Praca zdalna w okresie kwarantanny
W związku z pojawiającymi się pytaniami, dotyczącymi pracy zdalnej w okresie kwarantanny, przedstawiamy stanowisko ZUS w tej sprawie.
Niemożność wykonywania pracy, przez osobę odbywającą obowiązkową kwarantannę, jest traktowana na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby (dla celów wypłaty świadczeń pieniężnych z tytułu choroby, tj. wynagrodzenia za okres choroby lub zasiłku chorobowego). Do wypłaty świadczeń nie jest w takim przypadku potrzebne zwolnienie lekarskie.
Kwarantanna a praca zdalna
Przy ustalaniu prawa do zasiłku chorobowego osobie odbywającej kwarantannę stosuje się ogólne zasady określone w ustawie zasiłkowej. Jedną z nich jest pozbawienie prawa do zasiłku chorobowego w przypadku wykonywania pracy zarobkowej w okresie niezdolności do pracy. Zatem wykonywanie pracy zdalnej w okresie kwarantanny stanowi okoliczność pozbawiającą prawa do zasiłku chorobowego.
Kwarantanna a zasiłek chorobowy
Okres, w którym pracownik podlega obowiązkowi kwarantanny, nie jest tożsamy z niezdolnością do pracy z powodu choroby. Kwarantanna oznacza bowiem odosobnienie osoby zdrowej, u której nie stwierdzono zakażenia chorobą zakaźną, a która była narażona na takie zakażenie.
To oznacza, że w przypadku, gdy pracownik w związku z odbywaniem kwarantanny nie wystąpi o zasiłek chorobowy oraz w uzgodnieniu ze swoim pracodawcą będzie wykonywał pracę zdalną, prawo do zasiłku chorobowego nie będzie mu przysługiwało. Będzie natomiast przysługiwało wynagrodzenie za wykonaną pracę.
W ustawie uchwalonej przez Sejm RP 22 października 2020 r. (ustawa w toku prac legislacyjnych) zagadnienie to zostało jednoznacznie uregulowane. Ustawodawca wprost wprowadza rozwiązanie, które dopuszcza możliwość wykonywania pracy zdalnej w okresie kwarantanny.
ZUS będzie pozyskiwał dane o kwarantannie i izolacji do wypłaty świadczeń chorobowych
Zakład Ubezpieczeń Społecznych powiadomił też, iż będzie pozyskiwał dane o osobach, które obywają kwarantannę lub przebywają w izolacji domowej. ZUS będzie udostępniał te informacje płatnikom składek. Informacje o kwarantannie lub izolacji są niezbędne do wypłaty zasiłków chorobowych i opiekuńczych. Osoby, które zostały skierowane na kwarantannę lub są objęte izolacją domową i ubiegają się o wypłatę zasiłku, nie muszą już dostarczać decyzji sanepidu do ZUS lub pracodawcy. Nie muszą też mieć zwolnienia lekarskiego z powodu przebywania w izolacji domowej.
Osoby skierowane przez jednostkę Państwowej Inspekcji Sanitarnej na kwarantannę mają prawo do świadczeń chorobowych - wynagrodzenia za czas choroby, które finansuje pracodawca, albo zasiłku chorobowego. Dotyczy to osób objętych ubezpieczeniem chorobowym, np. w związku z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy prowadzeniem działalności gospodarczej. Świadczenia przysługują także ubezpieczonym, którzy zostali poddani izolacji, w tym izolacji w warunkach domowych.
W obecnym stanie prawnym do wypłaty zasiłków chorobowych i opiekuńczych potrzebna jest decyzja Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Obecnie do wypłaty zasiłków chorobowych i opiekuńczych (gdy kwarantanna lub izolacja dotyczy dziecka), potrzebna jest decyzja Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Wkrótce - zamiast decyzji - ZUS będzie samodzielnie pozyskiwać odpowiednie dane z systemu informatycznego Centrum e-Zdrowia (system EWP), w którym zapisywane są informacje o obowiązku kwarantanny i izolacji.
W ciągu kilku najbliższych dni zostanie wdrożony projekt poprawiający współpracę między instytucjami. Zakład Ubezpieczeń Społecznych sam będzie pobierać z systemu dane o kwarantannie i izolacji, które są potrzebne do wypłaty świadczeń chorobowych. ZUS wdroży projekt, który pozwoli Zakładowi na samodzielne pobieranie z systemu informatycznego Centrum e-Zdrowia danych o osobach przebywających na kwarantannie lub w izolacji. Te dane będą udostępniane płatnikom składek na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Chodzi o to, aby w sposób skuteczniejszy i szybszy decyzje sanepidu dotyczące kwarantanny czy też izolacji mogły się przenieść na stwierdzenie uprawnień do świadczeń, zwłaszcza chorobowych.
Po wejściu w życie odpowiednich zmian w przepisach, dane o kwarantannie i izolacji ZUS będzie przekazywać pracodawcom i przedsiębiorcom na ich profil płatnika na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS). Na podstawie tych informacji płatnicy składek będą mogli wypłacać pracownikom świadczenia chorobowe (wynagrodzenie za czas choroby i zasiłek chorobowy) i zasiłek opiekuńczy. Informację o kwarantannie lub izolacji otrzyma także ubezpieczony na swoim profilu na PUE ZUS.
Już teraz osoby, które zostały skierowane na kwarantannę lub są objęte izolacją domową i ubiegają się o wypłatę zasiłku, nie muszą dostarczać decyzji sanepidu do ZUS lub pracodawcy. Nie muszą też mieć zwolnienia lekarskiego z powodu przebywania w izolacji domowej. Pracownicy powinni jednak pamiętać o poinformowaniu swojego pracodawcy o przyczynie nieobecności w pracy. Informację tę mogą przekazać na przykład telefonicznie lub mailowo.
Aby otrzymać zasiłek z ZUS, trzeba złożyć odpowiedni wniosek bezpośrednio do Zakładu lub za pośrednictwem swojego pracodawcy (tak samo jak po otrzymaniu zwolnienia lekarskiego).
