w Twoim imieniu Twój przedstawiciel ustawowy albo pełnomocnik. Jeśli odzyskasz utraconą legitymację, zwróć ją do ZUS.

Czy jeśli ustanie moje prawo do renty, muszę zwrócić plastikową legitymację?

Tak, w takiej sytuacji musisz zwrócić legitymację do ZUS.

W przypadku śmierci emeryta lub rencisty plastikową legitymację będzie musiał zwrócić członek rodziny zmarłego lub osoba, która będzie ją posiadać.

Co się dzieje z mLegitymacją po śmierci emeryta-rencisty?

mLegitymacja unieważni się automatycznie w aplikacji mObywatel.

Czy jeśli pobiorę mLegitymację, to legitymacja plastikowa, którą mam, nadal będzie ważna?

Legitymacja plastikowa wydana przed styczniem 2023 r. zachowuje ważność przez okres, na jaki została wydana. Oznacza to, że świadczeniobiorcy, którzy już ją posiadają, będą mogli się posługiwać zarówno mLegitymacją, jak i legitymacją plastikową.

Pytania związane z aplikacją mObywatel

Skąd mogę pobrać aplikację mObywatel na mój smartfon?

Aplikację można pobrać ze sklepów Google Play i App Store.

Czy aplikacja mObywatel jest bezpłatna?

Tak. Aplikacja jest bezpłatna i może z niej skorzystać każdy, kto ma:

ważny dowód osobisty,
profil zaufany lub inny akceptowany środek identyfikacji,
smartfon z systemem operacyjnym Android w wersji 7.0 (lub nowszej) lub
z systemem iOS 13 (lub nowszej)
smartfon wyposażony w Bluetooth i aparat fotograficzny,
dostępne połączenie z internetem.

Czy aplikacja mObywatel jest obowiązkowa?

Aplikacja mObywatel jest dobrowolna. Korzystasz z niej tylko wtedy, jeśli chcesz. Nie ma obowiązku instalowania aplikacji.

Czy muszę mieć dokument mObywatel w aplikacji?

Tak. mObywatel jest cyfrowym odzwierciedleniem Twojego dowodu osobistego. Do niego zostanie przypisany certyfikat, który jest niezbędny przy dodawaniu kolejnych dokumentów.

Jak utworzyć bezpieczne hasło w aplikacji?

Istnieje kilka przyjaznych sposobów, jak utworzyć łatwe do zapamiętania, ale silne i bezpieczne hasło.

Jak dodać dokument mObywatel w aplikacji?

Gdy zainstalujesz aplikację mObywatel i przejdziesz pierwsze kroki, wybierz „Dodaj swój pierwszy dokument”. Z listy usług wybierz „mObywatel”, a następnie potwierdź swoją tożsamość za pomocą profilu zaufanego, e-dowodu lub bankowości elektronicznej.

Skąd biorą się moje dane w aplikacji mObywatel?

Dokument mObywatel korzysta z aktualnych danych znajdujących się w rejestrach państwowych, takich jak:

imię, nazwisko, data urodzenia, numer PESEL – czyli danych z rejestru PESEL,
zdjęcie, termin ważności, numer dowodu i informacja, kto wydał dokument – czyli danych z Rejestru Dowodów Osobistych.

Te właśnie dane możemy w każdej chwili wyświetlić na ekranie swojego smartfona.

Dokumenty mPojazd i mPrawo Jazdy korzystają z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców – a dokładniej z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Centralnej Ewidencji Kierowców. eRecepta
i Unijny Certyfikat COVID korzystają z danych Internetowego Konta Pacjenta. Legitymacja emeryta i rencisty korzysta z danych Rejestru ZUS.

Czy moje dane są bezpieczne?

Ze względów bezpieczeństwa dane zapisane w telefonie są zaszyfrowane i podpisane certyfikatem wydanym przez Ministra Cyfryzacji lub Kancelarię Prezesa Rady Ministrów. Certyfikat potwierdza autentyczność danych. Otrzymujesz go przy aktywacji aplikacji – jest przypisany do Ciebie i Twojego telefonu. Dostęp do danych jest dodatkowo zabezpieczony hasłem, które ustawiasz podczas aktywowania aplikacji.

Nie pamiętam hasła. Jak mogę nadać nowe?

Nowe hasło możesz nadać, gdy wybierzesz „Nie pamiętam hasła”. Odnośnik znajdziesz na ekranie logowania do aplikacji mObywatel. Nadanie nowego hasła wymaga ponownego aktywowania aplikacji. Musisz ponownie potwierdzić swoją tożsamość za pomocą profilu zaufanego, e-dowodu lub bankowości elektronicznej i jeszcze raz dodać swoje dokumenty.

Źródło: zus.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl