Ocena ryzyka kredytowego konsumenta
Pytanie:
"Ustawa o kredycie konsumenckim nakłada obowiązek oceny ryzyka kredytowego konsumenta. Czy (w przypadku gdy kredytodawca nie jest bankiem) ocena wymaga przeprowadzenia konkretnych działań lub ich pisemnego udokumentowania?"
Odpowiedź prawnika: Ocena ryzyka kredytowego konsumenta
W pierwszej kolejności, należy wskazać, że przez kredytodawcę, należy rozumieć - przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, który w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej, udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu (art. 5 pkt 2 ustawy o kredycie konsumenckim dalej u.k.). Ustawa przewiduje wyłączenia, w tym charakterze podmiotowym, w zakresie których u.k., w ogóle się nie stosuje.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.k.:
1. Kredytodawca przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki jest zobowiązany do dokonania oceny ryzyka kredytowego konsumenta.
2. Ocena ryzyka kredytowego dokonywana jest na podstawie informacji uzyskanych od konsumenta lub na podstawie informacji zawartych w bazie danych lub zbiorze danych kredytodawcy.
3. Konsument jest zobowiązany do przedstawienia, na żądanie kredytodawcy, dokumentów i informacji niezbędnych do dokonania oceny ryzyka kredytowego.
Przez ocenę ryzyka kredytowego należy rozumieć ocenę zdolności konsumenta do spłaty zaciąganego kredytu wraz z odsetkami, w terminach określonych w umowie o kredyt konsumencki, dokonywaną przez kredytodawcę. Przepisy nie zawierają szczegółowej regulacji w zakresie samej procedury oceny ryzyka kredytowego. Jednakże należy pamiętać, że zgodnie z art. 138c § 1 i 1a kodeksu wykroczeń:
§ 1. Kto w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa zawiera z konsumentem umowę o kredyt konsumencki z rażącym naruszeniem wymagań dotyczących informacji przekazywanych konsumentowi przed zawarciem umowy lub treści umowy albo z pominięciem obowiązku doręczenia jej dokumentu, podlega karze grzywny.
§ 1a. Tej samej karze podlega, kto zawierając z konsumentem umowę o kredyt konsumencki nie dopełnia obowiązku oceny ryzyka kredytowego.
Tym samym wydaje się niezbędne aby kredytobiorca stosownie udokumentował dokonanie oceny ryzyka kredytowego, w celu uwolnienia się od potencjalnej odpowiedzialności wykroczeniowej.