21.8.2021

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Immunitet sędziego uchylony za zbrodnie komunistyczne

Immunitet sędziego, który w okresie stanu wojennego orzekał w SN, został prawomocnie uchylony w Izbie Dyscyplinarnej SN.

Uchwała Sądu Najwyższego w Izbie Dyscyplinarnej 

Uchwałą z dnia 8 lipca 2021 r. (sygn. akt II DIZ 2/21) Sąd Najwyższy w Izbie Dyscyplinarnej utrzymał w mocy uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 29 sierpnia 2019 r. (sygn. akt I DO 29/19) zezwalającą na pociągniecie do odpowiedzialności karnej sędziego Sądu Najwyższego w stanie spoczynku S. K. w związku z trzema czynami kwalifikowanymi jako zbrodnia komunistyczna i zbrodnia przeciwko ludzkości.

Porady prawne

Czego dotyczyła sprawa?

S. K. został sędzią Sądu Najwyższego w 1982 r. i orzekał w Izbie Wojskowej. Przeszedł w stan spoczynku w 2008 r. Prokurator pionu śledczego IPN wystąpił z wnioskiem o uchylenie mu immunitetu w związku z zamiarem postawienia mu trzech zarzutów dotyczących przekroczenia uprawnień poprzez doprowadzenie do bezprawnego pozbawienia wolności trzech osób na okresy powyżej siedmiu dni i działaniem tym samym na szkodę interesu publicznego i prywatnego pokrzywdzonych, w związku z ich czynami opisanymi jako: publiczne poniżanie ustroju PRL i jej naczelnych organów poprzez umieszczanie napisów żądających zakończenia okresu komunizmu i przywództwa PZPR oraz nawołujących do obalenia władzy; publicznym wypowiedziom poniżającym ustrój PRL, wyszydzającym PZPR i jej członków; rozpowszechnianiem ulotek zawierających fałszywe wiadomości i mogących wywołać strajk. W rzeczywistości działania te nie nosiły takiego charakteru. Sędzia S. K. orzekał w tych sprawach w składach rozpoznających środki odwoławcze od orzeczeń sądów pierwszej instancji. Sędziowie mieli przy tym orzekać w sposób dowolny, sprzeczny z dowodami zgromadzonymi w toku postępowania, niekorzystnie dla oskarżonych, stosując przy tym wykładnię rozszerzającą zakres penalizowanych ówcześnie zachowań. Po 1990 roku, w wyniku rewizji nadzwyczajnych, wszystkie te osoby zostały uniewinnione od popełnienia przypisanych im czynów.

W opisywanym postępowaniu Sąd Najwyższy rozpoznał zażalenie obrońcy sędziego S. K. na uchwałę zezwalającą na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej.

Argumentacja SN

Sąd Najwyższy podniósł między innymi, że argumentacja obrony dotyczyła w dużej mierze przyjęcia przez sąd pierwszej instancji konstrukcji nienaruszalnego domniemania wydania wyroku jednomyślnie w przypadku niezłożenia przez żadnego z członków składu zdania odrębnego. Sąd Najwyższy w pewnej mierze stanowisko to podzielił stwierdzając, że takie swoiste domniemanie nie istnieje jako domniemanie prawne, bowiem brak jest przepisów je statuujących, a można je rozważać jako domniemanie faktyczne.

Niemniej jednak Sąd Najwyższy podkreślił, że zachowanie sędziego w sytuacji groźby zaistnienia bezprawia sądowego nie może polegać na dowolności jego działania. Jest on bowiem zawsze współodpowiedzialny za wydawaną kolegialnie decyzję procesową, zaś funkcjonowanie instytucji zdania odrębnego pozwala na ustalenie stanowiska konkretnego członka składu orzekającego w określonym zakresie. Oczywiście, nie ma obowiązku zgłaszania zdania odrębnego, gdy sędzia został w danej sprawie przegłosowany. Jednak funkcją zdania odrębnego jest m.in. wskazanie określonych istotnych nieprawidłowości, które – zdaniem je składającego – stały się udziałem sądu orzekającego w danej sprawie, co ma mieć określony walor dla orzecznictwa w ogóle, a w pewnych sytuacjach także walor mogący ułatwiać podjęcie kolejnych decyzji procesowych w tej samej sprawie, np. w postępowaniu drugoinstancyjnym.

Inną bardzo ważną funkcją zdania odrębnego jest możliwość zaznaczenia przez sędziego jego dystansu do wydanego orzeczenia i braku jego identyfikacji z tym orzeczeniem (jego uzasadnieniem). W przypadku, gdy orzeczenie sądowe wydawane w składzie kolegialnym w warunkach tajności głosowania i tajności narady sędziowskiej stanowiłoby bezprawie sądowe, a zwłaszcza zbrodnię sądową, prawo sędziego do wyrażenia zdania odrębnego staje się jego obowiązkiem, choćby tylko z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości, zaś w wymiarze indywidualnym jest skutecznym i dopuszczalnym prawnie sposobem ekskulpacji sędziego uczestniczącego w składzie dokonującym takiego bezprawia sądowego lub zbrodni sądowej. Zasada tajności narady sędziowskiej i głosowania, skutkująca tajnością na zewnątrz składu orzekającego, nie może stanowić sama w sobie „licencji na bezprawie sądowe”, a zwłaszcza na bezkarność zbrodni sądowej dokonywanej w warunkach funkcjonowania organu kolegialnego, jakim jest sąd orzekający w składzie kilkuosobowym. Skutki działania zasady tajności głosowania i tajności narady sądowej nie mogą podważać podstawowych zasad i celów postępowania sądowego, zwłaszcza karnego, i stanowić swoistego zezwolenia na bezprawie dokonywane w todze sędziowskiej, co było udziałem niektórych sędziów i sądów w okresie władzy komunistycznej w Polsce, tj. w czasie „gdy podstawowe wolności i prawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane” (preambuła do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.), w tym zwłaszcza w tzw. okresie stalinowskim i w okresie stanu wojennego. W przypadku braku zgłoszenia zdania odrębnego uznać należy, że sędzia nie sprzeciwiający się bezprawiu sądowemu faktycznie wyrażał zgodę na takie działanie.

W realiach niniejszej sprawy, przy wystąpieniu okoliczności wskazujących na bezprawie sądowe, niezareagowanie przez sędziego na tego typu akt prowadzić może do wniosku, że osoba taka akceptowała tego typu bezprawne działania, dopuszczając się w tym zakresie co najmniej swoistego zaniechania przy wypełnianiu swoich obowiązków, co w konsekwencji może prowadzić do uznania współsprawstwa bezprawia sądowego. Przy takiej skali naruszenia prawa, jaka miała mieć miejsce w przypadkach występujących w niniejszej sprawie w okresie stanu wojennego, w których to przypadkach w wyniku wniesionych rewizji nadzwyczajnych już w III Rzeczpospolitej wszystkie wyroki skazujące zostały uchylone, a skazani uniewinnieni, obowiązkiem wówczas orzekającego sędziego była stosowna reakcja. Jej brak mógł wskazywać na działanie intencjonalne, zgodne z treścią zapadłych wyroków.

Sąd Najwyższy odniósł się również do okoliczności wskazywanych w zażaleniu, dotyczących kariery zawodowej sędziego S. K. O ile mogą one mieć znaczenie w postępowaniu karnym, jeżeli chodzi np. o wymiar kary, to w postępowaniu immunitetowym takiego znaczenia zasadniczo nie mają. W szczególności taki charakter miały okoliczności dotyczące ponownego powołania sędziego S. K. na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego po 1990 roku, powołania go w skład Państwowej Komisji Wyborczej w 1991 roku i zaproszenia go na inauguracyjne posiedzenie PKW przez ówczesnego ministra stanu w Kancelarii Prezydenta oraz pełnienie funkcji przewodniczącego składu, który zrehabilitował rtm. Witolda Pileckiego, jak również pełnienia funkcji wiceprezesa Izby Wojskowej Sądu Najwyższego. Okoliczności te nie mogły być uznane za istotne dla stwierdzenia dostatecznego prawdopodobieństwa albo braku prawdopodobieństwa dopuszczenia się przez sędziego przestępstw na około dziesięć lat wcześniej, a właśnie to było przedmiotem niniejszego postępowania. Sąd Najwyższy podkreślił, iż formalnie dokonana w 1990 roku rehabilitacja jednego z największych bohaterów w historii Polski, ofiary komunistycznej zbrodni sądowej, jakim niewątpliwie był rotmistrz Witold Pilecki, nie może służyć jako narzędzie automatycznej rehabilitacji czy ekskulpacji kogokolwiek, kto sam może być obarczony zarzutem komunistycznej zbrodni sądowej. Nadto za zdumiewający uznano argument obrońcy, iż orzeczenie sądu rehabilitujące rtm. Witolda Pileckiego może być nieważne i może być podważane, jeśli sędziemu S. K. zasiadającego w składzie sądu, który zrehabilitował i uniewinnił rtm. Pileckiego, zostanie obecnie uchylony immunitet. Sąd Najwyższy stwierdził, że oprócz jego prawnej bezzasadności w stopniu oczywistym, jest on także w najwyższym stopniu niewłaściwy i niedopuszczalny.

Za całkowicie chybione uznano także argumenty obrońcy wskazujące, że prawomocne uchylenie immunitetu sędziemu S. K. „może spowodować unieważnienie uchwał PKW”, w której zasiadał on w latach 1991-2014. Nie sposób było doszukiwać się związku pomiędzy tymi okolicznościami, a w ogóle prawdopodobieństwem wypełnienia znamion czynów wskazywanych we wniosku prokuratora. Brak było także podstaw do deprecjonowania opinii służbowych dotyczących sędziego S. K. z okresu PRL wskazujących na polityczne motywy jego działań.

Zob. uchwała z dnia 8 lipca 2021 r. z uzasadnieniem

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Nadzór Ministra Sprawiedliwości nad działalnością administracyjną sądów powszechnych

Nadzór Ministra Sprawiedliwości nad działalnością administracyjną sądów powszechnych

14 stycznia 2009 r. Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpoznał wniosek Krajowej Rady Sądownictwa dotyczący ustroju sądów powszechnych, w szczególności zakresu nadzoru Ministra Sprawiedliwości, postępowania dyscyplinarnego wobec sędziów i uprawnień Krajowej Rady Sądownictwa.Kwestionowany (...)

Immunitety sędziów i prokuratorów uchylane w trybie 24-godzinnym

Immunitety sędziów i prokuratorów uchylane w trybie 24-godzinnym

Izba Dyscyplinarna już trzy razy stosowała procedurę zezwolenia na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego lub prokuratora ujętego na gorącym uczynku, kiedy to przepisy wymagają podjęcia decyzji w ciągu 24 godzin. ##baner## Podstawa prawna orzekania w tym trybie Tego rodzaju postępowania (...)

Art. 540 § 3 k.p.k. nie daje podstaw do wznowienia postępowania immunitetowego

Art. 540 § 3 k.p.k. nie daje podstaw do wznowienia postępowania immunitetowego

Co orzekł Sąd Najwyższy? Wniosek prokuratora o wznowienie postępowania zakończonego uchwałą zezwalającą na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej jest niedopuszczalny, gdyż nie dotyczy postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem rozstrzygającym o odpowiedzialności karnej. Postanowienie (...)

Sędziemu na sali rozpraw nie wolno wszystkiego

Sędziemu na sali rozpraw nie wolno wszystkiego

Sąd Najwyższy w sprawie sędziego Igora T.: Nie jest tak, że sędziemu na sali rozpraw wolno wszystko Sąd Najwyższy uchwałą z dnia 18 listopada 2020 r. (sygn. akt II DO 74/20) uwzględnił częściowo wniosek Prokuratury Krajowej i prawomocnie zezwolił na pociągnięcie do odpowiedzialności (...)

Reforma sądownictwa do podpisu Prezydenta

Reforma sądownictwa do podpisu Prezydenta

Do podpisu Prezydenta RP trafiły 2 ustawy: ustawa o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw oraz ustawa o Sądzie Najwyższym. Co przewiduje ustawa o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw? Nowelizacja, uchwalona z (...)

Nadzór Ministra Sprawiedliwości nad działalnością administracyjną sądów powszechnych

Nadzór Ministra Sprawiedliwości nad działalnością administracyjną sądów powszechnych

14 stycznia 2009 r. Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpoznał wniosek Krajowej Rady Sądownictwa dotyczący ustroju sądów powszechnych, w szczególności zakresu nadzoru Ministra Sprawiedliwości, postępowania dyscyplinarnego wobec sędziów i uprawnień Krajowej Rady Sądownictwa.Kwestionowany (...)

Immunitety sędziów i prokuratorów uchylane w trybie 24-godzinnym

Immunitety sędziów i prokuratorów uchylane w trybie 24-godzinnym

Izba Dyscyplinarna już trzy razy stosowała procedurę zezwolenia na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego lub prokuratora ujętego na gorącym uczynku, kiedy to przepisy wymagają podjęcia decyzji w ciągu 24 godzin. ##baner## Podstawa prawna orzekania w tym trybie Tego rodzaju postępowania (...)

Art. 540 § 3 k.p.k. nie daje podstaw do wznowienia postępowania immunitetowego

Art. 540 § 3 k.p.k. nie daje podstaw do wznowienia postępowania immunitetowego

Co orzekł Sąd Najwyższy? Wniosek prokuratora o wznowienie postępowania zakończonego uchwałą zezwalającą na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej jest niedopuszczalny, gdyż nie dotyczy postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem rozstrzygającym o odpowiedzialności karnej. Postanowienie (...)

Sędziemu na sali rozpraw nie wolno wszystkiego

Sędziemu na sali rozpraw nie wolno wszystkiego

Sąd Najwyższy w sprawie sędziego Igora T.: Nie jest tak, że sędziemu na sali rozpraw wolno wszystko Sąd Najwyższy uchwałą z dnia 18 listopada 2020 r. (sygn. akt II DO 74/20) uwzględnił częściowo wniosek Prokuratury Krajowej i prawomocnie zezwolił na pociągnięcie do odpowiedzialności (...)

Reforma sądownictwa do podpisu Prezydenta

Reforma sądownictwa do podpisu Prezydenta

Do podpisu Prezydenta RP trafiły 2 ustawy: ustawa o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw oraz ustawa o Sądzie Najwyższym. Co przewiduje ustawa o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw? Nowelizacja, uchwalona z (...)

Czynności sądu i sędziego komisarza - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Czynności sądu i sędziego komisarza - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

  Postanowienie o ogłoszeniu upadłości kończy etap postępowania, który nazywa się postępowaniem w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Po tym postanowieniu, które odnosi znaczące skutki w sferze uprawnień, zobowiązań i stosunków majątkowych upadłego, następuje (...)

Rada wierzycieli w postępowaniu upadłościowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Rada wierzycieli w postępowaniu upadłościowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

  Rada wierzycieli to organ, który bierze udział w postępowaniu upadłościowym i który powołuje się, aby kontrolować czynności syndyka i pomagać mu w zakresie pełnionych przez niego obowiązków. Jest to organ, który zasadniczo jest fakultatywny w postępowaniu (...)

Jak pozbyć się niewygodnego sędziego - czyli wyłączenie sędziego w sądzie karnym

Jak pozbyć się niewygodnego sędziego - czyli wyłączenie sędziego w sądzie karnym

Wyłączenie sędziego w sądzie karnym następuje na żądanie sędziego, z urzędu albo na wniosek strony -  zależnie od przyczyny, jaka to wyłączenie uzasadnia. Kiedy sędzia jest wyłączony z mocy prawa? Sędzia jest z mocy prawa wyłączony od udziału w sprawie, jeżeli: sprawa dotyczy (...)

Zgromadzenie wierzycieli w postępowaniu upadłościowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Zgromadzenie wierzycieli w postępowaniu upadłościowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

  Zgromadzenie wierzycieli jest to organ, który uczestniczy w postępowaniu upadłościowym. W polskim systemie prawa upadłościowego przyjęto zasadę, że postępowanie to jest prowadzone przez sąd (i sędziego-komisarza), a reprezentowanie wierzycieli jest ograniczone. Jednakże w niektórych (...)

Jak wpłynąć na zmianę stronniczego sędziego w postępowaniu sądowoadministracyjnym? Skład sądu

Jak wpłynąć na zmianę stronniczego sędziego w postępowaniu sądowoadministracyjnym? Skład sądu

  W jakim składzie sądy administracyjne rozpoznają sprawy? Podstawową zasadą jest, że sądy administracyjne rozpoznają toczące się przed nimi sprawy w składzie trzech sędziów zawodowych. Przykładowo trzech sędziów rozpoznaje sprawy wszczęte na skutek wniesienia skargi (...)

Co się stanie z majątkiem upadłego konsumenta?

Co się stanie z majątkiem upadłego konsumenta?

  Część osób niebędących w stanie spłacać swoich zobowiązań finansowych będzie wkrótce miała prawo ogłosić upadłość. Z końcem marca 2009 r. wprowadzony zostanie nowy typ postępowania oddłużeniowego, określanego jako upadłość konsumencka. Możliwość tzw. upadłości (...)

TK: przepis pozwalający RPO na wykonywanie zadań po upływie kadencji straci moc za 3 miesiące

TK: przepis pozwalający RPO na wykonywanie zadań po upływie kadencji straci moc za 3 miesiące

15 kwietnia 2021 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok (sygn. akt K 20/20) w sprawie wniosku grupy posłów dotyczącego pełnienia obowiązków przez Rzecznika Praw Obywatelskich po upływie pięcioletniej kadencji, do czasu objęcia stanowiska nowego Rzecznika.  Trybunał (...)

Sędzia-komisarz i nadzorca sądowy w postępowaniu układowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Sędzia-komisarz i nadzorca sądowy w postępowaniu układowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

  Sędziego – komisarza i nadzorcę sądowego wyznacza sąd. Czyni to w postanowieniu o otwarciu postępowania układowego. Prowadzenie postępowania układowego należy właśnie do tych dwóch organów sądowych. Każdy z nich, jest w zakresie powierzonych mu funkcji sądem samoistnym, (...)

Prawo restrukturyzacyjne. Jest podpis prezydenta

Prawo restrukturyzacyjne. Jest podpis prezydenta

Prezydent RP Bronisław Komorowski podpisał ustawę Prawo restrukturyzacyjne. Wprowadza ona instrumenty, które pozwolą na przeprowadzenie restrukturyzacji przedsiębiorstwa dłużnika i uniknięcie jego likwidacji. Ustawa została przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości we współpracy z (...)

Co zrobić jeśli sędzia rozpatrujący naszą sprawę jest stronniczy? Podstawy wyłączenia sędziego

Co zrobić jeśli sędzia rozpatrujący naszą sprawę jest stronniczy? Podstawy wyłączenia sędziego

Zawsze może się zdarzyć, iż sędzia, który rozpatruje naszą sprawę, nie jest bezstronny. Jeśli więc dojdziemy do wniosku, że między sędzią a naszym przeciwnikiem procesowym zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że może on wywoływać nasze wątpliwości co do bezstronności sędziego, (...)

Czynności sądu i sędziego komisarza - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Czynności sądu i sędziego komisarza - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

  Postanowienie o ogłoszeniu upadłości kończy etap postępowania, który nazywa się postępowaniem w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Po tym postanowieniu, które odnosi znaczące skutki w sferze uprawnień, zobowiązań i stosunków majątkowych upadłego, następuje (...)

Rada wierzycieli w postępowaniu upadłościowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Rada wierzycieli w postępowaniu upadłościowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

  Rada wierzycieli to organ, który bierze udział w postępowaniu upadłościowym i który powołuje się, aby kontrolować czynności syndyka i pomagać mu w zakresie pełnionych przez niego obowiązków. Jest to organ, który zasadniczo jest fakultatywny w postępowaniu (...)

Jak pozbyć się niewygodnego sędziego - czyli wyłączenie sędziego w sądzie karnym

Jak pozbyć się niewygodnego sędziego - czyli wyłączenie sędziego w sądzie karnym

Wyłączenie sędziego w sądzie karnym następuje na żądanie sędziego, z urzędu albo na wniosek strony -  zależnie od przyczyny, jaka to wyłączenie uzasadnia. Kiedy sędzia jest wyłączony z mocy prawa? Sędzia jest z mocy prawa wyłączony od udziału w sprawie, jeżeli: sprawa dotyczy (...)

Zgromadzenie wierzycieli w postępowaniu upadłościowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Zgromadzenie wierzycieli w postępowaniu upadłościowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

  Zgromadzenie wierzycieli jest to organ, który uczestniczy w postępowaniu upadłościowym. W polskim systemie prawa upadłościowego przyjęto zasadę, że postępowanie to jest prowadzone przez sąd (i sędziego-komisarza), a reprezentowanie wierzycieli jest ograniczone. Jednakże w niektórych (...)

Jak wpłynąć na zmianę stronniczego sędziego w postępowaniu sądowoadministracyjnym? Skład sądu

Jak wpłynąć na zmianę stronniczego sędziego w postępowaniu sądowoadministracyjnym? Skład sądu

  W jakim składzie sądy administracyjne rozpoznają sprawy? Podstawową zasadą jest, że sądy administracyjne rozpoznają toczące się przed nimi sprawy w składzie trzech sędziów zawodowych. Przykładowo trzech sędziów rozpoznaje sprawy wszczęte na skutek wniesienia skargi (...)

Co się stanie z majątkiem upadłego konsumenta?

Co się stanie z majątkiem upadłego konsumenta?

  Część osób niebędących w stanie spłacać swoich zobowiązań finansowych będzie wkrótce miała prawo ogłosić upadłość. Z końcem marca 2009 r. wprowadzony zostanie nowy typ postępowania oddłużeniowego, określanego jako upadłość konsumencka. Możliwość tzw. upadłości (...)

TK: przepis pozwalający RPO na wykonywanie zadań po upływie kadencji straci moc za 3 miesiące

TK: przepis pozwalający RPO na wykonywanie zadań po upływie kadencji straci moc za 3 miesiące

15 kwietnia 2021 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok (sygn. akt K 20/20) w sprawie wniosku grupy posłów dotyczącego pełnienia obowiązków przez Rzecznika Praw Obywatelskich po upływie pięcioletniej kadencji, do czasu objęcia stanowiska nowego Rzecznika.  Trybunał (...)

Sędzia-komisarz i nadzorca sądowy w postępowaniu układowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Sędzia-komisarz i nadzorca sądowy w postępowaniu układowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

  Sędziego – komisarza i nadzorcę sądowego wyznacza sąd. Czyni to w postanowieniu o otwarciu postępowania układowego. Prowadzenie postępowania układowego należy właśnie do tych dwóch organów sądowych. Każdy z nich, jest w zakresie powierzonych mu funkcji sądem samoistnym, (...)

Prawo restrukturyzacyjne. Jest podpis prezydenta

Prawo restrukturyzacyjne. Jest podpis prezydenta

Prezydent RP Bronisław Komorowski podpisał ustawę Prawo restrukturyzacyjne. Wprowadza ona instrumenty, które pozwolą na przeprowadzenie restrukturyzacji przedsiębiorstwa dłużnika i uniknięcie jego likwidacji. Ustawa została przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości we współpracy z (...)

Co zrobić jeśli sędzia rozpatrujący naszą sprawę jest stronniczy? Podstawy wyłączenia sędziego

Co zrobić jeśli sędzia rozpatrujący naszą sprawę jest stronniczy? Podstawy wyłączenia sędziego

Zawsze może się zdarzyć, iż sędzia, który rozpatruje naszą sprawę, nie jest bezstronny. Jeśli więc dojdziemy do wniosku, że między sędzią a naszym przeciwnikiem procesowym zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że może on wywoływać nasze wątpliwości co do bezstronności sędziego, (...)

Sędziemu na sali rozpraw nie wolno wszystkiego

Sędziemu na sali rozpraw nie wolno wszystkiego

Sąd Najwyższy w sprawie sędziego Igora T.: Nie jest tak, że sędziemu na sali rozpraw wolno wszystko Sąd Najwyższy uchwałą z dnia 18 listopada 2020 r. (sygn. akt II DO 74/20) uwzględnił częściowo wniosek Prokuratury Krajowej i prawomocnie zezwolił na pociągnięcie do odpowiedzialności (...)

Porządek w wymiarze sprawiedliwości

Porządek w wymiarze sprawiedliwości

Sejm ostatecznie przyjął ustawę gwarantującą konstytucyjny porządek w wymiarze sprawiedliwości Sejm nie zgodził się 23 stycznia 2020 r. na wnioskowane przez Senat odrzucenie ustawy, która gwarantuje konstytucyjny porządek w wymiarze sprawiedliwości i usprawnia pracę sądów - (...)

Likwidacja majątku masy upadłości - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Likwidacja majątku masy upadłości - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

  Prawo upadłościowe prowadzi do jak najkorzystniejszego zaspokojenia wierzycieli upadłego z majątku, który wchodzi do masy upadłości. Po etapie postępowania, w którym mieliśmy do czynienia z ustaleniem majątku masy upadłości (spisanie inwentarza, sporządzenie bilansu przez (...)

Lista wierzytelności

Lista wierzytelności

Sporządzenie listy wierzytelności następuje w trzech etapach. Pierwszym z nich jest zgłoszenie wierzytelności, które mają być umieszczone na liście sędziemu-komisarzowi, który doręcza listę syndykowi, a ten wzywa upadłego, by się oświadczył co do zgłoszonej wierzytelności. (...)

Co nowego w sądownictwie?

Co nowego w sądownictwie?

Prezydent podpisał 3 ustawy dotyczące szeroko rozumianego sądownictwa. Ustawa z dnia 12 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym  Ustawa ma na celu przede wszystkim wprowadzenie zmian o charakterze doprecyzowującym w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, zapewniających (...)

Reforma postępowania cywilnego

Reforma postępowania cywilnego

Usprawnienie, uproszczenie i przyspieszenie postępowań przed sądem – to główny cel gruntownej reformy Kodeksu postępowania cywilnego. Nowe regulacje mają zapewnić Polakom możliwość szybkiego i skutecznego dochodzenia swoich praw, rzetelne postępowania i sprawiedliwe wyroki. Czego (...)

Dochodzenie wierzytelności w przyspieszonym postępowaniu układowym

Dochodzenie wierzytelności w przyspieszonym postępowaniu układowym

1 stycznia 2016 roku weszła w życie ustawa Prawo restrukturyzacyjne. W odróżnieniu do poprzednio obowiązującej ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, reguluje ona szereg postępowań mających na celu przywrócenie dłużnikowi zdolności do zaspokajania roszczeń swoich wierzycieli (...)

Podważanie statusu sędziów z racji procedury ich powołania jest niedozwolone

Podważanie statusu sędziów z racji procedury ich powołania jest niedozwolone

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 29 marca 2022 r. wydał wyrok w sprawie C-132/20 - Getin Noble Bank. Wskazał w nim, że sam fakt, że sędzia został powołany w czasie, gdy jego państwo członkowskie nie było jeszcze demokratyczne, nie podważa niezawisłości i bezstronności (...)

Nadzór Ministra Sprawiedliwości nad działalnością administracyjną sądów powszechnych

Nadzór Ministra Sprawiedliwości nad działalnością administracyjną sądów powszechnych

14 stycznia 2009 r. Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpoznał wniosek Krajowej Rady Sądownictwa dotyczący ustroju sądów powszechnych, w szczególności zakresu nadzoru Ministra Sprawiedliwości, postępowania dyscyplinarnego wobec sędziów i uprawnień Krajowej Rady Sądownictwa.Kwestionowany (...)

Kiedy upadły może zawrzeć układ w toku postępowania upadłościowego? - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Kiedy upadły może zawrzeć układ w toku postępowania upadłościowego? - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Upadły może zawrzeć układ z wierzycielami po ustaleniu przez sędziego - komisarza listy wierzytelności. Układ w postępowaniu upadłościowym może być jednak zawarty tylko z wierzycielami nieuprzywilejowanymi. W związku z tym, zgodnie z art. 204 par. 2 prawa upadłościowego, układ może objąć: (...)

Prezydencka wersja reformy sądownictwa

Prezydencka wersja reformy sądownictwa

Prezydent przedstawił projekt ustawy o Sądzie Najwyższym  Prezydencki projekt nowej ustawy o Sądzie Najwyższym jest przedstawiany w roku, w którym Sąd Najwyższy obchodzi stulecie swojego istnienia. To dobry moment, aby zaproponować zreformowaną strukturę organizacyjną oraz zakres (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Rodzaje immunitetów

Rodzaje immunitetów

Na czym polega różnica między immunitetem przysługującym prokuratorowi, sędziemu, adwokatowi? Czy notariusz ma przywilej w postaci immunitetu? Immunitety sędziowski i prokuratorski (odpowiednio art. 80 ustawy o ustroju sądów powszechnych i art. 55 ustawy o prokuraturze) są do siebie podobne, (...)

Zatrzymanie osób chronionych immunitetem

Zatrzymanie osób chronionych immunitetem

W jakich warunkach istniej możliwość zatrzymania osób dysponujących immunitetem? Autorowi pytania chodzi zapewne o tzw. immunitet formalny (procesowy), który nie wyłącza odpowiedzialności karnej, a jedynie nie zezwala na wszczęcie i prowadzenie procesu karnego. Do osób, którym przysługuje (...)

Rodzaje immunitetów

Rodzaje immunitetów

Na czym polega różnica między immunitetem przysługującym prokuratorowi, sędziemu, adwokatowi? Czy notariusz ma przywilej w postaci immunitetu? Immunitety sędziowski i prokuratorski (odpowiednio art. 80 ustawy o ustroju sądów powszechnych i art. 55 ustawy o prokuraturze) są do siebie podobne, (...)

Zatrzymanie osób chronionych immunitetem

Zatrzymanie osób chronionych immunitetem

W jakich warunkach istniej możliwość zatrzymania osób dysponujących immunitetem? Autorowi pytania chodzi zapewne o tzw. immunitet formalny (procesowy), który nie wyłącza odpowiedzialności karnej, a jedynie nie zezwala na wszczęcie i prowadzenie procesu karnego. Do osób, którym przysługuje (...)

Pozbawienie możliwości prostowania protokołu

Pozbawienie możliwości prostowania protokołu

W sprawie z mojego powództwa o zachowek sędzia nie dyktuje do protokołu, a protokolantka wypisuje "co chce" - wszystko wskazuje na to, że jest skorumpowana i pisze tak (lub nie pisze wcale), by było to korzystne dla pozwanej, która oficjalnie powiedziała mi, że ma w rodzinie prokuratora i w związku (...)

Zachowanie sędziego na rozprawie

Zachowanie sędziego na rozprawie

Sędzia, pozwala sobie na sali sądowej na niemające związku ze sprawą, amatorskie, mylne i obraźliwe określenie osobowości jednej ze stron. Na pytanie strony jakie ma kwalifikacje na psychologa, strona usłyszała, że sędzia jest tak jakby psychologiem. Nadmieniam, że psychologiem jest właśnie (...)

Przekazanie sprawy do innego sądu

Przekazanie sprawy do innego sądu

Mam sprawę o parkowanie w sądzie grodzkim (wykroczenie). Pierwszy wyrok nakazowy w mojej sprawie wydała sędzia, która jest synową bądź córką małżeństwa sędziów, jeden z małżonków jest sędzią sądu okręgowego w tym samym mieście a drugi małżonek prezesem sądu apelacyjnego. Czy (...)

Wyłączenie sędziego

Wyłączenie sędziego

Jaka jest przyjęta (w teorii i praktyce) zasada stosowania art. 53[1] dotycząca możliwości orzekania sędziego we własnej sprawie? Czy ten paragraf ma zastosowanie w każdej sytuacji jaką "zainteresowany" sędzia uzna za stosowną, czy obowiązują tu jakieś obiektywne przesłanki? Przy dużej (...)

Praca sędziego na zwolnieniu lekarskim

Praca sędziego na zwolnieniu lekarskim

Wiem że sędzia przebywa na zwolnieniu lekarskim, mimo to wyznacza sprawy podczas trwania zwolnienia chorobowego i je w tym czasie rozpatruje. Będąc na zwolnieniu wydaje wyroki skazujące. Czy sędziów nie obowiązują przepisy? Czy sędzia taki miał prawo uczestniczenia w sprawach czyli świadczenia (...)

Wniosek o odsunięcie sędziego

Wniosek o odsunięcie sędziego

Czy można wnioskować o odsunięcie sędziego od prowadzenia sprawy (oczywiście solidnie to motywowując) na rozprawie-posiedzeniu, na której zdaniem strony doszło do naruszenia zasad obiektywności i bezstronności? Problem jest o tyle istotny, że możliwe jest, iż na tej rozprawie sędzia, co (...)

Układ a upadłość sp. z o. o.

Układ a upadłość sp. z o. o.

W spółce z o. o. jednoosobowej, którą prowadzę, toczyło się postępowanie układowe, które sędzia komisarz umorzył (wierzyciele nie wyrazili zgody na układ). Sędzia ogłosił to na spotkaniu z wierzycielami w dniu 13.08.2003r. Na 70 wierzycieli przyszło 12 w tym 6 było za układem a 6 przeciw. (...)

Podwyższenie alimentów a dochody drugiej żony

Podwyższenie alimentów a dochody drugiej żony

W sądzie toczy się sprawa o podwyższenie alimentów na dziecko męża z poprzedniego związku małżeńskiego. Sędzia, mimo iż mamy z mężem podpisaną rozdzielność majątkową (jescze przed zawarciem związku małżeńskiego) zażądał ode mnie przedstawienia moich dochodów, a także umowy (...)

Zachowanie w sądzie

Zachowanie w sądzie

Sprawa cywilna. Dotyczy jednej ze stron sprawy. Sędzia sobie życzy, by nie zwracać się do osoby sędziego ("proszę Pani"), tylko do sądu ("wysoki sądzie"). Sąd nie dysponuje np. kserowanymi instrukcjami, które wyjaśniają, jak zachowywać się i w jaki sposób wypowiadać się po wejściu do (...)

Kolejność słuchania świadków

Kolejność słuchania świadków

Sąd wyznaczył termin rozprawy z mojego powództwa na 20 stycznia - dowiedziałam się dziś. Sędzia wezwał na pierwszą rozprawę świadków pozwanej, a nie moich. Czy to zgodne z prawem, że sędzia chce rozpocząć przewód sądowy od zeznań świadków pozwanej, a nie moich świadków? Jaki przepis (...)

Rozpoznanie zażalenia w postępowaniu upadłościowym

Rozpoznanie zażalenia w postępowaniu upadłościowym

W postępowaniu upadłościowym mojego dłużnika sędzia komisarz odrzucił moje zażalenie na wcześniejsze swoje postanowienie. Powodem było złożenie zażalenia po terminie. Złożyłem kolejne zażalenie na postanowienie o odrzuceniu zażalenia załączając dowód nadania listu na poczcie w wymaganym (...)

Pozbawienie możliwości prostowania protokołu

Pozbawienie możliwości prostowania protokołu

W sprawie z mojego powództwa o zachowek sędzia nie dyktuje do protokołu, a protokolantka wypisuje "co chce" - wszystko wskazuje na to, że jest skorumpowana i pisze tak (lub nie pisze wcale), by było to korzystne dla pozwanej, która oficjalnie powiedziała mi, że ma w rodzinie prokuratora i w związku (...)

Zachowanie sędziego na rozprawie

Zachowanie sędziego na rozprawie

Sędzia, pozwala sobie na sali sądowej na niemające związku ze sprawą, amatorskie, mylne i obraźliwe określenie osobowości jednej ze stron. Na pytanie strony jakie ma kwalifikacje na psychologa, strona usłyszała, że sędzia jest tak jakby psychologiem. Nadmieniam, że psychologiem jest właśnie (...)

Przekazanie sprawy do innego sądu

Przekazanie sprawy do innego sądu

Mam sprawę o parkowanie w sądzie grodzkim (wykroczenie). Pierwszy wyrok nakazowy w mojej sprawie wydała sędzia, która jest synową bądź córką małżeństwa sędziów, jeden z małżonków jest sędzią sądu okręgowego w tym samym mieście a drugi małżonek prezesem sądu apelacyjnego. Czy (...)

Wyłączenie sędziego

Wyłączenie sędziego

Jaka jest przyjęta (w teorii i praktyce) zasada stosowania art. 53[1] dotycząca możliwości orzekania sędziego we własnej sprawie? Czy ten paragraf ma zastosowanie w każdej sytuacji jaką "zainteresowany" sędzia uzna za stosowną, czy obowiązują tu jakieś obiektywne przesłanki? Przy dużej (...)

Praca sędziego na zwolnieniu lekarskim

Praca sędziego na zwolnieniu lekarskim

Wiem że sędzia przebywa na zwolnieniu lekarskim, mimo to wyznacza sprawy podczas trwania zwolnienia chorobowego i je w tym czasie rozpatruje. Będąc na zwolnieniu wydaje wyroki skazujące. Czy sędziów nie obowiązują przepisy? Czy sędzia taki miał prawo uczestniczenia w sprawach czyli świadczenia (...)

Wniosek o odsunięcie sędziego

Wniosek o odsunięcie sędziego

Czy można wnioskować o odsunięcie sędziego od prowadzenia sprawy (oczywiście solidnie to motywowując) na rozprawie-posiedzeniu, na której zdaniem strony doszło do naruszenia zasad obiektywności i bezstronności? Problem jest o tyle istotny, że możliwe jest, iż na tej rozprawie sędzia, co (...)

Układ a upadłość sp. z o. o.

Układ a upadłość sp. z o. o.

W spółce z o. o. jednoosobowej, którą prowadzę, toczyło się postępowanie układowe, które sędzia komisarz umorzył (wierzyciele nie wyrazili zgody na układ). Sędzia ogłosił to na spotkaniu z wierzycielami w dniu 13.08.2003r. Na 70 wierzycieli przyszło 12 w tym 6 było za układem a 6 przeciw. (...)

Podwyższenie alimentów a dochody drugiej żony

Podwyższenie alimentów a dochody drugiej żony

W sądzie toczy się sprawa o podwyższenie alimentów na dziecko męża z poprzedniego związku małżeńskiego. Sędzia, mimo iż mamy z mężem podpisaną rozdzielność majątkową (jescze przed zawarciem związku małżeńskiego) zażądał ode mnie przedstawienia moich dochodów, a także umowy (...)

Zachowanie w sądzie

Zachowanie w sądzie

Sprawa cywilna. Dotyczy jednej ze stron sprawy. Sędzia sobie życzy, by nie zwracać się do osoby sędziego ("proszę Pani"), tylko do sądu ("wysoki sądzie"). Sąd nie dysponuje np. kserowanymi instrukcjami, które wyjaśniają, jak zachowywać się i w jaki sposób wypowiadać się po wejściu do (...)

Kolejność słuchania świadków

Kolejność słuchania świadków

Sąd wyznaczył termin rozprawy z mojego powództwa na 20 stycznia - dowiedziałam się dziś. Sędzia wezwał na pierwszą rozprawę świadków pozwanej, a nie moich. Czy to zgodne z prawem, że sędzia chce rozpocząć przewód sądowy od zeznań świadków pozwanej, a nie moich świadków? Jaki przepis (...)

Rozpoznanie zażalenia w postępowaniu upadłościowym

Rozpoznanie zażalenia w postępowaniu upadłościowym

W postępowaniu upadłościowym mojego dłużnika sędzia komisarz odrzucił moje zażalenie na wcześniejsze swoje postanowienie. Powodem było złożenie zażalenia po terminie. Złożyłem kolejne zażalenie na postanowienie o odrzuceniu zażalenia załączając dowód nadania listu na poczcie w wymaganym (...)

Czy oficjalne posiedzenia sądowe są niejawne?

Czy oficjalne posiedzenia sądowe są niejawne?

W zasadzie każdy dorosły człowiek może brać udział w rozprawie jako publiczność - wyjątki to sprawy wagi państwowej i dot. małoletnich dzieci. Jednak ostatnio sędzia wyrzucił nas z sali sądowej informując tylko (bez podania podstaw prawnych), że posiedzenia sądu jest niejawne. W dodatku (...)

Pełnomocnik procesowy

Pełnomocnik procesowy

Na rozprawie protokolant nie nadąża i protokół z zeznań świadka jest nierzetelny. Oprócz sprostowania chciałabym na następne posiedzenie sądu zaprosić dodatkowego pełnomocnika, którego zadaniem będzie śledzenie protokołu. Mam wrażenie, że sędzia jest stronniczy, więc bardzo zależy (...)

Wyłączenie sędziego

Wyłączenie sędziego

Mieszkam za granicą i 9 grudnia doręczony mi został pozew rozwodowy. Pierwsza rozprawa wyznaczona została na 30 grudnia. Termin ten mi niestety nie pasuje, czy mogę wnosić o jego zmianę? Kiedy mogę występować o zmianę sędziego orzekającego w mojej sprawie? W dniu 10 grudnia 2005 roku wprowadzone (...)

Wniosek o wyłączenie sędziego

Wniosek o wyłączenie sędziego

W postępowaniu karnym występuję jako oskarżony, w trakcie procesu pojawiły się okoliczności uzasadnione, aby wyłączyć sędziego i taki wniosek o wyłączenie sędziego złożyłem. Następnie rozpoznanie mojego wniosku o wyłączenie po tygodniu rozpoznał sędzia, który trzy lata wcześniej (...)

Otwarcie na nowo przewodu sądowego

Otwarcie na nowo przewodu sądowego

Na ostatniej rozprawie sędzia ogłosił, że zamierza zamknąć przewód sądowy i poprosił strony o ostatnie słowo. Strony je wygłosiły po czym sędzia ogłosił zamknięcie przewodu i przełożył ogłoszenie wyroku na datę X. Pouczył przy tym, że stawiennictwo na ogłoszeniu wyroku nie jest (...)