Układ z wierzycielami w postępowaniu układowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.
Postępowanie układowe jest typem postępowania sądowego, które ma na celu doprowadzenie do zawarcia pomiędzy dłużnikiem i jego wierzycielami układu umożliwiającego wykonanie zobowiązań. Efektem powyższych działań jest zapobieżenie upadłości dłużnika.
W jaki sposób dochodzi do przyjęcia układu?
W przedmiocie układu musi odbyć się głosowanie przeprowadzone na zgromadzeniu wierzycieli. Układ natomiast zostaje przyjęty, gdy wypowie się za nim większość głosujących wierzycieli, mających łącznie nie mniej, niż dwie trzecie części ogólnej sumy wierzytelności, które uprawniają do uczestniczenia w zgromadzeniu.
Powyższa zasada doznaje pewnych modyfikacji w przypadku, gdy dłużnik chce uzyskać zmniejszenie długu ponad czterdzieści procent. W takiej sytuacji większość wierzycieli głosujących za układem powinna mieć łącznie nie mniej, niż cztery piąte części ogólnej sumy wierzytelności, które uprawniają do uczestniczenia w zgromadzeniu.
Czy w głosowaniu mogą uczestniczyć wszyscy bez wyjątku?
Ustawodawca wyłączył od głosowania nad układem:
- małżonka dłużnika,
- krewnych dłużnika w linii prostej,
- powinowatych dłużnika w linii prostej,
- krewnych dłużnika w linii bocznej do drugiego stopnia włącznie,
- powinowatych dłużnika w linii bocznej do drugiego stopnia włącznie,
- przysposabiającego dłużnika,
- przysposobionego przez dłużnika,
- a gdy dłużnikiem jest spółka wspólnik będący wierzycielem,
- wierzyciele, jeżeli uczestniczą w zgromadzeniu z tytułu wierzytelności, nabytych od wyżej wskazanych osób po dniu, w którym dłużnik wniósł do sądu podanie o otwarcie postępowania układowego.
Może zaistnieć sytuacja, w której układ nie dojdzie do skutku z powodu braku jednej lub obu wymaganych większości, wtedy sędzia - komisarz na wniosek dłużnika może stosownie do okoliczności odroczyć zgromadzenie najdalej na dwa tygodnie. O następnym terminie zgromadzenia sędzia ogłosi na zgromadzeniu. W takim przypadku oddany poprzednio głos wierzyciela, który nie stawił się na zgromadzeniu, zachowuje moc przy obliczaniu wyników głosowania, a uchwała wierzycieli, zapadła w nowym terminie, jest ostateczna.
Jak toczy się postępowanie układu po zawarciu układu?
W sytuacji, gdy układ został już zawarty, wierzyciele mogą jeszcze ewentualnie postanowić (taką samą większością, jaką układ przyjęli), czy należy wyznaczyć kuratora. Celem działalności takiego kuratora celem byłby nadzór nad wykonaniem układu. Wierzyciele powinni także wskazać osoby, spośród których kurator ma być wyznaczony.
Kolejnym krokiem jest wciągnięcie do protokołu osnowy układu, w którym należy wymienić wierzycieli, głosujących ustnie bądź na piśmie za układem i przeciwko układowi. Następnie protokół powinien zostać podpisany przez sędziego – komisarza i protokolanta.
Już na tym samym zgromadzeniu, na którym przyjęto układ sędzia - komisarz zawiadamia wierzycieli i dłużnika o terminie, w którym sąd rozpozna układ. Rozpoznanie układu natomiast odbywa się na rozprawie, po przeprowadzeniu której sąd zatwierdza bądź odmawia zatwierdzenia układu.
Czy i kiedy omowa zatwierdzenia układu jest obligatoryjna?
Ustawodawca wskazuje, iż sąd odmawia zatwierdzenia układu:
- jeżeli układ był niedopuszczalny w myśl przepisów prawa układowego,
- jeżeli zwołanie zgromadzenia wierzycieli lub głosowanie odbyło się wbrew przepisom prawa układowego, o ile uchybienia mogły mieć istotny wpływ na wynik głosowania,
- jeżeli układ sprzeciwia się dobrym obyczajom lub porządkowi publicznemu,
- jeżeli zatwierdzeniu układu dotyczącego przedsiębiorstwa państwowego sprzeciwi się organ założycielski lub organ reprezentujący Skarb Państwa.
Ustawodawca przewidział także przyczyny, które mogą, ale nie muszą być przyczynami odmowy zatwierdzenia układu:
- jeżeli warunki układu są zbyt krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciwko układowi,
- jeżeli dłużnik po otwarciu postępowania układowego dopuścił się w zarządzaniu lub rozrządzaniu swoim majątkiem czynów, wyrządzających wierzycielom szkodę.
