4.4.2014

Zespół
e-prawnik.pl

Zatrważające dane o śmiertelności w wypadkach w Polsce. NIK bije na alarm

W Polsce na sto wypadków drogowych ginie średnio dwa razy więcej osób niż w innych krajach UE. Poprawy wymaga poziom wyszkolenia policjantów drogówki, wśród których ponad 40 proc. nie ukończyło specjalistycznego szkolenia w zakresie ruchu drogowego - wynika z raportu Najwyższej izby Kontroli.

Policyjna baza danych nt. wypadków drogowych (SEWiK) zawiera dużo błędów. Dlatego tworzone na jej podstawie analizy nie odzwierciedlają w pełni zagrożeń występujących w ruchu drogowym. Większa liczba policjantów na drogach i liczne akcje prewencyjne przynoszą jednak pozytywne efekty. W 2013 roku nastąpił wyraźny spadek liczby wypadków oraz ofiar śmiertelnych.

Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że działania podjęte przez Policję przyczyniły się do poprawy bezpieczeństwa na drogach. W 2013 roku doszło do 35 385 wypadków - o 1681 mniej niż w roku poprzednim (rok 2012 - 37 046). W 2013 roku zginęło na drogach 3 291 osób - o 280 mniej niż rok wcześniej (rok 2012 - 3 571). Izba szczególnie dobrze ocenia organizację i realizację ogólnokrajowych i regionalnych działań prewencyjnych, zwłaszcza wymierzonych przeciwko kierowcom nietrzeźwym i przekraczającym dozwoloną prędkość. Cieszy też zwiększenie liczby etatów policyjnych w komórkach ruchu drogowego, dzięki czemu codziennie o 6 proc. więcej funkcjonariuszy pełniło służbę na drogach. Policja w najbliższym czasie może poprawić efektywność swych działań, konieczne będzie jednak wyeliminowanie błędów i nieprawidłowości, na które zwraca uwagę m.in. raport NIK.

Najważniejsze stwierdzone nieprawidłowości:

  • Aż 43 proc. policjantów drogówki nie ukończyło wymaganego przeszkolenia specjalistycznego w zakresie ruchu drogowego. Taki stan rzeczy może mieć wpływ na rzetelność dokonywanych przez policjantów ustaleń dotyczących zdarzeń na drodze, oceny uczestników ruchu, decyzji o nałożeniu mandatu, zwłaszcza w skomplikowanych sytuacjach, a także na zdolność do pomagania kierowcom np. za pomocą ręcznego kierowania ruchem na dużych skrzyżowaniach.
  • Jedynie niewielki odsetek funkcjonariuszy drogówki ukończył nieobowiązkowe szkolenia dotyczące wybranych istotnych zagadnień w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Kurs dotyczący czynności na miejscu zdarzenia drogowego (wypadku, kolizji) ukończyło - niecałe 7 proc. policjantów, obsługi wideorejestratorów - 8,5 proc., kontroli tachografów cyfrowych - niecałe 15 proc., kierowania motocyklem - 7 proc. (choć drogówka posiada na wyposażeniu 706 motocykli, to przeszkolonych zostało tylko 530 policjantów), kurs doskonalenia techniki jazdy samochodem ukończyło - ponad 15 proc. policjantów drogówki.
  • Zdecydowana większość skontrolowanych jednostek Policji (26 spośród 33) nie miała wystarczającej liczby pojazdów, sprzętu technicznego oraz umundurowania w stosunku do obowiązujących norm wyposażenia. W połowie 2013 r. skontrolowane jednostki miały na stanie 1.719 samochodów osobowych. Brakowało 90 radiowozów, 78 ambulansów pogotowia ruchu drogowego (tylko 6 z 17 garnizonów w kraju miało je na wyposażeniu) oraz 14 ambulansów do diagnostyki stanu technicznego pojazdów (miały je 4 garnizony). Paradoksalnie choć we wszystkich garnizonach Policji i typach jednostek brakuje w sumie ponad 3 tys. pojazdów, to jednak występowały przypadki nadwyżek sprzętu - w sumie 529 aut i motocykli. Nie zmienia to jednak faktu, że ponad 1/3 policyjnych pojazdów jest zużyta i kwalifikuje się do wymiany. A to oznacza, że Policja w niedługim czasie będzie miała do dyspozycji nieco ponad połowę potrzebnych do służby pojazdów, gdyż nie ma środków na nowe zakupy. Dotyczy to również drogówki.
  • Policjanci błędnie rejestrowali dane na temat wypadków i kolizji w kartach zdarzenia drogowego i w Systemie Ewidencji Wypadków i Kolizji (SEWiK). Kontrolerzy NIK przeanalizowali dane dotyczące ponad 380 tys. zdarzeń drogowych (w tym ponad 3 tys. z ofiarami śmiertelnymi) zarejestrowanych w SEWiK (w II półroczu 2012 i w I półroczu 2013 r.). Stwierdzone błędy dotyczyły: w ponad 45 tys. przypadków - opisów miejsca zdarzenia (wpływa na identyfikację miejsc niebezpiecznych), w prawie 10 tys. zdarzeń - opisu uczestników zdarzenia (wpływa na prawidłowe identyfikowanie sprawców wypadków - np. młodocianych), a w ok. 7 tys. danych specyficznych dla zdarzeń z ofiarami śmiertelnymi (chodzi m.in. o współrzędne GPS, czas reakcji policji na zdarzenie itp.).
  • Mimo obowiązku, policjanci w zdecydowanej większości przypadków nie rejestrowali współrzędnych geolokalizacyjnych (GPS) miejsca kolizji lub wypadku. Dotyczy to 96 proc. przebadanych przez NIK danych z SEWIK czyli 366 tys. spraw. W konsekwencji utrudnia to identyfikowanie miejsc, w których często dochodzi do wypadków i kolizji, a co za tym idzie skuteczne przeciwdziałanie takim zdarzeniom. Dodatkowo wprowadzane dane GPS obarczone były istotnymi błędami. W SEWiK zarejestrowano, jako lokalizacje zdarzeń drogowych, współrzędne miejsc leżących w znacznym oddaleniu od dróg: na terenie pól uprawnych lub rzek. Współrzędne ok. 1600 miejsc wypadków i kolizji zlokalizowano poza granicami kraju, m.in. na Półwyspie Arabskim.
  • W policyjnym systemie nt. zdarzeń drogowych brak jest skutecznych mechanizmów weryfikujących rejestrowane dane. Przykładowo SEWiK pozwalał na rejestrowanie nieprawidłowych numerów PESEL albo nieprawidłowych wartości poziomu alkoholu u kierowców.
  • Publikowane przez Policję dane statystyczne, na temat liczby zdarzeń drogowych i ich przyczyn, były nierzetelne. Dotyczy to zwłaszcza liczby kolizji. W Polsce nie ma obowiązku wzywania Policji na miejsce wszystkich kolizji. W 2012 r. Policja odnotowała prawie 340 tys. kolizji na drogach publicznych, podczas gdy firmom ubezpieczeniowym w tym samym czasie zgłoszono prawie 400 tys. kolizji. W ocenie NIK brak informacji o ograniczeniach i błędach w systemie SEWiK może wpływać na rzetelność analiz dotyczących bezpieczeństwa na drogach, które opracowują podmioty inne niż Policja, na podstawie jej danych.
  • Policja w działaniach na rzecz bezpieczeństwa w ruchu drogowym w niewielkim stopniu korzysta z opracowań naukowo-badawczych, choć ma do dyspozycji ma Wyższą Szkołę Policji w Szczytnie, trzy szkoły Policji i Centrum Szkolenia Policji w Legionowie. Zdaniem NIK Policja nie wie dokładnie jaki wpływ na bezpieczeństwo w ruchu drogowym mają podejmowane przez nią działania. Według Policji najczęstszą przyczyną wypadków (dane zaczerpnięte z SEWiK) jest niedostosowanie prędkości do warunków jazdy. Z kolei funkcjonariusze ankietowani przez Izbę wskazują najczęściej na: nieuwagę, zmęczenie, zaśnięcie kierowcy oraz stan jezdni. Rozbieżność ta wynika, z faktu że w Karcie zdarzenia drogowego pierwszą w katalogu przyczyn wypadków jest właśnie niedostosowanie prędkości do warunków jazdy (do SEWiK można wpisać tylko jedną przyczynę).
  • Policja z opóźnieniem otrzymuje od Inspekcji Transportu Drogowego oraz straży miejskiej informacje o ukaraniu kierowcy mandatem karnym i nałożonych na nich punktach karnych. Z danych Policji wynika, że w okresie objętym kontrola ITD przekazała z ponad rocznym opóźnieniem ponad 3 tys. kart, a straż miejska ponad 6 tys. kart. Stwarzało to problemy z ich terminową rejestracją. W takiej sytuacji, policjanci w trakcie kontroli zatrzymanego za wykrocznie kierowcy, mogli nie mieć aktualnych informacji o liczbie punktów karnych na jego koncie. To z kolei wpływało na decyzje dotyczące odebrania uprawnień kierującym, którzy przekroczyli limity punktów karnych.

Najwyższa Izba Kontroli sformułowała następujące wnioski:

do Prezesa Rady Ministrów o podjęcie działań w celu:

  • ustanowienia, z wykorzystaniem dotychczasowych doświadczeń i programów, organu zarządzającego problematyką bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Wyposażony w prerogatywy i niezbędne środki byłby on odpowiedzialny za efekty, koordynację i realizację tych zadań;
  • ustanowienia wieloletniego, stabilnego programu finansowania bezpieczeństwa w ruchu drogowym;

do Ministra Spraw Wewnętrznych o podjęcie działań w celu:

  • utworzenia ogólnopolskiej bazy danych o zdarzeniach drogowych zawierającej możliwie pełną i precyzyjną informację o ich liczbie, lokalizacji i przyczynach. Taka baza miałaby pozwolić na dokonanie rzetelnej analizy stanu bezpieczeństwa na polskich drogach;
  • usprawnienie przekazywania do jednostek Policji informacji o nałożonych na kierujących punktach karnych za popełniane wykroczenia;
  • zwiększenia nakładów Policji na jej bazę naukowo-dydaktyczną oraz wyposażenie pionu ruchu drogowego;
  • ustanowienia, niezależnego od Policji systemu monitoringu i ewaluacji jej działań na rzecz bezpieczeństwa w ruchu drogowym;
  • zorganizowania i przeprowadzenia przez Policję szkoleń specjalistycznych dla wszystkich funkcjonariuszy ruchu drogowego.
  • (źródło: nik.gov.pl)
Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Uwaga! Nasze dzieci w niebezpieczeństwie

Uwaga! Nasze dzieci w niebezpieczeństwie

"Uwaga! Nasze dzieci w niebezpieczeństwie" - to tytuł ciekawego wystąpienia dr Janusza Kochanowskiego, Rzecznika Praw Obywatelskich z 2 czerwca br. alarmującego o rozmaitych zagrożeniach dla dzieci w naszym kraju występujących w ostatnim czasie. Każdy rodzić i opiekun powinien sobie (...)

NIK krytycznie o programie Ministerstwa Zdrowia

NIK krytycznie o programie Ministerstwa Zdrowia

Ministerstwo Zdrowia finansuje program wspierający zwalczanie nowotworów, ale słabo nadzoruje jego realizację. Pomimo wydatkowania prawie dwóch miliardów złotych pacjenci objęci programem wciąż zbyt długo czekają na rozpoczęcie radioterapii, zbyt mało kobiet zgłasza się na mammografię (...)

NIK alarmuje w sprawie odpadów medycznych

NIK alarmuje w sprawie odpadów medycznych

System utylizacji odpadów medycznych jest w Polsce nieszczelny. NIK zwraca uwagę, że zwykle niedoceniane i bagatelizowane procedury postępowania oraz rzetelna dokumentacja akurat w tym wypadku są zbyt ważne, by je zaniedbywać. Prowadzi to do kłopotów z monitorowaniem niebezpiecznych odpadów. (...)

Kontrola NIK w lubuskiem. Wszystkie szkoły z uchybieniami w kwestii BHP

Kontrola NIK w lubuskiem. Wszystkie szkoły z uchybieniami w kwestii BHP

Żadna ze skontrolowanych przez NIK szkół na terenie województwa lubuskiego nie organizowała uczniom zajęć z zachowaniem wszystkich reguł higieny pracy umysłowej. Powszechne było nierównomierne obciążanie uczniów trudnymi przedmiotami: łączenie ich w kilkugodzinne bloki, albo planowanie (...)

„Program Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej 2021 – 2024”

„Program Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej 2021 – 2024”

Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą „Program Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej 2021 – 2024”, przedłożoną przez ministra infrastruktury. ##baner## Uchwała w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą „Program (...)

Ponad 4.500 osób ginie na drogach rocznie

Ponad 4.500 osób ginie na drogach rocznie

To stawia nas na jednym z pierwszych miejsc jeśli chodzi o śmiertelność w wypadkach drogowych w Europie. Nieustanne powtarzanie, iż przyczyną tak wysokiej liczby śmiertelnych wypadków jest nadmierna prędkość, akcje informacyjne, reklamy, kampanie nie odnoszą pozytywnych skutków. (...)

Niechlubne statystyki – Polacy giną na drogach

Niechlubne statystyki – Polacy giną na drogach

Skąd bierze się problem wysokiej śmiertelności na polskich drogach? W porównaniu do innych krajów europejskich, na polskich drogach ginie najwięcej osób. W 2007 roku miało miejsce prawie pięćdziesiąt tysięcy wypadków w których śmierć poniosły 5 583 osoby. W porównywalnym czasie w Czechach (...)

NIK w systemie zarządzania państwem

NIK w systemie zarządzania państwem

Rolę NIK w funkcjonowaniu państwa należy rozpatrywać przez pryzmat funkcji zarządzania: planowania, organizowania, motywowania i kontrolowania - mówił Prezes NIK, Krzysztof Kwiatkowski, w wykładzie inaugurującym nowy rok akademicki na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu (...)

NIK prześwietlił stan ochrony zwierząt w Polsce. Zatrważające wnioski

NIK prześwietlił stan ochrony zwierząt w Polsce. Zatrważające wnioski

W auli SGGW zorganizowana została konferencja na temat stanu ochrony zwierząt w Polsce. Celem konferencji jest zdiagnozowanie sytuacji i sformułowanie wniosków służących poprawie ich ochrony. W Konferencji wzięli udział przedstawiciele organów administracji rządowej (ministrowie z MEN (...)

Ustawa śmieciowa do poprawki? Raport NIK

Ustawa śmieciowa do poprawki? Raport NIK

Nowy system gospodarowania odpadami komunalnymi został wdrożony poprawnie w skontrolowanych przez NIK 27 gminach. Jednak analiza kosztów przeprowadzona w 18 gminach wykazała, że w dziewięciu z nich po wprowadzeniu nowego systemu wzrosły stawki za odpady zmieszane, natomiast w pięciu gminach (...)

NIK o błędach przy budowie autostrad

NIK o błędach przy budowie autostrad

Podczas prowadzenia największych inwestycji drogowych Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych nie potrafiła zapewnić wystarczająco dobrego nadzoru nad jakością robót drogowych, ocenia NIK. Żadna z dróg oddanych do ruchu w latach 2008-2009 nie była objęta monitoringiem jakości. Wdrożono go (...)

Wielka inwestycja drogowa podręcznikowym przykładem nieprawidłowości

Wielka inwestycja drogowa podręcznikowym przykładem nieprawidłowości

Realizacja największej od wielu lat inwestycji drogowej we Włocławku – drogi krajowej nr 91 (o planowanej wartości 285 mln zł) jest niemal podręcznikowym przykładem nieprawidłowego zarządzania i nadzoru. Biorąc pod uwagę skalę nieprawidłowości Delegatura NIK w Bydgoszczy skierowała (...)

Dane osobowe z monitoringu niechronione

Dane osobowe z monitoringu niechronione

W Polsce brakuje przepisów prawa, które dostatecznie chroniłyby dane osobowe obywateli pozyskane w wyniku monitoringu. Nie ma też regulacji określających jednolite zasady funkcjonowania monitoringu wizyjnego w miejscach publicznych. Brakuje również niezależnego organu, który weryfikowałby (...)

NIK o systemie dozoru elektronicznego

NIK o systemie dozoru elektronicznego

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia wprowadzenie do polskiego porządku prawnego systemu dozoru elektronicznego. Wdrożenie tego systemu pozwoliło zmniejszyć liczbę skazanych, którzy odbywają kary w więzieniach i doprowadziło do realnych oszczędności. Wciąż jednak występują znaczące (...)

Korupcja po polsku

Korupcja po polsku

W najnowszym raporcie Transparency International dotyczącym korupcji na świecie w 2009 roku Polska znajduje się na 49 pozycji na 180 krajów. Wprawdzie w porównaniu do 2008 roku poprawiliśmy nasz wynik o dziewięć miejsc, jednakże w stosunku do innych krajów europejskich (...)

Koniec obowiązkowych szczepień ochronnych?

Koniec obowiązkowych szczepień ochronnych?

Ustawa „Stop NOP” o dobrowolności szczepień w Sejmie Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi przewiduje likwidację obowiązku szczepień ochronnych. Zakłada jednak pozostawienie obowiązku szczepień ochronnych (...)

NIK o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych

NIK o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych

Cudzoziemcy stają się posiadaczami gruntów rolnych w Polsce w drodze nabycia udziałów w polskich spółkach, które są właścicielem ziemi. MSW nie posiada jednak pełnych danych, o skali nabywania polskich gruntów przez cudzoziemców. Dane resortu są 3-4 krotnie niższe od stanu rzeczywistego. (...)

MSW nie posiada pełnych danych, o skali nabywania polskich gruntów przez cudzoziemców

MSW nie posiada pełnych danych, o skali nabywania polskich gruntów przez cudzoziemców

Cudzoziemcy stają się posiadaczami gruntów rolnych w Polsce w drodze nabycia udziałów w polskich spółkach, które są właścicielem ziemi. MSW nie posiada jednak pełnych danych, o skali nabywania polskich gruntów przez cudzoziemców. Dane resortu są 3-4 krotnie niższe od stanu rzeczywistego. (...)

NIK o energooszczędnych inwestycjach w budynkach użyteczności publicznej

NIK o energooszczędnych inwestycjach w budynkach użyteczności publicznej

Inwestycje energooszczędne w budynkach użyteczności publicznej spełniają swoje zadanie: przyczyniają się do zmniejszenia zużycia energii, a tym samym do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Obniżają też koszty eksploatacji. NIK stwierdziła jednak, że efekty ekologiczne inwestycji (...)

Miasta będą adaptowane do zmian klimatu

Miasta będą adaptowane do zmian klimatu

44 polskie miasta we współpracy z Ministerstwem Środowiska biorą udział w projekcie, którego celem jest przystosowanie miast do obserwowanych i prognozowanych zmian klimatu. Miasta a zmiany klimatu W polskich miastach zdiagnozowane zostały zagrożenia związane ze zmianami klimatu. (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Przedawnienie alimentów

Przedawnienie alimentów

W latach 1990 prowadziłem działalność gospodarczą niestety doprowadzono do upadłości firmy. Miałem pobrany kredyt na działalność niestety nie mogłem spłacić w całości odsetki rosły w szybkim tempie a zasadzone kwoty na oszustwa ze strony osoby, u której potniej pracowałem nie mogłem (...)

Polisa OC a zatrzymanie dowodu rejestracyjnego

Polisa OC a zatrzymanie dowodu rejestracyjnego

Czy kierowanie pojazdem z aktualnym ubezpieczeniem OC, ale nieposiadaniem polisy ubezpieczeniowej przy sobie jest wykroczeniem? Jest mi wiadome, że po wejściu do Unii przyjęliśmy prawodawstwo w tej kwestii Unijne, co oznacza, że polisy ubezpieczeniowe są automatycznie dalej przedłużane. Niestety (...)

Polisa OC a zatrzymanie dowodu rejestracyjnego

Polisa OC a zatrzymanie dowodu rejestracyjnego

Czy kierowanie pojazdem z aktualnym ubezpieczeniem OC, ale nieposiadaniem polisy ubezpieczeniowej przy sobie jest wykroczeniem? Jest mi wiadome, że po wejściu do Unii przyjęliśmy prawodawstwo w tej kwestii Unijne, co oznacza, że polisy ubezpieczeniowe są automatycznie dalej przedłużane. Niestety (...)

Kontrola gminy przez NIK

Kontrola gminy przez NIK

Czy NIK ma prawo kontroli samorządu gminnego? W jaki sposób do tego doprowadzić? Czy skargę do NIK może zgłosić każdy obywatel RP? Tak, Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego, samorządowych osób prawnych i innych samorządowych jednostek (...)

Kontrola gminy przez NIK

Kontrola gminy przez NIK

Czy NIK ma prawo kontroli samorządu gminnego? W jaki sposób do tego doprowadzić? Czy skargę do NIK może zgłosić każdy obywatel RP? Tak, Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego, samorządowych osób prawnych i innych samorządowych jednostek (...)