Wykluczenie i wyłączenie z postępowania o zamówienie publiczne (stan prawny obowiązujący do 1 marca 2004 r.)

W jakich przypadkach następuje wykluczenie dostawców (wykonawców)?

Z ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się:

1.  Dostawców lub wykonawców, którzy w ciągu ostatnich 3 lat przed wszczęciem postępowania wyrządzili szkodę nie wykonując zamówienia lub wykonując je z nienależytą starannością, Przesłankę niewykonania lub wykonania z nienależytą starannością należy rozpatrywać uwzględniając odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego. I tak z niewykonaniem zamówienia będziemy mieć do czynienia, gdy wykonawca lub dostawca zawarł umowę w sprawie zamówienia publicznego i świadczenie w niej określone nie zostało w ogóle spełnione. Z kolei dostawca (wykonawca) wykonał zamówienie publiczne z nienależytą starannością, jeżeli spełnione przez niego świadczenie nie odpowiada w pełni świadczeniu określonym w umowie (chodzi tu np. o sytuacje, gdy świadczenie wykonane jest po terminie, poniżej określonej jakości). Ciężar udowodnienia, że dostawca (wykonawca) nie wykonał zamówienia lub wykonał je z nienależytą starannością spoczywa na zamawiającym. Ponadto do wykluczenia wykonawcy lub dostawcy konieczne jest wyrządzenie szkody spowodowane niewykonaniem zamówienia lub wykonaniem z nienależytą starannością. Szkoda może występować zarówno w postaci rzeczywistej szkody, jak i utraconych korzyści (lucrum cessans). Przy rozpatrywaniu tej podstawy wykluczenia brane mogą być pod uwagę postępowania dostawcy lub wykonawcy związane wyłącznie z wykonywaniem zamówienia publicznego. Nie może stanowić podstawy wykluczenia wyrządzenie szkody jakiemuś podmiotowi prywatnemu, który nie jest zamawiającym w rozumieniu przepisów ustawy o zamówieniach publicznych. O nie wykonaniu lub nienależytym wykonaniu możemy mówić dopiero od chwili podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego. Dlatego nie może zostać wykluczony dostawca lub wykonawca, który w innym postępowaniu odmówił podpisania umowy lub uchylał się od jej zawarcia.
2.  Dostawców i wykonawców, w odniesieniu do których wszczęto postępowanie upadłościowe lub których upadłość ogłoszono. Nie uzasadnia natomiast wykluczenia dostawcy (wykonawcy) wszczęcie postępowania układowego lub naprawczego.
3.  Dostawców lub wykonawców, którzy zalegają z uiszczeniem podatków, opłat, składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, z wyjątkiem przypadków, kiedy uzyskali oni przewidzianą prawem zgodę na zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji organu podatkowego.
   

   W przepisie tym chodzi o wszystkie występujące na terenie RP podatki i opłaty, także podatki i opłaty lokalne. Zaległość podatkowa powstaje dopiero z momentem upływu terminu płatności. Wyjątek od obowiązku wykluczenia stanowi legitymowanie się przez dostawcę (wykonawcę) formalnym zezwoleniem na odroczenie, rozłożenie na raty lub wstrzymanie wykonania decyzji organu podatkowego.

4.  Osoby fizyczne, które prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego, przestępstwo przekupstwa albo inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych. Wykluczeniu podlegać będzie również spółka cywilna, jeżeli chociażby jeden ze wspólników był skazany w sposób określony w wyżej opisany sposób.
5.  Osoby prawne, których urzędujących członków władz prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego, przestępstwo przekupstwa albo inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych. O uznaniu poszczególnych osób, za członków urzędujących władz decydować będzie forma prawna danej osoby prawnej, jak i umowne bądź statutowe rozwiązania właściwe dla danej osoby prawnej. Z reguły za urzędujące władze będą uznawanie osoby będące członkami organów wykonawczych. Nie może natomiast stanowić podstawy wykluczenia dostawcy (wykonawcy) popełnienie przestępstwa przez pełnomocnika lub nawet prokurenta, gdyż nie są oni członkami organów osób prawnych
6.  Przedsiębiorców, na których w ciągu ostatnich trzech lat została nałożona kara pieniężna, o której mowa w przepisach o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, za czyn nieuczciwej konkurencji polegający na przekupstwie osoby pełniącej funkcję publiczną. Przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną może polegać na udzieleniu lub obiecaniu korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną w związku z pełnieniem tej funkcji. Karę pieniężną za popełnienie takiego czynu nakłada Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w drodze decyzji administracyjnej.
7. Dostawców lub wykonawców, którzy nie spełniają warunków określonych w art. 22 ust. 2 pkt 1-4, a więc którzy:
   • nie są uprawnieni do występowania w obrocie prawnym, zgodnie z wymaganiami ustawowymi,
   • nie posiadają uprawnień niezbędnych do wykonania określonych prac lub czynności, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień,
   • nie dysponują niezbędną wiedzą i doświadczeniem, a także potencjałem ekonomicznym i technicznym oraz pracownikami zdolnymi do wykonywania danego zamówienia,
   • znajdują się w sytuacji finansowej nie zapewniającej wykonanie zamówienia.