Mienie zajęte przez komornika i prokuratora jednocześnie? – opinia prawna

Stan faktyczny

W wyniku prowadzonego postępowania przygotowawczego (śledztwo przeciwko mojemu małżonkowi) prokurator w ramach swoich czynności dokonał zajęcia tymczasowego mienia ruchomego (w tym mojego samochodu). Następnie dokonał zatwierdzenia tymczasowego zajęcia. Po pewnym czasie pojawił się komornik, który spisał mienie objęte zabezpieczeniem. Po jakimś czasie otrzymałam od komornika postanowienie o zajęciu mojego samochodu (samochód pozostał w moim użytkowaniu). 2 tygodnie temu w wyniku kolizji, moje auto (z winy innego kierującego) zostało mocno uszkodzone. PZU podjęło decyzję o nienaprawianiu samochodu i wypłaciło mi kwotę odszkodowania adekwatną do kwoty, na którą samochód był ubezpieczony. Z uwagi na to, że auto jest mi niezbędne chciałabym zakupić za kwotę, którą uzyskałam nowy samochód. Jakie kroki powinnam podjąć, żeby załatwić sprawę zgodnie z prawem? Czy powinnam napisać pismo do prokuratora, który prowadził postępowanie, z jednoczesnym powiadomieniem komornika? Jak uzasadnić takie pismo? Jakie konsekwencje poniosłabym, gdybym nie zgłosiła tego faktu i bez powiadamiania kogokolwiek kupiła samochód?

Porady prawne

Opinia prawna

Niniejsza opinia została sporządzona na podstawie następujących aktów prawnych:

- Ustawa z dnia 06.06.1997 r. kodeks postępowania karnego (Dz. U. 1998 r., Nr 89, poz. 555 ze zmianami),

- Ustawa z dnia 17.11.1964 r. kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 r., Nr 43, poz. 296 ze zmianami)

Na wstępie proponuję, by Pani ponowne przejrzała zawiadomienie o zajęciu samochodu, które otrzymała Pani od komornika. Z pewnością znajduje się tam pouczenie lub też została Pani poinformowana przez komornika ustnie, iż na Pani, jako na osobie, która sprawuje dozór nad przedmiotem zajętym przez komornika (samochodem) w myśl art. 856 kpc ciąży obowiązek starannego działania, tj. zawiadomienia o każdej zmianie w stanie tego przedmiotu, w tym o jego zniszczeniu lub zaginięciu bez względu na to, czy ponosi Pani winę za taką zmianę czy też nie. Ponadto ma Pani obowiązek wydać rzecz zajętą na każde wezwanie komornika. 

Według podanych przez Panią informacji,  dotychczas nie zawiadomiła Pani ani prokuratora ani też komornika o fakcie zniszczenia samochodu i wypłacie odszkodowania.

Jeśli chodzi o prokuratora to trzeba stwierdzić, iż brak podstaw prawnych do wyciągnięcia wobec Pani jakichkolwiek konsekwencji karnych w sytuacji, gdy nie zawiadomi Pani prokuratora o wypadku, odszkodowaniu i zakupie nowego samochodu. Prokurator wydał postanowienie o zabezpieczeniu poprzez zajęcie konkretnego samochodu, który został zniszczony nie z Pani winy, stąd nie może Pani postawić zarzutu utrudniania śledztwa.  Z uwagi na fakt, iż wskutek zniszczenia nie istnieje przedmiot, który prokurator wskazał w postanowieniu o zabezpieczeniu do niego jako prowadzącego śledztwo będzie należała decyzja, czy zdecyduje się wydać nowe postanowienie o zabezpieczeniu, w którym tym razem wskaże zakupiony przez Panią nowy samochód czy też kwotę odszkodowania, jeśli jeszcze jej Pani nie wyda na zakup samochodu.

Jednak jeszcze raz trzeba podkreślić, że nie ma przepisu, który nakładałby na Panią obowiązek pytania prokuratora o zgodę na zakup samochodu za otrzymane odszkodowanie, a tym samym  nie ma również podstaw prawnych do pociągnięcia Pani do odpowiedzialności karnej w sytuacji, gdy kupi Pani nowy samochód przed zawiadomieniem prokuratora o wypadku i wypłacie odszkodowania szczególnie, że zniszczenie samochodu nie nastąpiło z Pani winy. Prokurator powinien otrzymać od komornika jako organu wykonującego wydane przez niego postanowienie o zabezpieczeniu informację o zniszczeniu samochodu, a komornik powinien otrzymać tę informację od Pani jako od osoby dysponującej zajętym samochodem. Powinna Pani zatem powiadomić komornika o wypadku i wypłacie odszkodowania. Wówczas komornik jako organ działający na wniosek prokuratura zawiadomi prokuratora o zaistniałej sytuacji i zależnie od dalszych wniosków prokuratora podejmie decyzję, czy zajmie Pani odszkodowanie czy zakupiony przez Panią nowy samochód, zależnie od tego, czym będzie Pani wówczas dysponować.


Jednak przed otrzymaniem od komornika zawiadomienia o zajęciu odszkodowania nie jest Pani ograniczona w dysponowaniu tą kwotę i może Pani ją wydać na nowy samochód. Należy bowiem pamiętać, że zajęcie rzeczy jest skuteczne z chwilą otrzymania przez dłużnika zawiadomienia o zajęciu. Oznacza to, iż od chwili (od dnia), gdy otrzymuje Pani od komornika zawiadomienie o zajęciu jakiejś rzeczy np. samochodu nie może Pani skutecznie tą rzeczą rozporządzić, np. nie może Pani jej sprzedać lub darować komuś, gdyż takie rozporządzenie będzie – zgodnie z art. 295 § 2 kpk z zw.

z art. 234 kpk - bezskuteczne względem Skarbu Państwa, który w tej sprawie jest wierzycielem. Należy podkreślić, że ograniczenie w rozporządzaniu rzeczą dotyczy tylko rzeczy lub praw konkretnie wskazanych w zawiadomieniu o zajęciu. W konsekwencji  dopóki nie otrzyma Pani od komornika zawiadomienia o zajęciu kwoty odszkodowania może Pani nią swobodnie dysponować i kupić nowy samochód. Wówczas komornikowi pozostanie tylko ewentualnie zajęcie samochodu. Jeśli nie zdąży Pani kupić samochodu przed otrzymaniem od komornika zawiadomienia o zajęciu odszkodowania wówczas nie będzie Pani mogła nim swobodnie dysponować, a tym samym kupić za nie samochodu. 

Proszę zatem niezwłocznie zawiadomić komornika o wypadku i wypłacie odszkodowania oraz kupić samochód. Wówczas komornik zależnie od wniosku prokuratora lub ewentualnie prokurator przed podjęciem decyzji co do ustanowienia nowego zabezpieczenia rozpoczną dalsze poszukiwania w Pani majątku i zajmą kwotę odszkodowania lub zakupiony przez Panią nowy samochód, zależnie od tego, co będzie w Pani posiadaniu. Mogą np. zająć odszkodowanie zdeponowane na rachunku, a jeśli wyda Pani odszkodowanie na nowy samochód, mogą zamiast odszkodowania zająć ten samochód. W każdym przypadku ryzykuje Pani zajęcie odszkodowania lub nowego samochodu.

Proszę pamiętać, że o formie zabezpieczenia w toku śledztwa decyduje prokurator, a po wniesieniu aktu oskarżenia sąd prowadzący postępowanie. Oznacza to, że takie zabezpieczenie może utrzymywać się aż do prawomocnego zakończenia sprawy, tj. wydania prawomocnego wyroku. Postępowanie karne zwykle trwa przez jakiś czas, stąd jeśli zostanie zajęty samochód, który Pani kupi za odszkodowanie, może Pani zawsze zgłaszać do prokuratora, a po wniesieniu aktu oskarżenia do sądu, wniosek o zmianę sposobu zabezpieczenia proponując np. inny przedmiot na zabezpieczenie czy złożenie kwoty pieniężnej do depozytu sądowego. Ostatecznie jednak do prokuratora i sądu zależy decyzja, czy ustanowić zabezpieczenie i w jakiej formie.


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • mmmma 2015-05-27 18:27:52

    czy mogę zamienic auto zajęte przez komornika???


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika