Odpowiedź prawnika: Sprzedaż prawa do lokalu
W przypadku uzyskania przez podatnika przychodu z tytułu przeniesienia w drodze umowy praw i obowiązków wynikających z umowy przedwstępnej zawartej z deweloperem na osobę trzecią - wystąpi po stronie podatnika przychód z tytułu odpłatnego zbycia praw majątkowych, stanowiący źródło przychodu określone w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do sposobu ustalania dochodu z w/w tytułu stosujemy ogólną zasadę wynikającą z art. 9 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Natomiast jak stanowi art. 22 ust. 1 ustawy kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyłączeniem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy. Powyższy przepis w analizowanej sprawie oznacza, iż dochód stanowić będzie kwota przychodu uzyskanego z tytułu przeniesienia praw i obowiązków pomniejszona o koszty uzyskania przychodu bezpośrednio związane z ich nabyciem (do których niewątpliwie należeć będą m.in. kwoty wpłaconych dla dewelopera rat). Tak ustalony dochód stosownie do dyspozycji art. 45 ust. 1 ustawy podlegać będzie kumulacji z dochodami z innych źródeł (opodatkowanymi według skali podatkowej) i powinien zostać wykazany w zeznaniu podatkowym składanym do urzędu skarbowego w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. W tym samym terminie podatnik powinien uiścić podatek dochodowy z w/w tytułu, bowiem zgodnie z ust. 4 pkt 1 art. 45 jest on obowiązany wpłacić różnicę między podatkiem należnym od dochodu wynikającego z zeznania, a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym również sumą zaliczek pobranych przez płatników. Zatem w sytuacji, gdy przychód z tytułu odpłatnego zbycia praw majątkowych będzie wyższy aniżeli koszty uzyskania tego przychodu - różnica będzie stanowiła dochód do opodatkowania na wyżej opisanych zasadach. Natomiast w przypadku gdy przychód z wymienionego źródła będzie równy kosztom - dochód do opodatkowania nie wystąpi, a tym samym nie wystąpi dochód, a zatem i obowiązek zapłacenia podatku dochodowego. Powyższe znajduje też potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych (por. informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego Drugiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku z 2 grudnia 2004 r. sygn. II US pb IB / 415-224 / 04 / KSz).

Cesja praw do umowy przedwstępnej nabycia mieszkania – będąca de facto sprzedażą prawa majątkowego – będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży na kupującym. Podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa prawa majątkowego (tj. najczęściej kwota wynikająca z umowy przedwstępnej z deweloperem plus kwota odstępnego, a nie tylko np. nadwyżka uzyskanej kwoty nad kosztami). Stawka podatku wynosi 1% (art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o PCC). Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.
