Rozdział II - Użytkowanie przez osoby fizyczne

Kodeks cywilny

Artykuły 266-271
Art. 266
Użytkowanie ustanowione na rzecz osoby fizycznej wygasa najpóźniej z jej śmiercią.

Komentarz

Artykuł 266 określa maksymalny okres trwania użytkowania na rzecz osoby fizycznej. Prawo to ma charakter osobisty i zawsze wygasa najpóźniej z chwilą śmierci uprawnionego, co odróżnia je od użytkowania ustanowionego na rzecz osób prawnych. Użytkowanie może wygasnąć wcześniej z innych przyczyn przewidzianych w przepisach, ale w żadnym wypadku nie może trwać dłużej niż życie użytkownika.

Art. 267

§ 1

Użytkownik obowiązany jest zachować substancję rzeczy oraz jej dotychczasowe przeznaczenie.

§ 2

Jednakże użytkownik gruntu może zbudować i eksploatować nowe urządzenia służące do wydobywania kopalin z zachowaniem przepisów prawa geologicznego i górniczego.

§ 3

Przed przystąpieniem do robót użytkownik powinien w odpowiednim terminie zawiadomić właściciela o swym zamiarze. Jeżeli zamierzone urządzenia zmieniałyby przeznaczenie gruntu albo naruszały wymagania prawidłowej gospodarki, właściciel może żądać ich zaniechania albo zabezpieczenia roszczenia o naprawienie szkody.

Komentarz

Artykuł 267 określa podstawowe obowiązki użytkownika w zakresie sposobu korzystania z rzeczy. Użytkownik musi zachować substancję rzeczy (jej fizyczną strukturę i wartość) oraz dotychczasowe przeznaczenie. Wyjątek stanowi możliwość budowy urządzeń wydobywczych na gruncie, ale tylko z zachowaniem właściwych przepisów oraz obowiązku uprzedniego zawiadomienia właściciela. Właściciel ma prawo sprzeciwić się robotom, jeśli naruszałyby one przeznaczenie gruntu lub zasady prawidłowej gospodarki.

Art. 268
Użytkownik może zakładać w pomieszczeniach nowe urządzenia w takich granicach jak najemca.

Komentarz

Artykuł 268 odsyła do przepisów o najmie w zakresie możliwości zakładania nowych urządzeń w pomieszczeniach. Oznacza to, że użytkownik może wprowadzać takie same ulepszenia jak najemca lokalu - np. instalować oświetlenie elektryczne, gaz, telefon, radio i podobne urządzenia, o ile nie narusza to przepisów bezpieczeństwa. Stosuje się tu odpowiednio regulacje z art. 684 kodeksu cywilnego dotyczące najmu.

Art. 269

§ 1

Właściciel może z ważnych powodów żądać od użytkownika zabezpieczenia, wyznaczając mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu właściciel może wystąpić do sądu o wyznaczenie zarządcy.

§ 2

Użytkownik może żądać uchylenia zarządu, jeżeli daje odpowiednie zabezpieczenie.

Komentarz

Artykuł 269 reguluje sytuacje, w których właściciel obawia się, że użytkownik może niewłaściwie korzystać z rzeczy lub nie będzie w stanie wywiązać się ze swoich obowiązków. Właściciel może wówczas żądać zabezpieczenia (np. kaucji, poręczenia). Jeśli użytkownik nie ustanowi zabezpieczenia w wyznaczonym terminie, właściciel może wystąpić do sądu o ustanowienie zarządcy rzeczy. Użytkownik ma prawo do uchylenia zarządu przez złożenie odpowiedniego zabezpieczenia.

Art. 270
Właściciel może odmówić wydania przedmiotów objętych użytkowaniem nieprawidłowym, dopóki nie otrzyma odpowiedniego zabezpieczenia.

Komentarz

Artykuł 270 dotyczy szczególnej sytuacji użytkowania nieprawidłowego (quasi-ususfructus), tj. sytuacji, gdy przedmiotem użytkowania są pieniądze lub inne rzeczy oznaczone tylko co do gatunku (art. 264 KC). W takim przypadku użytkownik staje się właścicielem otrzymanych przedmiotów, a po wygaśnięciu użytkowania jest obowiązany zwrócić rzeczy tego samego rodzaju i ilości. Właściciel może wstrzymać wydanie takich przedmiotów, dopóki użytkownik nie złoży odpowiedniego zabezpieczenia ich zwrotu.

Art. 2701

Artykuł uchylony

Masz pytania dotyczące użytkowania nieruchomości?

Skorzystaj z profesjonalnej porady prawnej online. Nasi eksperci pomogą Ci w sprawach związanych z ustanowieniem użytkowania, prawami i obowiązkami użytkownika oraz właściciela, a także rozwiązaniem sporów dotyczących praw rzeczowych ograniczonych.

Zadaj pytanie prawnikowi