Tytuł V - TERMIN

Kodeks cywilny

Artykuły 110-116
Art. 110
Jeżeli ustawa, orzeczenie sądu lub decyzja innego organu państwowego albo czynność prawna oznacza termin nie określając sposobu jego obliczania, stosuje się przepisy poniższe.

Komentarz

Artykuł 110 stanowi przepis wprowadzający do regulacji dotyczących obliczania terminów. Wskazuje, że przepisy art. 111-116 mają zastosowanie w sytuacji, gdy termin został wyznaczony, ale nie określono sposobu jego obliczania. Przepisy te dotyczą zarówno terminów ustawowych, jak i wynikających z orzeczeń sądowych, decyzji organów państwowych oraz czynności prawnych.

Art. 111

§ 1

Termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia.

§ 2

Jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło.

Komentarz

Artykuł 111 reguluje sposób obliczania terminów wyrażonych w dniach. Zgodnie z § 1, termin kończy się wraz z upływem ostatniego dnia, czyli o północy. Paragraf 2 wprowadza zasadę, że dzień, w którym nastąpiło zdarzenie rozpoczynające bieg terminu, nie jest wliczany do terminu. Na przykład, jeśli 7-dniowy termin rozpoczyna się w poniedziałek, kończy się on w poniedziałek następnego tygodnia o północy.

Art. 112
Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było ? w ostatnim dniu tego miesiąca. Jednakże przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia.

Komentarz

Artykuł 112 określa sposób obliczania terminów wyrażonych w tygodniach, miesiącach lub latach. Termin kończy się w dniu o tej samej nazwie lub dacie, co dzień początkowy. Na przykład miesięczny termin rozpoczynający się 15 marca kończy się 15 kwietnia. W przypadku braku odpowiedniego dnia (np. termin rozpoczęty 31 stycznia i liczony w miesiącach), termin kończy się ostatniego dnia miesiąca (28 lub 29 lutego). Wyjątek stanowi obliczanie wieku osoby ? pełnoletność uzyskuje się z początkiem dnia, w którym przypada 18. urodziny.

Art. 113

§ 1

Jeżeli termin jest oznaczony na początek, środek lub koniec miesiąca, rozumie się przez to pierwszy, piętnasty lub ostatni dzień miesiąca.

§ 2

Termin półmiesięczny jest równy piętnastu dniom.

Komentarz

Artykuł 113 wyjaśnia sposób rozumienia określeń używanych przy wyznaczaniu terminów. Początek miesiąca to zawsze 1. dzień, środek miesiąca to 15. dzień, a koniec miesiąca to ostatni dzień miesiąca (który może przypadać na 28, 29, 30 lub 31 dzień w zależności od miesiąca). Termin półmiesięczny zawsze wynosi 15 dni, niezależnie od liczby dni w danym miesiącu.

Art. 114
Jeżeli termin jest oznaczony w miesiącach lub latach, a ciągłość terminu nie jest wymagana, miesiąc liczy się za dni trzydzieści, a rok za dni trzysta sześćdziesiąt pięć.

Komentarz

Artykuł 114 znajduje zastosowanie w przypadkach, gdy termin nie musi być ciągły, czyli gdy można go wykonać w dowolnym okresie o określonej długości. W takich sytuacjach miesiąc jest liczony jako 30 dni, a rok jako 365 dni. Przepis ten ma znaczenie np. przy obliczaniu czasu pracy czy urlopu, gdzie nie jest istotne, kiedy dokładnie termin się rozpoczyna i kończy, lecz jego całkowita długość.

Art. 115
Jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą.

Komentarz

Artykuł 115 wprowadza ważną zasadę ochronną dla osób zobowiązanych do wykonania czynności w terminie. Jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy (niedzielę, święto państwowe lub kościelne), termin automatycznie przedłuża się do najbliższego dnia roboczego. Przepis ten ma zastosowanie do wszelkich czynności, które należy wykonać w określonym terminie, w tym składania pism procesowych, zawierania umów czy wykonywania zobowiązań.

Art. 116

§ 1

Jeżeli skutki czynności prawnej mają powstać w oznaczonym terminie, stosuje się odpowiednio przepisy o warunku zawieszającym.

§ 2

Jeżeli skutki czynności prawnej mają ustać w oznaczonym terminie, stosuje się odpowiednio przepisy o warunku rozwiązującym.

Komentarz

Artykuł 116 łączy regulację terminów z przepisami o warunkach. Jeżeli strony uzależniają powstanie skutków czynności prawnej od nadejścia określonego terminu (np. umowa najmu ma zacząć obowiązywać od 1 stycznia), stosuje się odpowiednio przepisy o warunku zawieszającym (art. 89-95). Z kolei gdy skutki czynności mają ustać po upływie terminu (np. umowa najmu na czas określony), stosuje się przepisy o warunku rozwiązującym. Oznacza to, że do czasu nadejścia terminu czynność prawna pozostaje w zawieszeniu (§ 1) lub po upływie terminu automatycznie traci moc (§ 2).

Masz pytania dotyczące obliczania terminów prawnych?

Skorzystaj z profesjonalnej porady prawnej online. Nasi eksperci pomogą Ci w sprawach związanych z terminami procesowymi, umownymi i ustawowymi oraz wyjaśnią wszelkie wątpliwości dotyczące obliczania terminów.

Zadaj pytanie prawnikowi