28.11.2006

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Nieodpłatne przekazanie towarów zrównane z odpłatną dostawą - do 31 maja 2005 r.

Do końca kwietnia 2004 r. przekazanie towarów lub świadczenie usług na potrzeby reprezentacji i reklamy podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT na mocy wyraźnego zapisu ustawowego. Od chwili wejścia Polski do Unii zapisu takiego brak, co nie oznacza, że czynności te nie podlegają w pewnych okolicznościach opodatkowaniu. Niestety niejasność przepisów powoduje, że podatnicy mają spore problemy z ich interpretacją. Szczególnie po zmianach, jakie w tym zakresie zostały wprowadzone od 1 czerwca 2005 r.

Do 31 maja 2005 r. przepisy ustawy o VAT stanowiły, że opodatkowaniu podlega nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części (art. 7 ust. 2). Ponieważ przekazanie towarów na cele reprezentacji i reklamy zawsze wiąże się z prowadzoną działalnością, można było odnieść wrażenie, że czynności te w ogóle nie podlegały opodatkowaniu. Niestety interpretację komplikował przepis art. 7 ust. 3 ustawy o VAT, który stanowił, że powyższego przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli ich przekazanie (wręczenie) wiązało się bezpośrednio z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. Wzajemne powiązanie tych dwóch przepisów nie miało sensu, ponieważ wykluczały się wzajemnie.  

W praktyce uznawało się, że ww. przepisy oznaczały do końca maja 2005 r., że przekazanie na cele reprezentacji i reklamy towarów, które nie miały statusu prezentów o małej wartości i które nie były próbkami, podlegało opodatkowaniu VAT, jeśli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku. 

Opodatkowanie nieodpłatnego przekazania towarów na cele reprezentacji i reklamy - od 1 czerwca 2005 r.

W aktualnym stanie prawnym nieodpłatne przekazanie towarów podlega opodatkowaniu tylko wtedy, gdy: 

• zostało dokonane na cele inne niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem,

• a podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi czynnościami. 

Od 1 czerwca 2005 r. zmieniona została jednak treść art. 7 ust. 3 ustawy o VAT, zgodnie z którym powyższej zasady nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek. Powyższa zmiana nie pozwala już na dokonanie takiej interpretacji, jaką przyjmowano do 31 maja 2005 r. Obecne brzmienie przepisów oznacza, że wszelkie przekazanie przez podatnika towarów na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem nie podlega opodatkowaniu. Ponieważ przekazanie towarów na cele reprezentacji i reklamy zawsze wiąże się z prowadzoną działalnością, nie będzie ono podlegać opodatkowaniu.

Obecne brzmienie przepisów oznacza, że: 

1. przekazanie przez podatnika drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT w ogóle (definicję prezentów o małej wartości i próbek zawiera art. 7 ust. 4 i 7 ustawy o VAT);

2. przekazanie przez podatnika wszelkich innych towarów nie będzie podlegać opodatkowaniu, jeśli wiąże się z prowadzonym przedsiębiorstwem.

Powyższe przepisy stoją w sprzeczności z zapisami VI Dyrektywy Rady Unii Europejskiej i zdaniem wielu praktyków podatkowych ich obecna interpretacja nie jest korzystna dla podatnika. Jeśli czynności przekazania towarów na cele reprezentacji i reklamy nie podlegają opodatkowaniu, oznacza to, że podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi czynnościami. Prawo do odliczenia podatku przysługuje tylko w razie wykorzystywania towarów i usług do czynności opodatkowanych. Zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 2 ustawy o VAT, podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli nabyte towary i usługi dotyczą czynności nieodpłatnego przekazania, o których mowa. Zgodnie jednak z art. 88 ust. 1 pkt 2, odliczenie nie dotyczy towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego. Przepis ten jednak nie dotyczy wydatków związanych z dostawą towarów oraz świadczeniem usług w przypadkach określonych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, jeżeli czynności te zostały opodatkowane (art. 88 ust. 3 pkt 3 ustawy). Ponieważ zaś czynności przekazania towarów na cele reprezentacji i reklamy nie zostaną opodatkowane, podatek naliczony nie będzie podlegał odliczeniu.