Pobyt, praca i działalność gospodarcza obywatela Wielkiej Brytanii w Polsce po brexicie

Dowiedz się, jakie warunki musi spełniać obywatel Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, aby po wystąpieniu tego państwa z Unii Europejskiej móc legalnie przebywać, pracować lub prowadzić firmę w Polsce.

Dwie grupy obywateli Wielkiej Brytanii

31 grudnia 2020 roku zakończył się okres przejściowy po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej.

Główne zasady wystÄ…pienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej zostaÅ‚y okreÅ›lone w Umowie o wystÄ…pieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (dalej: „Umowa o wystÄ…pieniu”).

Warunki pobytu, pracy i prowadzenia dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej obywateli Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (dalej również jako: „Zjednoczone Królestwo”) w Polsce po 1 stycznia 2021 roku zależą od tego, czy i jak dÅ‚ugo konkretna osoba przebywaÅ‚a na terytorium Polski przed koÅ„cem okresu przejÅ›ciowego.

Co do zasady obywatele Zjednoczonego Królestwa obecnie sÄ… traktowani pod wzglÄ™dem pobytu i wykonywania pracy lub dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej w Polsce jak obywatele krajów trzecich, czyli tych, które nie należą do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii.

Jednak jeÅ›li sÄ… beneficjentami Umowy o wystÄ…pieniu, czyli speÅ‚niÄ… okreÅ›lone wymagania zwiÄ…zane z pobytem i pracÄ… na terytorium Polski przed 1 stycznia 2021 roku, to mogÄ… przebywać, pracować i prowadzić dziaÅ‚alność gospodarczÄ… w Polsce na dotychczasowych zasadach – tak jak obywatele paÅ„stw czÅ‚onkowskich Unii Europejskiej.

Kto jest beneficjentem Umowy o wystÄ…pieniu?

Beneficjentami Umowy o WystÄ…pieniu sÄ… obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz czÅ‚onkowie ich rodzin, jeżeli speÅ‚niajÄ… Å‚Ä…cznienastÄ™pujÄ…ce warunki:

  • przebywali legalnie w Polsce przed zakoÅ„czeniem okresu przejÅ›ciowego, czyli przed 31 grudnia 2020 roku (także wtedy, gdy wjechali do Polski po dacie brexitu, a przed upÅ‚ywem okresu przejÅ›ciowego, czyli w okresie pomiÄ™dzy 1 stycznia 2020 roku a 31 grudnia 2020 roku)
  • zamieszkujÄ… w Polsce po 31 grudnia 2020 roku.

Å»eby nabyć i zachować uprawnienia beneficjenta Umowy o wystÄ…pieniu, pobyt obywatela Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w Polsce bezpoÅ›rednio przed upÅ‚ywem okresu przejÅ›ciowego oraz po jego upÅ‚ywie, czyli na dzieÅ„ 31 grudnia 2020 roku i 1 stycznia 2021 roku, musi być nieprzerwany. To oznacza, że:

  • przerwy w pobycie nie przekroczyÅ‚y Å‚Ä…cznie 6 miesiÄ™cy w roku
  • opuszczenie terytorium Polski na okres dÅ‚uższy niż 6 miesiÄ™cy nastÄ…piÅ‚o z powodu:
    • odbycia obowiÄ…zkowej sÅ‚użby wojskowej
    • ważnej sytuacji osobistej, w szczególnoÅ›ci ciąży, porodu, choroby, studiów, szkolenia zawodowego, oddelegowanie, która wymaga pobytu poza tym terytorium, pod warunkiem że ten okres jest nie dÅ‚uższy niż 12 kolejnych miesiÄ™cy.

Beneficjenci Umowy o wystąpieniu mogą przebywać i wykonywać pracę w Polsce na dotychczasowych zasadach, tak jak obywatele UE. Nie muszą spełniać dodatkowych wymogów, w szczególności nie potrzebują zezwolenia na pracę, pobyt czy wizy, żeby zachować prawo do pobytu i prawo do wykonywania pracy.

Dokumenty pobytowe wydane obywatelom Zjednoczonego Królestwa i czÅ‚onkom ich rodzin zachowujÄ… swojÄ… ważność tylko do 31 grudnia 2021 roku. Ci obywatele majÄ… rok - poczÄ…wszy od 1 stycznia 2021 roku - na potwierdzenie nabytych praw do pobytu i pracy na terytorium Polski, a przede wszystkim na wymianÄ™ dokumentów pobytowych.

Obowiązują dwie procedury potwierdzenia nabytych praw do pobytu i pracy na terytorium Polski w zależności od sytuacji pobytowej beneficjenta Umowy o wystąpieniu:

  • Jeżeli obywatel Zjednoczonego Królestwa lub czÅ‚onek jego rodziny przed koÅ„cem okresu przejÅ›ciowego uzyskaÅ‚ dokument pobytowy wydawany obywatelom UE lub czÅ‚onkom rodziny obywateli UE, musi zÅ‚ożyć wniosek o wydanie nowego dokumentu pobytowego. Wniosek musi zawierać adnotacjÄ™ „Art. 50 TUE, Art. 18 ust. 4 Umowy WystÄ…pienia” (jest to wymiana posiadanego dokumentu). Można go zÅ‚ożyć od 1 stycznia 2021 roku najpóźniej do 31 grudnia 2021 roku.
  • Jeżeli obywatel Zjednoczonego Królestwa lub czÅ‚onek jego rodziny przed koÅ„cem okresu przejÅ›ciowego nie uzyskaÅ‚ dokumentu pobytowego przewidzianego dla obywateli UE lub czÅ‚onków rodziny obywateli UE lub nie zÅ‚ożyÅ‚ wniosku w tej sprawie, musi zÅ‚ożyć wniosek o zarejestrowanie pobytu (i wydanie zaÅ›wiadczenia o zarejestrowaniu pobytu) lubwydanie dokumentu potwierdzajÄ…cego prawo staÅ‚ego pobytu, wydanie karty pobytu (dla czÅ‚onka rodziny niebÄ™dÄ…cego obywatelem Zjednoczonego Królestwa) oraz wydanie karty staÅ‚ego pobytu (dla czÅ‚onka rodziny niebÄ™dÄ…cego obywatelem Zjednoczonego Królestwa). Wniosek należy zÅ‚ożyć niezwÅ‚ocznie po 1 stycznia 2021 roku.

Wnioski trzeba skÅ‚adać osobiÅ›cie, w urzÄ™dzie wojewódzkim wÅ‚aÅ›ciwym ze wzglÄ™du na miejsce pobytu obywatela Zjednoczonego Królestwa w Polsce. Uzyskanie dokumentów pobytowych jest bezpÅ‚atne, ale brak dopeÅ‚nienia powyższych formalnoÅ›ci może skutkować karÄ… grzywny.

Ważne! Zezwolenie na pobyt staÅ‚y (poprzednio zezwolenie na osiedlenie siÄ™) udzielone obywatelowi Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej zachowuje ważność bezterminowo i nie trzeba go wymieniać.

Dokumenty pobytowe uprawniajÄ…ce do podróżowania po obszarze Schengen bez wizy, którymi mogÄ… posÅ‚ugiwać siÄ™ beneficjenci Umowy o wystÄ…pieniu od dnia 1 stycznia 2021 roku:

  • wydane przed zakoÅ„czeniem okresu przejÅ›ciowego (zachowajÄ… ważność przez okres, na który zostaÅ‚y wydane, nie dÅ‚użej jednak niż do 31 grudnia 2021 roku):
    • dokument potwierdzajÄ…cy prawo staÅ‚ego pobytu
    • karta pobytu czÅ‚onka rodziny obywatela UE
    • karta staÅ‚ego pobytu czÅ‚onka rodziny obywatela UE
  • wydane po zakoÅ„czeniu okresu przejÅ›ciowego (od 1 stycznia 2021 roku):
    • zaÅ›wiadczenie o zÅ‚ożeniu wniosku w sprawie wydania dokumentu pobytowego dla beneficjenta Umowy o wystÄ…pieniu (termin ważnoÅ›ci 1 rok)
    • zaÅ›wiadczenie o zarejestrowaniu pobytu (w przypadku posiadania prawa pobytu, co nie bÄ™dzie dotyczyć zaÅ›wiadczenia o zarejestrowaniu pobytu pracownika przygranicznego)
    • dokument potwierdzajÄ…cy prawo staÅ‚ego pobytu (w przypadku posiadania prawa staÅ‚ego pobytu)
    • karta pobytu (dla czÅ‚onka rodziny niebÄ™dÄ…cego obywatelem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, w przypadku posiadania prawa pobytu)
    • karta staÅ‚ego pobytu (dla czÅ‚onka rodziny niebÄ™dÄ…cego obywatelem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, w przypadku posiadania prawa staÅ‚ego pobytu).

Pracownicy przygraniczni

Obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, którzy:

  • nieprzerwanie, bezpoÅ›rednio przed i po upÅ‚ywie okresu przejÅ›ciowego wykonywali pracÄ™ w Polsce lub prowadzili innÄ… dziaÅ‚alność zarobkowÄ… we wÅ‚asnym imieniu i na wÅ‚asny rachunek na terytorium Polski bez zamieszkiwania w Polsce (czyli wracali do paÅ„stwa swojego zamieszkania)
  • chcÄ… tÄ™ pracÄ™ lub dziaÅ‚alność kontynuować

muszÄ… zarejestrować swój pobyt od 1 stycznia 2021 roku w urzÄ™dzie wojewódzkim wÅ‚aÅ›ciwym ze wzglÄ™du na miejsce pobytu obywatela Zjednoczonego Królestwa w Polsce.

ZaÅ›wiadczenie o zarejestrowaniu pobytu zawiera adnotacjÄ™ potwierdzajÄ…cÄ… posiadanie uprawnieÅ„ pracownika przygranicznego na podstawie Umowy o wystÄ…pieniu (Art. 50 TUE – pracownik przygraniczny). ZaÅ›wiadczenie nie jest dokumentem pobytowym, ale potwierdza uprawnienie do kontynuacji pracy lub dziaÅ‚alnoÅ›ci zarobkowej w Polsce jako pracownik przygraniczny nie zamieszkujÄ…cy w Polsce (także dla innego pracodawcy lub do rozpoczÄ™cia dziaÅ‚alnoÅ›ci na wÅ‚asny rachunek). ZaÅ›wiadczenie uprawnia do bezwizowego wjazdu na terytorium Polski.

Brak zarejestrowania pobytu we wskazanym terminie może skutkować nałożeniem kary grzywny.

ZaÅ›wiadczenie z adnotacjÄ… „Art. 50 TUE – pracownik przygraniczny” nie uprawnia do podróżowania po obszarze Schengen bez wizy.

Kto nie jest beneficjentem Umowy o wystÄ…pieniu?

Obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, którzy nie spełnili warunków do objęcia ich specjalnymi zasadami pobytu i wykonywania pracy inie są beneficjentami Umowy o wystąpieniu, podlegają ogólnym przepisom prawa odnoszącym się do pobytu i pracy w Polsce obywateli państw trzecich, czyli tych, które nie należą do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii.

Obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wjeżdżajÄ…cy do Polski po zakoÅ„czeniu okresu przejÅ›ciowego sÄ… uprawnieni do korzystania z ruchu bezwizowego przez maksymalnie 90 dni w 180-dniowym okresie. DÅ‚uższy pobyt bÄ™dzie wymagaÅ‚ uzyskania wizy, a podjÄ™cie pracy w Polsce – uzyskania odpowiedniego zezwolenia na pracÄ™.

Pracownicy delegowani do pracy w Polsce

Obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, którzy byli delegowani do pracy w Polsce:

  • przed zakoÅ„czeniem okresu przejÅ›ciowego, czyli przed 31 grudnia 2020 roku
  • i chcÄ… kontynuować pobyt w Polsce po 31 grudnia 2020 roku

mogÄ… zÅ‚ożyć wniosek o wydanie nowego zezwolenie pobytowego.

Zezwolenie jest wydawane jednorazowo na 5 lat. Wniosek można zÅ‚ożyć maksymalniedo 31 grudnia 2021 roku – do tego dnia ich pobyt w Polsce bÄ™dzie uznawany za legalny. Zezwolenie upoważnia do wykonywania pracy bez koniecznoÅ›ci uzyskiwania zezwolenia na pracÄ™.

Po upływie 5-letniego, legalnego i nieprzerywanego pobytu na terytorium Polski posiadacz takiego zezwolenia będzie uprawniony do złożenia wniosku o zezwolenie na pobyt stały. Okres pobytu w Polsce przed 1 stycznia 2021 roku wlicza się do 5-letniego okresu.

W każdym innym przypadku delegowanie obywatela Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej od dnia 1 stycznia 2021 roku bÄ™dzie wymagaÅ‚o uprzedniego uzyskania wÅ‚aÅ›ciwych zezwoleÅ„, czyli zezwolenia na pracÄ™, wizy czy zezwolenia na pobyt.

Ważne! Zezwolenie na pracÄ™ nie jest wymagane w przypadku delegowania obywatela Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, posiadajÄ…cego prawo pobytu i uprawnionego do wykonywania pracy w paÅ„stwie czÅ‚onkowskim, w którym ma siedzibÄ™ pracodawca delegujÄ…cy pracownika do Polski. Powyższe nie dotyczy zwolnienia z obowiÄ…zku posiadania dokumentu legalizujÄ…cego pobyt w Polsce w okresie delegowania.

Działalność gospodarcza w Polsce

Beneficjenci Umowy o wystÄ…pieniu

Beneficjenci Umowy o wystÄ…pieniu, którzy posiadajÄ… zaÅ›wiadczenie o zarejestrowaniu pobytu lub kartÄ™ staÅ‚ego pobytu, mogÄ… podejmować, kontynuować i wykonywać dziaÅ‚alność gospodarczÄ… na takich samych zasadach jako obywatele polscy, w tymmogÄ… rejestrować jednoosobowÄ… dziaÅ‚alność gospodarczÄ… w CEIDG.

Beneficjentami Umowy o wystÄ…pieniu sÄ… obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz czÅ‚onkowie ich rodzin, jeżeli speÅ‚niajÄ… Å‚Ä…cznie nastÄ™pujÄ…ce warunki:

  • przebywali legalnie w Polsce przed zakoÅ„czeniem okresu przejÅ›ciowego, czyli przed 31 grudnia 2020 roku (także wtedy, gdy wjechali do Polski po dacie brexitu, a przed upÅ‚ywem okresu przejÅ›ciowego, czyli pomiÄ™dzy 1 stycznia 2020 roku a 31 grudnia 2020 roku)
  • zamieszkujÄ… w Polsce po 31 grudnia 2020 roku.

Å»eby wykazać uprawnienie  do podejmowania, kontynuowania i wykonywania dziaÅ‚alnoÅ›ci, beneficjenci Umowy o wystÄ…pieniu powinni legitymować siÄ™ wÅ‚aÅ›ciwym dokumentem pobytowym: zaÅ›wiadczeniem o zarejestrowaniu lub kartÄ… staÅ‚ego pobytu.

Obywatele Zjednoczonego Królestwa, którzy nie są beneficjentami Umowy o wystąpieniu

Obywatele Zjednoczonego Królestwa oraz czÅ‚onkowie ich rodzin, którzy nie sÄ… beneficjentami Umowy o wystÄ…pieniu i nie majÄ… karty staÅ‚ego pobytu, mogÄ… podejmować, kontynuować i wykonywać dziaÅ‚alność gospodarczÄ… na zasadach obowiÄ…zujÄ…cych obywateli paÅ„stw trzecich, czyli paÅ„stw, które nie należą do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii. Oznacza to, że muszÄ… mieć okreÅ›lony status pobytowy uprawniajÄ…cy do zaÅ‚ożenia dziaÅ‚alnoÅ›ci w Polsce.

Podstawa prawna:

ŹródÅ‚o: biznes.gov.pl


A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika