Odpowiedź prawnika: Uzyskanie NIP przez osobę zamieszkałą za granicą
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, osoby, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji podatkowej (zwane "NIP").
Numer NIP (jeden na całe życie) otrzymuje podatnik, a ponieważ podatnikiem w Polsce (przykładowo podatnikiem podatku od spadków i darowizn) może być również osoba zamieszkała poza granicami Polski, posiadająca lub nawet nie posiadająca obywatelstwa polskiego, przepisy nie wymagają, aby osoba zamieszkała poza obszarem Polski zameldowała się w Polsce, czy wyrabiała sobie jakiekolwiek polskie dokumenty (np. dowód osobisty, paszport).
Zgłoszenie identyfikacyjne osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej powinno zostać sporządzone na formularzu NIP-3, który można pobrać ze stron internetowych Ministerstwa Finansów (http://www.mf.gov.pl) i - jeżeli podatnik nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Polsce - wysłane do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego - Warszawa Śródmieście. Jeżeli osoba nie ma numeru polskiego numeru PESEL - nie musi go podawać na formularzu; jeżeli nie ma polskich dokumentów tożsamości, to przyjmuje się, że może podać numer swojego paszportu zagranicznego.
Należy jednak podkreślić, że w przypadku, kiedy osoba zamieszkała poza obszarem Polski ma być w Polsce podatnikiem okazjonalnie, jednorazowo (np. w przypadku podatku od spadków i darowizn), to często urzędy skarbowe przyjmują zeznanie dla tego podatku bez numeru NIP, nie zmuszając podatnika do jego uzyskiwania tylko dla potrzeb tej jednorazowej zapłaty podatku. Najlepiej przed wystąpieniem o NIP skontaktować się z urzędem skarbowym, do którego będzie składane zeznanie dla potrzeb podatku od spadków i darowizn i spytać, czy urząd ten będzie wymagał uzyskiwania NIP dla potrzeb podatku od spadków i darowizn przez podatnika, który zamieszkuje stale poza granicami Polski i nie posiada numeru NIP.
Właściwość miejscową organów podatkowych w sprawach podatku od spadków ustala się w sprawach spadku czy zachowku - według miejsca położenia przedmiotów majątkowych nabytych w drodze spadku, a jeżeli przedmioty spadku są położone na obszarze działania dwóch lub więcej urzędów skarbowych - według ostatniego miejsca zamieszkania (ostatecznie pobytu) spadkodawcy. Jednak w przypadku, gdy nabycie w drodze spadku lub darowizny dotyczy w całości lub w części rzeczy położonych za granicą lub praw podlegających wykonaniu za granicą, właściwy miejscowo jest urząd skarbowy według miejsca zamieszkania (ostatecznie pobytu) spadkobiercy lub obdarowanego w dniu nabycia. Jeżeli natomiast nie można ustalić właściwości miejscowej w sposób wskazany w przepisach prawa podatkowego, właściwym organem podatkowym jest odpowiednio Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście lub Prezydent miasta stołecznego Warszawy.
