8.3.2006
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Na jakiej podstawie prawo wspólnotowe obowiązuje w Polsce?
Traktat akcesyjny został podpisany w Atenach 16 kwietnia 2003 r. W dniach 7 i 8 czerwca 2003 r. odbyło się w Polsce referendum, w którym większość głosujących opowiedziała się za ratyfikacją traktatu. Na tej podstawie Prezydent Rzeczypospolitej dokonał jego ratyfikacji. Od 1 maja 2004 r. Polska jest członkiem Unii Europejskiej.
Na mocy Traktatu o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej z dniem 1 maja 2004 r. zaczęło obowiązywać w Polsce prawo wspólnotowe. Traktat ten został ogłoszony w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 kwietnia 2004 r. Nr 90, poz. 864.
Ogłoszenie aktów prawa Wspólnoty Europejskiej w języku polskim ma miejsce w specjalnym wydaniu Dziennika Urzędowego Wspólnot Europejskich.
Prawo wspólnotowe obowiązuje bądź bezpośrednio, bądź wymaga wdrożenia do krajowego porządku prawnego.
Jakie prawo obowiązuje we Wspólnotach Europejskich?
Na porządek prawny Wspólnoty Europejskiej składa się przede wszytkim prawo pierwotne oraz prawo wtórne.
Podstawową zasadą prawa wspólnotowego, ustaloną w orzecznictwie ETS, jest zasada nadrzędności, która przewiduje, że prawo pierwotne oraz akty wydane na jego podstawie będą stosowane przed prawem krajowym.
Do aktów prawa pierwotnego zalicza się przede wszystkim traktaty wraz z towarzyszącymi im załącznikami i protokołami. Obecnie do obowiązujących traktatów należą m.in. Traktat o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej, Traktat o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej oraz Traktat o Unii Europejskiej. Ponadto do prawa pierwotnego zalicza się wszelkie kolejne traktaty nowelizujące oraz traktaty o przystąpieniu nowych państw. Prawo pierwotne uzupełniane jest ogólnymi zasadami prawa wspólnotowego, wynikającymi z orzecznicztwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), który został powołany w celu kontrolowania przestrzegania oraz dokonywania wykładni prawa wspólnotowego. Te ogólne zasady prawa wspólnotowego ETS wywodzi z ducha traktatów i konstytucyjnych tradycji państw członkowskich.
Zgodnie z art. 249 Traktatu o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej do aktów wspólnotowego prawa wtórnego należy zaliczyć rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie.
Rozporządzenie jest aktem wiążącym w całości i jest bezpośrednio stosowane w każdym państwie członkowskim. Oznacza to, że akty te stają się częścią krajowych systemów prawnych bez potrzeby dokonywania jakichkolwiek czynności transpozycyjnych i wywierają skutki bezpośrednie w stosunku do jednostek. Rozporządzenia mają taką samą moc obowiązującą we wszystkich państwach członkowskich i są zintegrowane z systemami prawnymi państw członkowskich. Ich obowiązywanie zależy jedynie od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Dyrektywy skierowane są do państw członkowskich, określają cel, który powinien zostać osiągnięty w wyznaczonym terminie. Wybór metody i sposobu realizacji celu leży w gestii państw członkowskich. Warunkiem związania podmiotów przepisami dyrektywy jest wdrożenie przepisów dyrektywy do krajowego porządku prawnego.
Dyrektywom często towarzyszą załączniki, w których zawarte są szczegóły techniczne, tabele i zestawienia.
Ponadto Europejski Trybunał Sprawiedliwości przyznał niektórym przepisom dyrektyw w niektórych przypadkach cechę bezpośredniej skuteczności. Oznacza to, że jeżeli przepisy dyrektywy nie zostały wdrożone do krajowego porządku prawnego, to w relacji podmiot-państwo można się na nie powołać wtedy, gdy są precyzyjne, bezwarunkowe oraz nastąpił upływ terminu transpozycji (implementacji) dyrektywy do prawa krajowego.
Wśród innych aktów prawa Unii Europejskiej wymienić należy decyzje, które wiążą tylko swoich adresatów (przede wszystkim państwa członkowskie UE), oraz zalecenia i opinie, które nie mają mocy wiążącej.
Akty podejmowane w II i III filarze Unii Europejskiej
Ponadto częścią quasi-prawa Unii Europejskiej są akty z zakresu:
-
wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (wspólne strategie, wspólne działania oraz wspólne stanowiska) - czyli w ramach II filaru UE
-
oraz współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych (konwencje, wspólne stanowiska, decyzje ramowe oraz decyzje) - czyli w ramach III filaru UE.
Potrzebujesz porady prawnej?
W pewnych przypadkach na polskie emerytury lub renty mogą liczyć osoby pracujące czy zamieszkałe za granicą. Dowiedz się, jak polacy, którzy mieszkają za granicą, mogą nabyć prawo do polskiej emerytury. Jakie są zasady przyznawania emerytur i rent dla osób pracujących (...)
Kto będzie mógł pracować jako farmaceuta w Polsce?
Ustawa z dnia 10 stycznia 2008 r. o zmianie ustawy o izbach aptekarskich wchodzi w życie 3 marca 2008 r. Nowe definicje Zmiany po pierwsze wprowadzają definicję państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatela państwa członkowskiego UE oraz cudzoziemca. Pojęcie państwa członkowskiego (...)
Wymagania dla towarów wprowadzanych na rynek Unii Europejskiej
Towary, które są wprowadzane do obrotu na rynku unijnym, muszą spełniać określone wymagania. Przeczytaj jakie zasady obowiązują, jeśli chcesz sprzedawać towary w państwach członkowskich Unii Europejskiej – na jednolitym rynku. ##baner## Jednolity rynek towarów Podstawą (...)
Wielka Brytania opuści UE 31 stycznia 2020 r. - co dalej?
24 stycznia UE podpisała Umowę o wystąpieniu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Umowa została także podpisana przez Wielka Brytanię. 29 stycznia Parlament Europejski zagłosował w sprawie wyrażenia zgody na jej zawarcie. Po udzieleniu zgody przez PE Rada przyjmie decyzję pozwalającą UE (...)
Rezydencja podatkowa i zakres obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce
29 kwietnia 2021 r. Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej wydał objaśnienia podatkowe dotyczące rezydencji podatkowej oraz zakresu obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce. Dowiedz się: na czym polega ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, co (...)
Sprawdź jakie masz prawa w pracy za granicą
1 maja 2004 r. Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. Od tego dnia Polacy zatrudnieni w krajach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego (czyli w Islandii, Lichtensteinie i Norwegii) objęci zostali ochroną, jaką gwarantuje koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego. (...)
Kto i na jakich zasadach może założyć spółkę europejską
W związku z działaniem i celem Unii Europejskiej, państwa członkowskie zmierzają do utworzenia m.in. rozwoju gospodarczego Wspólnoty, jak i do ujednolicenia systemu prawnego w tym zakresie. Wyrazem tego może być uregulowanie w prawie europejskim swoistych form paneuropejskich (...)
System sądownictwa w Unii Europejskiej System sądownictwa w Unii Europejskiej (UE) ma strukturę trójczłonową: składa się z Trybunału Sprawiedliwości, Sądu oraz ew. sądów szczególnych orzekających w określonych dziedzinach. Sądy UE stoją na straży należytej wykładni (...)
Parlament Europejski przyjął 26 marca 2019 r. nowe przepisy dotyczące praw autorskich w internecie. Platformy internetowe ponoszą odpowiedzialność za treści zamieszczane przez użytkowników. Niektóre zamieszczone materiały, takie jak memy lub GIF-y, zostały wyłączone (...)
Porządek w wymiarze sprawiedliwości
Sejm ostatecznie przyjął ustawę gwarantującą konstytucyjny porządek w wymiarze sprawiedliwości Sejm nie zgodził się 23 stycznia 2020 r. na wnioskowane przez Senat odrzucenie ustawy, która gwarantuje konstytucyjny porządek w wymiarze sprawiedliwości i usprawnia pracę sądów - (...)
Nowi sędziowie Sądu Najwyższego powołani
Prezydent powołał nowych sędziów Sądu Najwyższego Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wręczył 10 października 2018 r. w Pałacu Prezydenckim akty powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego. Do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych (...)
Nabywanie nieruchomości, udziałów i akcji przez cudzoziemców
Jakie są zasady nabywania przez cudzoziemców nieruchomości, udziałów i akcji? Nabycie przez cudzoziemca prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości oraz nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów czy akcji w spółkach handlowych z siedzibą (...)
Swoboda świadczenia usług jest jednym z 4 filarów Jednolitego Rynku. Wraz ze swobodą przedsiębiorczości swoboda świadczenia usług gwarantują mobilność przedsiębiorstw i pracowników w UE. Dozwolone ograniczenia swobody przepływu usług Zakazy zawarte w art. 56 TFUE nie są (...)
Uznawanie zagranicznych kwalifikacji i leczenie u farmaceutów
Jakie przepisy implementuje projektowana ustawa? Projektowana nowelizacja ustawy o izbach aptekarskich zawiera przepisy implementujące dyrektywę 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. Projekt ustawy zmieniającej (...)
31 stycznia 2020 r. był ostatnim dniem członkostwa Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. Dowiedz się nt. konsekwencji uporządkowanego/umownego Brexitu z punktu widzenia dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej - ubezpieczenia zdrowotnego, karty EKUZ, innych dokumentówpotwierdzające (...)
Umowa o handlu i współpracy UE – UK
W dniu 24 grudnia 2020 r. Unia Europejska i Wielka Brytania osiągnęły porozumienie w sprawie umowy o handlu i współpracy między UE a Wielką Brytanią. Obowiązywanie nowej umowy 24 grudnia 2020 r. Unia Europejska i Wielka Brytania osiągnęły porozumienie po intensywnych negocjacjach w (...)
Zatrudnianie cudzoziemców w 2018 r.
Podstawowe zasady zatrudniania cudzoziemców (oprócz obywateli państw UE, EOG i Szwajcarii) od 1 stycznia 2018 r. dla pracodawców Co się zmieniło? Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi: zawężenie do prac, które nie będą objęte zezwoleniem (...)
TSUE nie może zawieszać polskich ustaw dotyczących ustroju i właściwości polskich sądów...
14 lipca 2021 r. Trybunał Konstytucyjny, na rozprawie, rozpoznał pytanie prawne Sądu Najwyższego dotyczące obowiązku państwa członkowskiego UE polegającego na wykonywaniu środków tymczasowych odnoszących się do kształtu ustroju i funkcjonowania konstytucyjnych organów władzy (...)
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej - zasady
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w UE W Unii Europejskiej każdy może swobodnie podróżować, studiować, mieszkać i pracować. Jednak każde państwo ma swoje prawo i często krajowe przepisy znacznie różnią się od tych stanowionych u sąsiada. Od ponad (...)
TSUE o przejściu w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 24 czerwca 2019 r. wydał wyrok w sprawie C-619/18 - Komisja przeciwko Polsce. Wynika z niego, że przepisy ustawodawstwa polskiego dotyczące obniżenia wieku przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego są sprzeczne z prawem Unii Europejskiej. (...)
