27.7.2009

Zespół
e-prawnik.pl

Wszystko o protokołach w postępowaniu cywilnym...

Uwagi ogólne

Zgodnie z art. 157 Kodeksu postępowania cywilnego, z przebiegu posiedzenia jawnego protokolant pod kierunkiem przewodniczącego spisuje protokół. Z posiedzenia niejawnego sporządza się zaś notatkę urzędową, jeżeli nie wydano orzeczenia.

 Czy sędzia może dyktować protokolantowi treść protokołu?

W polskich sądach mogą być stosowane dwa sposoby protokołowania rozprawy - system chronologiczny i  system reasumcyjny.

System chronologiczny, polega na wiernym spisaniu przez protokolanta całego posiedzenia sądu, jego przebiegu, zarządzeń i postanowień sądu, zeznań świadków, przesłuchania stron.

System reasumcyjny (najczęściej stosowany) polega na tym, że sędzia dyktuje protokolantowi treść protokołu, tj. formułuje zapis dotyczący przebiegu postępowania, dyktuje swoje zarządzenia i postanowienia, dyktuje treść zeznań świadków czy wyjaśnień stron.

Zgodnie z postanowieniem SN z dnia 15 grudnia 1980 r., I CR 426/79, przepis art. 158 § 1 kpc nie może być rozumiany w tym sensie, że protokół rozprawy powinien odzwierciedlać wszystkie oświadczenia i twierdzenia stron w ich dosłownym i szczegółowym brzmieniu. Wystarczy, jeżeli protokół zawiera istotne wnioski i twierdzenia oraz wymienienie orzeczeń i zarządzeń sądu, wydanych na posiedzeniu.

Świadek czy strona składająca wyjaśnienia może jednak, jeśli zajdzie taka potrzeba, na bieżąco żądać sprostowania protokołu.

Zgodnie z art. 159 § 3 K.p.c., protokół może również być spisany pismem stenograficznym. W tym wypadku protokolant niezwłocznie po zakończeniu posiedzenia przełoży stenogram na zwykłe pismo, czyniąc adnotację, jakim posługiwał się systemem stenograficznym.

Zgodnie z § 115 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych w sprawach, których charakter zezwala na zawarcie ugody, protokół posiedzenia powinien zawierać wzmiankę o tym, czy strony były nakłaniane do ugody oraz z jakiej przyczyny do ugody nie doszło.

Przy wydawaniu wyroków zaocznych wystarcza zaznaczenie w aktach, że pozwany nie stawił się na posiedzenie, nie żądał przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności i nie złożył żadnych wyjaśnień, oraz wzmianka co do ogłoszenia wyroku.

Zgodnie z § 116 i 117 regulaminu urzędowania sądów powszechnych, wzmiankę zastępującą protokół przy wydaniu wyroku zaocznego na rozprawie umieszcza się nad sentencją wyroku. Wzmianka obejmuje: datę rozprawy, dane co do obecności powoda, stwierdzenie, że pozwany nie stawił się mimo należytego powiadomienia go o terminie posiedzenia, nie żądał przeprowadzenia rozprawy w swojej nieobecności i nie składał wyjaśnień albo że mimo stawienia się nie brał udziału w sprawie, oraz dane dotyczące ogłoszenia wyroku. Wzmiankę podpisują przewodniczący posiedzenia i protokolant.

Przewodniczący posiedzenia zarządza spisanie protokołu przy wydawaniu wyroku zaocznego, gdy:

  1. wyrok zaoczny dotyczy tylko niektórych z kilku pozwanych, inni zaś pozwani stawili się;

  2. powód złożył oświadczenie istotne dla sprawy;

  3. na posiedzeniu były dokonane czynności wchodzące w zakres postępowania dowodowego.

Z posiedzenia niejawnego sporządza się notatkę urzędową, jeżeli nie wydano orzeczenia.

Co powinien zawierać protokół?

Protokół powinien zawierać:

  1. oznaczenie sądu, miejsca i daty posiedzenia, nazwiska sędziów, protokolanta, prokuratora, stron, interwenientów, jak również obecnych na posiedzeniu przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz oznaczenie sprawy tudzież wzmiankę co do jawności; 

  2. przebieg posiedzenia, w szczególności wnioski i twierdzenia stron, wyniki postępowania dowodowego, wymienienie zarządzeń i orzeczeń wydanych na posiedzeniu oraz stwierdzenie, czy zostały ogłoszone; jeżeli sporządzenie odrębnej sentencji orzeczenia nie jest wymagane, wystarcza zamieszczenie w protokole treści samego rozstrzygnięcia; zamiast podania wniosków i twierdzeń można w protokole powołać się na pisma przygotowawcze; 

  3. czynności stron wpływające na rozstrzygnięcie sądu (ugoda, zrzeczenie się roszczenia, uznanie powództwa, cofnięcie, zmiana, rozszerzenie lub ograniczenie żądania pozwu). 

Protokół podpisują przewodniczący i protokolant.

Gdy brak podpisów... 

Podpisanie protokołu przez przewodniczącego i protokolanta jest warunkiem jego ważności. Jeżeli podpisanie jest niemożliwe, trzeba posiedzenie powtórzyć (tak M. Jędrzejewska w M. Jędrzejewska, T. Ereciński, J. Gudowski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga, Postępowanie zabezpieczające. Warszawa 2007 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, wydanie II)

 

Czy można nagrywać przebieg rozprawy?

Zgodnie z art. 159 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, przebieg czynności protokołowanych może być utrwalony za pomocą aparatury dźwiękowej, o czym należy przed uruchomieniem aparatury uprzedzić wszystkie osoby uczestniczące w czynności.

Przepis ten dotyczy nagrywania rozprawy przez sąd. Gdy sędzia zadecyduje o nagraniu przebiegu rozprawy, nie może zrezygnować ze sporządzenia protokołu. Jak na zwykłej rozprawie protokół ten musi sporządzić protokolant - zgodnie z uchwałą SN z dnia 3 grudnia 1971 r., III CZP 75/71, OSNCP 1972, nr 4, poz. 64 sporządzenie protokołu bez udziału protokolanta jest niedopuszczalne także wtedy, gdy przebieg czynności protokołowanych zostaje utrwalony za pomocą aparatury dźwiękowej.

Taśmy stanowią załącznik do protokołu i muszą być w aktach sprawy.

Sprawa nagrywania rozprawy przez  stronę, uczestnika postępowania czy przez inną osobę znajdującą się na sali rozpraw nie jest wyraźnie uregulowana w przepisach i spotkać się można z różną praktyką sądów. Wskazać tu można, iż zgodnie z art. 155 Kodeksu postępowania cywilnego przewodniczący otwiera, prowadzi i zamyka posiedzenia, udziela głosu, zadaje pytania, upoważnia do zadawania pytań i ogłasza orzeczenia. Przepis ten wskazuje, iż do przewodniczącego należy kierownictwo posiedzeniami. Poza uprawnieniami wymienionymi w art. 155 ma on jeszcze uprawnienia wynikające z art. 48-52 ustawy o ustroju sądów powszechnych - uprawnienia wydalania z sali, skazywania na grzywnę lub karę pozbawienia wolności.

Przepisy te mają na celu umożliwienie przewodniczącemu skuteczne zadbanie o należyty porządek podczas posiedzenia sądu. Nie można więc wykluczyć, iż sędzia zabroni nagrywania rozprawy. Strona może bronić się przed tym twierdząc, iż nie narusza to porządku na sali rozpraw. Należy też podkreślić, iż w pewnych okolicznościach nagrywanie osoby bez jej zgody może spotkać się z zarzutem naruszenia jej dóbr osobistych.  

Sprostowanie protokołu

Zgodnie z art. 160 i nast. Kodeksu postępowania cywilnego, strony mogą żądać sprostowania lub uzupełnienia protokołu, nie później jednak jak na następnym posiedzeniu, a jeśli idzie o protokół rozprawy, po której zamknięciu nastąpiło wydanie wyroku - dopóki akta sprawy znajdują się w sądzie.

Sprostowanie lub odmowa sprostowania protokołu zapada w formie zarządzenia przewodniczącego składu orzekającegoOd zarządzenia przewodniczącego strony mogą odwołać się do sądu w terminie tygodniowym od doręczenia im zarządzenia. Sformułowanie „do sądu" oznacza, że strona może odwołać się do całego składu orzekającego, a nie do sądu wyższej instancji. Jest to więc środek zaskarżenia, a nie środek odwoławczy. Zgodnie z postanowieniem SN z dnia 3 sierpnia 1972 r., II PR 211/72, OSNCP 1972, nr 11, poz. 210 artykuł 394 § 1 pkt 11 k.p.c., który przewiduje zażalenie na odrzucenie zażalenia, nie ma zastosowania do odrzucenia odwołania od zarządzenia przewodniczącego w przedmiocie sprostowania lub uzupełnienia protokołu rozprawy, gdyż odwołanie to nie jest zażaleniem.

W takiej sytuacji stronie pozostaje podważanie decyzji sądu w postępowaniu apelacyjnym. Zgodnie z art. 380 Kodeksu postępowania cywilnego sąd drugiej instancji, na wniosek strony, rozpoznaje również te postanowienia sądu pierwszej instancji, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Wnioskować o to może ta strona, która złożyła apelację. Jeśli apelacje złożyły obie strony, to obie mogą korzystać z tego przepisu.

Zgodnie z orzeczeniem SN z dnia 9 lipca 2004 r., II CK 69/2004, przewidziana w art. 380 możliwość rozpatrywania przez sąd II instancji postanowień sądu I instancji, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, nie dotyczy postanowień wydanych już po wydaniu wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie. 

Inne informacje, które można zamieścić w protokole

W toku posiedzenia wnioski, oświadczenia, uzupełnienia i sprostowania wniosków i oświadczeń można zamieścić w załączniku do protokołu. Jeżeli stronę zastępuje adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy lub Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa, przewodniczący może zażądać złożenia takiego załącznika w wyznaczonym terminie.

Strony mogą w toku posiedzenia, a jeżeli nie były obecne, na najbliższym posiedzeniu zwrócić uwagę sądu na uchybienia przepisom postępowania, wnosząc o wpisanie zastrzeżenia do protokołu. Stronie, która zastrzeżenia nie zgłosiła, nie przysługuje prawo powoływania się na takie uchybienia w dalszym toku postępowania, chyba że chodzi o przepisy postępowania, których naruszenie sąd powinien wziąć pod rozwagę z urzędu, albo że strona uprawdopodobni, iż nie zgłosiła zastrzeżeń bez swojej winy.

Zgodnie z § 115 ust. 3 regulaminu urzędowania sądów powszechnych, wszelkie sprostowania i uzupełnienia treści protokołu należy omówić w końcowej części protokołu przed jego podpisaniem albo w osobnej uwadze podpisanej przez protokolanta i przewodniczącego posiedzenia.

Protokół zawierający zeznania świadków

Sąd przystępując do odebrania zeznań od świadka podaje do protokołu jego imię, nazwisko, numer dowodu osobistego, miejsce zamieszkania, wykonywany zawód, stosunek do stron. Sąd powinien zawrzeć w protokole informację, że świadek został pouczony o prawie odmowy zeznań i odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań oraz informację o odebraniu od świadka przyrzeczenia (chyba że jest on z niego zwolniony z mocy prawa lub za zgodą stron).

Wedle art. 273 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego zeznanie świadka, po zapisaniu do protokołu, będzie mu odczytane i stosownie do okoliczności na podstawie jego uwag uzupełnione lub sprostowane. O tym również powinna się znaleźć wzmianka w protokole.

Zgodnie z art. 238 kodeksu postępowania cywilnego protokół zawierający przebieg postępowania dowodowego przed sędzią wyznaczonym lub przed sądem wezwanym podpisują, oprócz sędziego i protokolanta, także osoby przesłuchane oraz strony, jeżeli są obecne. Odmowę lub niemożność podpisania stwierdza się w protokole. 

W orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 18 października 1962 r. (sygn. 2 CR 996/61, OSNCP 1963, nr 11, poz. 245) wskazano, iż zaprotokołowane zeznanie świadka, biegłego lub strony może być sprostowane lub uzupełnione wyłącznie na podstawie uwag zeznającego, zgłoszonych sądowi bezpośrednio po odczytaniu mu protokołu, ponieważ przepis art. 288 § 1 kpc w związku z art. 302 i art. 317 kpc jest przepisem szczególnym, wyłączającym stosowanie w zakresie w nim unormowanym ogólnego przepisu art. 171 k.p.c.

Protokół z przesłuchania stron

Zgodnie z art. 303 Kodeksu postępowania cywilnego, sąd przesłuchuje najpierw strony bez odbierania przyrzeczenia. Jeżeli przesłuchanie to nie wyświetli dostatecznie faktów, sąd może przesłuchać według swego wyboru jedną ze stron ponownie, po uprzednim odebraniu od niej przyrzeczenia.

Jak stanowi art. 304 Kodeksu postępowania cywilnego, przed przystąpieniem do przesłuchania sąd uprzedza strony, że obowiązane są zeznawać prawdę i że stosownie do okoliczności mogą być przesłuchane ponownie po odebraniu od nich przyrzeczenia. Przed odebraniem przyrzeczenia sąd uprzedza stronę o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań.

Zgodnie z wyrokiem SN z dnia 20 grudnia 1973 r. (sygn. II CR 712/73, Biuletyn Informacyjny Sądu Najwyższego 1974/2 poz. 29), przepis art. 304 k.p.c. należy rozumieć w tym sensie, że pouczenie (uprzednie) przewidziane w tym przepisie powinno być udokumentowane. Powinno ono znaleźć wyraz w protokole rozprawy (posiedzenia). Wynika to z art. 158 § 1 pkt 2 k.p.c. Pojęcie bowiem „przebieg posiedzenia" obejmuje także wspomniane uprzedzenie z art. 304 k.p.c. Uprzedzenie to ma istotne znaczenie także z punktu widzenia przepisów kodeksu karnego (art. 247 § 1), stanowiąc warunek odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

Zgodnie z § 118 regulaminu urzędowania sądów powszechnych, jeżeli przesłuchanie stron nie wyjaśniło dostatecznie faktów i sąd przesłuchał ponownie jedną ze stron po uprzednim odebraniu od niej przyrzeczenia, a strona potwierdziła w całości swe poprzednie zeznania, ponowne zaprotokołowanie złożonych zeznań nie jest konieczne.

Jeżeli ponowne zeznanie strony zawiera tylko niewielkie zmiany w stosunku do poprzedniego zeznania, można ograniczyć się do zaprotokołowania tylko zmienionej części zeznań z zaznaczeniem, że w pozostałej części strona powtórzyła zeznania poprzednie.  

Podstawa prawna:

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Wszystko o protokołach w postępowaniu karnym

Wszystko o protokołach w postępowaniu karnym

  Zagadnienia ogólne Kodeks postępowania karnego rozróżnia czynności, z których protokół musi być sporządzony, oraz czynności, z których protokół można sporządzić, ale nie jest to bezwzględnie konieczne. Zgodnie z art. 143 § (...)

Ile trzeba zapłacić w sądzie?

Ile trzeba zapłacić w sądzie?

  Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Wspomniana ustawa zastąpiła dotychczasową ustawę z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Koszty (...)

Jak sąd ocenia dowody w postępowaniu cywilnym?

Jak sąd ocenia dowody w postępowaniu cywilnym?

Bez względu na to, z jakim postępowaniem cywilnym masz do czynienia, zastanawiasz się, co może być dowodem w Twojej sprawie. Zasady dotyczące powoływania dowodów dotyczą każdego rodzaju postępowania cywilnego (czyli takiego, do którego mają zastosowanie przepisy kodeksu postępowania (...)

Mienie PKP

Mienie PKP

Uchwała NSA Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów 26 lutego 2018 r. podjął następującą uchwałę (sygn. I OPS 5/17): "Pozostawanie nieruchomości we władaniu przedsiębiorstwa PKP bez udokumentowanego prawa w sposób określony w art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia (...)

Proces karny i postępowanie cywilne - wzajemne zależności

Proces karny i postępowanie cywilne - wzajemne zależności

  Co do zasady postępowanie cywilne służy załatwianiu spraw cywilnych, zaś postępowanie karne - spraw karnych. Odmienne są więc przedmioty tych postępowań. Różne też normy prawne mają być w tych postępowaniach realizowane. Postępowanie cywilne służy bezpośrednio ochronie (...)

Jakie są prawa człowieka?

Jakie są prawa człowieka?

Czym zajmuje się Rada Europy? Rada Europy powstała w 1949 roku. Jest to międzyrządowa organizacja, która stawia sobie za cel:  osiągnięcie większej jedności między państwami członkowskimi, ochronę i upowszechnianie praw człowieka, pluralizmu demokratycznego i rządów (...)

Nowe koszty sądowe w rozmaitych sprawach cywilnych!

Nowe koszty sądowe w rozmaitych sprawach cywilnych!

Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Niektóre jednak sprawy podrożeją. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 2 marca 2006 r. Warto sprawdzić, na wszczynanie jakich (...)

Nie wszystko można zaskarżyć

Nie wszystko można zaskarżyć

 Sąd Rejonowy w postanowieniu (kończącym postępowanie, bo było to postępowanie nieprocesowe) orzekł w przedmiocie postępowania i zasądził od Skarbu Państwa na rzecz ustanowionego z urzędu adwokata kwotę 180 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi (...)

Pełnomocnik przedsiębiorcy

Pełnomocnik przedsiębiorcy

Możesz ustanowić pełnomocnika do zarejestrowania Twojej działalności. Pełnomocnictwo może być uwidocznione w CEIDG, co pozwoli uniknąć uiszczania opłaty skarbowej przy działaniach pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna (spółka). (...)

Czy dowód z nagrania może zostać użyty w postępowaniu cywilnym?

Czy dowód z nagrania może zostać użyty w postępowaniu cywilnym?

Na tak postawione pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ możliwość użycia w postępowaniu cywilnym dowodu z nagrania zależy od wielu elementów kształtujących stan faktyczny w danej sprawie i każdorazowo decyzja o użyciu takiego dowodu powinna byś poprzedzona  wnikliwą (...)

Co zrobić, gdy postępowanie sądowe się wlecze – skarga na bezczynność sądu

Co zrobić, gdy postępowanie sądowe się wlecze – skarga na bezczynność sądu

Czyżby w końcu znalazł się sposób na opieszałość sądu? Miejmy nadzieję, że tak, ponieważ od 17 września zaczyna obowiązywać ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.   Rozpoznanie (...)

Nowa ustawa o cudzoziemcach

Nowa ustawa o cudzoziemcach

13 czerwca 2003 r. ustalono ostatecznie tekst ustawy o cudzoziemcach. Ustawa ta wejdzie w życie z dniem 1 września 2003 r., z wyjątkiem kilku przepisów, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia, tj. 22 lipca 2003 r.Jakie przepisy obowiązują od 22 lipca 2003 r.?Od 22 lipca 2003 r. obowiązują (...)

Naruszenie praw i wolności decyzją ZUS - opinia prawna

Naruszenie praw i wolności decyzją ZUS - opinia prawna

Stan faktyczny W okresie od 1 listopada 2000 roku do 30 września 2003 r. pobierałem emeryturę i pracowałem bez rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, u którego byłem wcześniej zatrudniony. Decyzją z dnia 18 listopada 2003 ZUS, powołując się na przepisy art. 138 ustawy z dnia 17 grudnia (...)

Postępowania cywilne mają przyspieszyć

Postępowania cywilne mają przyspieszyć

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego jest kompleksową reformą przepisów dotyczących postępowań w sprawach cywilnych. W założeniach ustawa powinna ograniczyć przewlekłość postępowań i orzekania na podstawie niewystarczającego materiału dowodowego, zwiększyć terminowość (...)

Skarga na przewlekłość w procesach cywilnych

Skarga na przewlekłość w procesach cywilnych

Wstęp Skarga na przewlekłość została wprowadzona do polskiego systemu prawnego ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej (...)

Reklamacja pocztowa

Reklamacja pocztowa

Masz problem z usługą pocztową? Możesz złożyć reklamację! Reklamację możesz złożyć pisemnie, mailowo, poprzez formularz na stronie internetowej operatora lub ustnie. Reklamację może złożyć nadawca albo adresat – gdy przesyłka zostanie mu doręczona albo nadawca zrzekł (...)

Kontrola administracji

Kontrola administracji

  Kontrola administracji publicznej Administracja publiczna, będąc władzą, winna całym swym bytem i działalnością opierać się na obowiązującym prawie. Problematyka kontroli administracji publicznej (w tym samorządu terytorialnego) mieści się w nauce prawa administracyjnego. Kontrola (...)

Prawo pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym

Prawo pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym

Niniejszy artykuł dotyczący prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym  na kanwie uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 kwietnia 2008 roku, sygnatura akt: I OPS 1/08 (dalej jako Uchwała)[1] będzie się składać z następujących części: Część I dotyczący instytucji (...)

Wypowiedzenie umowy o pracę - wszystko, co musisz wiedzieć

Wypowiedzenie umowy o pracę - wszystko, co musisz wiedzieć

Tematem artykułu jest zagadnienie wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę oraz wskazanie przykładowych błędów, jakie w tych sytuacjach popełniają strony stosunku pracy. Omówiono w nim podstawowe przyczyny, które mogą stanowić uzasadnienie rozwiązania umowy o pracę. (...)

Szybkie i sprawniej działające sądy

Szybkie i sprawniej działające sądy

Przygotowane w Ministerstwie Sprawiedliwości zmiany procesu cywilnego weszły w życie 7 listopada br. Dzięki gruntownej reformie Kodeksu postępowania cywilnego znacznie uproszczone i przyspieszone zostały postępowania przed sądem. Nowe regulacje zapewnią Polakom szybkie i skuteczne dochodzenie (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Kopia protokołu z akt sprawy

Kopia protokołu z akt sprawy

Zamówiłem jako uczestnik uwierzytelniona kopie z akt sprawy. Konkretnie chodziło mi o Protokół z posiedzenia Sądu. Zapłaciłem w znaczkach po 6 złotych za stronę. Po przyjściu do domu zauważyłem, że sekretarz sądowy wydrukowała mi z komputera to o co ja prosiłem z akt sprawy. Czy tak (...)

Moc wyroku karnego w postępowaniu cywilnym

Moc wyroku karnego w postępowaniu cywilnym

Jaką moc ma wyrok karny w postępowaniu cywilnym? Na mocy art. 11 Kodeksu postępowania cywilnego ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Jednakże osoba, która nie była oskarżona, może (...)

Znieważenie w korespondencji elektronicznej

Znieważenie w korespondencji elektronicznej

Otrzymałem mailem list bardzo obraźliwy, wyraźnie skierowany do mnie. Nie jest podpisany, ale widać wyraźnie z jakiej skrzynki został nadany, ta skrzynka jest opisana nazwiskiem i imieniem, jest także wpisane do kogo poszło powiadomienie (do wiadomości). Jakie kroki mogę podjąć w tej sprawie? (...)

Cofnięcie wniosku o znęcanie

Cofnięcie wniosku o znęcanie

Jest sprawa o znęcanie się nad rodziną. Policja wszczęła dochodzenie. Wniosek złożyła żona. Czy żona może się jeszcze wycofać w trakcie dochodzenia, jeśli mąż się poprawił? Czy policja może w trakcie dochodzenia postawić już zarzut? Czy może to zrobić dopiero prokurator? Do jakiego (...)

Zeznanie nieprawdy przed sądem.

Zeznanie nieprawdy przed sądem.

Czy zeznanie przed sądem nieprawdy jest przestępstwem karalnym? W związku z zamówieniem porady prawnej przedstawiamy odpowiedzi na zadane pytanie: Co do zasady zeznanie przed sądem nieprawdy lub zatajenie prawdy jest przestępstwem penalizowanym w k.k. (ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks (...)

Pożyczkobiorca nie płacący rat a pożyczkodawca

Pożyczkobiorca nie płacący rat a pożyczkodawca

W dniu 2009-01-29 pożyczyłem pewnej osobie pieniądze. Aby sprawy nie trzeba było opierać o umowę na piśmie i notariusza, zrobiłem to przy pomocy platformy internetowej. Serwis ten jest rozwiązaniem typu social lending, umożliwiającym osobom fizycznym zarówno inwestowanie pieniędzy, jak i (...)

Jak prawnie wymusić na rodzeństwie, aby dokładały się do pobytu matki w domu seniora?

Jak prawnie wymusić na rodzeństwie, aby dokładały się do pobytu matki w domu seniora?

Moja mama ma coraz większe problemy z radzeniem sobie nawet z najprostszymi rzeczami. Ma już 86 lat. W raz z moją siostrą podjęliśmy decyzję o umieszczeniu jej w domu starców. Niestety dwójka moja rodzeństwa nie zgadza się z tym pomysłem. Pomimo braku ich zgody na umieszczenie naszej mamy (...)

Obliczanie kosztów sądowych

Obliczanie kosztów sądowych

W jaki sposób oblicza się koszta sądowe w postępowaniu cywilnym? Powód zażądał przyznania kosztów sądowych według norm przepisanych. Jakie są to normy? Jaka ustawa je określa? Kwestia kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym regulowana jest przez kodeks postępowania cywilnego, ustawę (...)

Odroczenie postępowania rozwodowego

Odroczenie postępowania rozwodowego

Czy do wniosku o odroczenie posiedzenia pojednawczego o rozwód lub wniosku o jego zaniechanie mam dołączyć pełnomocnictwo - sprawa dotyczy syna przebywającego za granicą. Jakie elementy ma zawierać pełnomocnictwo czy potem może być zmienione na adwokata. Czy jak wniosek w/w podpisze syn osobiście (...)

Pełnomocnik procesowy

Pełnomocnik procesowy

Na rozprawie protokolant nie nadąża i protokół z zeznań świadka jest nierzetelny. Oprócz sprostowania chciałabym na następne posiedzenie sądu zaprosić dodatkowego pełnomocnika, którego zadaniem będzie śledzenie protokołu. Mam wrażenie, że sędzia jest stronniczy, więc bardzo zależy (...)

Umowa o świadczenie niemożliwe

Umowa o świadczenie niemożliwe

Zawarłem umowę na zakup okien, która okazała się umową o świadczenie niemożliwe, bowiem okazało się, że materiał, z którego miały być wytworzone nie istnieje. Chcę złożyć wniosek o stwierdzenie nieważności umowy jako niemożliwej do wykonania (niemożliwość pierwotna, obiektywna (...)

Nadzwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu cywilnym

Nadzwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu cywilnym

Czy poza apelacją można w inny sposób wzruszyć orzeczenie sądu cywilnego? Poza apelacją, w określonych prawem przypadkach stronie przysługują tzw. nadzwyczajne środki zaskarżenia, przede wszystkim wznowienie postępowania o którym wspomina Kodeks postępowania cywilnego: Art.399. (...)

Dowód z przesłuchania stron w postępowaniu cywilnym

Dowód z przesłuchania stron w postępowaniu cywilnym

W jaki sposób odbywa się przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron? Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego: Art. 303. Sąd przesłucha najpierw strony bez odbierania przyrzeczenia. Jeżeli przesłuchanie to nie wyświetli dostatecznie faktów, sąd może przesłuchać według swego (...)

Prawomocność formalna orzeczenia w postępowaniu cywilnym

Prawomocność formalna orzeczenia w postępowaniu cywilnym

Czym jest prawomocność formalna orzeczenia? Możemy mówić o tzw. prawomocności formalnej orzeczenia, w następujących przypadkach: 1) od orzeczenia prawo nie przewiduje żadnego środka zaskarżenia; (co jest raczej sytuacją wyjątkową) 2) strona zrzekła się prawa do wniesienia środka (...)

Nagranie rozmowy telefonicznej

Nagranie rozmowy telefonicznej

Jestem właścicielem lokalu handlowego. Lokal został wynajęty na czas określony pod sklep alkoholowy. Przed upływem okresu najmu najemca w bezpośredniej rozmowie powiedział, że chce zrezygnować w trybie natychmiastowym ponieważ ma problemy finansowe. Po 3 dniach przysłał listem poleconym (...)

Dokonywanie nagrań rozmowy bez zgody rozmówcy

Dokonywanie nagrań rozmowy bez zgody rozmówcy

Klient (konsument) nagrywa rozmowę telefoniczną z pracownikiem firmy serwisowej bez poinformowania o tym fakcie drugiej strony i otrzymania od niej zgody na rejestrację rozmowy przed rozpoczęciem nagrywania. Również firma serwisowa wykonuje takie nagranie bez wiedzy i zgody klienta. Czy klient (...)