W przypadku dwuosobowej spółki cywilnej, gdy umiera jeden ze wspólników spółka ulega rozwiązaniu, a żyjący wspólnik sporządza spis z natury i składa zgłoszenia o zakończeniu jej istnienia. Można jednak tego uniknąć.
Istotą funkcjonowania każdej spółki cywilnej jest osobista współpraca co najmniej dwóch wspólników w przedsiębiorstwie spółki. Śmierć jednego ze wspólników spółki cywilnej to niewątpliwie olbrzymi problem. Może oznaczać bowiem koniec istnienia podmiotu gospodarczego pociągającego za sobą konieczność sporządzenia spisu z natury towarów i usług, w związku z którymi możliwym jest odliczenie podatku naliczonego, jak to się dzieje w przypadku spółki dwuosobowej.Spóła cywilna to umowa pomiędzy przedsiębiorcami
Analizując zagadnienia związane z przesłankami stanowiącymi podstawę istnienia spółki cywilnej wartym uwagi wydaje się zdefiniowanie samego jej pojęcia. Najogólniej można powiedzieć, iż spółka cywilna stanowi pewien rodzaj umowy pomiędzy wspólnikami, w której to zobowiązują się oni dążyć do określonego, wspólnego celu gospodarczego przez wniesienie wkładów lub inny, określony sposób.
Wszystko zależy od treści umowy spółki
Choć z pozoru odpowiedź wydaje się dość jednoznaczna, śmierć jednego ze wspólników nie musi wcale oznaczać zakończenia działalności podmiotu gospodarczego i jego rozwiązania, skutkującego koniecznością sporządzenia spisu z natury. Dzieje się tak tylko w przypadku, gdy w umowie dwuosobowej spółki cywilnej nie zostało wyraźnie zastrzeżone, że spadkobierca wejdzie na miejsce wspólnika w przypadku jego śmierci. Nie ma bowiem czegoś takiego, jak jednoosobowa spółka cywilna.
W takiej sytuacji, bez względu na to, czy istnieje potencjalny chętny do przystąpienie do spółki, ulega ona rozwiązaniu tracąc tym samym podmiotowość prawno-podatkową dla podatku od towarów i usług. W konsekwencji, zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie o VAT, pozostały wspólnik jest zobowiązany w imieniu spółki sporządzić spis z natury towarów pozostałych w spółce na dzień jej rozwiązania, od których przysługiwało spółce prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Ale dotyczy to tylko czynnych podatników VAT. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że informację ustaloną na tej podstawie o wartości i kwocie podatku należnego, należy dołączyć do deklaracji podatkowej spółki za okres rozliczeniowy, w którym uległa ona rozwiązaniu.
Koniecznym jest również złożenie do urzędu skarbowego stosownego formularza VAT-Z w celu wykreślenia spółki z rejestru jako podatnika VAT, jak również uaktualnienie zgłoszenia identyfikacyjnego NIP-2 oraz załącznik NIP-D, co w konsekwencji oznacza wykreślenie spółki z ewidencji podatkowej.
Jaka umowa daje możliwość zajęcia miejsca nieżyjącego wspólnika?
Zupełnie inaczej sprawa wygląda w sytuacji, kiedy umowa spółki wyraźnie określa, że w razie śmierci jednego z tworzących ją wspólników, jego spadkobiercy wejdą, zajmując jego miejsce w spółce. W takiej sytuacji, spadkobiercy powinni wskazać spółce jedną osobę, która będzie wykonywała ich prawa. Można zatem stwierdzić, że w przypadku, gdy warunek ten zostanie spełniony spółka nie ulega rozwiązaniu. Co więcej, trwa nadal i posługuje się dotychczasowym numerem identyfikacji podatkowej (NIP) spółki, ewidencjonuje obrót na tych samych zasadach. Nie ma zatem konieczności sporządzenia spisu z natury towarów.
Należy jednakże pamiętać o dopełnieniu obowiązków formalnych, dokładniej mówiąc o uaktualnieniu zgłoszenia identyfikacyjnego NIP-2 oraz załącznik NIP-D, zawierającego dane wspólników spółki. Czas przewidziany na dokonanie powyższych zgłoszeń, to 7 dni od dnia zaistnienia zmiany.

Potrzebujesz porady prawnej?
Obowiązek zwrotu przez członka zarządu zaciągniętego zobowiązania od spółki - opinia prawna
Stan faktyczny Doszło po śmierci byłego Prezesa Zarządu Spółki z o.o. do wykrycia przestępstw przez niego popełnianych (obciążanie kosztami spółki za budowę prywatnego domu). Dwaj pozostali członkowie Zarządu postanowili w imieniu Spółki dochodzić odszkodowania za działanie na jej (...)
Rozliczeniowy i podatkowy aspekt wypowiedzenia przez wspólnika umowy spółki cywilnej - opinia prawna
Stan faktyczny Z trzyosobowej spółki cywilnej (córka i dwoje rodziców) występuje jeden wspólnik (matka). Jak skonstruować aneks do umowy spółki, żeby można było pozostałe w spółce środki trwałe uznać za współwłasność pozostałych wspólników (środki trwałe to aporty wspólników (...)
Co zrobić, gdy wycofuje się jeden ze wspólników dwuosobowej spółki cywilnej? – opinia prawna
Stan faktyczny W dwuosobowej spółce cywilnej, jeden ze wspólników zamierza opuścić spółkę na pewien okres. Spółka jest związana umową o świadczenie usług z firmą „X” przewidującej możliwość wypowiedzenia. Wspólnik nie zamierza rozwiązać umowy spółki ani doprowadzić (...)
Wstąpienie nowego wspólnika spółki cywilnej w miejsce występującego – czy możliwe – opinia prawna
Stan faktycznyW dwuosobowej spółce cywilnej, jeden ze wspólników zamierza opuścić spółkę na pewien okres. Spółka jest związana umową o świadczenie usług z firmą „X” przewidującej możliwość wypowiedzenia. Wspólnik nie zamierza rozwiązać umowy spółki ani doprowadzić (...)
Rozwiązanie spółki cywilnej dwuosobowej w razie wystąpienia wspólnika a kwestie podatkowe
NSA stwierdził, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług nie jest możliwe kontynuowanie tożsamości podmiotowej w przypadku podmiany wspólnika w Spółce cywilnej dwuosobowej. Wystąpienie jednego z dwóch wspólników Spółki cywilnej uzasadnia przyjęcie poglądu, że spółka (...)
Podział majątku spółki cywilnej w przypadku wystąpienia wspólnika – opinia prawna
Stan faktycznyZ istniejącej spółki cywilnej występuje jeden ze wspólników. W związku z tym zostaje podjęta uchwała o podziale majątku spółki. Jednakże podział ten obejmuje tylko wybrane składniki majątku spółki. Pewne składniki majątku - zgodnie z uchwałą - nie podlegają podziałowi (...)
Art. 875 kodeksu cywilnego stanowi, że od chwili rozwiązania spółki stosuje się odpowiednio do wspólnego majątku wspólników przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów poniższych. Z majątku pozostałego po zapłaceniu długów spółki zwraca się (...)
Powierniczy przelew udziałów w spółce z o.o.
Skarżący zarzucił naruszenie art. 58 § 1 kc w związku z art. 2 i 246 § 3 ksh przez przyjęcie, że nie jest nieważna, jako zdziałana w celu obejścia art. 246 § 3 ksh, uchwała o zmianie umowy spółki odbierająca uprawnienia osobiste wspólnikowi, który jedynie powierniczo przekazał swe (...)
Odpowiedzialność wspólników za długi spółki cywilnej - opinia prawna
Stan faktyczny Miałem 10% udziału w spółce cywilnej, która działała do końca 1998 roku, 90% miał wspólnik. W pewnym momencie zaczęły się problemy finansowe, musieliśmy ograniczyć zatrudnienie, zwolnić 8 osób. Działalność została wyrejestrowana w grudniu 1998 roku. Zakończyliśmy (...)
Umowa o pracę między wspólnikiem spółki cywilnej a spółką
Sąd Najwyższy stanął przed zagadnieniem prawnym związanym z pytaniem czy wspólnik spółki cywilnej może być jej pracownikiem i w konsekwencji tego podlegać pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu? Sąd Najwyższy stwierdził, że wspólnik spółki cywilnej nie może zawrzeć ze wspólnikami (...)
Gdy były pracownik prowadzi działalność konkurencyjną - opinia prawna
Stan faktycznyByły pracownik (handlowiec) pod koniec kwietnia bieżącego roku, podczas wizyty w firmie zabrał ze sobą notatnik, w którym opisani byli kontrahenci naszej firmy. Dowiedzieliśmy się kilka dni później, że od maja podjął pracę u naszej konkurencji. Przedmiotowy zeszyt zawierał (...)
Renta inwalidzka wspólnika spółki cywilnej – opinia prawna
Stan faktyczny Osoby prowadzą działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Jeden ze wspólników stara się o uzyskanie renty inwalidzkiej. Jaka będzie najkorzystniejsza forma jego współpracy z firmą – zarówno z punktu widzenia wspólnika (...)
Odpowiedzialność byłego wspólnika za zobowiązania spółki jawnej - opinia prawna
Stan faktyczny W przypadku niewypłacalności spółki jawnej, może być nadana klauzula wykonalności na wspólników tej spółki. Czy klauzula wykonalności może być wydana na byłych wspólników, którzy byli wspólnikami w momencie zaciągnięcia (...)
Zezwolenie wydane na wspólników przekształcanej spółki cywilnej przechodzi na przekształconą spółkę
Wspólnicy pewnej spółki cywilnej posiadali zezwolenie na prowadzenie aptek i punktu aptecznego. Spółka cywilna została przekształcona w spółkę komandytową (na podstawie art. 551 § 2 k.s.h.). Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny, Główny Inspektor Farmaceutyczny oraz Wojewódzki Sąd (...)
Obowiązek wpisu do ewidencji przedsiębiorców - opinia prawna
Stan faktyczny W trakcie istnienia firmy małżeńskiej, posiadającej zezwolenie na prowadzenie apteki przez Ministerstwo Zdrowia, poprzez dopisanie współmałżonka (w 2001 roku był obowiązek zarejestrowania działalności gospodarczej w ewidencji działalności), nie wpisano małżonków na jeden (...)
Spółka cywilna, jako umowa prawa cywilnego między wspólnikami będącymi co do zasady przedsiębiorcami, nie ma zdolności upadłościowej. Polski system prawa odmawia jej statusu przedsiębiorcy. Przedsiębiorcami są jednak jej wspólnicy i oni mają zdolność upadłościową. Jak (...)
Spółka cywilna a podatek od nieruchomości
W świetle art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.) podatnikiem podatku od nieruchomości są wspólnicy spółki cywilnej, a nie spółka cywilna. - Taką uchwałę w składzie 7 sędziów (...)
Zasady odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej - opinia prawna
Stan faktyczny Przed 2000 rokiem prowadziłem działalność gospodarczą w spółce cywilnej. Między innymi z powodu nieudolności wspólnika zaprzestałem działalności, która spowodowała zadłużenie u dostawców. Były sprawy sądowe i chyba nakazy zapłaty zostały wydane. Nie dostałem żadnego (...)
Sąd Najwyższy zajmował się pytaniem prawnym dotyczącym kwestii czy od dnia 17 grudnia 2005 roku odpowiedzialność określoną w art. 9 § 3 k.k.s. (zgodnie z którym, za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada, jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji (...)
Stan faktyczny W roku 2000 nasza firma, jako spółka cywilna, nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do dwóch lokali użytkowych. W chwili obecnej Spółdzielnia domaga się uzupełnienia wpłaty przynajmniej od jednego ze wspólników – dziewięciu udziałów członkowskich (900 zł.), (...)
Rozwiązanie spółki cywilnej dwuosobowej w razie wystąpienia wspólnika a kwestie podatkowe
NSA stwierdził, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług nie jest możliwe kontynuowanie tożsamości podmiotowej w przypadku podmiany wspólnika w Spółce cywilnej dwuosobowej. Wystąpienie jednego z dwóch wspólników Spółki cywilnej uzasadnia przyjęcie poglądu, że spółka (...)
Zezwolenie wydane na wspólników przekształcanej spółki cywilnej przechodzi na przekształconą spółkę
Wspólnicy pewnej spółki cywilnej posiadali zezwolenie na prowadzenie aptek i punktu aptecznego. Spółka cywilna została przekształcona w spółkę komandytową (na podstawie art. 551 § 2 k.s.h.). Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny, Główny Inspektor Farmaceutyczny oraz Wojewódzki Sąd (...)
Obowiązek wpisu do ewidencji przedsiębiorców - opinia prawna
Stan faktyczny W trakcie istnienia firmy małżeńskiej, posiadającej zezwolenie na prowadzenie apteki przez Ministerstwo Zdrowia, poprzez dopisanie współmałżonka (w 2001 roku był obowiązek zarejestrowania działalności gospodarczej w ewidencji działalności), nie wpisano małżonków na jeden (...)
Co zrobić, gdy wycofuje się jeden ze wspólników dwuosobowej spółki cywilnej? – opinia prawna
Stan faktyczny W dwuosobowej spółce cywilnej, jeden ze wspólników zamierza opuścić spółkę na pewien okres. Spółka jest związana umową o świadczenie usług z firmą „X” przewidującej możliwość wypowiedzenia. Wspólnik nie zamierza rozwiązać umowy spółki ani doprowadzić (...)
Spółka cywilna, jako umowa prawa cywilnego między wspólnikami będącymi co do zasady przedsiębiorcami, nie ma zdolności upadłościowej. Polski system prawa odmawia jej statusu przedsiębiorcy. Przedsiębiorcami są jednak jej wspólnicy i oni mają zdolność upadłościową. Jak (...)
Spółka cywilna a podatek od nieruchomości
W świetle art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.) podatnikiem podatku od nieruchomości są wspólnicy spółki cywilnej, a nie spółka cywilna. - Taką uchwałę w składzie 7 sędziów (...)
Zasady odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej - opinia prawna
Stan faktyczny Przed 2000 rokiem prowadziłem działalność gospodarczą w spółce cywilnej. Między innymi z powodu nieudolności wspólnika zaprzestałem działalności, która spowodowała zadłużenie u dostawców. Były sprawy sądowe i chyba nakazy zapłaty zostały wydane. Nie dostałem żadnego (...)
Sąd Najwyższy zajmował się pytaniem prawnym dotyczącym kwestii czy od dnia 17 grudnia 2005 roku odpowiedzialność określoną w art. 9 § 3 k.k.s. (zgodnie z którym, za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada, jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji (...)
Stan faktyczny W roku 2000 nasza firma, jako spółka cywilna, nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do dwóch lokali użytkowych. W chwili obecnej Spółdzielnia domaga się uzupełnienia wpłaty przynajmniej od jednego ze wspólników – dziewięciu udziałów członkowskich (900 zł.), (...)
Zawarcie przez jedno lub też oboje małżonków umowy spółki cywilnej nie powoduje żadnych zmian w stosunkach majątkowych małżonków uregulowanych w Dziale III k.r.o. (...)Wspólnik spółki cywilnej pozostający w związku małżeńskim samodzielnie korzysta ze swych uprawnień w spółce - zarówno (...)
Stan faktyczny Spółka cywilna zamierzała przekształcić się w spółkę z o.o. W tym celu złożyła w sądzie stosowne dokumenty. Sąd wyznaczył biegłego w celu weryfikacji dokumentów. Jednak wspólnicy spółki cywilnej rozmyślili się i nie chcą tworzyć sp. z o.o., tylko (...)
Wstąpienie nowego wspólnika spółki cywilnej w miejsce występującego – czy możliwe – opinia prawna
Stan faktycznyW dwuosobowej spółce cywilnej, jeden ze wspólników zamierza opuścić spółkę na pewien okres. Spółka jest związana umową o świadczenie usług z firmą „X” przewidującej możliwość wypowiedzenia. Wspólnik nie zamierza rozwiązać umowy spółki ani doprowadzić (...)
Stan faktycznyMałżeństwo prowadzi działalność gospodarczą wspólnie (tzw. działalność gospodarcza na imię obojga małżonków prowadzona w oparciu o jeden wpis do ewidencji działalności gospodarczej), działalność rozliczana jest na podstawie podatkowej książki przychodów i rozchodów, (...)
Stan faktycznyDziałalność gospodarcza jest zarejestrowana na jednego z małżonków, a drugi jest do wpisu dopisany. Małżonkowie chcą, zgodnie z przepisami, przekształcić się w spółkę cywilną. Małżonkowie zatrudniają pracowników i realizują umówione zlecenia. Z tego powodu konieczne (...)
Zasady opodatkowania spółki cywilnej
Spółka cywilna należy do jednej z najpopularniejszych form prowadzenia działalności gospodarczej. Jej zawiązanie następuje w wyniku zawarcia umowy spółki, w której wspólnicy zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Spółka cywilna nie posiada (...)
Rozliczeniowy i podatkowy aspekt wypowiedzenia przez wspólnika umowy spółki cywilnej - opinia prawna
Stan faktyczny Z trzyosobowej spółki cywilnej (córka i dwoje rodziców) występuje jeden wspólnik (matka). Jak skonstruować aneks do umowy spółki, żeby można było pozostałe w spółce środki trwałe uznać za współwłasność pozostałych wspólników (środki trwałe to aporty wspólników (...)
Spółka cywilna - Zasady funkcjonowania, wady i zalety spółki cywilnej
Spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Status ten przysługuje natomiast jej wspólnikom. Spółka cywilna nie posiada podmiotowości prawnej - wszelkie prawa i obowiązki zaciągane są nie w imieniu (...)
Zakładanie spółki cywilnej - Kto i w jaki sposób może założyć spółkę cywilną?
Spółki cywilne są uregulowane w kodeksie cywilnym. Za przedsiębiorcę uważa się jednak nie samą spółkę, lecz wszystkich jej wspólników z osobna. Kto i w jaki sposób może założyć spółkę cywilną? Spółka cywilna jest umową, w której (...)
Wystąpienie wspólnika ze spółki cywilnej
Każdy wspólnik spółki cywilnej ma zagwarantowane prawo do wystąpienia ze spółki, gdyż nie musi wbrew swojej woli uczestniczyć we wspólnym przedsięwzięciu. Przyczyny wystąpienia ze spółki mogą być różnej natury i leżeć zarówno po stronie wspólnika, (...)
Propozycje zmian w kodeksie spółek handlowych
W Ministerstwie Sprawiedliwości powstał projekt zmian w kodeksie spółek handlowych a także w kilku innych ustawach, związanych z obrotem gospodarczym.Zmiany te zostały opracowane przez Komisje Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego i wynikają z ponaddwuletnich doświadczeń z obowiazującym kodeksem (...)