Nowe środki na finansowanie działań w obszarze ochrony przyrody?

Projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy – Prawo ochrony środowiska

Rok do roku Lasy Państwowe będą przekazywać Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) wpłatę, zależną od ilości pozyskanego drewna. To przewiduje projekt zmiany ustaw o lasach i ochronie środowiska, który został opublikowany 17 stycznia 2024 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL).

Wpłata będzie miała charakter progresywny, a jej wysokość będzie wyliczana według stawek od 6 do 30 zł za każdy m³ drewna i zależeć od ilości pozyskiwanego drewna. Trwają konsultacje publiczne projektu, które są prowadzone przez 21 dni.

Środki uzyskane z wpłat mają zostać przeznaczone na finansowanie przez NFOŚiGW kluczowych działań ochrony przyrody, prowadzonych przez RDOŚ, GDOŚ i i parki narodowe, takich jak opracowywanie planów ochrony dla parków narodowych, rezerwatów przyrody oraz obszarów Natura 2000. Projekt zakłada także wsparcie dla edukacji ekologicznej, tworzenia nowych parków narodowych oraz intensyfikacji działań ochronnych w Puszczy Białowieskiej. Wprowadzenie tego mechanizmu pozwoli również na pokrycie wkładów własnych wymaganych przy realizacji projektów współfinansowanych z funduszy unijnych.

Jednocześnie przekazanie środków finansowych na ochronę przyrody w parkach narodowych koresponduje z oczekiwaniami społecznymi, w ostatnim czasie wyrażanymi także przez Państwową Radę Ochrony Przyrody, pozwalając na ochronę najcenniejszych drzewostanów, poprzez zapewnienie należytego poziomu finansowania parków narodowych. Projekt przewiduje zasadę, wedle której z pozyskanych środków nie finansuje się zadań, których bezpośrednim celem jest gospodarcze wykorzystanie pozyskanego drewna.

Pierwsza część wpłaty ma zostać  zrealizowana już w tym roku  w oparciu o ujętą w planie finansowo gospodarczym LP wielkość pozyskania drewna na rok 2025. Wartość wpłat oszacowano na od 210 do 255 milionów złotych rocznie. Ustawa ma wejść w życie 14 dni po jej ogłoszeniu.

Główne założenia ustawy obejmują też coroczną waloryzację stawek oraz możliwość wyłączenia z obliczeń drewna pozyskanego w wyniku klęsk żywiołowych lub działania siły wyższej. Projektodawcy przewidują, że rozwiązanie to nie tylko zapewni finansowanie ochrony przyrody, ale także wzmocni wizerunek Lasów Państwowych jako podmiotu wspierającego działania proekologiczne.

Utworzenie subfunduszu w NFOŚiGW dedykowanego finansowaniu działań z zakresu ochrony przyrody i zadań związanych ze zwiększeniem lesistości, pozwoli w znacznej części zaspokoić istniejące i przyszłe potrzeby, w szczególności w odniesieniu do podmiotów wykonujących zadania ustawowe w tym obszarze.

Konsultacje

Projekt został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Uwagi do projektu mogą zgłaszać zarówno instytucje publiczne, jak i organizacje pozarządowe oraz obywatele. Wśród zaproszonych do konsultacji znalazły się m.in. parki narodowe, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, regionalne dyrekcje ochrony środowiska oraz organizacje ekologiczne, takie jak WWF Polska, Klub Gaja czy Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl