Odpowiedź prawnika: Świadek incognito
10.8.2006
Zasadniczo sąd odwoławczy nie może przeprowadzić postępowania dowodowego, co do istoty sprawy. Postępowanie dowodowe prowadzi się wyjątkowo, gdy sąd uzna potrzebę uzupełnienia przewodu sądowego, jeśli przyczyni się to do przyspieszenia postępowania, a nie jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości lub w znacznej części. Jeśli sąd odwoławczy uznał, zatem konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego wówczas znajdą zastosowanie przepisy ogólne o dowodach. Zgodnie z art. 177 § 1 kodeksu postępowania karnego, każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się i złożyć zeznania. Nie można się od tego obowiązku uchylić poprzez wniosek o odczytanie złożonych wcześniej zeznań. Art. 184 § 1 kpk przewiduje instytucję tzw. świadka incognito. W sytuacji, gdy zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia w znacznych rozmiarach świadka lub osoby dla niego najbliższej, sąd może wydać postanowienie o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka, w tym danych osobowych, jeżeli nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Postępowanie w tym zakresie toczy się bez udziału stron i objęte jest tajemnicą państwową. W postanowieniu pomija się okoliczności, uzasadniających wydanie takiego postanowienia. W takim przypadku okoliczności tj tożsamość czy wygląd świadka, pozostają do wiadomości sądu i prokuratora, a gdy zachodzi potrzeba- również funkcjonariusza Policji prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Protokół przesłuchania świadka wolno wówczas udostępniać oskarżonemu lub obrońcy tylko w sposób uniemożliwiający ujawnienie tożsamości świadka. Przesłuchanie odbywa się w sposób uniemożliwiający zidentyfikowanie tożsamości czy wyglądu świadka; może się ono odbywać również przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie tej czynności na odległość. Na postanowienie w sprawie utajnienia tożsamości świadka, świadkom, oskarżonemu, a także prokuratorowi w postępowaniu przed sądem, przysługuje zażalenie.
