Odpowiedź prawnika: Podatek od darowizny rodziców dla dziecka
Zgodnie z art. 890 Kodeksu cywilnego oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Zatem darowizna, mimo iż darczyńca nie złożył oświadczenia o dokonaniu darowizny w formie aktu notarialnego, staje się ważna, jeśli darczyńca wydał obdarowanemu przedmiot darowizny. Oczywiście są przypadki szczególne - np. darowizna nieruchomości zawsze dla swej ważności wymaga formy aktu notarialnego.
Darowizny co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, uregulowanym w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Podatnicy podatku od spadków i darowizn są zobowiązani do składania zeznań podatkowych. Zeznania podatkowe należy składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego. Reguluje to rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie obowiązku składania zeznań podatkowych przez podatników podatku od spadków i darowizn.
Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej tzw. kwotę wolną.(art. 9 ust. 1 ustawy), tj: 9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, do I grupy podatkowej zaliczało się: małżonka, zstępnych (m.in. syna lub córkę), wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Warto też zwrócić uwagę na cel darowizny, gdyż zwolnione od tego podatku jest nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej (małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów) w wysokości nieprzekraczającej 9.637 zł od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19.274 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy obdarowany przeznaczy na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę lokalu w małym domu mieszkalnym, budowę domu jednorodzinnego albo nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (art. 4 ust. 1 pkt 5 wskazanej ustawy). Zatem, jeżeli taki jest cel darowizny, to w przypadku darowizny pieniędzy przez matkę synowi opodatkowaniu nie będzie podlegała kwota 19.274 zł (kwota zwolniona + kwota wolna).
Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatek od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według następujących skal:
|
Kwoty nadwyżki w zł
|
Podatek wynosi
| |
|
ponad |
do |
|
|
|
10.278 |
3 % |
|
10.278
|
20.556
|
308 zł 30 gr i 5 % nadwyżki ponad 10.278 zł |
|
20.556
|
|
822 zł 20 gr i 7 % nadwyżki ponad 20.556 zł |
Odnośnie natomiast darowizny mieszkania, najkorzystniejszą formą przeniesienia własności lokalu mieszkalnego przez rodziców na dziecko jest darowizna połączona ze skorzystaniem z ulgi w zapłacie podatku od spadków i darowizn, przewidzianej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy, w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej (rodzice i dziecko są zaliczani do I grupy podatkowej) - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m.kw. powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.
