5.1.2007
Zespół
e-prawnik.pl
Stan faktyczny
Jak w świetle art. 32 punkt 1 i 2 ustawy z 1981 roku o przedsiębiorstwie państwowym przedstawia się odpowiedzialność pełnomocników dyrektora przedsiębiorstwa, jeśli działali w ramach posiadanych pełnomocnictw? Czy dyrektor jako organ może podpisać samodzielnie umowy bez względu na jej wartość, czy też musi być druga osoba, pełnomocnik? Jakie konsekwencje ponosi ta osoba działająca w ramach posiadanych pełnomocnictw? Czy są wyroki dotyczące tych tematów?
Opinia prawna
Niniejsza opinia prawna została sporządzona na podstawie następujących aktów prawnych:
-
Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zmianami),
-
Ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (tekst jednolity: Dz. U. 2002 r., Nr 112, poz. 981 ze zmianami).
Na wstępie należy wskazać, iż ustawa o przedsiębiorstwach państwowych nie reguluje w całości zagadnień dotyczących reprezentacji przedsiębiorstwa przez pełnomocnika ustanowionego przez organy przedsiębiorstwa. A zatem w sprawach nie uregulowanych konieczne jest sięgnięcie do przepisów kodeksu cywilnego. Przepisy dotyczące pełnomocnictwa zawarte są w art. 95- 109 kodeksu cywilnego.
Art. 98 kc ze względu na zakres umocowania rozróżnia trzy rodzaje pełnomocnictw:
-
pełnomocnictwo ogólne,
-
pełnomocnictwo rodzajowe,
-
pełnomocnictwo szczególne.
Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu, tj. do dokonywania takich czynności prawnych, które są zgodne z zasadami prawidłowego zarządzania i gospodarki. Pełnomocnictwo rodzajowe obejmuje umocowanie do dokonywania czynności prawnych określonego rodzaju, np. do sprzedawania nieruchomości. Pełnomocnictwo rodzajowe nie jest dopuszczalne, jeżeli ustawa wymaga pełnomocnictwa szczególnego.
Pełnomocnictwo szczególne zawiera umocowanie do dokonania określonej czynności prawnej, np. darowizny nieruchomości. Obowiązuje generalna zasada, że pełnomocnictwo może być udzielone w dowolnej formie, z wyjątkiem dwóch przypadków określonych w art. 98 k.c., a mianowicie:
-
jeżeli pełnomocnictwo zawiera umocowanie do dokonania czynności prawnej, dla której pod rygorem nieważności przewidziana jest forma szczególna, to wówczas pełnomocnictwo powinno być także sporządzone w tej samej formie,
-
jeżeli dla określonych kategorii pełnomocnictw ustawa wymaga określonej formy - pełnomocnictwo ogólne pod rygorem nieważności powinno być udzielone na piśmie.
Pełnomocnicy przedsiębiorstwa państwowego zgodnie z art. 51.1 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych z dnia 25 września 1981 roku są ustanawiani i odwoływani przez dyrektora. Pełnomocnikiem może być osoba fizyczna, w szczególności pracownicy przedsiębiorstwa jak i osoba prawna. Stosunek pomiędzy mocodawca a pełnomocnikiem określa zakres umocowania i decyduje o tym czy mamy do czynienia
z pełnomocnictwem ogólnym, szczególnym, czy rodzajowym. Co do granic umocowania to wiąże się z tym zakres czynności, które mogą być podejmowane przez pełnomocnika.
Należy wskazać, iż mocodawcą jest, więc przedsiębiorstwo państwowe, a nie dyrektor. Pełnomocnictwo nie wygasa, więc po rozwiązaniu stosunku prawnego pomiędzy dyrektorem a przedsiębiorstwem (odwołaniem, śmiercią, itp.). Jedynie likwidacja i reorganizacja przedsiębiorstwa (łączenie, podział) powoduje wygaśnięcie pełnomocnictwa.
Zgodnie z art. 51.2 udzielenie pełnomocnictwa wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.
Odpowiadając na pierwsze postawione pytanie należy rozróżnić dwie sytuacjeę dotyczące odpowiedzialności pełnomocnika.
-
Pełnomocnik przy dokonywaniu czynności w imieniu przedsiębiorstwa może przekroczyć zakres umocowania. W takim przypadku lub działania w ogóle bez umocowania, wystąpi stan bezskuteczności zawieszonej czynności. Zgodnie z art. 103 k.c. ważność takich oświadczeń woli zależeć będzie od ich potwierdzenia przez dyrektora działającego w imieniu przedsiębiorstwa. Skuteczność umowy zawartej przez rzekomego pełnomocnika jest, więc zawieszona do czasu, gdy nie nastąpi jej potwierdzenie przez mocodawcę. Odmowa potwierdzenia lub bezskuteczny upływ terminu, wyznaczonego przez druga stronę czynności powodują bezwzględną nieważność czynności. Zgodnie z § 3 ww. artykułu w braku potwierdzenia ten, kto zawarł umowę w cudzym imieniu, obowiązany jest do zwrotu tego,
co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania. Obowiązek rzekomego pełnomocnika zwrotu świadczeń i naprawienia szkody jest niezależny od winy,
a więc istnieje także wtedy, gdy pełnomocnictwo było nieważne, a pełnomocnik o tym nie wiedział. Jeśli chodzi o odpowiedzialność rzekomego pełnomocnika względem swojego mocodawcy zastosowanie będą miały przepisy o prowadzeniu spraw bez zlecenia, które unormowane są w art. 752 k.c. Od prowadzącego wymagana jest należyta staranność, w zależności
od charakteru prowadzonych spraw.
Potrzebujesz porady prawnej?
Co przewiduje ustawa o zarządzie sukcesyjnym w firmach jednoosobowych? Nowe przepisy wychodzą naprzeciw potrzebom tzw. firm jednoosobowych, które stanowią ogromną większość polskich przedsiębiorstw. Dzięki tym rozwiązaniom, w przypadku śmierci przedsiębiorcy, jego firma będzie mogła (...)
Możesz ustanowić pełnomocnika do zarejestrowania Twojej działalności. Pełnomocnictwo może być uwidocznione w CEIDG, co pozwoli uniknąć uiszczania opłaty skarbowej przy działaniach pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna (spółka). (...)
Kontrakt menedżerski - Wszystko co musisz wiedzieć
Co to jest kontrakt menedżerski? Kontrakt menedżerski - to umowa o zarząd przedsiębiorstwem. Zarządca (osoba, której powierzono zarząd) zobowiązuje się do profesjonalnego prowadzenia przedsiębiorstwa w celu osiągnięcia pewnych założonych efektów np. modernizacji przedsiębiorstwa. (...)
Reprezentacja spółki komandytowej przez komandytariusza
Zakres reprezentacji spółki przez wspólnika komandytowego Komandytariusz może reprezentować spółkę na podstawie udzielonego mu zwykłego pełnomocnictwa cywilnego lub prokury (art. 118 § 1 Kodeksu spółek handlowych - dalej: KSH). Zakres umocowania pełnomocnictwa (...)
Jeżeli chcesz, ażeby twoi spadkobiercy mogli płynnie kontynuować działalność firmy, dowiedz się, jak wyznaczyć i zgłosić w CEIDG zarządcę sukcesyjnego - tj. osobę, która będzie prowadzić sprawy firmy do czasu załatwienia formalności spadkowych. ##baner## Na czym polega sukcesja (...)
Spółka w organizacji może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, a także pozywać i być pozywana. Spółka akcyjna w organizacji jest więc podmiotem prawa funkcjonującym w obrocie gospodarczym. Spółka akcyjna w organizacji może więc prowadzić działalność (...)
Kiedy można zawrzeć umowę z samym sobą?
Czy pełnomocnik może "sam z sobą" dokonywać czynności prawnej? Co do zasady podmioty prawa cywilnego mogą działać przez pełnomocników. Źródłem umocowania jest w tym przypadku oświadczenie woli reprezentowanego (mocodawcy) - tzw. pełnomocnictwo. Pełnomocnictwo ogólne (...)
Instytucję upadłości wprowadzono do systemu prawa, aby zabezpieczyć interesy wierzycieli danego podmiotu, gdy pojawia się możliwość, że nie otrzymają zwrotu należnych im wierzytelności. Postępowanie upadłościowe dąży do szybkiego zaspokojenia wierzycieli i ochrania zwłaszcza niektóre (...)
Kto jest zobowiązany do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości?
Postępowania o ogłoszenie upadłości nie wszczyna się z urzędu, należy w tym celu złożyć odpowiedni wniosek w sądzie. Prawo określa krąg podmiotów uprawnionych do złożenia takiego wniosku, a spośród nich wskazuje na podmiot, który ma obowiązek taki wniosek złożyć. (...)
Do czego jest uprawniony pracownik w Twojej firmie?
Na czym tak naprawdę polega przedstawicielstwo? Czy organ spółki z o. o. jest przedstawicielem tej osoby? Nie jest, ponieważ jego działalność nie polega na zastępstwie, lecz na działalności samej spółki. Warto wiedzieć, że wyróżnia się zastępstwo bezpośrednie, (...)
Odpowiedzialność małżonka i osób trzecich za zobowiązania podatkowe podatnika
W pewnych sytuacjach odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe podatnika mogą ponosić solidarnie także inne osoby - tzw. osoby trzecie. Zasady odpowiedzialności Solidarna odpowiedzialność oznacza, że organy podatkowe mogą dochodzić należności podatkowych - w całości lub w dowolnych (...)
Warunki techniczne jakie musi spełniać projekt budowlany
Pozwolenie na budowę Aby uzyskać pozwolenie na budowę konieczne jest złożenie wniosku o pozwolenie na budowę. Składa się go do organu architektonieczno-budowlanego, którym jest starostwo powiatowe lub gmina. Wniosek powinien zawierać następujące dokumenty: akt (...)
Pełnomocnictwo. Kiedy możemy ustanowić i działać przez pełnomocnika?
Co to jest pełnomocnictwo? Pełnomocnictwo to jednostronne oświadczenie osoby (mocodawcy), na mocy którego inna osoba (pełnomocnik) staje się upoważniona do działania w imieniu mocodawcy. Innymi słowy, każda czynność wykonana przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy i w zakresie (...)
Zakładanie i zasady funkcjonowania spółki komandytowo-akcyjnej
Spółka komandytowo-akcyjna stanowi swoiste połączenie cech spółek osobowych (komandytowej) i kapitałowych (akcyjnej). Kodeks spółek handlowych ukształtował ją jako spółkę osobową, skutkiem czego jest pozbawiona osobowości prawnej. Jednocześnie taka (...)
Prawa komandytariusza w spółce komandytowej
Jak klasyfikuje się prawa komandytariusza? Prawa i obowiązki przyznane lub obciążające komandytariusza służą realizacji jego statusu w spółce. Podział ich w oparciu o model klasyczny, oparty na wyodrębnieniu praw korporacyjnych i majątkowych, został poddany krytyce z tego względu, (...)
Odpowiedzialność członków zarządu za zaległości podatkowe spółek
Art. 116 Ordynacji podatkowej ustanawia odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań spółki. Odpowiedzialność ta dotyczy również członków zarządów (...)
Jakie przepisy należy stosować? Celem obszernej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest generalna obniżka opłat sądowych. Wspomniana ustawa zastąpiła dotychczasową ustawę z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Koszty (...)
Jak uzyskać zaświadczenie od organu podatkowego?
Gdzie szukać przepisów o zaświadczeniach? Zasady wydawania zaświadczeń zostały określone przede wszystkim w dziale VIIIa ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Ponadto Minister Finansów wydał rozporządzenie w sprawie zaświadczeń wydawanych przez (...)
Jak założyć spółkę komandytową?
Umowa spółki komadytowej Umowa spółki komandytowej do niedawna mogła zostać zostać zawarta wyłącznie w formie aktu notarialnego. Umowa spółki komandytowej może być zawarta również przy wykorzystaniu wzorca umowy. Zawarcie umowy spółki komandytowej (...)
Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
Czego dotyczą zmiany? 1 października br. wchodzi w życie nowa ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Reguluje ona zasady, zakres i tryb ochrony roszczeń pracowniczych w razie niemożności ich zaspokojenia z powodu niewypłacalności (...)
Jak wszcząć postępowanie przed sądem?
W procedurze cywilnej istnieją dwa podstawowe tryby postępowanie - proces (postępowanie procesowe) i postępowanie nieprocesowe. Ponadto w każdym z tych trybów przepisy przewidują tzw. postępowanie odrębne: W procesie: postępowanie w sprawach małżeńskich, w (...)
