Od 1 stycznia można wystąpić o zwolnienie z obowiązku naliczania składek od umów cywilnoprawnych

31.12.2020

Osoby, które wykonują umowy zlecenia (umowy agencyjne lub inne umowy o świadczenie usług), mogą złożyć wniosek do ZUS o zwolnienie zleceniodawcy z obowiązku obliczania, potrącania i opłacania składek. Wniosek mogą przesłać elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS od 1 stycznia 2021 r.

Wniosek o zwolnienie z obowiązku naliczania składek od umów cywilnoprawnych

Zleceniobiorca składa do ZUS wniosek o zwolnienie z obowiązku naliczania składek (RZN) w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy zlecenia. Wniosek może dotyczyć składek należnych za okres od 1 stycznia do 30 kwietnia 2021 r.

Aby zwolnić zleceniodawcę z obowiązku naliczania składek, muszą być spełnione następujące warunki:

umowa musi być zawarta między 1 stycznia a 31 marca 2021 r.,
przedmiot umowy musi być związany jest z działalnością i usługami określonymi w Tarczy antykryzysowej 6.0,
łączny przychód uzyskany z wykonywania umów na rzecz wszystkich zleceniodawców, w miesiącu przed tym, w którym został złożony wniosek, nie może przekraczać 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału,
zleceniobiorca nie może podlegać ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu niż umowy zlecenia.

Składki na ubezpieczenia społeczne objęte zwolnieniem nie są zapisywane na koncie ubezpieczonego. W okresie zwolnienia ze składek zleceniobiorca i członkowie jego rodziny, których zgłosił do ubezpieczenia zdrowotnego, mają prawo do świadczeń opieki zdrowotnej.

Kogo dotyczy możliwość zwolnienia z obowiązku naliczania składek od umów cywilnoprawnych?

Ciebie, jeśli wykonujesz umowę cywilnoprawną: umowę agencyjną, umowę zlecenia lub inną umowę o świadczenie usług (dalej zwaną umową zlecenia).
Możesz złożyć wniosek o zwolnienie Twojego zleceniodawcy z obowiązku obliczania, potrącania z Twojego dochodu i opłacania składek (dalej zwany wnioskiem o zwolnienie z obowiązku naliczania składek). Wniosek może dotyczyć składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, należnych za okres od 1 stycznia 2021 r. do 30 kwietnia 2021 r.

Jakie warunki musisz spełnić?

Aby zwolnić Twojego zleceniodawcę z obowiązku naliczania składek, musisz spełnić następujące warunki:

zawarłeś umowę zlecenia między 1 stycznia 2021 r. a 31 marca 2021 r.,
przedmiot zawartej umowy związany jest z:
- działalnością twórczą w zakresie sztuk plastycznych, literatury, muzyki, twórczości audialnej, utworów audiowizualnych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego i sztuki ludowej,
- działalnością artystyczną w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki,
- działalnością techniczną wspomagającą produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawianie wydarzeń artystycznych,
- usługami w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu oraz usług w zakresie architektury świadczonych przez osoby nieposiadające uprawnień budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane,
- usługami świadczonymi na rzecz muzeów w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach:
  - w zakresie pozaszkolnych form edukacji,
  - przez przewodników muzeów,
łączny przychód uzyskany z wykonywania umów zlecenia na rzecz wszystkich zleceniodawców, w miesiącu przed tym, w którym składasz wniosek nie przekracza 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku,
nie podlegasz ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu niż wykonywanie umów zlecenia.

Zwolnienie z obowiązku naliczania składek przysługuje:

z wykonywania każdej umowy zlecenia, jeśli są spełnione wymienione warunki,
za każdy miesiąc od stycznia do kwietnia, w którym umowa była wykonywana co najmniej 1 dzień,

dla każdej umowy zlecenia do wysokości maksymalnej kwoty podstawy wymiaru tych składek (nie więcej niż w wysokości 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia).

Jak złożyć wniosek?

Możesz złożyć wniosek (RZN) tylko elektronicznie:
- przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, (instrukcja jak złożyć wniosek RZN - plik doc 570kb),
- przez PUE ZUS, za pośrednictwem strony gov.pl.
ZUS udostępnia wniosek RZN od 30 grudnia 2020 r. Możesz go jednak złożyć od 1 stycznia 2021 r., bo dotyczy umów zlecenia zawartych od tej daty.
Możesz złożyć wniosek RZN w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy zlecenia. Jeśli nie dotrzymasz tego terminu, ZUS nie rozpatrzy Twojego wniosku.
Gdy złożysz wniosek RZN, poinformuj o tym swojego zleceniodawcę.

Jak ZUS się z Tobą skontaktuje?

Informację o pozytywnym rozpatrzeniu wniosku ZUS wyśle do Ciebie i do Twojego zleceniodawcy na Wasze profile PUE ZUS.

Czy możesz się odwołać od decyzji?

Jeśli nie zgadzasz się z decyzją, w której ZUS odmawia Ci zwolnienia z opłacania składek, możesz złożyć wniosek do Prezesa ZUS o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wystarczy, że złożysz pismo w tej sprawie do ZUS. Masz na to 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Jaka jest Twoja sytuacja ubezpieczeniowa?

Składki na ubezpieczenia społeczne objęte zwolnieniem z obowiązku ich naliczania nie są ewidencjonowane na Twoim koncie ubezpieczonego.
Ty i członkowie rodziny, których zgłaszasz do ubezpieczenia zdrowotnego, macie prawo do świadczeń określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w okresie zwolnienia z obowiązku naliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Jakie są obowiązki zleceniodawcy?

Zleceniodawca musi przesłać za Ciebie zerowe imienne raporty miesięczne za okresy, za które przysługuje zwolnienie z obowiązku naliczania składek.
Jeśli zwolnienie z obowiązku naliczenia składek w danym miesiącu dotyczy tylko części przychodu z umowy zlecenia, to od pozostałej części przychodu zleceniodawca musi obliczyć, potrącić z Twojego dochodu i opłacić składki w terminie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przykłady

Przykład:

Pani Maria zawarła umowę zlecenia na okres od 1.10.2020 r. do 31.12.2020 r. Następnie przedłużała ją aneksem z 2.01.2021 r. na okres od 1.01.2021 r. do 28.02.2021 r.

Należy uznać, że w tym przypadku została zawarta nowa umowa i można skorzystać ze zwolnienia z naliczania należnych składek z tytułu umowy zlecenia za okres od 1.01.2021 r. do 28.02.2021 r.

Przykład:

Pan Antoni zawarł umowę zlecenia na okres od 1.12.2020 r. do 31.12.2020 r., a następnie na okres od 1.01.2021 r. do 28.02.2021 r. (umowa zawarta 2.01.2021 r.). Pomimo tego, że między umowami nie ma dnia przerwy, to umowę zawartą od 1.01.2021 r. należy uznać za nową umowę i można skorzystać ze zwolnienia z naliczania należnych składek za okres od 1.01.2021 r. do 28.02.2021 r.

Przykład:

Pani Krystyna zawarła 30.09.2020 r. umowę zlecenia na okres od 1.10.2020 r. do 28.02.2021 r. Następnie aneksem z 2.01.2021 r. zmieniła zakres wykonywanej umowy (zleceniobiorca zobowiązał się do wykonania dodatkowych usług). Należy uznać, że w tym przypadku nie została zawarta nowa umowa. Nie można skorzystać ze zwolnienia z naliczania należnych składek z tytułu umowy zlecenia za okres od 1.01.2021 r. do 28.02.2021 r.

Podstawa prawna:

ustawa z dnia 9 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz zmianie innych ustaw (Dz.U z 2020 r. poz. 2255).